Alþýðublaðið - 21.09.1927, Blaðsíða 2
ALPVi.
kemur út á hverjum virkum degi.
AfgreiOsla í Alpýðuhúsinu við
Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
til ki. 7 siðd.
Ssrifsíefa á sama stað opin kl.
ðVs— lO'/j árd. og kl. 8—9 síðd.
Simar: 988 íafgreiðs an) og 1294
(skrifstofan).
Verðiag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan
(í sama húsi, sömu simar).
Starfsraenn varðsklpanna
og iaun peirra.
Olfajiytur mikill hefir orðið í
,,Morgunb!aðinu“ út af þeirri
stj ómarráö's töf Uii, að launalög
starfsmanna á varðskipunum hafa
ékki verið látin koma til fram-
kvæmcla fyrst um sinn.. Ohljóð
pessi munu koma úr barka og
leiðast fram í 'fingur gáfnaljóss-
ins Jóns Kjartanssonar, ritstjóra
nndirtyllu ValtýS.
Aljiýðubiaðinu pykir hlýða að
upplýsa fyri-r lesendum sínum
hvaða goðgá hér er á ferðinni
án þess að bera .með því á nokk-
urn hátt biak af stjórninni.
Umrædd lög voru borin fram af
íhaldsflokknum á síðasta þingi og
sýndusí að vera eina áhugamál
Jóns Kjartanssonar. „Litla ríkis-
iögregian" var mál þetta nefnt,
enda þurfti ekki grafgötur að fara
til 'að sjá, að rneð lögum þessum
er stofnað til hermensku á Is-
iandi undir yfirskir: „lögreglu á
sjo“.
Starfsmenn skipanna \ 'ssu full-
vel, að hverju var stefnt íteð lög-
unum, og næstum aliir árt und-
antekni ?gar (skipherrar þó irndan-
skildir) lýstu andúð sinni á Jpeirri
stefnu, sem fram kom með þess-
ari lagasmið.
Hér í biaðinu var í veíur gerð
grein fyrir þeim breytingum á
kjörum starfsmannanna bæði um
iaun og starfshætti ásamt missi
fríðinda, er íarmenn aiment eiga
samkvæmt sjóiögum. Lögin áttu-
að koma til framkvæmda 1 :úlí
í sumar. Afskráning átti að tara
fram, og skipunarbréf. átti að gefa
út handa hverjúm einum, eins og
vant er urn embætíismenn. Regiu-
gerð þá, sem stjórnin hafði gef-
ið út um Launakjörin, átti að
nema úr gildi og laun samkvæmt
þessum nýjtt lögum að koma í
staðinn. Samkvæmt hinum nýju
lögum átti stjórnin að gefa út
reglugerð um starfshætti alla og
tilhögun í starfinu.
En ekkert af þessu lét stjórn-
•jn framkvæma þrátt fyrir það,
þó hún væri oftar en einu sinni
spurð að, hvað gilda ætti í þessu
efni. Þegar „Þór“ fór norður um
miðjan júli. var afskráning íram-
kvæmd án þcss, að ný reglugerð
kæmi eða embættisleg skipunar-
bréf. Skipvcrjar komust . að þessu
um ieið og þeir fóru, og gafst
þeim ekki tækifæri til að segja
upp vistinni, sem sumir hverjir
höfðu í huga. Hitt varðslúpið,
„Óðinn“, kom hér oftar en einu
sinni, og engin breyting var gerð
á þvi fyrr en seint í ágústmán-
uði.
Ástandið var þannig: Skipverjar
voru ekki lengur undir sjólögum,
höfðu engin skipunarbréf fengið
frá stjórninni, hvorki veitingu né
setningu í embætti. Enginn vissi
fyrir vísþ eftir liverju átti að fara
með útborgun iauna. Fyrrverandi
stjórn hafði algerlega kiknað á
aö iáta framkvæma lögin, eins
og þau lágu fyrir. En henni mun
nokkur vorkunn hafa verið, því
að það var kunnuguþi vitanlegt
og henni með, að allmikill hluti
starfsmanna skipanna var ákveð-
inn í að segja upp starfi sínu,
bæði undirmenn sem yfirmenn,
svo fljótt, sem við yrði komið.
