Tíminn - 15.10.1961, Blaðsíða 5

TÍMINN, sunnudaginn 15. október 1961.
5
Utgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Árnason. Rit-
stjórar: Þórarinn Þórarinsson (áb.), Andrés
Krjstjánsson, Jón Helgason. Fulltrúi rit
stjórnar: Tómas Karlsson. Auglýsinga-
stjóri: Egill Bjarnason. — Skrifstofur i
Edduhúsinu. — Símar: 18300—18305 Aug
Iýsingasími: 19523. Afgreiðslusimi: 12323
— Prentsmiðjan Edda h.f. —
Áskriftargjald kr 55.00 á mán innanlands.
í lausasölu kr 3.00 eintakið
Bjarni og Einar
Það er að ýmsu leyti broslegt að lesa blöð Sjálf-
stæðisflokksins og Sósíalistaflokksins um þesar mundir,
þegar þau ræða um Framsóknarflokkinn.
. í blöðum Sj álfstæðisflokksins er reynt 'eftir megni
að hamra á því, að Framsóknarflokkurinn sé orðinn
undirlægja kommúnista.
í blöðum Sósíalistaflokksins er hins vegar hamrað á
því af næstum eins miklu kappi, að Framsóknarflokk-
urinn sé á hraðri leið til hægri og stefni beint til sam-
starfs við Sjálfstæðisflokkinn.
Það má segja hið sama um þessar fullyrðingar íhalds-
blaðanna og kommúnistablaðanna. Fullyrðingar beggja
eru jafnfjarri sannleikanum.
En þá er komið að því broslega í þessum skrifum.
Það eru nefnilega ekki nema rétt tvö ár síðan, að
allir þingmenn Sósíalistaflokksins kusu Bjarna Bene-
diktsson 1 æðstu trúnaðarstöðu Alþingis, forsetastöðuna
í sameinuðu þingi. Jafnlangur tími er síðan, að allir
þingmenn Sjálfstæðisflokksins kusu Einar Olgeirsson til
þess að gegna öðru virðingarmesta embætti Alþingis,
forsetaembættinu í neðri deild.
Það stafaði ekki af neinu ógáti eða tilviljun, að þeir
Bjarni og Einar skiptust þannig á um virðingarstöður.
Þetta var sprottið upp úr alllangri og innilegri sam-
vinnu. Einar Olgeirsson hefur lýst því mjög skilmerki-
lega í þingræðu, hvernig hann hafði samvinnu við þá
Bjarna Benediktsson og Ólaf Thors um að sprengja upp
kaupgjaldið sumarið 1958 og gera vinstri stjórninni
þannig ókleift að starfa. í framhaldi af því, að þessum
félögum tókst að bola vinstri stjórninni frá, hófu þeir
samvinnu um að gerbreyta kjördæmaskipun landsins.
Hámarki náði þessi samvinna þeirra, er þeir skiptu á
milli sín virðulegustu embættum Alþingis.
Eftir haustkosningarnar 1959, þurfti Bjarni hins veg-
ar ekki lengur á Einari að halda. Honum nægði Alþýðu-
flokkurinn. Þá byrjuðu þeir að skamma hvorn annan
að nýju. En nýlegir atburðir hafa sýnt, að enn liggja
sterkir leyniþræðir milli Thorsaradeildar Sjálfstæðis-
ílokksins, sem Bjarni er forsprakki fyrir, og þeirrar
deildar Sósíalistaflokksins, sem er kennd við Rúbluna og
Einar stjórnar.
Þess vegna geta menn ekki annað en brosað, þegar
Bjarni er að afneita Einari og Einar er að afneita Bjarna.
Það, sem gerðist á Alþingi sumarið 1959, þegar Bjarni
og Einar skiptu milli sín helztu embættum þar, getur
átt eftir að gerast aftur, ef það er talið henta hagsmun-
um stórgróðamanna og liðsmanna Moskvu, sbr. verk-
föllin 1958 og kjördæmabyltinguna 1959.
Ný stefna
í ríkisbönkunum eru það bankaráðin, sem kjósa
bankastjórana.
Þar sem bankastjórar hafa verið fleiri en einn, hefur
verið valið í þessar stöðuf m. a. með það fyrir augum,
að gætt yrði stjórnmálalegs jafnvægis milli flokka.
Nýlega hefur verið ráðinn bankastjóri í Búnaðar-
bankanum. M. a. með tilliti til framangreinds sjónar-
miðs, studdi fulltrúi Framsóknarflokksins, Hermann
Jónasson, til þess starfs Benedikt Guttormsson, þaul-
reyndan og viðurkenndan bankamann.
Formaður bankaráðsins, Jón Palmason, sem er annar
Walter Lippmann ritar um alþjóðamél- ""
Sú staðreynd verður ekki um-
flúin, að til eru tvö faýzk ríki
UMMÆLI Clay, hershöfð’ingja,
á fundi með blaðamönnum í
Vestur-Berlín, hafa sætt nokk-
urri gagnrýni í Vestur-Þýzka-
landi, og meðal bandarískra
ráðamamna hefur þeim verið
afneitað upp að vissu marki.
