Tíminn - 03.01.1961, Blaðsíða 7

TÍMINN, þriðjudaginn 3. janúar 1961.
7
Sunnudaginn fyrir jól hlust
aði ég, eins og fjöldinn allur
af samlöndum mínum, á
„Útvarp Reykjavík". Sigurður
Magnússon spurði þá fjóra
Reykvíkinga um hvaða at-
vinnuvegur í landinu mundi
verða helztur eftir 25 ár. Og
þeir svöruðu: "Sjávarútvegur,
landbúnaður, hótelrekstur og
iðnaður, og leituðust við, á
þeim stutta tíma, sem þeir
höfðu til umráða, að rökstyöja
þessa skoðun sína.
Ekki ætla ég að fara að
ræða um það sem þeir sögðu,
en mér fannst hjá þeim öll-
um, að þeir gerðu það sama
og fjöldinn oft gerir, að því
er mér finnst, að dæma út
frá því, sem er i dag, og at-
huga ekki, hverjar breyting
ar er líklegt að muni verða,
og hvernig þær þurfí að verða,
til þess að það eftir 25 ár
verði þessi en ekki hihn at-
vinnuvegurinn, sem þá beri
mest á til þess að bera þjóð-
ina uppi. Það vill vera svo, að
fortíðin skapar að miklu
leyti atvinnuvegina í nútíð-
inni, og nútíðin aftur atvinnu
vegina í framtíðinni. Það mun
því skipta höfuðmáli um það,
hver verði helzti atvinnuveg-
ur okkar íslendinga eftir 25
ár að hverju verður stefnt á
þessum 25 árum.
Fyrir nokkrum áratugum
virtist sú skoðun ráðandi, að
fiskarnir margir (t.d. þorsk-
arnir) frjóguðust svo ört, að
það væri útilokað að nokkurn
tíman yrði um ofveiði að
ræða, alltaf yrði af nógu að
taka. Þá var lögð höfuðáherzla
á að fá að vita, hvar t. d.
þorskurinn hnappaðist saman
til þess að hrygna, og þá söfn
uðust skipin þangað, til að
veiða vel og mikið En smám
lllustað
saman virtist mönnum mergð
in á hrygningastöðunum
m’nnka, veiðin fór minnkandi.
Þá var farið að tala um hvort
tveggja, að þörf væri á að
friða hrygningastaðina meðan
fiskurinn væri að hrigna, og
svo líka þá staði nálægt
ströndunum, sem ungviðið
æl st upp á. Við íslendingar
höfum reynt að styðja að
þessu síðara, með annarri
hendinni með því að færa út
fiskveið'takmörkin, en með
hinni aftur leyft dragnótun-
um að skafa þar og drepa ung
viðið. Það er svo með flest
sem framkvæmt er, að það
hefur tvær hliðar, aðra sem
snýr að nútímanum, sem fram
kvæmdin er gerð á og hina,
sem snýr að komandi tíma.
Margir þeir, sem eru fégráð
ugir, hugsa fyrst og fremst um
augnablikshagnaðinn af fram
kvæmdinni, en ljá hinu varla
hugsun, hvaða þýðingu fram-
kvæmdin hefur fyrir komandi
kynslóðir. Þess vegna fer skip
stjóri togarans inn í lanr' gi,
að hann sjálfur er að hugsa
um það eitt, hvar hann getur
haft upp mestan afla, en leið
ir alveg hjá sér að hugsa um
það, að með því er hann að
rýra framtíðarafla þeirra,
sem stunda fiskveiðar á kom
á útvarp
andi áratugum. Það hve mik
inn þátt sjávarútvegurinn á í
atvinnulifí okkar íslendinga
eftir 25 ár, fer því eftir því,
hvert áfram verður fyrst og
fremst hugsaö um það, að
veiða sem mest, án nokhurs
tillits til framtíðarinnar, eða
hvert tillit verður tekið til
framtíðarfiskimannanna, og
farið að lofa fiskinum aö
hrygna í friði, og ungviðir-Mim
að alast upp á svæðum, sem
friðuð verða, fyrir aðal dráps
tækjunum.