'^i.Iiuen.n óánægj.a yfir hinu nýja
skipulagi ásamt iækkun launa,
missi áður lögmætra íríðinda pg
óvissan um, hvað biði þeirra með
nýrri regiugerð var undirrót þess,
að þeir kusu heidur að fara en
vera.
Fyrr verandi stjórn mun hafa
haft fullan pata af pessari óá-
nægju, séð þá hættu fyrir gott
starfsiið á skipunum, að hún hef-
ir heldur kosið að fresta fram-
kvæmdum. Hvort nýja stjórnin
hefir séð fram á hið sama og sú
gamia, ska! ósagt látið, en hún
tók þann kostinn að fresta fram-
kvæmd laganna, eins og þau eru
nú, og hafði dæmi fyrr verandi
stjórnar þar um.
Starfsmenn varðskipanna voinr
lögskráðir á ný, eins og sjólög
mæla fyrir um, með þeirri reglu-
gerð urn kaup skinverja, sem fyrr
verandi stjórn hafði búið út 1926
sællar minningar. Ráðstöfun þessi
vakti aimenna ánægju meðal skip-
verja, og þóttust þeir hölpnir, að
niinsta kosti í biii, að vera iaus-
ir við að búa við þvingunariög í-
haidsstjórnarinnar, sem þeir oft-
ast nefna „tugthúsiögin".
Hér hefir í stuttu máli verið
rakinn gangur þessa máls, sem J.
Kj„ ritstjóri „Mgbi.“, hefir biás-
ið sig út á. Flestir skynbærir
menn munu sjá, að öryggi strand-
gæzlunnar er engu minna, þótt
sömu mennirnir séu á skiþunum
áfram undir gamla fyrirkomúlag-
inu, — fyrjrkomuiagi, sem þeir
kjósa heldur en það nýja, er koma
átti. Að tryggja sér vana, ánægða,
hæfa og góða starfsmenn er mikið
atriði, hvort heldur það er ríkið
eða einstaklingar, sem hafa þeirra
not; að því ber að stefna bæði
i löggjöf sem öðru, en forðast
hitt, sem útilokar það, að þessu
takmarki verði náð.
Dótíir Lloyd Georges
verður frambjóðandi við næstu
þiíigkosningar i Englandi.
Frjálslyndi flokkurinn i Eng-
landi hefir nýlega skoraö á dótt-
ur Lloyd Georges, að vera fram-
bjóðandi flokksins í vissu kjör-
dænri við næstu þingkosningar
þar í landi. Faðir hennar befir
gefið leyfi sitt til ráðahagsins', en
ungfrúin hefir heðið um umhugs-
unarfrest..
Ungfrú Georges er vei nrœisk
og duglegur stjónrmálamaóur.
Skipafréttir.
Willemoes kom í nótt frá út-
löndunr msð ko'afarm. Þór og
Fylla komiu inn i gær. Suðurlarrd
fer til Borgarness í dag.
Iver er stefna hans?
í „Alþýðublaðinu" nú fyrir
skömmu hafa birzt tvær greinir
um æskuiýðinn. Annar höf. hefur
æskuiýðinn til skýjanna og finn-
ur honum alt til ágætis. Og það
er satt, að æskulýöurinn á margt
gott og göfugt í sér fólgið. En
hann virðist verá búinn að svæfa
það svefninum langa.
„Vaiurinn vígreifi“ svarar „Ern-
inum unga“ og bendir honum
réttiiega á, að hann beri of mik-
ið lof á æskulýðinn. Eg er „Valn-
unr vígreifa“ sammála. Æskulýð-
urinn á ekki það lof skilið, sem
„örninn“ veitir honum.
En ég finn það hélzt að grein
„Valsins vígreifa“, að hún er ekki
nógu kraftmikii, eða ekki nógu
vei vítt það, sem víta ber.
