Tíminn - 18.04.1957, Blaðsíða 7
TÍMl N N, fimmtudaginn 18. april 1957.
z
í ís'enzkum b!öSum sem
koma vikulega til okkar —
íslendinganna á Pétursdal —
er ætíð hitt og annað, sem
vekur mann til hinna marg-
víslegustu hugsana, um
heimahagana, að fornu og
nýju. — Tvennt er það eink-
öm sem olli bví núna, að ég
þóttist fá kcllun til að grípa
pennann, — auk þess sem ég
raunar hafði alllengi haft í
huga að senda Tímanum línu,
að liðnu fyrsta búskaparár-
inu okkar hér á Pétursdal, en
það er einmitt núna þ. 1.
apríl. — „Anrílhlaup"! segja
kannske einhverjir. — Nei—
nei, fjarri fer því.-------
Fjögur þúsund metra skíðagang-
an heima klappaði mér á vang-
ann, sem vinkona úr fjarska. —
Vinkona með blik í björtum aug-
um, silkiglófa og silfurhadd.
Minnti mig ljúflega á sólglitrandi
snæbreiður á heiðum uppi, byggða
í milli á Norðurlandi hér áður
fyrr, — tábandaskíði, — stafstöng,
— bungandi hvelfd og fögur fann-
brjóst fjallshlíðar og líðandi drög
dalbrekku, — bæjarhlað þar sem
snarsnúið var að kveldi, heim að
dyrum góðra vina til gistingar
eftir langa göngu og brunandi
skrið undir björtum himni þorr-
ans eða góunnar. — Já — tábanda-
skíði — stafstöng, — vetrarfar-
kostur síðustu aldamóta æskunn-
ar á Fróni! Þið afsakið kannske
6 í-
Fétur Sigfússon skrifar frá Yampadal:
mer
á vangaim sem vinkona ur f jarska
Pétur Sigfússon
unni, en það er þá heldur
langt í
alveg.
land að snjórinn
ekki
hverfi
Ólympíumeistarinn
sigraði
Aðal viðskipta- og verzlunarbær
þessarar sveitar, Steamboat
Springs, gyllir mjög tilveru sína
með skíðabrekkum sínum, svig-
brautum og stökkpöllum. Aðalvið-
burður hvers árs er skíðamótið,
að úr *fjar"lægðinnr*sé ég myndina | Lem njullga
aðeins svona:
ekínandi. —
bjarta, hreina og
Mikill snjór í Yampadal
Hérna í Yampadal er nóg af
mánuði ár hvert. — Eitt slíkt mót
er nú nýlega afstaðið og stóð í
tvo daga. í brekku, sem blasir í
móti borginni, hefir verið rudd
geil í skóginn, og þar er áberandi
skilti með tölunni 316. Þetta merk-
snjo. Hann er buinn að liggja her ir að j þesgari geil var sett am.
yfir ollu landi siðan 24. oktober s. erískt stökkmet> fyrir 3 árum að
• aidrei sigið neitt, fyrr en, ég hygg. 316 fetj sett af norskum
kom fram i marz en aukizt bara - ameríkanaj að nafni Samuelstuen
jafnt ogþett meðhverri hnð. Mað-, og stundar hann haskólanám í
ur skildi nu halda að ekki væn j Boulder um þessar mundir og hef- .
amalegt að hlaupa a skiðin sin,, jr því vanrækt stökkíþróttina nú 1 ist vera sambland af ollum þessum
hérna rétt við bæjarvegginn og;um skeið Hann varð nú samt að ghmutegundum. emu nafni: Wrestl
ýmsum öðrum íþróttum, sem iðk-
aðar eru að staðaldri hér í Banda-
rlkjunum. Virðast íþróttir vera
mjög áberandi þáttur í skólunum,
æðri sem lægri, að ég hygg. Fót-
boltinn ameríski má víst teljast
þjóðaríþrótt Bandaríkjamanna. Á
hann hug þjóðarinnar að mestu ó-
skiptan yfir sumartímabilið, ásamt
Baseball“, sem er í miklum met-
un. — Þegar skólar byrja og
velvr fer að, hefjast tímabil körfu-
knatíl'iksins, skilminga, hnefa-
leika cg glímu úsamt íjölmörgu
öðru. Eru mót milli skóla mjög
tíð og keppnisáhugi logandi með-
al ikólaæskunnar.