Sem stendur virðast menn
hér tvíráðir, og varla vita hvað
gera skal. Við íslendingar
færum út fiskveiðilandhelg-
"na til þess að friða ungviðið,
og talað er um að friða þurfi
hrygningastaðina um hrygn-
ingartímann. En þessum fram
kvæmdum og ráðagerðum fylg
ir ekki meiri alvara en það,
að jafnframt er leyft að nota
eitthvert versta drápstæki ung
viðanna innan ákveðinna
svæða landhelginnar, og talað
um það af sumum að leyfa
togurum erlendra þjóða- að
stunda veiðar sínar innan lín
unnar. Og jafnframt er af
kostgæfni leitað að því hvert
ekki muni nú einhvers stað-
ar enn leynast hrygningarstað
ir, sem hægt væri að skafa.
þegar mergðin er söfnuð þar
saman til hrygningar. Við
stöndum á tímamótum, og vit
um ekki hvað verður ofan á.
Verði rányrkjustefnan, sem
stjórnast af síngirni ofan á,
verður það ekki sjávarútveg-
ur, sem verður helzta atvinnu
vegur þjóðarinnar eftir 25 ár,
það er víst. Verði aftur rækt
unarstefnan ofaná, hrygn nga
staðirnir friðaðir, og uppeldis-
svæði ungviðanna, þá er lík-
legt að sjávarútvegurinn verði
styrkasta stoðin undir útflutn
ingsverzlun okkar.
En hvor stefnan verður ofan
á? Einhvers staðar stendur
þetta spakmæli eða heilræði:
„Vinn það ei fyrir vinskap
manns að víkja af götu sann-
Ieikans“. Meginhluti ísl-'nzku
þjóðarinnar sér hér götu sann
leikans sem ganga skal. —
En verði vikið af henni vegna j
vinskapar við þá, er ekki
hugsa um komandi kynslóðir,
sem fiska við ísland? —
Það sézt á sínum tíma. En lítill
er trúnaður þeirra við þjóð
sína, sem það gera.
Páll Zóphóníasson.
1 D
a n s s
kó I i
Rigmor Hanson
Samkvæmisdansar fyrir
.Börn — Ungíinga — Full
orðna.
Byrjendur og framhalds-
flokkar.
Upplýsingar í síma 13159.
Innritun og afhonding skírteina kl. 5—7 n k.
laugardag (7. jan.) í G.T. húsinu.
Dieselrafstöð til sölu
International dísilrafstöð 32 kw 220 volt er til
sölu. Hefur verið notuð í félagsheimilinu „Mána-
garði“ undanfarin ár Verð ea 60 þús. kr Upp-
lýsingar gefur Þrúðmar Sigurðsson, Miðfelli. Sími
um Höfn í Hornafirði.
Atvinna
Starfsmann vantar að sæðingarstöðinni á Hvann-
eyri strax, eða frá 1. febr. n.k
Upplýsingar gefur héraðsráðunautur, Bjarni Ara-
son, Hesti, Borgarfirði.
Ungiing
vantar til útburðar blaðsins á Kópavögsbraut —
Uppl. á afgreiðslu blaðsins i Kópavogi. — Simi
14947.
Hafnarfjöíður - Hafnarfjörður
Nokkur börn óskast til útburðar blaðsins í Hafn
arfirði. Upplýsingar á afgreiðsiu blaðsins að Arn
arhrauni 14.
Spunavél
(Forsætis-rokkur)
Til sölu er 3 þráða spuna-
rokkur með 1 ha. raf-
magnsmótor. Rokkurinn er
mjög litið notaður og sem
nýr að óllu levti.
Tilboð merkt ,Spunavél“
sendist blaðinu fyrir 20.
jan. 1961.
