Tíminn - 19.05.1957, Blaðsíða 8

8
T f MIN N, sunnudaginn 19. maí 1957.
Vilhjálmur Einarsson: V orþankar íþr óttamanns III.
Þjálfun — frjálsíþróttanámskeiðin
ÞETTA HUGTAK, þjálfun, er
mjög afstætt, og misjafnt hvað
menn meina með því. Aimennasti
skilningúrinn er sá, að með þjálf-
un séu íþróttaimenn að búá líkama
sinn undir það, að geta náð sem
beztum árangri í vissum þrautum,
án þess að vera miður sín af of-
þreytu dögum saman á eftir.
ÞjáMun er einnig mjög mismun-
andi undir einstakar greinar í-
þrótta, og til þess að einfalda fyr-
ir okkur dæmið, getum við fiokk-
að íþróttirnar niður, eftir því hvað
langan tíma greinin tekur; 10 km.
hlaup tekur ca. Vz klst.; 100 m.
Maup 10—12 sek.; þrístökk eða
langstökk 5—7 sek.; kúluvarp ca.
1 sek., o. s. frv. Kúluvarpari og þoi
hlaupari hefir sjaldan neina leift-
ur snerpu. Æfingar þessara
manna eru gjörólíkar. Ef kúlu-
varparinn æfir nokkuð hlaup, þá
hleypur hann í smá-sprettum, mæð
ist venjulega fljótt. Á hinn bóg-
inn eru æfingar þolhlauparans
tímafrekar, hring eftir hring
hleypur hann með sömu jöfnu
skrefunum, jafnvel klukkustund-
um saman á meðal-æfingu. Engar
íþróttagreinar útheimta meiri tíma
til þjálfunar en þolhlaup. Ef kast-
arar eru vel sterkir og lagnir, geta
þeir svo til æfingalaust náð hinum
ótrúlegustu afrekum, en til þess
að komast virkilega áfram í hvaða
grein sem er, þarf alúð og tíma
við æfingar.
ÞAÐ HEFIR háð okkur mikið hér
á landi 'hve breiddin í frjálsíþrótt-
um er lítil. Það virðist svo sem
okkur finnist ekkert að vinna, ef
sigurmöguleikar í einhverri grein
eru litlir. Oft lítur út fyrir að góð-
ir menn í einstökum greinum fæli
menn frá þátttöku, vegna þess, að
ef fyrsta sætið næst ekki, þá sé
ekki vert að vera með. Slíkan hugs-
unarhátt þarf að uppræta, fyrst og
fremst vegna þess, að menn ná
ekki árangri nema þeir hugsi fyrst
og fremst um sjálfan sig. Setji sér
mark og vinni markvisst að því.
Að vera að hugsa um of um aðra,
hvað þeir nái langt, hvar mestu
möguleikarnir séu að glansa o. s.
frv. verður oft til þess að glansinn
kemur aldrei.
ANNAÐ ATRIÐI, sem ávallt mun
standa okkur fyrir þrifum, og sem
einnig byggist á því, hve fáir þátt-
takendur í íþróttunum eru, er, að
eftir að einn maður er „kominn á
toppinn," getur hann án þess að
leggja mikið á sig haldið því, og
hæfileikar hans notast því aldrei
eins og skyldi. Mig langar til að
segja hér frá persónulegri reynslu
Fyrir nokkrum árum var keppni
rnilli Reykvíkinga og utanbæjar-
manna og ég hafði verið valinn í
lið utanbæjarmanna. Ég var með
bezta árangur sumarsins í þrí-
stökki, rúma 14 metra, næsti mað-
ur með um 13.50. Ég þóttist því
öruggur með sigur á mótinu, æfði
ekki eina einustu æfingu tvær vik-
ur fyrir mótið, kom suður, stökk
* Þáttur kirkjunnar:
Meiri eða minni guðrækni?
Margir kvarta um skort á guð
rækni, dvínandi trúarlíf og
deyjandi kristindóm nútímans.
En er þetta nú eins ægilegt
og margir vilja vera láta? Auð-
vitað er alitaf erfitt að gera sér
réttar hugmyndir um samtíð
sína. Ofurlítill samanburður
gæti þó skýrt málefnin ofurlít-
íð.
Fyrir hundrað árum, jafnvel
fram um síðustu aldamót, voru
kirkjugöngur á messudögum
' siðferðileg og þjóðfélagsleg
skylda.
