Tíminn - 27.05.1956, Side 6

6
T í M I N N, sunnudaginn 27. maí 1956.
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Ritstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Skrifstofur f Eddulnisi við Lindargötu.
Símru:: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðaznenn),
auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
Bolabrögð í stað máleínabaráttu
OJALDAN eða aldrei
^ hafa flokksforingjar
jpinberað eins greinilega og nú,
hivernig þeim er innanbrjósts,
p.egar klögumeistarar Sjálfstæð
isflokksins fara fram á að land-
kjörstjórn geri það, sem þeim
tekst ekki sjálfum: Komi í veg
fyrir að Alþýðuflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn fái meiri
hluta í kosningunum í sumar.
Það sem ekki er hægt með mál-
efnabaráttu úti á vettvangi
þjóðmálabaráttinnar á nú r.ð
framkvæma með atfylgi etnbætt
ismannanefndar, í skjóii laga-
bókstafa, sem reynt er að tevgja
eins og hrátt skinn til að dylja
ofbeldishert'erð þá, sem liafin
<3f,
Atferli Sjáífstæðisforingj-
anna er meira en tilraun til
ofbeldisverka á þeim andstöðu
flokkum íhaldsins, sem það ótt-
ast mest. Það er um leið háska-
leg árás á iýðræðið í landinu
og réttlæti í opinberu lífi.
ÞAÐ VÆRI furðulegt fyr-
irbæri í lýðræðislandi, ef nefnd
embættismanna hefði á valdi
sínu að koma í veg fyrir að
stjórnmálaflokkar gætu háð
sameiginlega baráttu í kosning
um til að koma fram ákveðnum
og umsömdum málum. En
ikæra íhaldsins miðar að því, að
fyrirbyggja slíka samstöðu
flokka.
Ef hún væri tekin til greina,
mundi hótun um aðgerðir em-
bættismanna ríkisins sífellt
verða þröskuldur í vegi eðlilegs
samstarfs og sameiginiegrar
málefnabaráttu. Þannig væri
með valdboði að ofan reynt að
viðhalda. glundroða í stjórnmál-
um landsins og fyrirbyggja, að
samhentur meirihluti myndist.
HEILINDI ÍHALDSINS í
málinu eru svo þau, ofan á allt
annað, að nú vill það fordæma
aðra fyrir það, sem það sjáíft
gerði 1937. Andstöðuflokkar
„breiðfylkingarinnar ‘ reyndu
aidrei að beita hana neinu of-
beldi. Hún féll á eigin málefna-
fátækt, en fékk að njóta þess
atkvæðamagns, sem báðir fiokk
Höftin, sem íhaldið stjóraar
B1
>LÖÐ Sjálfstæðisflokks-
ins leggja nokkra
áherzlu á það um þessar mund-
ir að hræða fólk með höftum og
og bönnum, sem yfir muni dynja
síðar, eftir að Framsóknarflokk-
urinn og Alþýðuflokkurinn liafa
tekið við stjórnartauniunuin úr
hendi strandkapteinsins. Þau
segja fátt um höftin sem í
gildi eru og lúta stjórn Sjálf-
stæðismanna. Þau tala um
frjálsa verzlun, en í reyndinni
ríkja öflug gjaldeyrishöft, og
hinar svo nefndu frjálsu vörur
aru háðar mjög strangri gjald-
oyrisskömmtun bankanna. Lm-
sóknir um gjaldeyri til mnfluín-
ings hrúgast upp, og litið geng-
ur að leysa úr beiðnum. Leyíis-
veitingar eru af skorrjum
skammti, enda litlir sjóðir að
vísa á. Fyrir atbeiua Sjálfstæð-
ismanna bitnar gjaldeyrisskort-
urinn á ýmis konar nauðsynja-
varningi til framleiðslu og verk
legra framkvæmda.
