Tíminn - 14.10.1956, Blaðsíða 6

6
T í MIN N, sunnudaginn 14. október 1956.

Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Ritstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Skrifstofur í Edduhúsi við Lindargötu.
Símar: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðamenn),
auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
Samstarf um viðreisn
'Á MEÐAN Sjálfstæðismenn
á þingi þrefa um kjörbréf
nokkurra þingmanna og
reyna að endurvekja deilu,
sem var útrædd og útkljáð
fyrir kosningar í vor, hlað-
ast efnahags- og framleiðslu
vandamál upp við fætur þjóð
arinnar og krefjast úrlausn-
ar. Þar eru stærstu verkefni
Alþingis. En hinir fyrstu fund
ir þess hafa minnt þjóðina á,
hversu foringjalið Sjálfstæð-
isflokksins er í rauninni utan
gátta í daglegu erfiði lands-
manna. Þeir láta á þinginu
eins og nægur tími sé til að
þrasa um lítilfjörleg flokks-
hagsmunamál þeirra, eða
tóm til aö vorkenna þeim sár
indin yfir fallinu úr ráðherra
stólunum. En almennt mun
litiö svo á, að til þess hafi
þingið nú hvorki thna né
j."áð. Önnur og mikilvægari
verkefni kalli að. Með málþóf
Inu hafa foringjarnir reynt
að flytja stjórnarandstöðuna
úr Morgunblaðshöllinni inn
S þingsalina. Það er óglæsi-
leg byrjun. Andspyrna af því
tagi einkennist af meiru en
f,hörkunni“ nafntoguðu. Hún
er líka óábyrg, sniðin eftir
þeim ,;hagsmunum okkar“,
íiem flokksforinginn lýsti á
landsfundinum í vor.
Á MEÐAN þetta sjónarspil
íer fram í þingsölum munu
ílestir óbreyttir liðsmenn þar
og allur þorri almennings í
landinu reyna að gera sér
grein fyrir útlitinu í dag um
ieið og menn reyna að læra
af reynslunni og forðast mis
tök liðins tíma. Nú blasir það
við hverjum heilskyggnum
manni, að allt, sem gerzt hef-
ír í efnahags- og framleiðslu
málunum síðustu mánuðina
staðfestir fullkomlega, að
það var rétt stefna að reyna
:nýjar leiðir í stjórnmálum
Sandsins á s.l. vori. Allt það,
sem nú er komið fram um á-
standið sannar, að þessi mál
eru algerlega óviðráðanleg
meðan Sjálfstæðisflokkurinn
hefir tök á því að ráða stefn-
unni. Gróða- og klíkusjónar-
mið flokksforustunnar og eðli
.".eg tortryggni vinnustétt-
anna eru tvær andstæður,
sem ekki verða leiddar sam-
an. Alþýða manna þðttist
hafa sannreynt það, að svik-
ist mundi aftan að öllum
heilbrigðum ráðstöfunum
til að hafa hemil á dýrtið-
inni eða draga úr ofþensl-
unni. Enda blöstu dæmin við
allra augum. Svo blygðunar-
laust var íhaldið orðið undir
það síðasta, að forustulið
þess gerði sér sérstalcan leik
að því að svíkjast aftan að
því litla fjárfestingareftir-
liti, sem vernda átti þjóðina
fyrir ofþenslunni. Morgun-
blaðshöllin er minnisvarði
um sviksemi og gróðasjónar-
mið íhaldsins, sem einskis
svifst þegar hagsmunir þess
eru annars vegar. Þessi marg
endurtekna reynsla og sífelld
ur fjandskapur ráðandi í-
haldsklíku í garð samvinnu-
f élaga almennings sann-
færði sífellt fleiri umbóta-
menn um nauðsyn þess, að
leita nýrra úrræða í stjórn-
málum og freista þess að
sameina þau öfl, sem vilja
efla heilbrigt viöreisnarstarf
í framleiðslumálum, og jafn-
framt tryggja alþýðu manna
réttlát og lífvænleg kjör.
FRAMUNDAN er reynslupróf
þess samstarfs, sem stefnir
að almennri viðreisn og nýj-
um stjórnarháttum. Það er
sameiginlegt álit allra, sem
að því standa, að ekki verði
til frambúðar búið í haginn
fyrir framleiðslu og framfar-
ir nema haldist öflug sam-
vinna ríkisvaldsins og vinnu
stéttanna. Þar ríki gagn-
kvæmt traust. Löng reynsla
er fyrir því, að einhliða ráð-
stafanir ríkisins, sem ekki
njóta stuðnings og skilnings
almennings, ná ekki tilætl-
uðum árangri. Lærdómur
stjórnmálanna síðustu miss-
irin, og niðurstaða rann-
sókna á efnahagsþróun þjóð-
félagsins að undanförnu, er,
að hér sé rík þörf samstarfs
vinnandi fólks um langa
framtíð, samstarf um við-
reisn og aukið efnahagslegt
réttlæti, samstarf um að
verja þjóðfélagið fyrir ásókn
óþjóðhollra eiginhagsmuna-
afla, sem náð hafa undir sig
óeölilegri aðstöðu í þjóðlíf-
inu á undanförnum árum.
