Tíminn - 19.03.1961, Blaðsíða 11

T Í MIN N, sunnudagínit 19. man 1961.
★
MNIi verka dunduðu nokkrir
úr ritstjórn stórbiaðsins The
New York Times við að se*ja
upp fyrirsagnir hinna merk-
ustu atburða frá upphafi
heimsins. Fara nokkrar þeirra
hér á eftir. Lesendur eru beðn-
ir að hafa það hugfast, að New
York Times notar næstum ein
göngu eindálka fyrirsagnir.
Jehova hvílist
eftir 6 daga púl
Kona sköpuð úr
rifbeini Adams
Kain sakaður um
morð á Abel
Nói byggir sér örk
- útlit fyrir rigningu
Metúsalem látinn
- varð 944 ára
Móses á Sínaífjalli,
fær 10-liða reglu-
gerð (
SEngissprettur herja
á Egyptaland
Akkilles skotinn í
bardaga í Tróju
Penelópa kætist
eftir langa bið
Drengur fellir
Golíat með slöngu-
skoti
» v N.
Róm í Ijósum loga,
Neró leikur á fiðlu
Tækifæri til þess að
lesa úr penna Shaws
Hin unga bandaríska kona
Molly Thompkins kom *il
Evrópu ásamt manni sínum
og þriggja ára syni á þriðja
tug þessarar aldar. Maður
hennar var myndhöggvaN,
og sjálf vildi hún verða leik
kona. Hún nam við The Royal
Academy of Dramatic Art í
London, og lék í ýmsum
leikjum í smábæjum í Eng-
landi. Síðar fluttust hjónin
til Ítalíu, þar sem unga frúm
byrjaði einnig að mála og
virtist ná þó nokkrum ár-
angri.
Efnahagsörðugleikar áranna I
kring um 1930 knúðu þau aftur
íil Bandankjanna, þar sem hjóna-
bandið fór fljótlega út um þúfur
Og þegar Molly fluttist aftur til
Evrópu rétt fyrir síðari heims-
styrjöldina, voru kringumstæð-
urnar tæpast eins heppilegar og
þær voru.
Komst inn undir
Bæði voiu Thompkins hjónin
miklir aðdáendur Berna^rds Shaw,
og þessiri tuttugu og nokkurra
ára verðandi leikkonu heppnaðist
L raun jg veru að komast rnn
undir hjá þessum fræga leikara,
sem þá var á sjötugsaldri. Hann
hjálpaði henni og gaf henni góð
ráð, þegar hún hóf starf sitt á
leiksviðmu. þegar hún snerist
yfir í máiaralistina og ekki hvað
sízt í appeldi sonar hennar, þar
tók hún mjög ákveðna afstöðu
gegn pví, að drengurinn fylgdi
þeim hjónunum eftir á flækingi
þeirra. Og þar sem Shaw hafði
mörgum hnöppum að hneppa.
kaus haan að halda bréflegu sam
bandi við.frú Molly Thompkins
Þessi bréfaviðskipti hófust árið
1921, og þeim lauk ekki fyrr en
1949, ári fyrir dauða Shaw.
VöndkTð útgáfa
Þessi bréf hafa nú, svo sem
kunnugt er, verið gefin út í bók
arformi, og stendur sonur Molly-
ar, Peter, fyrir útgáfunni. Þetta
er mjög vcnduð útgáfa, þar sem
því nær hvert einasta bréf er
ljósprentað með, ýmist vélritað
eða handskrifað með hinni sér-
kennilegu rrthönd Shaws. Oft not-
aði hann póstkort með sinni eig-
in mynd, og dæmi eru til þess, að
eitt einasta bréf sé skrifað á
fimm 'jóstkort. Aldrei hefur
neinn haft eins gott tækifær; til
þess að lesa úr penna hans eins
og í þessari bók.
Undirstrikuðu fyrri
vitneskju
Hins \ egar er það nokkuð orð-
um aur.ið, sem útgefandi bókar-
innar segir í inngangsorðum, að
bréf Shaws fil Mollýar stilli hon-
um í nýtt Ijós. Það væri sanni
nær að segja, að þau undirstrik-
uðu það, sem fyrir var vitað um
hann. Það mætti helzt líkja þeim
við bréf hans til leikkvennanna
Ellen Terry og Patrick Campbell,
sem áður hafa verið gefin út.
Bréf hans til Mollýar eru ekki
eins andrík og opinská, en þau
sýna hið iétta daður, sem B. S.
skemmti sér við alla ævi, íeik
hans að eldinum. sem hann gætti
að brenna sig ekki á, og sem
Gitt bréfa Shaws,
sýnt t bak og fyrlr.