Girðingarefni fyrir bændur
fæst ekki, og neita fuliírúar
Sjálfstæðisflokksins sifellt aö
veita Ieyfi. Vörubílar fást ekki
arnir hlutú í kosningunum,
Hinn óheiðarlegi málflutnicg
ur íhaldsins nú sést liki mæta-
vel þegar borin eru saman orð
íhaldsþingmanna við umræður
um kosningabandalög á þingi
fyrir fáum árum og kærumál
þcirra nú. Seglum er ckið eliir
vindi. Allt er miðað við eitt og
hið sama: að halda í vöid og
aðstöðu, hvað sem það kostar.
SÉRSTAK hlutverk í þess-
um leik fara komiminisrar og
þjóðvarnarmenn með. Blað þjóð-
varnarliða lýsti því yfir í fyrra-
dag, að „allir andstöðuílokkar
hræðslubandalagsins“ hefðu
sameinast um hæruna, og
skömmu áður hafði Þjóðviljinn
skýrt frá því, að kæran væri í
undibúningi. En frá íhaldinu
sjálfu hafði ekkert heyrst.
Þegar á hólminn keniur er það
Sjálfstæðisfiokkurinn einn, sem
stendur að kærunni, en að baki
hans standa hinir nýju banda-
menn og reyna að fylgja eftir
með gjammi í blöðum og á
jnannfundum.
Þarna fóru saman áhugamál
þessara flokka. KærUmálin
eru til þess gerð að reyna að
viðhalda glundroðanum og
sundrunginni og fyrirbyggja
samstæðan meirihiula um-
bótafiokkanna. Til þess að
ná því marki taka höndum sam
an íhaldsmenn, kommúnistar
og þjóðvarnarliðar. íhaldið ffer
fyrir fylkingunni, en hinir
standa að baki þess.
~~ - - '*t. ..
FURÐULEGT væri, ef
svona máltilbúnaður hlyti þann
stimpil opinberrar nefndar, sem
um er beðið. En rétt er að
minna á, að þjóðmálabaráttan
verður aldrei flutt inn fyrir
veggi neinnar embættismanna-
nefndar. Hún verður háð úti
meðal fólksins, um gjörvallt
landið. Mál íhaldsins og banda-
manna þeirra er tapað í þeirri
baráttu. Fólkið í landinu er
æðsti dómstóll í stjórnmálabar
áttunni. Undan dómsúrskurði
þess kemst íhaldið ekki, hvern-
ig seni það lætur fyrir þessar
kosningar.
úr hendi mannanna, sem ætl-
uðu að gefa allau bílainnfluin-
ing frjálsan fyrir nokkrum
mánuðum. Byggingarefni fæst
ekki flutt inn eins og þarf
þrátt fyrir allt talið um at-
liafnafrelsi og lausn húsnæð-
isvandræða. Það byggingar-
efni, sem til er, hverfur í stór
byggingar á borð við Morgun-
blaðshöllina. Þeir, sem fjár-
ráðin hafa, kaupa upp birgðir,
en þeir fátækari verða að
sæta óhagstæðari kaupum á
tíraum vaxandi dýrtíðar. Til
skamms tíma fékkst íhaldið
ekki til að láta úti leyfi til
nauðsynlegustu framkvæmda
úti á landi, svo sem hafnar-
gerða.
ÞANNIG er umhorfs, hvar
sem litið er. Höft og bönn og
vandræði undir handarjaðri
frelsishetjanna. Mörgum finnst
þessi afstaða undarleg. En í
rauninni er hún það ekki. Sjálf-
stæðisflokkurinn viil hafa höft
og bönn ef hann hefir aðstöðu
í bönkum og opinberum nefnd-
um og í ríkisstjórn til að ráða
því, hvernig þeim er beitt. Það
ar allur galdurinn.
