Tíminn - 01.10.1959, Blaðsíða 8

TÍMINN, fiinmtudaginn 1. október 1959.
mm
M&má

^SBfS
NÝR BÆKLINGUR

:-»s

um
öryggi og eftirlit dráttarvéla
Hvorl sem dráttarvélin er ný eða
gömul, bá er golt eftirlil og regluleg
hirðing höfuðskilyrði þess,
að hún reynist örugg í akstri og
endisl lengL
Vér höfum nú gefið úl litprentaðan
handhægan feækling með
margvÍ5)egum
feiðbeiningum um
öryggi og eftirlit
dráttarvéla.
Þennan bækfing
mbnum vér senda
ókeypis og burðar
gjaldsfritt hverjum
þeim, er þess óskar.
Sendið oss nafn yðar og
heimiiisfang og vér sendum
yður um hæl Leiðbein*
ingar um öryggi
og eftirlit dráttarvéla.
iOnátt<«/uréfaiA. A/
Maðuriim, sem baðaði Reykvíkinga
snemma á öldinni er 103 ára I dag

IVS.s. „Reykjafoss"
fer frá Reykjavík þriðjudag-
inn 6. okt. til Vestur- og Norð-
urlands.
Viðkomustaðir:
ÍSAFJÖRÐUR
SIGLUFJ ÖRÐUR
AKUREYRI
HÚSAVÍK.
Vörumóttaka á föstudag og
laugardag.
H.f. Eimskipafélag íslands
WAVAViV/íViVAVíViV'iViVi’.ViViiVmVVWAVMWi
r^aii
Guðmundur Jónsson, fyrr-
um baðvörður er 103 ára í
dag. Hann dvelur nú á El!i-
heimiiinu Grund. Guðmundur
hefur enn fóíavist og er hress
í máli. Hann hefur verið al-
blindur síðast liðin tólf ár.
Fréttamaður Tímans kom að
máli við Guðmund í tilefni þessa
merkisafmælis. Guðmundur er
skýr í svörum og heldur minni
sínu ótrúlega vel, þrátt fyrir háan
aldur.
— Eg er fæddur 1. október árið
1856 í Holtsmúla í Skagafirði, segir
Guðmundur og ólst ég þar upp til
tíu ára aldurs. Þá var ég ráðinn
sem smali vestur í Hvamm í
Svartárdal til Stefáns Masnússon
ar bónda þar. Þar dvaldist é£ eitt
ár. Þá fluttist ég að Reykjum á
Reykjaströnd til Þorleifs bónda
þar. Þar leið mér vel. Stundaði ég
sjósókn og reri á árabát. Var þar
stuttróið á miðin.
— Komstu ekki oft í hann krapp
an?
— Ojú, oft og mörgum sinnum.
T. d. man ég vel eftir því að við
! vorum eitt sinn heilan dag að
baksa við að ná landi í suðvestan
;roki. Okkur rak jafnskjótt aftur
það sem við unnum á. En þá var
maður nú ungur og hraustur. Eg
kunni vel vig mig á sjónum. Þetta
var erfitt á köflum, en frístund
iirnar líka margar. Þarna dvaldi
ég í fimm ár.
í vöruflutningum
Þá fluttist ég á Sauðárkrók og
bjó þar næstu átján árin. Stund
aði ég þar almenna vinnu tíl sjós J
og lands, var t.d. formaður á ára j
bát mörg ár. Fámennt var á Sauð !
árkróki í þ daga og félagslíf held
Spjallað við Guðmund Jónsson,, fyrrum baðvörð,
sem nú dvelur á Elliheimilinu Grund
Útgerðarmenn
Afgreiðum í nýbyggingar við erlendar skipasmíða-
stöðvar:
BERGEN-Diesel: Stærðir 250 til 660 HK
NORMO-Semi Diesel: — 140 til 280 HK
MARNA-Diesel samstæður fyrir dælu, Ijós og
loftþjöppu.
Auk þess afgreiðum við frá A/S Hydravinsj, Haga-
vik, ög A/S Norsk Motor, Bergen, allar gerðir og
stærðir af hinum viðurkenndu tví-virku vökva-
knúnu
Línu- og netavindum, hringnótavindum og
togvindum og Bómuvindum.
Allar upplýsingar:
Vélaverkstæði Sig. Sveinbjörnssonar h.f.
Reykjavík.
BíVWA^VAV.V.V.V.V.V.VW.V.V.V.V.V.V.V.V.WAÖ
Tímann vantar börn
til blaðburðar í Hafnarfirði.
Upplýsingar að Tjarnarbraut 5, Hafnarfirði,
sími 5-03 56.
■BWWWUVWUWUWVWW.VVWUVWVIVWWVWWIíVWtfW*
Tungan á í vök
að verjasf
Aðalfundur Kennarafélags Eyja-
fjarðar var haldinn á Akureyri
laugardaginn 19. sept. 1959. Fund-
arstjóri var Tryggvi Þorsteinsson,
yfirkennari. Á fundinum flutti
Stefán Jónsson, námsstjóri, erindi
um skólana og móðurmálið og urðu
miklar umræður um það efni.
Magnús Magnússon, kennari í
Reykjavík flutti tvö erindi á fund-
inum um nám vangefinna barna
og var annað þeirra fyrir almenn-
ing. Þorsteinn Sigurðsson, kennari
í Reykjavík hafði .sýnikennslu í átt-
hagafræði o| sýndi notkun á nýju
kennslutæki, sem hann hefur út-
húið og allmargir skólar hafa eign-
azt. Hjörtur L. Jónsson, skólastjóri,
sagði fróttir úr utanför. Á fundin-
um mættu 50 kennarar og gengu 7
kennarar í félagið. Talsvert var
rætt um útgáfu byrjendabókar í
xeikningi, sem félagið hyggst gefa
út. Á fundinum var skýrt frá út-
gáfu tímaritsins „Heimili og skóli“
sem félagið hefur gefið út í 18 ár.
