Alþýðublaðið - 01.10.1927, Síða 2

/
ALÞÝÐUBLAÐI Б.
Íalþýðublabið l
3 kemur út á hverjum virkum degi. |
^ Atgreiðsla i Alpýðuhúsinu við {
< Hveríisgötu 8 opin írá kl. 9 árd. ►
| til kl. 7 siðd.
J Sírrifstofa á sama stað opin ki.
< 9—10l/a árd. og kl. 8 — 9 síðd.
• Simar: 988 (aígrelð'- ai) og 1294
J (skritstofan).
j Verðlag: Áskriftaiverð kr. 1,50 á
J mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
J hver mm. eindálka.
i Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan
< (í sama húsi, sömu simar).
AnnI e Besant
áttræð.
i. .
Æska.
Annie Besant er fædd 1. októ-
ber 1847. Bernskuheiniili hennar
yar í Lundúnaborg. Faðir hennar
var læknir. Ættarnafn hans var
Wood. Sagt er, að faðir hennar
hafi verið skarpvitur og háment
aður.
Móður sinni ber Annie þenna
vitmsburð: ,,Hún var blíðlyndust,
flekklausust og virðingarverðust
þeirra kvenna, sem ég hefi þekt.“
Annie ólst upp í eftirlæti og
unaði. þangað til hún var firnrn
ára.
Misti hún þá föðitr s.inn skyndi-
lega, en við það varð mikil breyt-
ing á heimili hennar.
Þremur árum gftir frá'ali föð-
ur hennar kyntust þær mæðgur
ungfrú Florence Marryat. Hún
var gáfuð kona og mentuð. Átti
hún eignir miklar. Tók hún sér
það fyrir “hendur að ala upp börn
af góðum ættum. Hún bauð Annie
til sín. Móðir Annie gat ekki neit-
að boðinu. Leit hún meira á það,
Irvuð dóttur sinni væri fyrjr beztu,
heldur en þrá sína til að hafa
litlu telpuna hjá sér. En ekki var
það þxauíalaust að sleppa sólar-
geis'anum að heiman.
Annie dvaldi rúm átta ár hjá
ungfrú Florence. Hafði hún þá
lært hjá henni mikið og margt
og farið víða. Dvaldi kenslukona
Annie bæði í Frakklandi og
Þýzkalandi í þeim tilgangi að
lofa nemendum sínum að heyra
þjóðirnar sjálfar tala málin.
Eftir þessi átta ár var Annie
enn með móður sinni.'Annie var
alls staðar sólargeisli, sem hlýj-
aði, læknaði og gladdi. Skemti
hún sér með jafnöldrum sínum
og tók þátt í hvers konar fagn-
aði. Hafði hún mætur á íþrótt-
um. Hún iðkaði einnig söng og
hljóðfæraslátt og las af kppi.
II.
Einkámái.
I
Annie var á nítjánda ári, þegar
hún sá fyrst mann þann, er síðar
varð eiginmaður hennar. Hanp var
ungur guðfræðingur, að nafni
Frank Eesant. Þau voru nokkurn
tíma saman i suma dvöl. Var
hann þá iðulega förunautur henn-
ar, er hún brá sér í sniáferöalöig,
En áður þau skildust þetta sum-
ar, bar hann upp bónorð sitt.
Kom henni þetta mjög á óvart
og þagði við bónorðinu. En bið-
ill hennar tók þögnina fyrir já-
yrði. Leið nú nokkur tími, og
olli þessi málaleitun Annie mik-
illar áhyggju. Hún reyndi að
koma sér úr þessum klípum, en
tókst [rað ekki. Endirinn varð sá,
að hún giftist kierki þessum að
áeggjan rnöður sinnar. „Mér fanst
það ganga glæpi næst að baka
nróður minni sorg," ritar Annie
Besant. „En móðir ætti ekki að
láta dóttur sína ganga í blindni
undir ok hjónabandsins, óvitandi
um samlíí, skyldur og ábyrgð.“
Var Annie með manni sínum
nokkur ár. Þau eignuðust tvö
börn.
H jónabandsárin voru Annie .al
erfið, og reyndi hún þá margs
konar þjáningar. Hún leitaði sálu
sinni hvíldar x því að hjúkra veik-
um fátæklingum og rétta mun-
aðarleysingjum hjálparhönd eftir
því, sem tími leyfði og ástæður
heimiluðu.