Þá voru bænarstundir og hús-
lestrar daglegar venjur á hverju
| heimili. Svonefndir „fríþenkj-
| arar“ eða frjálshygg.jumenn
voru taldir stórhættulegar per-
sónur.
I Trúmál voru almennt áhuga-
mál og umtalsefni, sem snertu
ii persónulegt frelsi og hjálpræði
manna hér og annars heims.
Kristin fræði og kirkjuleg
trúfræðiatriði þekktu allir, og
1 þau voru rökrædd með áhuga
og æsingi.
Erfðasynd, réttlæting af trú,
friðþæging, fyrirhugun, bók-
i: stafsinnblástur, postulleg röð,
meyjarfæðing, endurfæðing í
skírn og fordæming óskírðra,
allt þetta og miklu fieira voru
| brennandi umtalsefni afa og
ii ömmu forfeðra og formæðra.
1 En samhliða öllum þessum
trúmálaáhuga ríkti takmarka-
laus lítilsvirðing fyrir mann-
réttindum og mannhelgi, tak-
markalaust samúðarskortur
ii gagnvart þeim, sem úti höfðu
orðið í hretviðruin lífsins.
r Börn voru þrælkuð, þeim var
misþyrmt, þau voru rifin úr
faðmi mæðra sinna eftir geð-
þótta og álvktun valdhafa. Móð-
urtilfinningar, sorgir, þjáning-
ar og örvæni var að engu haft.
Litið var niður á fátækt fólk
i sem lægri manntegund, sem
i ekki hefði mannlegar tilfinning
ar. Oft voru hinir „réttlátu trú-
menn“ verstu andstæðingar
allra úrbóta og umbóta, sem
verða skyldi fólkinu til heilla.
Skepnur féllu úr hor og harð
rétti flest vor, og sjúkdómar
og raunir voru talin hegning
hins réttláta algóða Guðs fyrir
syndir og glæpi þeirra, sem
fyrir því böli urðu.
Smábörn, sem dóu óskírð, ;
voru tafarlaust vistuð í vonda
staðnum.
Nú sækir fólk lítt kirkjur I
eða öllu heldur hefðbundnar
messur, húslestrar tilheyra i
fortíðinni, mikið þekkingarleysi
ríkir víða um heilög málefni
kirkjunnar, prestar eru ekki
taldir vinna fyrir sínu brauði
á sanngjarnan hátt, aðeins ör- ;
fáir skilja, hvað átt er við með
hinum trúfræðilegu hugtökum,
sem áður eru nefnd.
En mundum við samt vilja
skipta, þegar allt kemur til alls? ;
Er ekki samtíðin kristnari í
raun og veru en fortíðin?
Aukinn skilningur á mannrétt
indum og mannhelgi, meiri
samúð með bágstöddum ríkir
nú en áður. Vaxandi áhugi á '
bættum kjörum hinna snauðu,
auknar kröfur um meiri lífs
þægindi öllum til handa í fæði,
húsnæði og hversdagslegri að-
búð er einkenni nútímans.
Forréttindi annars vegar og
þýlyndi hins vegar hverfur nú
óðum. Almennur skilningur
ríkir nú fyrir jöfnum tækifær-
um fátækra sem ríkra til
menntunar og frama.
Andi bræðralags, samstarfs,
mannkærleika, samúðar og um
burðarlyndis á nú miklu meira
svigrúm en nokkru sinni fyrri.
Við erum vitni að miklum
vexti áhrifa Krists á hugarfar, i
tilfinningar og vilja þjóðanna,
þrátt fyrir al'lt, sem gjört er til
að villa um fyrir fólki og gjöra |
lítið úr starfi og hugsjónum |
þjóna hans.
Og séu áhrif hans kristinn
dómur, þá er erfitt að fullyrða
að guðrækni kristinna manna
sé dvínandi.
Hið gagnstæða blasir við
augum. En ættum við þá að
leggja árar í bát? Nei, aldrei
er meiri ástæða til að herða
sóknina, og breyta nú böli
styrjaldaróttans, stærsta böli
jarðar í mestu blessun, sem
jarðarbúar hafa hingað til
kynnzt. Ekkert nema andi hins i
upprisna lifandi anda Krists
fær unnið þann sigur gróand-1
ans í ríki mannlegrar ham- jh
ingju. Hann er þar eini frelsar- |j
inn. Og hann mun sigra.