Nasser og Ólafur
SAMKOMULAG um grund-
'/allaratriði í Súez-deilunni
7ar stærsta mál heimsblað-
anna í gær. Eftir langt þóf
og nokkurn stríðsundirbún-
úng, birti til og skynsemi og
hófsemi fengu að ráða. Með
samkomulagi utanríkisráð-
Iierra Breta, Frakka og
Egypta á fundunum í New
York, má telja víst, að málið
próist til friðsamlegrar lausn
ar, og forustumenn lýðræðis-
þjóðanna geti snúið sér að
oðrum og mikilvægari verk-
afnum í samskiptum þjóð-
anna.
‘TAFALAUST verður þesum
tíðindum fagnað um allan
frjálsan heim. Á einum stað
virðist ánægjan samt ekki ó-
blandin. Hvorki Morgunblað-
ið né Vísir gátu með einu orð
um þessi tíðindi í gær. Öðru
vísi var meðan lakast gekk
að ná saman endunum í deil-
unni. Þá voru stríðstilburðir
í þessum blöðum. Nú var
þögn. í augum Morgunblaðs-
manna var málþófsræða eft-
ir Ólaf Thors stærri atburður
en Súez-samkomulagið. Þetta
er dálítið sýnishorn af vinnu-
brögðum íhaldsins. Öll mál,
jafnvel stærstu atburðir í
samtímasögunni, eru sett á
eiginhagsmunavogina. Með-
an hægt var að tala úm ófrið
arhættu var Súezdeilan jafn-
Staldrað viS á norsku bókasýningunni, sem lýkur í kvöld
Gestír virðast hafa mestan áhuga
fyrir gömlu meistunmum
En unga kynsíó'Sin á íslandi hefir fengift tækifæri
til að kynnast hinni ungu skáldakynsíóíS Nor^maima
Sú var tíðin að norskar bókmenntir áttu miklum vinsældum
að fagna á íslandi. íslenzkir lesendur þekktu og lásu höfunda
eins og Ibsen, Björnson, Kielland, Lie ásamt mörgum fleirum.
Einnig yngri höfundar voru mikils metnir, Bojer, Undset —
og meistarinn Hamsun. Verk norsku skáidanna höíðu frjóvg-
andi áhrif á íslenzkar bókmenntir, höfimdar eins og Gestur
Pálsson og Þorgils Gjallandi lærðu margt af hinum norsku
samtíðarmönnum sínum og fleiri mætti eflaust nefna til. Og
auk þess að þessar bókmenntir voru góð lesning alþýðu manna
freistuðu þær hinna ágætustu þýðara: Matthías þýddi Brand
Ibsens, Einar Benediktsson Pétur Gaut, Jón Sigurðsson frá
Kaldaðarnesi hefir gert snilldarþýðingar á sumum beztu
verkum Hamsuns og Magnús Ásgeirsson þýddi með ágætum
ljóð Nordahls Grieg og fleiri norskra skálda.
Hin síðari ár virðist vegur eru líka ágætar bækur handa þeim
norskra bókmennta hafa verið í sem fáfróðir eru um norska ljóð-
nokkurri rénum hérlendis og er |
það mjög miður farið. Ber þar ef-
laust margt til, bæði hefir áhugi
manna dreifzt við aukin tækifæri
til að kynnast bókmenntum ann-
arra erlendra þjóða og eins hafa
menningartengsl Norðmanna og
íslendinga verið minni en skyldi.
En norska bókasýningin, sem nú
er haldin í Listamannaskálanum
veitir hið ákjósanlegasta tækifæri
til að rifja upp gömul kynni og
knýta ný vináttubönd. Það íæki-
færi ætti enginn að láta ganga sér
úr greipum, sem á annað borð hirð-
ir nokkuð um menníir og ntenn-
ingu þessarar nánustu frændþjóð-
ar okkar.
nsr: iMorsK lyrilck gjennom íusen
Sr í tveimur bindum, það er úrval
úr norskum ljóðum frá upphafi
vega og allt fram til stríðsloka.
Einnig er hér úrval úr ljóðum
yngri kynslóðarinnar, Den unge
lyrikken, og hefir Paal Brekke,
eitt hið nýtízkulegasta af ungum
I skáldum norskum tekið þá bók
saman. Þessar bækur eru án efa
j handhægur vegvísir þeim, er ganga
i vilja um urtagarð norskrar ljóð-
| listar en þekkja lítt til staðhátta.
| Stórmeistarar listarinnar
j Fyrir enda salarins gegnt dyrum
| heíir stórmeisturum norskrar rit-
listar verið búið öndvegi. Þar tróna
gömlu meistararnir — de fire store
— og margir aðrir: Hamsun, þalk-
berget, Undset, Duun, Hoel, allir
þessir og margir fleiri skipa þarna
heiðurssess. Og síðast en ekki sízt
(írainhalii á 3. siðu)
Heimsókn á bókasýninguna
Það var rysjótt veður, stormur
og rigningarsvaglandi, þegar undir-
ritaður kom á bókasýninguna.