Stjórn félagsins var endurkjörin,
en í henni eru: Hannes J. Magnús-
:son, Eiríkur Sigurðsson og Páll
Gunnarsson.
Eftirfarandi ólyktun var sam-
þykkt á fundinum.
„Mörg rök hníga að því, að ís-
lenzk tunga eigi nú í vök að verj-
ast, bæði vegna áhxifa frá erlendu
■máli, cnskunni, og minnkandi orða-
forða barna og stíllausri frásögn.
Vill fundurinn beina því til allra
kennara, að leggja enn meiri
áherzlu á það en áður hefur verið
gert í skólastarfinu, að æfa tal og
framsögn barna í þremur yngstu
bekkjum skólanna og halda því
áfram í þremur elztu bekkjunum
með auknum kröfum vegna aldurs
og þroska. Telur fundurinn þar
mest um vert að kenna börnunum
að gera mun á góðu og laklegu
máli og benda þeim á þjóðsögur
og íslendingasögur sein sterkustu
vígi móðurmálsins".
ur lítið. Samt líkaði mér þar vel.
Annaðist ég vöruflutning3 fyrir
Valgarð Classen kaupmann. Það
var elskulegur húsbóndi og tel
ég það mikla gæfu að hafa kynnzt
þeim manni. Eitt sinn er ég var
í þessum vöruflutningum og var
að krussa inn fjöröinn, bilaði stýr
ið á bátnum. Eg tók þá ár og not
aði í istaðinn. Reið þá skyndilega
alda undir bátinn og árin hrökk
upp af hníflnum og cg féll út-
byrðis. Vildi mér það til lífs, að’
ég gat gripið með annarri hendi
í borðstokkinn.
Árig 1885 kvæntist cg Oddnýju
Þórdísi Hálfdánsdóttur, Jörunds-
sonar frá Hl'.gi á Álftanesi. Eign
uðumsf við eilt barn, sem dó
nítján ára.
Baðvörður
— Árið 1906 fluttist ég svo
hingað suður og gerðist baðvörð
ur vig baðhús Reykjavíkur. Við
það starfaði ég í fimmtán ár. —
Fýrstu fimm árin var baðhúsið
hlutaféiag. Þeir Jón Þorláksson
og Eggert Classen byggðu húsið.
En svo tók bærinn að sér rekstur
inn.
■— Hvernig likaði þér sfarfið?
— Prýðilega, en það var alllaf
mikið að gera og launin lág, 65
kr. á mánuði í byrjun. Aðsókn
að baðhúsinu var geysimikil qn
þá mátti heita, að bað í heim.a-
húsum væri óþckkt. Maðúr hafði
aldrei frí og var oft þreyttur á
þeim árum.
--- Hvað ertu svo búinn áð vcra
lengi á elliheimilinu?
— Tuttugu og þrjú ár og þrjá
mánuði. Hef unað mér hér veL
Fólk hefur sýnt mér samúð og
velvild, sérstaklega forstjórinn og
presturinn.
— Hvað heldur þú, Guðmundur,
að sé vænlegast til langlífis?
■— Tvímælalaust léttlyndi og
lífsgleði, regluscmi og vinnæ
— Varstu bindindismaður á
vín og tóbak?
— Eg neytti víns litillega á
yngri árum og reykti pípu. Á
sígarettum hef ég alltaf haft viður
styggð.
Vig kveðjum Guðmund og þökk
um honum greinargóð svör. Og
svo óskum við honum inniiega til
hamingju með afmælið.
Um langan aldur hefur Vínar-
borg veiúð háborg tónlistarinnar.
Mörg af hinum frægustu lónkáld-
um og tónlistarmönnum hafa alið
þar aldur sinn og samið þar verk
sín. Nöfn eins og Beethoven,
Brahms, Haydn, Mozart og Schu-
bert, koma fram í_ hugann, þegar
tónlist Vínarborgar ber á góma. Á
fáum stöðum er veglegra og vanda-
samara að helga ,sig tónlistinni en
þar og kröfurnar eru miklar. í
þessu tónlistarumhverfi er Fried-
rieh Gulda borinn og barnfæddur.
Það var því mjög að vonum, að
viðfangsefnin væru heimaunnin að
meira eða minna leyti. Á efnis-
skránni voru verk eftir Mozart,
Beethoven og Chopin. Friedrich
Gulda hefur gífurlega lækni. Svo
virðist sem henni séu tæpast tak-
mörk sett. Öryggið er fullkomið
og tónmyndunin ákaflega blæ-
brigðarík. Hér er því fyrlr hendi
það, sem skapar hinn mikla hljóm-
listarmann. Verk Mozarts voru 4-
kaflega tær og þokkafull í meðför-
um hans, en Gulda forðast að setja
■sitt persónulega mark á viðfangs-
efnin, héldur lætur þau tála á sínii
eiginmáli. Tunglskinssónata Bect-
hovens var sérlega hrífandi og stór
fengleg í meðförum hans, svo að
með henni einni var sigurinn unn-
inn. Á síðari hluta hijómleikanna
voru eingöngu verk eftir Chopin,
og það heldur af betri endanum.
H-moll sónatan er mikið verk, og
Gulda gerði henni hin beztu skil,
þó að Tunglskinssónötuna beri
hærra, þegar litið er um öxl. i Þjóð
leikhúsinu var setið í hverju sæti
og.áheyrendur fögnuðu listamann-
inum með blómum og lófataki og
uppskáru tvö aukalög fyrir. A.