Tíminn - 14.10.1956, Blaðsíða 1

Fylgfet með tímanum og lesið
tíMANN. Áskriftarsímar 2323 og
B1300. Tíminn flytur mest og fjöl-
breyttast almennt lesefni.
40. árgagnur.
12 síður
Kristján Eldjárn ritar um „muni
og minjar“, Dr. Finnur Guð-
mundsson um fugla, og dr. Hall-
dór Halldórsson um íslenzkt mál,
bls. 5.
Staldrað við á norsku bókasýning-
unni, bls. 6.
Reykjavík, sunnudaginn 14. októbcr 1956.
233. blað.
Eisershow^r forseti, Nixon varaforseti on fjöiskyidur þeirra, beytjia höfuS
sín í bæn viS þingslit republikana í Kaliforníu um daginn.
sta&iesti i gær, a
íagsfeorfnr væm í Súez-deiluimi
Oryggisrátúð ræ'Sir tillögu í sex ÍiSum, sem
Bretar, Frakkar og Egyptar hafa oríií sam-
mála um
Nokkur deilumál í forsetakosningunum vestra:
Almenn herskylda karn vel að reyn-
ast algerlega óþörf innan fárra ára
- segir Stevenson. Vill banna til-
raunir nreð kjarnorkuvopn. Eisen-
hower telur það viðsjárvert
Aðalfundur Fram-
sóknarféf. Hafnarfj.
Aðalfundur Framsóknarfélags
Hafnarfjaraar verður haldinn í
Góðtemplarahúsinu næstkomandi
miðvikudag kl. 8,30 síðd. Á fund-
Washington, 12. okt. — Nú er aSeins röskur mánuSur til
,, , forsetakosninganna í Bandaríkjunum og kosningahríðin er í
SS sem hreyfit! alSleyraingi. Nokkur meginatriöi, sem frambjóðendur flokk-
1 anna greinir á, hafa komið greinilega fram í dagsljósið. Báðir
frambjóðendur, Eisenhower forseti og Adlai Stevenson, eru
sammála um meginstefnu í utanríkismálum, en samt greinir
þá einnig á því sviði á um nokkur veigamikil mál.
Londön og New York, 13. okt. — Seint í gærkvöldi átti
öryggisráðið, að koma saman til fundar. Hafði honum verið
frestað um nokkra klukkutíma frá þvi sem fyrirhugað var,
til þess að undirbúa tillögur þær í sex liðum, sem leggja á
fyrir ráðið til ályktunar. Er þar um að ræða grundvallar-
atriði þau, sem samkomulag hefir náðst um milli utanríkis-
ráðherra Breta, Frakka og Egypta á einkafundum þeirra sið-
ustu daga.
, . ,, landi, og ræddi þá m. a. allmikið
Sir Anthony Eden forsætisrað- um súez-deiluna.
herra Breta hélt í dag lokaræðuna (
á flokksþingi íhaldsmanna í Bret-: Símskeyti frá Lloyd.
Hann kvað'st liafa fengið sím-
skeyti frá Lloyd utanríkisráð-
herra, þar sem hann segi, að góð-
ar horfur séu á samkomulagi um
grundvallaratriði í deilunni. Þó
sé enn djúpstæður ágreiningur
um mörg atriði.
Eden kvað Breta hafa viljað
fara friðsamlegar leiðir til að
leysa deilu þessa. Þeir myndu gera
það enn, en þó gætu aðstæður orð-
ið slíkar, að óhjákvæmilegt væri að
beita valdi.
Misjafíi sildarafli í
gær. Báíarnir sneru
við úr róðri í gærkv.
Alhnargir síldarbátar voru á
sjó í fyrrinótt í fyrsta sinn eftir
þriggja daga landlegu. Afli var
mjög misjafn, en aflahæstu bát-
arnir höfðu mikið á annað hundr-
að tunnur. Meðalafli 12 Keflavík-
urbáta varð þó aðeins um 59 tunn
ur.
í Keflavík var aflahæstur í
gær vélbáturinn Hannes lóðs frá
Vestmannaeyjum, sem nú leggur
upp í Keflavík. Næsti bátur að
aflamagni var með 80 tunnur.
Frá Akranesi voru aðeins tveir
bátar á sjó í fyrrinótt. Reynir
koin með 103 tunnur og Guð-
mundur Þorlákur 66 tunnur.