Samt voru nokkrir viðskiptavinir
staddir í Listamannaskálanum
íklæddir regnkápum og öðrum
vatnsverjum. Sumir voru að verzla,
aðrir létu sér nægja að skoða bæk-
urnar. Og þarna á sýningunni ber
sannarlega margt fyrir augu. Þar
eru samankomnar á að gizka 1800
bækur frá flestum helztu bókafor-
lögum Norðmanna, enda getur þar
að líta flestar tegundir bókmennta
allt frá skáldritum til orðabóka og
allt þar í milli.
Frá opnun norsku bókasýningarinnar. Norski sendiherrann, Torgeir
Anderssen-Rysst, rseöir við forsetafrúna.
En vonlaust er að telja upp allt
það, sem þarna er markvert að
sjá, slíkt yrði aðeins dauð nafna-
þula. Við skulum því reika með
sýningarborðunum og hyggja að
því, sem fyrir augu ber á stöku
stað.
Á skotspónum
Svipazf um í Listamanna-
skálanum
Næst dyrum eru ferðabækur.
Þá kemur upp úr kafinu, að Norð-
menn eru ferðalangar miklir og
hafa víða farið. Hér segir af ferð-
um þeirra um heimskautahéruð og
I krókstigu frumskóganna, um víð-
I áttumikið hafið og endalausar eyði-
I merkur undir brennandi sól. Þetta
! eru girnilegar bækur þeim, er fræð
ast vilja um framandi lönd og þjóð-
ir og svo þeim, er útþrá bera í
brjósti og eygja hamingju sína í
íjarlægum heimsálfum.
Margt ljóðabóka er á sýningunni,
enda hafa Norðmenn löngum átt
góð ljóðskáld. Nægir að nefna
kunnugleg nöfn, eins og Wilden-
vey, Olaf Bull, Örjasæter, Nordalil
Grieg því til sannindamerkis en
allir þessir og margir fleiri eiga
verk sín þarna. En einnig eru á
sýningunni verk fjölmargra ann-
arra höfunda, sem síður eru þekkt-
ir hér um slóðir, enda margir yngri
’en þeir, sem áður eru taldir. Hér
an á forsíðunni og stóra letrið
ekki sparað. Hún átti þá að
þjóna undir herstöðvastefnu
Sjálfstæðisflokksins. En
samningarnir þóttu nú ékki
frásagnarverðir í fyrstu lotu.
Þá varð myndin af Nasser að
víkja fyrir uppljómuðu and-
liti Ólafs Thors.
Guðmundur í. Guðmundsson mun senn taka við embætti
utanríkisráðherra. . . .Hefir hann nú náð sér að fullu eftir
veikindin í sumar. . . . Er nýkominn til landsins eftir hressing-
ar- og hvíldardvöl erlendis. . . .Ekki er ósennilegt, að flugvélin
frá varnarliðinu, sem lenti á Keflavíkurvegi fyrir skömmu,
verði seld íslendingum... .Hún mundi góð viðbót við inn-
lendan flugflota. . . .Sennilegt er að unnt reyndist að gera
við hana hér heima .... Allir rússnesku bílarnir, sem samið
er um innflutning á að sinni munu seldir. . . .Virðist ekkert
lát á bílaeftirspurn. . . .Gamlir bílar seljast enn á háu verði..
Brezk blöð segja, að fegurðardrottningin íslenzka á Miss
World-keppninni í London hafi fallið í grát, er hún var kynnt
fyrir dómurunum. . . .Stjórnarandstaða Morgunblaðsins hefir
sætt harðri gagnrýni á fundi í innstaráði Sjálfstæðisflokks-
ins. . . .Á klíkufundi fyrir nokkrum dögum kom fram megn
óánægja margra þingmanna — einkum utan af landi — með
heiftartóninn í blaðinu og afstöðu þess til verðfestingarinnar
. . . .Það mun nú kunnugt, að Ólafur Thors hafi sjálfur sagt
piltum sínum við blaðið fyrir verkum upp á síðkastið 1 fjar-
veru ritstjóranna. . . .Skapsmunir Ólafs eiga betur við stjórn-
araðstöðu en stjórnarandstöðu, eins og sannast á Mbl. nú um
sinn. . . .Enska blaðið Daily Telegraph telur sig vita, að lönd-
unarbanninu í Bretlandi verði brátt aflétt skilyrðislaust....
Telur blaðið að brezka stjórnin ætli að heimila innflutning á
íslenzkum fiski fyrir 100 millj. króna. . . .Forráðamenn Þjóð-
leikhússins og gagnrýnendur blaðanna munu nýlega hafa
skipzt á skoðunum á fundi.... íslenzkir vélaviðgerðamenn,
sem farið hafa til starfa um borð í rússnesku skútuna, sem
hér liggur sífellt með bilaða vél, munu ekki yfir sig hrifnir
af tækninni þar um borð. . . .Hijótt hefir verið um tilraun til
fiskveiða með landnót, sem gerð var á Snæfellsnesi í sumar
. .. .Telja ýmsir þó, að þar sé athyglisvert nýmæli.... .