Hver er stefna æskulýðsins?
Hver getur svarað því? Vitanlega
enginn nema æskumaðurinn. Og
margir æskumenn og konur eru
dagSega að svara þvi. Ekki me'ð
rituðunr játningum, heldur með
breytni sinni daglega.
Vdð skulunr í huganum konra
við á helztu stöðunum, sem æsku-
lýðurinn heldur sig’ á, og athuga
örlitla stund, hvað þar gerist.
„Biiliard“-stofur eru orðnar æði
margar, bæði hér í Reykjavík og
Hafharfirði. Ég er dálítið kunn-
ugur á báðum stöðunum. Hefi ég
komið þar nokkrum sinnum tii
þess að sjá, hvað þar gerist.
Þessar stofur eru fullar af ung-
unr nrönnunr, sem eyða þarna frí-
stundum sínum við það að velta
kúlunr eftir borði. Og svo er á-
fergjan mikil hjá þeim, að augun
ætla út úr höfðinu. Takist illa,
hrjóta blótsyrði og alls kyns ill
orð af vörunr þeirra. En á hlýða
snrádrengir, 9 10 ára ganrlir, því
að ailir fá aðgang. ólíft er inni
fyrir tóbaksreyk, því að flestir,
sem inni eru, reykja.
Stundum kenrur fyrir, að, Jress-
ir unglingar leggja smáupphæð
undir leik sinn, er þeir svo ríf-
ast um, þegar út er ítomið.
Ög svo áfjáðir verða þéir í
þennan leik, að þeir láta skrifa
hjá sér, ef þeir geta ekki greitt
sanrstundis.
Umsjónarmaðurinn snýr sér svo
til cinhvers skyldmennisins, þeg-
ar ungiingurinn getur ekki sjálf-
ur greitt.
En það er ófyrirgefanlegt, að
umsjónarmaÖurinn, hver semhann
er, skuli leyfa sér slíkt.
Ég hefi ekki neina sérstaka til-
hneigingu til þess að ráðast á
atvinnu nranna. En þegar ég frétti
aðra eins ósvinnu og hér er á
drepið, þá get ég ekki annað gert
en lýst skoðun nrinni á slíkunr
mönnunr, því að væru beir gódir
menn, þá myndu þeir alls ekki
ieyfa unglingum eða börnum inn
að ganga.
En fégræðgin er svo nrikil hjá
þessunr nranrmonsdýrkendum, að
þeim er sama, þó að fjölmargir
æskumenn verði að auðnuleys-
ingjum.
Peírra er stefnan að eins að
ná í sem flestar krónurnar. Vili
ékki K. F. U. M. gangast fyrir
því, að unglingum innan við tvít-
ugt sé-bannaður aðgangur þarna?
Ég skora á þann félagsskap að
gera það.
Og ég'treysti því, að hlutaðeig-
andi yfirvpid geri skyldu sína í
þessu efni.
Þá vildi ég nreð örfáum orðurn
minnast á kvikmyndasýningar. Ég
játa, að margar kvikmyndir geta
verið góðar og gagn og skemtun
að horfa á þær. En mér finst. að
hið opinbera verði að skifta sér
meir af sýningununr en það gerir.
Ég hygg, að erlendis sé sér-
stakur maður, sem lítur eftir sýn-
ingonum og ókveður, hvenær börn
megi ekki sjá þær. En hér er
ekkert slíkt vald. Hér fá börn
aðgang á allflestar myndir. Og
af þeinr læra þau margt Ijótt.
Nýiega var sýnd kvikmynd, er
heitir: „Michael Strogoff'. Þar er
giimdin sýnd,' eins og hún getur
orðið tryltust, — blóðsúthelling-
ar, klækir og svik. Geta rnenn
látið sér detta í hug, að slik mynd
hafi giæðandi áhrif á óþroskaðar
sálir barnanna?
Fremur hygg ég að þamrig lag-
aðar myndir komi æskunni á
glapstigu og hjálpi henni þannig
til „að stjga öfugt spor“.