AHir Akranesbátar, sem stunda
síldveiðar, reru í gær, en urðu
að snúa við heim úr róðrinum án
þess að leggja seint í gærkvöldi
vegna þess, að veður var þá orð-
ið mjög illt.
Mótmælti Dulles.
Eden kvað það algeran misskiln-
ing, sem komið hefði fram í við-
(Framhald á 2. sfðu.)
kann að verða. — Framsóknar-
menn, fjölmennið á fundinn.
Innbrot í Sparisjóð
Hafnarfjarðar
BÁÐIR hafa lofað áfram
haldandi stuðningi beggja ílokka
við núverandi utanríkisstéfnu, báð-
ir lofa eindregnum stuðningi við
S. Þ., sameiginlegar varnaraðgerð-
ir frjálsra þjóða og báðir eru and-
vígir upptöku Kína í samtök S. Þ.
Hafnarfirði í gær. — I nótt sem
leið var brotizt inn í húsakynni
Sparisjóðs Hafnarfjarðar í Ráð-
húsinu við Strandgötu og gerð til
raun til að brjóta upp stóran!
peningaskáp, en það tókst ekki. i ^anna Marnorkusprengingar.
Ilins vegar var brotin upp bor'ð-i Stevenson frambjóðandi demó-
skúffa og stolið 3£0 kr. í skipti- krata hefir lagt til, að lagt verði
mynt. Ekki var búið að hafa upp; bann við tilraunum með stærri teg
á þjófnum í kvöld, eu málið ér í; undir kjarnorkuvopna, svo sem
rannsókn. i kjarnorku- og vetnissprengjur. „Ef
Þjófurinn liafði sagað sundur Rússar ekki fylgja á eítir, segir
járngrind í glugga á bakhlið húss hann, þá getur lieimurinn sð
ins og farið þar inn. Skápinn minnsta kosti séð að við höfum
reyndi liann að opna með því að reynt.“ Og við ■ getum fylgzt með
saga sundur lamir lians, en það tilraunum þeirra, þar sem mæli-
tókst ekki heldur, enda er skáp- tæki sýna, ef sprenging fer fram.
urinn mjög ramgerður. Varð j Hann hefir einnig lagt til, að
hann því að láta sér nægja skipti-1 litið væri opnum huga og af við
sýni á þá byltingu, sem orðin er
í herbúnaði og vopnaaðgerð svo
og hið mikla vandamál, er lýt-
ur að herþjónustu og þjálfun her
manna. Telur að vel kunni svo að
fara í náinni framtíð, að unnt sé
að losna algerlega við almenna
herskyldu, jafnframt því sem
varnir séu þó öflugri og minna
til þéirra kostað en nú er.
Blekking segir Eisenhower
Eisenhower forseti segir þessar
tillögur aðeins blekkingu, sem lofi
fólki friði, án kostnaðar og fyrir-
hafnar, en séu í rauninni ekki í
neinu samræmi við staðreyndir
myntina í skúffunni. — GÞ.
Viðbóíarútgáfa við
orðabók Blöndals
Orðabókarnefnd Háskólans
sagði á blaðamannafundi í gær,
að í hyggju væri að gefa út við-
bót við orðabók Blöndals. Rit-
stjórar viðbótarinnar verða dr.
Halldór Ilalldórsson og Jakob
Benediktsson, magister. í sam-
bandi við þessa útgáfu verða orð-
teknar bækur helztu nútíma rit-
höfunda okkar.
Ungur Þjóðverji synti yfir Oddeyrarál í gærmorgun
Svalt var í veíiri enda hvít jörí, en piltinum variJ ekki meint af
AKUREYRI í gær: — I morgun
lagði ungur þýzkur læknanemi,
sem starfar við Sjúkrahúsið á
Akureyri, Peter Faust að nafni,
til sunds frá Oddeyrartanga og
tók stefnu á Halilandsnes, hinum
megin við fjörðinn. Svalt var í
Vonarstjaman fékk brotsjó, nokkrir
meiddust og mjólkurfarmurinn eyðil.
Á fimmtudaginn, þegar vélbát-
urinn Vonarstjarna var á leið til
Vestmannaeyja frá Þorlákshöfn
fékk báturinn á sig brotsjó á leið
inni og meiddust farþegar sem
með bátmim voru.
Við áfallið kastaðist einn fár-
þeginn úr bakborðskoju yfir í
stjórnborðskoju og liandleggs-
brotnaði við höggið. Unglingspilt
ur skarst illa og vélstjórinn, sem
varð á milli, er sjór braut hurð
úr stýrishúsi meiddist illa og Iá
rúmfastur.