Árelíus Níelsson
með harmfcvælum 13,70, var sem
lemstraður af harðsperrum dögum
saman á eftir, og hét því að með
slíku undirbúningsleysi skyldi ég
aldrei taka þátt í öðru móti. En
þessi árangur, þótt óæfður væri,
nægði til að tolla á toppnum. Ef ég
hefðj ekki verið svo lánsamur að
dveljast erlendis við nám í tvö ár,
stundað þar jafnframt íþróttir og
lært að mæla mig á miklu stærri
málstokk, séð þannig hve lítill ég
var í raun og veru, er mjög lík-
legt að ég hefði staðnað að fullu
við 14.50—14.80 í þrístökki.
ÞETTA VAR NÚ eiginlega útúr-
dúr, og ég ætlaði fyrst og fremst
að gefa þjálfunarráð í þessum
þætti, og vil ég þá byrja á þrí-
stökki, en seinna fá aðra íþrótta-
menn til samstanfs um aðrar grein-
ar. Þó verður að taka allar slíkar
ráðleggingar með miklum fyrir-
vara, því það er svo misjafnt hvern
ig menn æfa. Svo ég vitni í meist-
arana: Sherbakov frá Rússlandi,
sem á Evrópumetið, 16.46 m. segist
ekki rnissa einn dag frá æfingum
árið um kring. Da Silva frá Brasil-
íu, heimsmethafinn, sem stokkið
hefir 16,56 m. segist æfa 4 mán-
uði á ári, og áldrei stökkva þrí-
stökk nema í keppni.
Þar sem við búum í norðlægu
landi, og mikill munur er á sumri
og vetri verður keppnistímabil
mjög bundið við fáa mánuði, júlí
ágúst, september. Þetta verður
að leggja til grundvallar æfingum,
og. haga þeim samkvæmt því. í
maí-mánuði er mikilsvert að æfa
af alúð, æfa 3 daga og hvíla einn
og þannig koll af kolli. Sé þrí
stökk æft, þarf að skipta æfingunni
í tvennt: 1. hlaup, einkum með til
liti til atrennunnar helzt hlaupa
5—7 atrennur á hverri æfingu,
auk þess taka tvo til þrjá 50—
100 m. spretti. 2. Mikið af léttum
stökkum og hoppum t. d. með því
að klofast ákveðna vegalengd í eins
fáum skrefum og unnt er, og
komast þvert yfir knattspyrnuvöll
í ca. 20 skrefum. Þetta æfir mið
stökkið. Síðan æfa langstökk af
gagnstæðum fæti við þrístökkið,
Það gefur gott síðasta stökk þeg
ar í þrístökkið kemur. Til þess að
að fá heild í þrístökkið ætti að
stökkva létt þrístökk með 10 m.
atrennu einu sinni í viku, og halda
áfram þar til hnjáliðirnir hætta
að halda við. Atrennan verður að
vera alveg sjálfvirk, þegar í keppn
ina kemur, en ávallt verður að
hafa það í huga að þótt atrennan
skipti miklu máli, skiptir stökkið
sjálft enn meira máli, og hættu
legt er ef hraðinn í atrennunni
gengur út yfir stökkkraftinn og nýt
ingu hans. Dagana fyrir keppni á
að létta allar æfingar, stökkva
lítið, hlaupa atrennuna létt og
liðka sig vel. Almennt held ég
að stökkvarar og kastarar hvíli
ekki nóg. Þó verður að taka fram
að hvíld kemur ekki að notum
nema kerfisbundnar æfingar hafi
farið á undan.
í þrístökki skyldu menn ekki
keppa oftar en tvisvar eða þrisv
ar í mánuði, stökkið reynir svo
mjög á fæturna. Gott er þó að
keppa oftar í langstökki, það æfir
atrennuna og kemur að góðu gagni
sem þrístökksundirbúningur, eink
um ef langstökk er stokkið af
gagnstæðum fæti og þrístökkið.
Erfiðasta atriðið í þrístökkinu
er fyrir flesta lendingin eftir
fyrsta stökkið. Það má alls ekki
teygja fótinn fram á við, heldur á
að lenda á fótinn á þann hátt að
hann sé á hreyfingu aftur á við
og höggvi í jörðina án þess að
bremsa ferðina niður.