Iléðan frá Pétursdal eru, sem
ste idur, þrjú ungmenni í mismun-
andi bekkjum ungmennaskólanna í
Steamboat Springs. Þau eru öll
þátíakendur í mismunandi íþrótta-
gre num þar, og hafa getið sér
gott orð, hvert á sínu sviði. •—
Wr'stling er ein sii grein, sem
mjög er iðkuð og dáð af skólaæ«k-
unni. Þessi tefn’T’d gilrsu virðist
vera „uppsuða" úr mörgum glímu-
tegundum. Á mínum ynsri árum
sá ég oft hina svonefndu grísk-
rómversku glímu. og iðkaði hana
sjálfur um skeið. Kynntist þá
emnig — af sjón og sögu • - emkri
og iananckri glímu. Grísk-róm-
vemku glímuna tsldi ég mjög stór
brotna og skemmt’lega íhrótt. Tök-
um að mestu st’llt bað í hóf að
fanta- eða „þræla“tök gátu ekki
kallast. en yfirburðakraftar, árétt-
að’r með s’ eigjanleik og þunga,
nutu sín vel.
ViWj-nnnnieg íþrótt
Aftur virtist mér bæði sú enska
og japanska : ullar af viðbjóðsleg- i
um fantaíökum, hættulegum og1
ljótum: — Sú tegund glímu, sem i
mest er sýnd í sjónvarpi hér, virð-1
andi síðdegis- og næturslarki,
hreysti, lífsgleði og starfsþrá hinn-
ar vaxandi kynslóðar.
„Hjarðf jósin"
Annað atriði úr íslenzkum blöð-
um, sem ýtt hefir undir þetta riss
mitt, er hið góðlátlega rabb og
smáhnippingar þeirra Bjarna og
Páls um hin svonefndu „hjarð-
fjós“ — Þó mér detti ekki í hug,
að ég sé þess umkominn að segja
hið eina sanna og rétta um þessi
mál, vil ég ekki sleppa tækifær-
inu til að lýsa stuttlega reynslu
okkar, hér í Pétursdal, af hjarð
fjósi. Sannleikurinn er sá að hjarð-
fjós virðast vera í yfirgnæfandi
meirihluta hér um slóðir, og geri
ég fyllilega ráð fyrir að nútíma
íslendingum, með sínar steyptu og
hvítþvegnu, kölkuðu eða máluðu
fjóshallir, þætti ekki sérlega mik-
ið' til koma timburhjallanna, sem
kallaðir eru fjós. hér í fjöllunum.
— Þessi, að nokkru leyti trassa-
lega, meðferð virðist eiga vel við
kýrnar. Þær breyta lítið um nyt-
hæð eftir tíðarfari, og éta sinn
skammt af fóðri alveg jafnt, hvern-
ig sem viðrar. Þess ber að gæta,
að hér er tíðarfar mikið jafnara
en heima. Bleytur minni, mikið
meira logn, meiri lognsnjór, aldrei
stórhrið en meiri og langstæðari
þurrafrost. — Hinn stóri kostur
við hjarðfjósin er vinnusparnaður
og bygginga- eða stofnsparnaður.
Um fóðursparnað er ekki að ræða,
því augljóst er að eitthvað af heyi
fer til spilíis, með íraðki grip-
anna og á annan hátt sóðalegri
umgengni kannske. Hitt er ég ekki
bær um að dæma, hvort sömu kýr
myndu gefa eitthvað meiri mjólk
ef þær byggju við hlý og góð fjós,
— við höfum þar ekkert til saman-
burðar, en til þess að svo mundi
ekki reynast bendir bað, hversu
hægt og jafnt nytin lækkar, en
hrapar ekki með vetri, snjó og
kulda. — Kálfar og naut ganga
ekki með mjólkurkúnum. Þau hafa
önnur skýli og önnur hólf. Kálf-
arnir venjast lífinu aðeins svona,
og ganga svo undir skvldur þesa
og kvaðir — mögluiiarlaust — f
íyllingu tímans.