III.
Trúarskoðanir.
Annie Besant gat ekki trúað
öllu því, er stó’ð í játningum og
ritningum, Þótti henni íriargt vera
hvað upp á móti öðru. Las hún
mikið um trúmál og talaði um
þau við iærða guðfræðinga, en
hvorugt fullnægði henni. Efinn
kvaldi hana. Hvergi fann hún
sálu sinni hvíld.
En er þrengingar hennar voru
mestar, heyrði hún raddir frá öðr-
um tilverusviðum. Þær fluttu
henni huggunarorð.
Síðar snérist hún að guðspeki-
legum fræðum.
Þannig farast henni orð, eftir
að hún er orðin guðspekinemi:
„Þekking sú, er birtist mér í
leifturskini innsæis, er orðið mér
að raunsannindum, öbifanlegri
vissu. Ég veit, og sú vissa er
reist á margítrekuðum tilraunum,
sem ég hefi sjáif gert. Ég veit,
að sálin er tii, og að sál mín er
ekki sama og likaminn. Sálin er
ég sjálf. Ég veit, að ég get horf-
ið ’úr líkamanum, þegar ég vil,
að sál mín getur fræðst af fjar-
lægum meisturum. Og sál mín
getur flutt fræðslu þessa inn í
heilameðvitundina. Ég veit enn
fremur, að mönmim getur lærzt
að fiytja vitund sína frá einu tii-
verustigi á annað.“
Guðspekinema ber að minnast
þessa, segir Anriie Besant:
„Ger þig máttkan, ekki ein-
göngu vegna sjálfs þín, heldur
til þess að geta veitt mannkyninu
sjyrk. Legðu stund á að viíkast,
ekki að eins til þess að verða
sjálfur vitiborinn, heldur til þess
að geta leiðbeint meðbraiðrum
þínum.
Þvo þig hreinan, ekki beinlínis
vegna sjálfs þín, heldur tií þess
að geta leitt aðra á vtjgu drott-
ins.“
Annie Besant hefir verið for-
seti guðspekisambandsins,. siðan
H. S. Olcott leið. Hann var mikill
dulspekingur. •
Annie Besant hefir unnið svo
mikil og margvísleg störf fyrir
guðspekisambandið, að rita mætti
margar bækur um starfsemi þá.
Annie hefir ritað ósköpin öi!
um margs konar efni.
IV.
Spásögn.
Árið 1908 fiutti Annie Besant
fyrirlestur í Madras/Það er borg
á Indlandi. Boðaði hún þar koinu
mannkynsfræðara. Síðar flutti hún
fyrirlestra um þetta efni í Evriópu.
Og árið 191! var stofnað félag-
ið „Stjarnan í austri“ Verkefni
þess var að undirbúa komu mann-
kynsfræðara.
Nú fullyrðir Annie Besant, að
meistarinn sé kominn. Telja fleiri
guðspekingar þetta rétt vera. Er
sagt, að J. Krishnamurti flytji er-
indi mannkynsfræðarans.
Tólf ára gamali ritaði .1.
Krishnamurti bókina „Við fótskör
meistarans'. Síðar ritaði hann,
„Leiðsögn". Mannfræðingar segja,
aö nýr kynþáttur sé að fæðast í
Kaiiforníu og jafnvel viðar. Börn
þau, sem hér um ræðir, bera mjög
af öðrum börnum andlega og lík-
amlega. Þessi kynþáttur kvað eiga
að breiða út nýja menningu.
V.
Stjórnmál.
Annie Besant lét flj.ótt opinber
mál til sín taka. Átti hún sæti í
skólanefnd í Lundúnaborg um
nokkurt skeið. Meðan hi'm starf-
aði í skólanefnd'inni, kyntjst hún
því, hve skólabörn áttu við
hörmuleg kjör að búa. Fékk hún
rétt hluta þeirra að ýmsu leyti.
Þeim hafði verið. ætiað að sitja
svöngum við nám. Sýndi hún
frarn á, hver misþyrming það
væri, og fékk þessu breytt. Hún
gerðist málsvari fátækra verka-
manna í Lundúnaborg. Vann hún
þeim mikið gagn með afburða-
mælsku, fórnfýsi og dugnaði. Hún
var prýðilega ritfær, einlæg
flokksmönnum sínum, sannleiks-
elskandi og hugrökk.