Konungur dýranna og gagnrýnendurnir
Ævintýri, sem gerðist austan járn
tjaldsins mikla í Evrópu
ÆVINTÝRI ÞETTA heitir í raun
inni „Sagan um það, hvernig gagn
rýnin blómgaðis.t í riki konungs dýr
anna" og er eftir Jiri Marek, tékk
neskan rithöfund, sem jafnframt er
framkvæmdastjóri tékkneska kvik
myndaframieiðendasambandsins. Æv
intýrið var birt nú fyrir skömmu
í vikurifinu „Literarni Noviny"
Prag, en það blað ræðir listir og
stjórnmál.
Ævintýrið er háð um hina lög-
leyfðu gagnrýni, eða eins og tigris-
dýrið (sem Ljón konungur útnefnir
opinberan rannsóknara) kemst að
orði: gagnrýni, með réftu tilliti til
þess, sem er hægt." — Hér er eitt
dæmi af mörgum um þá storma,
sem herja á hugi manna þar eystra,
eftir játningar og ákærur á 20.
flokksþinginu í Moskvu. (Ævintýrið
er hér endursagt eftir Manchester
Guardian).
f ríki því, sem Ljón konungur
ræður yfir, hefir margt verið sagt
að undanförnu um nauðsyn þess
að opna allar dýr fyrir gagnrýn-
inni. En slíkt er ævinlega til þess
fallið að rugla menn í ríminu,
ekki þá, sem gagnrýna (því að þeir
eru ætíð óábyrgar skepnur) heldur
hina ábyrgu embættismenn, sem
hljóta að horfa með kvíða til
slíkra aðgerða. Opna allar dyr, ja;
því ekki það? En hver er þá nógu
sterkur og snöggur til að skella í
lás þegar sú rétta stund er runn-
in upp?
Af þessum ástæðum lagði Ljón
konungur höfuðið í bleyti og hugs-
aði mikið og méð því liann er uþp-
lýstur einvaldi (með réttu tilliti
til þess, sem er hægt) gaf hami út
tilskipun um að gefa skyldi gaum
að gagnrýninni. .
Aparnir, sem gátu bent á hæfni
gína að klifra, buðu sína aðstoð.
En Ljón konungur hafnaði henni.
Jafnvel spörvinn bauð að ljá lið,
en hver getur trúað spörva fyrir
þeirri stjórnardeild, sem á að
gæta gagnrýninnar? Hann er sí-
masandi, en á þessum stað er þörf
á varúð í orðum. Og fleiri dýr voru
dæmd óhæf af ýmsum ástæðum.
„Nei, nei,“ sagði Ljón konung-
ur,“ að því leyti, sem undir vort
vald heyrir, verður athugun á gagn
rýninni aðeins falin þeim dýrum,
sem virðing er borin fyrir, og hafa
skynsemi til þess að taka á vanda-
málum.“
Tígrisdýr, úlfur, refur.
Þess vegna útnefndi hann tígris-
dýrið, úlfinn og refinn, til þess að
athuga nákvæmlega allar opinber-
anir um óánægju og gagnrýni og
til þess að meta ástæður. Eftir
þessa ákvörðun, sem var viturleg
og spratt af umhyggju hans fyrir
velferð þegnanna, fékk Ljón kon-
ungur sér lúr. Þetta gerðist líka
allt saman eftir hádegismatinn.
Tígrisdýrið settist nú að á út-
völdum stað, sem mörg dýr fóru
um á leið til vatnsbóls, og þar
beið það eftir þeim, sem fyrstun
yrði á vettvang. Vitaslculd voru
dýrin hikandi. En eftir endurtekn
ar yfirlýsingar um að enginn
skyldi hika að láta í ljósi skoðun
sína, gekk gasellan fram.
„Afbragð“, sagði tígrisdýrið.
„Og þú skalt ekki vera feimin, vin-
kona, heldur segðu mér án ótta
og með tilliti til grundvallaratrið-
anna: Hvað er eiginlega að?“
„Vandræðin eru þau,“ sagði ga-
sellan, „að beitlönd okkar eru of
langt frá þessum stað. Við erum
hálfan daginn að rölta á milli.