Athyglisverf mál
Ég held að íslenzkir kúastór-
bændur eigi að veita þessu máli
skjótast til næsta bæjar. Þetta gat
xnaður gert bmma í Reykjadal í1
hina gömlu eóðu daga, og hafði
þá til að fara yfir hvern hól, sem
á leiðinni var, til þess eins að
njóta brekkunnar ofan hinum
megin. Nei — þetta er ekki hægt
, mæta á þessu móti til að verja
met sitt og Bandaríkjanna fyrir
tveim gestum frá Finnlandi: Ól-
ympíumeistaranum Hyvarinen og
landa hans Karkinen, sem vera
mun upprennandi stjarna á þessu
. , „ . ., sviði. Leikar fóru svo að enginn1,
!lér-.Fraí1.e._ r.0inUm IT/ ■ náði metinu, en Hyvarinen stökk ;
Í283 — Karkinen 275 og Samuel-
inn svo þurr og laus, að hann held-
nr engum skíðum. — Láttu þér
ekki detta í hug að rjúka, annað
hvort lausfóta eða á skíðum, útá
ing. Ég hefi gengið frá að liorfa
á þessa villimannlegu íbrótt. Aft-
ur á móti er talið að sú glíma sem
kennd er í skólunum hér, og er
mjög vinsæl, sé mikið nær hinni
grísk-rómversku, og að me=tu leyt.i
laus við fantatökin. — Ég hefi
séð ómengaða grísk-róm-
verska glímu í sjónvarpi liér
stuen 271. Ungur amerikani, Eric-
vestra. Eg heyri hana aldrci nefnda
sen að nafni, vakti mikla athygli,!? nafip núorðick _ekki_e:m, sinni
f , . er hann stökk 258, sem var langt;> sambandi _ vt8 Olympiuleiki. -
tveggja metra djupa fannbreið- ■ fi aila hina óbekktu ! Hvah er e’gmlega orðið af henm? | A þeim bugorðum þar sem um fjos
Hin fjörgamla Bunnie
una. Nei, gerðu það ekki Ef þú|gem þarna komu
viHt vera oruggur um lif þitt,; landaættar
skaltu bara nota „þrugur nðnar j yið •
úr bambustágum og snærum, svona
um það bil 60x100 sm að stærð,
sporöskjulaga — íhaldssamar,
traustar og hægfara. — Allar skíða
brautir verðúr að búa til. Allt
skíðafar hér er „sport“ eingöngu.
Náttúran leggur ekkert til þessar-
ar íþróttar h?r: nema fjöllin. Allan
snjó verður að troða „afturábak
og útá hlið“ e'ns og einhvers stað-
ar stendur, upp aftur og aftur eða
þá með ýtuin og þjöppum, allt
þangað til að sólin fer að vinna
það á, að snjórinn blotnar og síg-
ur. — Núna. um mót marz og apr-
íl eY nokkurr veginn gangfæri —’
og þá líka skíða — á snjóbreið-
fram Norður-!— áttum hér áður fyrr mjög er að ræða, er fyrirkomulagið ná-
vafalaust hugsuðum'frækna gri.sk-rómversk-glímumenn, j iega alls staðar eins. í miðju út-
íslendingarnir, — hnipptum isem vörpuðu ljóma á ísland í sam i hýsaþorpinu gnœfir há og risbrött
hver í annan og vorum drjúgir! handl vlð Olympiuleika fyrr. ara: , hlaða Hlaða er-þorauninni ekki
Svigkeppni í mörgum mvndum fór 'IohanneS og Sigurjon Hver glimir ; annað en loftið eða rishæð bygg-
þarna fram og skrautsýning í ílokk nu drenflef °8.v»*lega gnsk- ingarinnar Und.r loftinu miðju
með blysum og ljósaskrauti., ro!?verska a “1? . er 5umgoður gaugu[’ blflgengur’
margt af þessu miög glæsi-! Þesfr ^rottahugieið.ngar mxn- með foðurstium t.l hliða. I utskots
ar hafa orðið til vegna þess að
u m
Vai
legt á að sjá, í þöglu og djúpu
febrúar-kvöldmyrkrinu, en stökk-
keppnin var hið eina sem vakti hjá
okkur verulega hrifningu, eða
keppnisspenning.