Báturiun annaðist mjólkur-
flutninga frá Þorlákshöfn til Vest;
mannaeyja og sýnir skipstjórinn
Einar Jóhannsson og skipshöfn
hans mikinn dugnað við þessa
flutninga. Þegar óhappið vildi til
var liið versta veður og reyndi
á karlmennsku og dugnað að
bjarga bát og áhöfn frá frekari
áföllum og tókst það giftusam-
lega. Báturiun var ineð mikla
mjólk í brúsum og rjóma á flösk
um og eyðilagðist mestur hluti
þess farms í þessari erfiðu sjó-
ferð iii Eyja.
veðri og jörð alhvít, frost 1 stig.
Hlýindi hafa gengið yfir Norður-
land undanfarna daga og sjór
ekki mjög kaldur. Trillubátur
fylgdi sundmanninum á leiðinni.
Faust synti skriðsund til að byrja
með, en er líða tók á leiðina greip
hann til bringusundsins. Hann
tók niðri í fjörunni við Ilall-
landsnes eftir 22 mínútur. Hélt
triilubáturinn þegar með liann
til baka og mun lionum hafa þótt
sú ferð erfiðasti hluti leiðarinnar.
Föt sín geymdi hann í óupphitu'ð-
um skúr á Oddeyrartanga. Klæddi
hann sig í skyndi, að sundi loknu
og hélt upp í bæ. Þykir þetta all-
frækilega gert hér um slóðir,
einkum að þreyta þetta sund á
þessari ársti'ð. ,
NOKKRIR MENN hafa synt
yfir Oddeyrarál síðan Lárus .1.
Rist íþróttakennari vann það af-
rek fyrstur manna árið 1907. —
Vakti sund hans þá athygli um
allt land, og varð til þess að örfa
sundáhuga og sundmennt. Jafnan
slóðir, ef einhver syndir yfir ál-
inn, enda ekki á allra manna færi.
ED.
Stevenson, forsetaefni demokrata og
Kefauver, varaforsetaefni, ásamt Tru
man, fyrrverandi forseta, viö þingslit
demokrata í Chicago.
eins og umhorfs sé í heiminum í
dag. Hann bendir á viðleitni 'Banda
ríkjanna til þess að takmarka eða
banna tilraunir með kjarnorku-
vopn, samtímis því að gert sé alls-
herjar samkomulag um afvopnun.
Ilann segir, að víst niegi fylgj-
ast með kjarnorkutilraunum, en
hins végar eigi hver slsk tilraun
sér Iangan aðdraganda og and-
stæðingurinn gæti náð algerum
yfirráðum á þeins tíma, ef hinu
aðilinn hefst ekkert að.
Á ekki að blanda í stjórnmál.
Um herþjónustu segir Eisenhow
er, að það sé ekki mál, sem nota
eigi til að vinna atkvæði í kosn-
ingum. Öryggi þjóðarinnar sé allt
of mikilvægt mál til þess. Hann
bendir á, að Bandaríkin geti ekki
hvatt bandamenn sína til þess að
(Framh. á 2. síðu.)
Þaukvöddust hinzta sinn með kossi
á snæviSiökktum fjallstindi í Sviss
Frú Ryall, sem hrakti séra Ross út í „dauðann"
komin til London, en presturinn vildi ógjarnan
hitta „ekkjuna“
Frú Kathaleen Ryall, I jóshærða
efnaða ekkjan, sem stakk af með
séra Ross, „drukknaða prestin-
um“ frá Woodford, liefir nú snú-
ið aftur tjl London frá Sviss, en
þar hafði hún og séra Ross verið
seinustu þrjár vikurnar í skemmti
ferð. Grátandi og beygð sagði
hún við komuna til London, að
presturinn væri eini maðurinn,
sem hún nokkru sinni hefði elsk-
að. —
Séra Ross, sem setti „drukknun"
síðau þykja það tíðiudi hér um sína á svið fyrir rösku ári, kærði
sig hins vegar ekki um að hverfa
heim. Frú Ryall kom í bifreið sem
einkabifreiðarstjóri hennar ók og
var lögfræ'ðingur hennar með
henni.
Vildi ekki liitta „ekkjuna“.
Frúin skýrði frá því, að hún
hefði reynt að telja prestinn á
að koma með sér til Englands og
gera upp sakirnar við konu sína,
prestskonuna í Woodford, sem
hefir talið mann sinu látinn all-
(Framh. á 2. síðu)