Æðardúnsængur
þrjár stærðir.
ÆSardúnn
Hálfdúnn
Grófa Pattonsullargarnið
nýkomið í litaúrvali
Vesturgotu 12, sími 13570.
V* V* V* V* V* V* V* v»-
16 ára drengur
óskar að komast á gott
sveitaheimili.
Uppl. í síma 19225.
Barngóð stúlka
eða fudorðin kona óskast
strax. Sérherbergi Gott
kaup.
Uppl. ' síma 50935.
Vöru-
happdrœtti
S.Í.B.S.
12000 vinningar d ari
30 krónur miðinn
Á víðavangi
Astandið batnar, þegar
farið er að afnema
„viðreisnina“
Alþýðublaðið slær upp á
forsíðu sinni á gamlársdag
þessari fyrirsö?n: „Vaxta-
lækkun leyfir fiskverðshækk
un, segir Emil í áramóta-
grein.“ Það var mikið að sá
ágæti maður er loks farinn
að sjá hvar skórinn kreppir
að í efnahags- og atvinnu-
Iífi þjóðarinnar. Emil segir
að 2% vaxtalækkunin og af
nám útflutningsskattsins
ger< það kleift að hækka fisk
verð, sem nemur 20 aurum
á hvert kíló. Það er ekkert
smáræði, þegar menn rekur
minni til, að oft hefur verið
barizt hatrammlega um fáa
aura til eða frá í fiskverð-
inu.
Útflutningsgjald;ð hefur
numið sem svarar ca. 6 aur-
um á hvert kíló, svo menn
sjá auðveldlega hve stóran
feng ránshendi vaxtaokurs-
ins hefur tekið frá útgerðar
mönnum og sjómönnum.
Hvorki meira né minna en
25—30 au. hefur verið rænt
af hverju fiskkíló5 sjómanna
og útvegsmanna, samkvæmt
útreikningum Emils.
Manni skilst af grein Emils
að nú m'ði í rétta átt. Sem sé
strax þegar farið er að af-
nema „viðreisnina“, þótt í
smáum mæli sé ennþá, þá fer
að miða í rétta átt, þá birtir
framundan. 2% vaxtalækk-
un og afnám útflutnings-
skattsins gerir kleift að
hækka fiskverð um hvorki
meira né minna en 20 aura
á hvert kíló.
Fiskverð hefffi getafi
verift 30—40 aurum
hærra
Með öðrum orðum, hefði
vaxtaokrinu aldrei verið kom
ið á, hefði fiskverð getað ver
ið 30—40 aurum hærra á
hvert kíló, því eftir því sem
Emil segir, væri unnt að
greiða 30—40 aurum meira
fyrir hvert fiskkíló, ef vaxta
okr'ð væri með öllu afnum-
ið. Það hefur einnig komið
á daginn að enginn halli hef
ur verið á útflutningssjóð' og
útflutnin<rsskatturinn því ó-
þarfur. En þeir háu herrar
hneygja s!g ekki dýpra en
þeir telja sig nauðbeygða til.
Skyldi ríkisstjórninni aldrei
hafa komið til hugar að af-
nema vaxtaokr ð að fullu,
þegar þeim er svo ljóst sem
Emil ber vitni um, hvað
vaxtaokrið hefur verkað lam
andi á útgerðina: Vaxtaokrið
hefur rænt sjómenn og út-
gerðarmenn um 30—40 aura
af hverju fiskkílói. Og það á
enn að halda áfram að ræna
þá, þótt aðeins sé dregið úr
ágengdinni.
Svo er komið að ráðherrar
viðurkenna það opinskátt,
að útgerðin stæði með blóma
ef „viðreisnin“ — sem þó var
öll sögð fyrst og fremst mið
uð v:Ö hag útgerðarinnar —
hefði ekki komið til sögu.
(FranitiaJd á 13. síðuj.