Aðrar íþróttir
í sambandi við þessa stuttu og
ófullkomnu frásögn mína af
þessu — að ýmsu leyti glæsilega
skíðamóti, hvarflar hugurinn að
held að íslenzkir skólar gætu iekið
ameríska skóla íil ýyrirmyndar
hvað snert:r hið lífmikla og fjöl-
þætta íþróttalíf. Heimsóknir, milli
jskóla, með íþróttakeppni að aðal-
i erindi. eru í hávegum hafðar. og
revna^t vel Undirbúningur kostar
vitanlega víma, sem óhjákvæmilega
yrði tek'nn frá lestri eða öðru
námi. Ætli það ynnist ekki upp —
og vel það stundum — í minnk-
byggingum til beggja hliða hlöð-
unnar eru básar fyrir kýr og
hesta eða hver önnur dýr, sem til-
heyra hverjum búgarði.Þessir bás-
gaum. Nákvæm rannsókn þarf að
hefjast strax, eftir veðurfræðilegri
skiptingu landsins. Hvar ættu
bjarðfjósin bezt við? Fyrir sunnan
kannske. Bjarni rannsakar það, er
ég alveg viss um. — Fyrir norðan?
Ég gæti engu síður trúað því.
Þurrafrost og snjór virðist ekkí
gera kúnum illt. Regn og bleytur
eru verri! — En, hver rannsakar
fyrir norðan, austan og vestan?
Ekki Páll. Hann er dæmdur úr
leik eins og margir fleiri, sem þó
ar eru ekki til þess að geyma bú-, eru raunverulega í fullu fjöri
peninginn að slaðaldri. heldur að-
eins í ígripum.. — Viðhorfið hjá
okkur er svona: Gríðarstór rétt er
í kringum öll gripahúsin. Innan
réttarinnar eru tvö allstór skýli,
sem snúa bæði mót austri. Þak er
yfir skýlunum og gott skjól frá
þremur áttum. Steinsteypt vatns-
og að sumu leyti á „bezta aldri“.
— Nei takk — umsvif þín eru af-
beðin hér með — vertu sæll, og
svo ekki meira um það. —
En, svo er það þá mynd-
in af henni Bunnie sem hér
með fvlgir. Hún er af fjör-
ker eru við bæði skýlin og halda ’ gamalli Shetlandseyjahryssu, sem
rafmagnshitarar opnum drykkjar- nú aðeins dregur andann fyrir sér-
vökum í þeim, þótt kaldan blási á stakt atlæti — op amerískar pillur.
stundum, kannske frá 20 til 40 stig Queenie á að verða fimmtug nú
á celsíus. „Rúmbálkar“ miklir eru með vordögunum og þar með að
gerðir fyrir nautgripina inni í skýl setja heimsmet í langlífi hrossa.
unum, sag, spænir, lieyruddi og í Að vísu hefir þeim ágætu amer-
hálmur er borið í þessar iraðir. og íkumönnum alveg láðst að .-pyrja
hækka svo bara hvílurúmin smátt félaga Khrushchev um aldur mera
og smátt við aukinn fburð og vei-ða |i riki hans — og alveg skotizt yfir
hina íslenzk-dönsku „Tulle“ írá
j Laugarvatni, sem ég man ekki bet-
ur en væri um fimmtugt fyrir
þetta „moðvo!gar“ dyr.yiur ;-.em
skepnurnar halda sig að yfir cvört-
ustu nóttina og utan þess er þær
éta úti í réttímri eða úti á íúninu, | tveim til þrem árum, þegar síðasta
ef ruddar hafa verið traðir bar. j mynd af henni var birt í íslenzk-
Myndin Wl vinstrl. Hjarðfjós-skýlið. Nokkuð af kúnum og kúahirðirinn. — Til hægri: Byrjun sauðburðar. —
Svo eru þær kallaðar inn á bás-
ana til mjöltunar, kvölds og
morgna, og til íóðurbætisgjafa,
tvær og tvær, eða fjórar og íjór-
ar eftir atvikum. — Þær eru aldrei
í húsi nema þessar fáu mínútur
tvisvar á dag. Þær bera úti og
virðast alls ekki óska eftir húsi.
um blöðum
um.
ásamt afmælisgrein-
Aldur Tulle
Nú vil ég að Tíminn launi þetta
bréf með því að senda mér mynd
af Tulle ásamt fæðingarvottorði
(Framhald á 8. síðu). ,