Það er skrifaS á
póstkort með mynd
af honum sjálfum.
BERNHARD SHAW
meira að segja kona hans vissi
um og fók þátt í. Og þótt frú
Thompltins virðist frá upphafi
hafa verið reiðubúin til hvers,
sem vera vildi, reyndi Shaw ætíð
að halda hinum afalega eða
frændalega tón. Hann neitar bví
ekki, að bréf Mollýar veki í hon-
um rómantíkina, „svo sem gott er
og þægilegt á mínum aldri,“ seg-
ir hann. En hann vitnar hvað eft-
ír annað í La Ruchefoueauld:
„Hinir háöldnu og bráðungu ættu
ekki að ræða um ást, það gerir þá
hlægilega.
Astleitm eÖa uppeldis-
fræÖi?
Ástleitnin í þessum bréfum er
á því stigi, að við jaðrar að hún
sé uppe'disfræði, og sem uppeld-
isfræðingur er Shaw óþreytandi,
meira að segja gagnrýnir hann
vinkonu sína svo harkalega, að
iesandinn hlýtur að fá aðdáun á
henni tyrir róserpi hennar og
að flestum öðrum sviðum myndi
að flestu möðrum sviðum myridi
hann ekki víla fyrir sér að beita
skreytni til þess að þóknast
henni. En þegar listin er anuars
vegar, er hann algerlega misk-
unnarlaus: „Duglegur og þjálfað-
ur leikari, eins og ég er nú orð-
inn, fer ég að láta grímuna falla
og læt skeika að sköpuðu um af-
leiðingarr.ar.“ Þess vegna er hon-
um einnig auðveldara að taka
upp þráðinn frá þeim leikritum
sínum, sem ekki eru rómantísk:
„Áður en þú leizt dagsins ljós í
fyrsta sinn, átti ég viðskipti við
sírenur, sem ekki voru síður eggj
andi en þú. Og nú! Nú ætlar þú
að ganga sömu braut og þær,
riema þú getir takmarkað ástar-
ævintýri þín við fátíða skemmt-
un og eyðir ekki meiri tíma á
þær en klukkutíma á hálfs mán-
aðar fresti, Hvers konar skepna
heldur þá, að ég væri nú, hefði
ég ekkart gert annað en nota mín
frægu áhrif á kvenfólk alla ævi?
— Þessi ástleitna og rómantíska
lífsinnstiiling færir þér ekki ham-
ingju.“ 0? það er þokkaleg gusa
sem hamr sendir Mollý litlu hér:
„Þú vilt vita, hvort ég sé hættur
við þig. á mínum aldri eru menn
hættir við allt og alla og biðja
einungis um þolinmæði unga
fólksins.“
Gera brotajárnið
sjófært að nýju
Og hér eru tvær myndir í stíl við fyrirsagnirnar
— Þa8 eru margar vikuiv.síðan ég bað þig að — Þú átt alltaf að setja bil á eftir kommu, þegar
sjóða í gatið á vettlingnum mínuml þú skrifar bréf til yfirvaldanna!
Hafnarbíó sýnir þessa dagana bráð-
skemmtilega gamanmynd, Bleiki
kafbáturinn (Operation Petticoat)
með þeim Cary Grant og Tony
Curtis í aðalhlutverkum. Myndin
fjallar um kafbát, sem sökkt er við
bryggju á Suðurhafsey nokkurri.
Kafbátsstjóranum (Cary Grant)
tekst þó að fá leyfi til þess aö
reyna að gera bátinn sjófaeran á
ný, enda þótt hann sé lítifj annað
en brotajárn. Með aðstoð nýs
birgðavarðar (Tony Curtis) tekst
að gera báti-nn „kláran", enda stel
ur birgðavörðurinn öllu steini létt
ara á eyjunni til viðgerðanna. Áður
en viðgerð er að fullu lokið gera
Japanir aðra loftárás á eyjuna, og
þykir kafbátsmönnum ekki væn-
lega horfa að dvelja þar lengur,
og halda frá landi. Eftir nokkra
siglingu er staldrað við á annarri
eyju og þar bætast í hópinn nokkr
ar bráðmyndarlegar stúlkur úr
kvennadeildum hersins, og gerist
nú hve>rt atvik öðru spaugilegra. —.
Leikur þeirra Curtis og Grants er
prýðilegur, og myndin öll hin
bezta kvöldskemmtun. —h.