Alþýðublaðið - 15.10.1927, Blaðsíða 3

Laugaröaginn 15. okt. 1927.
Á L P V U U 15 U A tJ 1 í/
í>
Kosningar í Noregi.
Kosningar ti! norska stórpings-
ins eiga fram að fara á mánudag-
inn kemur. Allir flokkar hervædd-
ust. með miklum ákafa undir
kosningabaxdagann. Hefir kosn-
ingahríðin nú staðið síðan fyrri
hluta ágústmánaðar, og er þessi
kosningabardagi talinn vera einn
sá hafðvítugasti, sem háður hefir
verið á Norðurlöndum.
Hægrimannastjórn hefir setið að
völdum i Noregi undan farið, og
er hún talin vera ein hin lítil-
fjörlegasía, sem setið hefir þar
við völd í undan farna áratugi.
Forseti hennar er þéttefinaður
osta ali norðan úr Þrændaiögum,
Lykke að nafni. Flest hefir snú-
ist öfugt fyrir stjórn þessari. T. d.
hefir það komið fjórum sinnum
fyrir, að einn ráðherrann hefir
riíið niöur það mál, sem annar
ráðherra heíir borið fram. And-
stæðingarnir haía svo gert hvort
tveggja, að ráðast á hana og
hlæja að henni fyrir öli afglöpin,
sem hafa verið ótrúlega mörg.
Talið er, að þessar kosningar
muni ef til víll breyía stórþinginu
að töluverðum mun. Hægrimenn
muni taþa, en einkum jafnaðar-
menn \inna vel á.
Norskir verkamenn standa nú
betur en nokkru sinni áður að
vígi í kosningahríðum. Þeir hafa
á undan förnum árum veríð skift-
ír í þrjá flokka, lýðræðisjafnaðar-
mannaflokkinn (Norges social-de-
mokratiske Parti), * verkamanna-
flokkínn (Norges Arbejder-Parti)
og sameignarsinnaflokkirm (Nor-
ges kommunistisike Parti).
Verkamannaflokkurinn, sem oft
heíir veríð kendur við aðalfor-
íngja sinn, Tranmœl, var lang-
stærstur, og reyndi hann að koma
á samvinnu og sameiningu mil'Ii
allra flokkanna.
Lýðræðisjafnaðarmannaflofckur-
inn gekk undir eins í sameining-
una, og nú eru þeir og verka-
mannaflokkurinn sameinaðir í eiim
flokk, sem ber nafnið ,,Hinn sam-
einaði norski verkamannafiokkur“,
og hafa þeir að öllu Jeyti uninið
saman, en við flokk sameignar-
sinna var engu tauti hægt að
koma, og berjast þeir því
nú i þessari kosningahrið gegn
hinum sameinaða flokki verka-
manna og jafnaðarmanna.
Fyrir kosningarnar áttu Jýðræð-
Ss-jafnaðarmsnn 8 þbngsæti, verltla-
mannaflokkurinn 24 og sameign-
arsinnar 6, samtals 38, sem unnu
að noltkru leyti saman í þinginu,
ten í því eru 150 fulltrúar.
Nú er talið, að sameinaði flokk-
urinn muni bæta við sig um 15
nýjum þingsætum, en hins vegar
er áiitið, að sameignarsinnar muni
tapa, því að hugsunarháttur
norskrar alþýðu hefir breyzt að
mun, eftir því sem léngrn dregur
frá ófriðnum rnikla og byltinga-
tímabilinu rússneska, en rétt á
éftir þvi bjuggust norskir verka-
menn iastlega við. að bylting.á
Om þessar inundir ferðast um
Norðuráifu íorseti svertingjalýð-
veídiiins Líbería, Dunbar Burgess
King. Fyrir skömmu \ar hann í
Rómaborg til að heilsa upp á
Musso’ini og páfann. Svertingja-
forsetinn er velklæddur og mynd-
arlegur maður, vel gefinn og er
í miklu á’iti hjá þjóð sinni. Hann
er því ekki eins og flestir ímynda
sér Svertingja, m&ð þykkar Varir,
nakið brjóst og naktar herðar,
með hring í hefinu og hárið vax-
ið niður í augnabrúnir. Forsetinn
hefir mikinn áhuga fyrir því að
bæta atvinnumál þjóðar sinnar,
og mun hann af því tilefni kom-
inn til Norðurálfu. Líbería er í
Vestur-Afríku.
Á myndinni hér að ofan sést
svertmgjaforsetinn, meðan hann
dvaldist í Rómaborg. Er hann
merktur með tveimur krossum, en
páíinn með einum krossi.
líkan hátt og í Rússiandi stæði
þar fyrir dyrum, en nú er rótið að
lækka, og sameining flokkanna
tveggja sýnir það, að verkamenn-
irnir trúa eigi á þetta Iengur.
Kosningarnar á mánudaginn
munu ef til vilJ verða þess vald-
andi, að jafnaðarmannaflokkurinn
verði stærsti flokkur þingsins, og
verður það þá til þess að marka
tímamót í sögu norskrar alþýðu-
hreyíingar.