Hvers konar framleiðni er það nú,
spyr ég stundum sjálfa mig? Nú
höfum við oft kvartað um þetta,
en allt hefir komið fyrir ekki.
Hvers konar umhyggja fyrir hin-
um vinnandi lýð er nú þetta, má
ég spyrja?
„Satt segir þú, alveg satt. Beiti-
löndin eru of langt í burtu. Þú
mundir þá leggja til, skilst mér,
að við færðum þau nær. En hér
nærlendis eru nú sléttur zebradýr-
anna. Þá mundi spretta upp sú
nauðsyn, að flytja þau lengra á
burt. En þú hlýtur þó að viður-
kenna að zebradýrin.... Æ, æ,
óttalegt ■vandræðamál ætlár þetta
að verða. En það skal verða leyst,
ekki þarftu að efast um það.“
Og. gasellan þakkaði tígrisdýr-
inu og það horfði á hana með
ljó.ma í auga. Og um leið og hun
geklt út úr skrifstofunni, stökk
það, á liana og át hana.
„Maður verður að.haga sér með
tilliti til þess, sem er hægt,“ muldr
aði tígrisdýrið í barm sér, og
sleikti á sér þófana.
Eitt lítið lamb.
„Jæja,“ sagði ulfurinn við lamb
ið, sem kom á skrifstofuna til hans
til að láta í ljósi álit sitt. „Segðu
mér nú hreinskilnislega frá öllu
saman. Þú getur varla gert þér í
hugarlund, hversu mikilvægt það
er að vera hreinskilinn og segja
frá öllu undanbragðalaust. Ella
verður ekki hægt að framkvæma
réttlætið. Og þú þarft ekkert aA
óttast, þetta er bara í milli vina.“
Lambið var ákaflega uppveðrað
og sagði nú í öllum atriðum frá
rangindum, sem það hafði verið
beitt. Það taldi upp alla óvinina:
Refinn, hlébarðann og tígrisdýrið.
En það sleppti úlfinum, af aug-
Ijósri. ástæðu. Ekki má ganga of
langt, sagði það við sjálft sig.
Og úlfurinn hlustaði og var djúpt
snortinn. „Að hugsa sér, að svona
fallegt lítið lajnb skuli eiga svona
marga óvini, þetta sem ekkert er
nema fallegur hvítur ullarkúfur —
og líkleg^ mjúkt undir tönn í
þokkabót — og lifi samt í eilífum
ótta. Hvar endar nú þetta,“ sagði
úlfurinn með vandlætingarsvip.
„Nei,“ bætti hann við og sneri sér
að lambinu, „þetta er ekkert líf,
og ég skal bæta úr fyrir þér.“ Og
það gerði hann. Til þess að ótti
litla lambsins við óvini sína kveldi
það ekki lengur, át hann það.
Þekkingin fyrst.
En refurinn tók á móti sendi-
nefnd af kanínum, sem komu til að
kvarta yfir héranum, og svo tók
hann á móti sendinefnd úr hænsna
húsinu, en þar voru allir hræddir.
Hann ræddi lengi við nefndirnar
og samtalið var allt vinsamlegt og
í anda einingar og hvergi varð
þess. vart að hann notaði slægðina
til þess að hlunnfara þá, sem kvört
uðu og gagnrýndu.
Nei, síður en svo. hann gerðt þá
játningu og gagnrýni á sjálfutn
sér, að hann vissi allt of lítið um
lífið í hænsnahúsinu því að í raun
inni kynntist maður ekki vanda-
málunum af sögusögn annar.ra. þau
þyrftu að kanna á staðnum. Innan I
tíðar hafði refúrinn þyngst um
þrjú kíló. i
.... . . !
Skýrsla lögð fyrir kóng.