Hún . barðist um hríð við hlið
stjómmá'amannsins Charies Brad-
iaughs gegn ofurkúgun og .rangs-
leitni ósvífinna mótstöðumanna
hans. Reyndu þeir að verja honunx
þingsæti og beittu hann alls kon-
ar ofbeldi. Loks sigraði hann, og
var Annie jnesta ofurmennið i liði
hans. Annie* þráði. heitt að verða
þeim að liði, sem bágast áttu.
Þess vegna 'íók hún mátstað.barna
og verkamanna. Varð hún mjög
hrifin af stefnu jafnaðarmanna og
gekk í lið með þeim. Henni far-
ast þannig orð:
„Hugsjónir jafnaðarmanna
gagntóku hjarta mitt, en gkyn-
semi mín samþykti hagfræði
þeirra. Þá hafði ég mestan áhuga
á að hjálpa mannkyninu til full-
komnunar. Bræðra I a gs h n gs j ónin
hreif mig. Eygði ég í hugsjóna-
bjarma fagurt og hagkvæmt þjóð-
féiagslíf. Það* hafði ég lengi
þráð.“
Og Annie segir enn fremur;
þegar hún á að kjósa, hverri
stjórnmálastefnu hún Ijái .fylgi
sitt:
„Grátur svangra barna hljómaði
fy.rir eyrum mér. Og mér liðu
ekki úr minni stunur þjáðra verk-
sm.iðjukvenna, örmagna og úr-
ræðalausra. Þær voru svo langt
leiddar, að þær neydclust til að
selja kvenlegan yndisþokka við
gjaldi.
Ég játaði opinberlega, að ég
'fyigd.i jafnaðarstefnunni og skyldi
reyna að vinna fyrir hana af öli-
um mætti.“
Árið 1887 var atvinnuleysi mik-
iö í Englandi. Fórust Annie Be-
(sant þá orð á þ ssa leið:
„Eitt er víst. Ríkið verðw að
sjá atvinnhteysinffjum borgið.
Annars hljóta atvmnuieijsingjar
að taka við stjórntaumum rik-
ísins.“
VI.
Álit.
Bernard Shaw farast svo orð
' um störf Annie í Fabíanfélaginu,:
„Annie var æfiniega reiðubúiit
að hjálpa oss. Hún var margra
manna maki. Og hún skipaði sér
ætíð þar, senx brýnust var þörfin
og mest liættan. Annie vann her-
skara í áhlaupum, þegar henni
tókst upp í ræðustólnum. Yrði
misklíð innan flokka jafnaðar-
manna, þá eyddi hún deilumim.
Annie stofnaði deildir jafnaðar-
nxanna hér og hvar í landinu.
Mest kvað að henni á mótmæia-
fundum og í verkföilum.
Hún fóí oss hægari störfin, én
sjálf stóð hún í aðalorrahríðinni.
Hún var jafnan þar, sem hættan
var mest. Vinnuþrek hennar var
tmdravert. Hreýsti hennar var æf-
intýraleg eins og hugkvæmnin.
Persónuvald hennar er stór-
fengilegt. Hún hikaði ekki við að
ráöast inn í lögregludóminin og
taia þar máii réttvjsinnar.- Verk-
fallsmenn gengu inn í skrifstofu
hennar og sárbændu hana að rétta
hluta sinn. Og hún leiddi málefni
þeirra til sigurs.“
Arthur Lawley er rnerkur
fetjórnandi í Indlandi. Hann hefir
þessi orð um Annie Besant:
„Hún tekur aldrei til máis nema
tii þess að blása nýjum apda og
göfugum hvötum í brjcst áheyr-
énda sinna. Hún talar til lýðsins.
í þeim tilgangi að vekja góðar
hugsanir hjá áheyrendum sínum,
og opna augu þeirra, svo að þeim
takist að eygja háleitar hugsjónir.“
Liiiy Heber ieggur þenna dóm á
Annie Besant:
„Hún er alis staðar uinbóta-
maður. Hún er fómfús leiðtogi
og kennari. Hún er mikiimcnni,
hvort litið er á hana eins og rit-