í síðustu grein gat ég um frjáls
íþróttanámskeið í. R., sem hefjast
mun næstkomandi mánudag kl.
5.30 á íþróttavellinum. Ég gat
þess einnig að KR væri að byrja
með annað námskeið.
Nú hefur komið á daginn að
KRingar eru þegar byrjaðir, og
námskeiðið er haldið á KR-velIin
um, bæði fyrir og eftir kvöldmat
og lýkur laugardaginn 25. maí. Auk
Benedikts Jakobssonar þjálfara
KR munu beztu íþróttamenn ié
lagsins annazt kennzluna í hinum
ýmsu greinum.
Betur væri ef foreldrar hvettu
börn sín til þess að sækja þessi
námskeið, hver veit nema það
verði til þess að þeim hlotnast
síðar frami á íþróttasviðinu hér
heima og erlendis. V.E.
Bækur og höfundar
(Framhald af 4. síðu).
sprengjunni. Það er gott hún
skuli ekki minnast sprengjunnar
nema síðast i annars ágætu ljóði.
Það er búið að vera mikið þref um
atómsprengjuna í íslenzkum skáld
skap. Ég held að sá skáldskapur
verði ekki langlífur. Bann við
kjarnorkuvopnum mundi leiða
það af sér, að sprengjuljóðin yrðu
dægurflugur; nú og spryngi hún
er allt komið til helvítis hvort
sem er, sprengjuljóð og annað.
Síðast í bókinni eru ljóðaþýðingar.
Kann ég ekki frá þeim ljóðum að
segja á frummálum og skal því
þegja um þau. I. G. Þ.
iniiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiti!iiiiiiiiiiiiitiuiiiiiimtuiiii!iuiitmuiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiuiiuiiiiiitiiii|
I
| NÝ BÓK
| HÓLASTAÐU
| eftir Gunnlaug Björnsson
Þann 14. maí í ár eru 75 ár liðin frá stofnun Bændaskólans á Hólum. Mun |
þess veröa minnzt að Hólum í sumar. í tilefni þessara merku tímamóta hefir
verið í það ráðizt að gefa út veglegt afmælisrit, og Gunnlaugur Björnsson
bóndi í Brimnesi í Viðvikursveit og kennari við skólann tekið það saman. I
I Áætlað er að bókin komi út í júnímánuði. i
Þetta er mikið verk og fjölbreytt, 352 bls. í Skírnisbroti. Bókin skiptist í
I 18 kafla, sem heita: i
I =
1 1. Staðhæt.tir, 3. Sögulegt yfirlit, 3. Kirkjan, 4. Hólar í einkaeign, 5. íslend-
1 ingar hefja búnaðarnám, 6. Búnaðarskólar, 7. Stofnun Hólaskóla, 8. Yfir- §
stjórn skólans — lög og reglugerðir, 9. Bújörðin, 10. Byggingar skólans, 11.
Starfslið, 12. Kennsla, 13. Söfn og kennslutækni, 14. Nemendatal og kennara, I
15. Skólabúið, 16. Jarðrækt, 17. Fóðurtilraunir og hrossarækt, 18. Félags-
| mál og mannfagnaður. |
Eins og efnisyfirlitið ber með sér, er þetta viðamikil bók og merk. Auk
I þess er hún prýdd fjölda mynda. 1
Bókaútgáfan Norðri heíir fyrir hönd skólans tekið að sér að annast útgáfu
þessa verks og ekkert verið til sparað að vel mætti takast. Bókin mun kosta §
| í búðum kr. 180.00 í góðu bandi, en til áskrifenda er verðið kr. 145.00.
| Bókaútgáfan N0RÐRI |
= a
| BÓKAÚTGÁFAN NORÐRI — PÓSTHÓLF 101 — REYKJAVÍK — SÍMI 3987
Ég undirrítaður óska, að mér verði send bókin HÓLASTAÐUR eftir
(1 Gunnlaug Björnsson.
Fylgja hér með kr. 145.00, sem er áskriftarverð bókarinnar og verði bókin
1 þá send mér burðargjaldsfrítt.
Vinsamlegast sendið mér bókina í póstkröfu kr. 145,00 að viðbættu burðar-
gialdi. (Strikið út bá setninsu. sem ekki á við).
FRÁ NORÐRA