Svo var það dag nokkurn, að
Ljón konungur mundi allt í einu
eftir, að hann hafði ákveðið að
opna dyr fyrir gagnrýninni og
hann kallaði hina útnefndu rann-
sóknara fyrir sig. „Jæja, hvernig
ganga störfin?“ spurði hann.
„Samvirkt", svöruðu þeir.
„Það gleður mig að heyra.“ sagði
hanri. „En hvað um kvartanirnar?“
„Þær eru í athugun,“ hvíslaði tígr-
isdýrið lotningarfullt. „Þær. eru
margar," andvarpaði refurinn.
..Maður veit ekki á hverju á að
byrja.“. „Öldungis rétt“, sagði úlf
urinn. „En við gerum það sem við
getum.“ „Já, einmitt þetta var það,
sem ég hafði í huga í byrjun“. Og
Ljón konungiír var harla ánægð- -
ur. „Kvartar nokkur tvisvar, má
ég spyrja?“
„Nei, aldrei,“ sögðu allir þrír í
kór.
„Þannig á það líka að vera.“
sagði Ljón konungur. „Og bókið
nú niðurstöðuna," sagði hann við
storkinn, sem var ritari hans: „Hin
sérstaka deild, sem átti að taka til
meðferðar kvartanir og gagnrýni,
hefir náð sérlega miklum árangri.
Er yður, rannsóknarar, þörf á lið-
styrk?“
„Nei, yðar hátign,“ sagði tígris-
dýrið. „Fjölskylda mín aðstoðar
mig dálítið."
Og Ljón konungur lagðist fyrir
aftur, enda var þetta rétt eftir há-
degisverðinn.
„Ég er bara kóngur, og ég geri
það sem ég get,“ sagði hann við
sjálfan sig. Og svo sofnaði hann.
Krabbameinsleitarstöð tekur
til starfa í Reykjavík í haust
Frá a'ðalfundi Krabbameinsfélags íslands
Aðalfundur Krabbameinsfélags íslands var haldinn ný-
lega. Flutti formaður félagsins próf. Níels Dungal ýtarlega
skýrslu um starfsemi félagsins og deilda þess á síðasta ári.
Auk víðtækrar fræðslustarfsemi og útgáfu Fréttabréfs,
hefir félagið á hendi skráningu krabbameina á fslandí og
eru miklar vonir tengdar við hana í fræðilegu tilliti.
Þá hefir félagið nýlokið undir-
búningi stofnunar krabbameins-
leitarstöðvar í Reykjavík og mun
stöðin hefja starfsemi sína með
haustinu. Verður almenningi nánar
greint frá tilhögun starfseminnar
síðar. Einnig vinnur félagið nú að
undirbúningi víðtækra rannsókna
á lifnaðarháttum landsmanna í því
skyni að varpa ljósi á orsakasam-
band milli lífskjara manna og
krabbameins.
Félagið á von á heimsókn þriggja
heimsþekktra lækna, er lengi hafa
starfað á sviði krabbameinsrann
sókna og krabbameinsbaráttu.
Munu þeir verða hér í júlí byrjun,
flytja hér erindi og vera félaginu
ráðgefandi um ýmislegt er varðar
krabbameinsbaráttuna hér á landi.
Stjórn félagsins skipa nú: For-
maður er próf. Niels Dungal, rit
ari Alfreð Gíslason læknir og gjald
keri Hjörtur Hjartarson verzlunar
stjóri. Aðrir í stjórn eru: Bjarni
Snæbjörnsson læknir, Friðrik Ein-
arsson læknir, Gísli Jónasson skóla
stjóri, Guðjón Gunnarsson fulltrúi,
Gunnar Möller lögfræðingur og frú
Sigríður J. Magnússon.
Starfandi deildir félagsins eru f
Reykjavík, Hafnarfirði, Vestmanna
eyjum og á Akureyri.