Hugheilar óskir um góðan sigur
berast samherjmn okkar i Nor-
egi héðan frá islenzkum jafnað-
armönnum.
Málverkasaín ríkisíns.
Mér varð gengið fram hjá al-
þingishúsinu einn sunnudag fyrir
skömmu.. Sá ég þá hanga spjald
á dyrum hússins, og var þar aug-
lýst, að málvsrkasafnið væri til
sýnis og aðgangur kostaði 25
aura. Það var orðið nokkuð langt
síðan ég sá safnið, svo að mér
datt í hug að skoða málverkin.
Safnið er geymt í þingsölum al-
þingis og hliðarherbergjum. Eitt
af því fyrsta, sem ég rak augun
í, var stórt málverk á vesturvegg
herbergis þess, sem blaðamenn
halda til í, meðan á þingi stendur.
Sá ég, að málverkið var ait skell-
ótí og skáldað, og spurði, hver-ju
pað sætth Var mér þá sagt, að
málverkið hefði verið su'ðtr í táð'-
herrabústað, en verið skilað það-
an aftur fyrir nokkru og önnur
imáiverk tekip í staðimn; þar væru
nú og hefðu verið um nokikurt
skeið a;lmörg málverk af safnint
Ég gekk nú um safnið og skoð-
aði. Meðai þeirra málverka, sem
teg saknaði, var ,,Áning“, hið stóra
og fagra málverk Þórarins heitins
Þorlákssonar. En af því að tvö af
herbergjum þeim, sem safnið er
geymt í, voru lokuð . og gestum
bannaöur þar aðgangur, þá spurði
ég eftir þessarí mynci. Mér var þá
sagt að mvndin væri í Kaup-
mannahöfn, í bústað islenzka
sendiherrans (ég veit efcki, hvort
þar muni vera fleiri málverk úr
þessu safni, en tei það ólíkiegt).
Er það í raun og veru svo, að
rikiö hafi ekki efni á að geyma
þetia safn í einu lagi? Ekki er
það líklegt, að það sé að vilja
þeirra manna, sem stofnuðu
safnið og öfluðu því flestra mál-'
verka. að málverkunuin sé spilað
út hingað og þangað innan lands
og utan. Með þessu móti er það
tilviljun ein, hvemig fer um mál-
verkin, því að misjafnlega getur
verið um húsin gengið, þótt m&nn-
pmir séu 1 háu embætti. Auk þess
er það tæplega samboðið rikinu
að sýna safnið, sem ekki er nema
tælingur þeirra málverka, sem þar
eiga að vera og standa á mái-
verkaskrármi.. Væri ekki sæmra,
ef rikið viii skreyta bústaði emb-
ættismanna sinna, að Láta gera
Bestu rafgeymar fyrir bíla,
sem unt er að fá. Willard
hefir 25 ára reynslu.
Willard smiðar geyma fyr-
ir alls konar bíla, margar
stærðir. Kaupið það bezta,
kaupið Willard. Fást hjá
Eirikl Hjartarsjfnl, Langav. 20 B„
Klapparstígsmegin.
Pottar kr. 2,15
Katlar ' — 5,60
Pönnnr — 1,70
Skaftpottar — 2,20
Ausur — 0,75
Hitafiöskur — 1,65
Sigurður Kjartansson^
Laugavegi 20 B. — Sími 830.
Eépaskerskjðt,
spaðsaitað i r/i og Ya tunnuin,
svo og kjöt úr öðrum beztu sauð-
fjárræktarhéruðum landsins, seij-
um vér í haust eins og að und-.
anfömu. Pantanir i síma 496,
Samband isl. samvinnufélaga.
laglegar eftirmyndir af málverk-
unum heldur en að flytja frum-
málverkin úr einum stað í annan
og eiga það undir tilvilj'un, hversu
þeím reiðir af og um þau fer?
Það \4rðist svo, að ekki hafi
verið nægilegt, að einstakir menn
gáfu ríkinu fjölda stórfallegra
málveTka, sem var fyrsti vísir
þessa safns. Það hefði víst þurft
að gefa húsnæðið líka, svo að
málverMn gætu verið þur í friði.
Hvemig færi 1930, þegar er-
Iendir og innlendir menn færu að
skoða safnið, ef þá væri helm-
ingur málverkanna skellóttur og
skáldaður, en hin væru í útláni
uían lands og innan? Þetta gœti
komið fyrir með liku áframhaldi.
Þessu* verður að kippa í lag
sem fyrst. Málverkasafnið verður
að vera á sama staö alt og ó-
hreyft.
Að lokum vil ég benda á eitt
Hér á landi eru áriéga seldar
þúsundir póstkoría og líklega
hundruð stærri mynda, sem eru
iieftirmyndir erleíndHa málverka,
misjafniega gerð að útliti og vali.
Væri eMii gerlegt að láta géra
vönduð póstkort og Iitlar eftir-
myndir af beztu málverkunum á
safninu og selja ti! ágóða fyrir
safnið? G.