En raunverulega hefur þeim
ekki verig visað ákveðið á
bug, og einnig er það eftirtekt
arvert, áð hin vestur-þýzka
gagnrýni er ekki sérlega ein-
beitt eða djúpstæð.
Clay sagð'i, að Vestur-Þjóð-
verjar yrðu að horfast í augu
við þá staðreynd, að Austur-
Þýzkaland væri til og einasta
vonin um endursameiningu
þýzku ríkjanna tveggja lægi í
því að þau efldu samskipti sín
og tækju upp samningaviðræð-
ur. Enda þótt þetta séu ein-
föld og augljós sanmindi, var
þó næsta óvænt að sjá þau á
prenti, því að þetta er í fyrsta
sinm, að ábyrgur vestrænn leið-
togi skýrir opinberlega frá
þebn staðreyndum, er fram til
þessa hafa aðeins heyrzt í einka
viðræð'um.
SNEMMA á árinu 1958 var ég
staddur í Bomn og einnig í Par
ís, London og Berlín. Htvar,
sem ég kom, var litið á það
sem sjálfsagðan hlut — eigin
lega of augljósan, til þess að
leyfa umræður — að loforð
hins opinbérá um endursam-
einingu Þýzkalands með frjáls-
um kosmingum í báðum ríkj-
unum væri algerlega óraun-
hæft. Sovétríkim myndu ekki
leyfa samei.ni.ngu með Vestur-
Þýzkaland sem aðila að ves-
rænum bandalögum. En einn-
ig Frakkar og Bretar voru mót
fallmir sameiningu þýzku ríkj-
anna.
Enda þótt ég vissi þetta mik
ið, komu mér þó mest á óvart
ummæli eins opinbers embætt
ismanns í Bonn, sem ég get
því miður ekki nafngreint hér,
en sem ég vissi hins vegar, að
var öllum hnútum vel kunn-
ugur, enda í hárri stöðu. Þessi
maður sagði mér, að á sl. 15
árurn hefðu þýzku rfkin tvö
fjarlægzt hvort annag svo, að
það væri hreinasfa fjarstæða
nú að ræða um endursamein-
i.ngu undir einni stjórn. Bæði
í trúarlegu sem stjórnmála-
legu tilliti væri þetta mjög erf
itt, þar sem annars vegar væru
mótmælendur og sósíalistar í
Austur-Þýzkalandi, en hins veg
ar kaþólikkar og kapítalistar
í Vestur-Þýzkalandi. En auk
þessa grundvallarmunar, var
því við að bæta, ag Vestur
Þýzkaland er tiltölulega auð
ugt, en Austur-Þýzkaland til
tölulega fátækt. Eg minnist
þess sérstaklega, að hann tjáði
mér. að stjó”nin í Bom hefði
gaumgæfilega athugað efna
hagslegar afleiðinaar af sam
ei-ningu ríkjanna. og að sú at
WI'LLY BRANDT og CLAY hershöfSingi.
hugun hefði leitt í ljós, að ef
skattleggja þyrfti V-Þýzkaland
til þess að bæta lífskjör Austur
Þýzkalands til jafns við lífs-
kjörin í V-Þýzkalandi, myndu
lífskjörin í heild versna um
þriðjung frá -því- sem nú er í
V-Þýzkalandi, og þetta ásta-nd
hlyti óhjákvæmilega ag verða
um npkkurra ára skeið.
ER ÉG ræddi við þennan
mann, benti ég honum á það,
að hversu erfið sem samein-
ing ríkjanna kynni að vera,
væri þó háskalegra, ef aðskiln-
aður þeirra yrði staðfestur um
aldur og ævi. Hann neitaði
þessu ekki, en svaraði því til,
að sameining yrði að vera hæg
fara — taka jafnvel heilan
mannsaldur — henni yrði að
ná stig af stigi, enda öðruvísi
óhugsandi. Ég spurði þá,
hversu þessi hægfara sasnein-
ing væri hugsuð í framkvæmd,
og hinn vestur-þýzki embættis-
maður svaraði, að þýzku rrkin
tvö hefðu nú þegar samninga
sín á milli um ýmis mál, s.s.
verzlun, gjaldeyrismál og rétt
V-Þjóðverja til þess ag fara
ti.l Vestur-Berlínar á landi. —
Foringjar beggja ríkjanna
hefðu gert þessa samninga og
það þyrfti að gera enn fleiri
og víðtækari samninga. Með
samningaleiðinni og auknum
samskiptum skyldu þýzku ríkin
smátt og smátt afdráttarlaust
viðurkenna tilveru hvors ann-
ars og slíkt kynni um síðir að
leiða til stofnunar bandalags
þeirra — eins konar Bandaríki
Þýzkalands.
Þetta, sem hér er fram sett.
er einnig tillaga Krustjoffs. En
ég heyrði þetta fyrst frá fyrr-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins í bankaráðinu, studdi einnig
Benedikt.
Hinn fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, fulltfúi Alþýðu-
flokksins og fulltrúi Alþýðubandalagsins tóku aðra
stefnu í samráði við forystumenn flokka sinna. Gert var
samkomulag milli þeirra, komið í veg fyrir kosningu
Benedikts, og annar maður kjörinn í starfið.
Hér er um að ræða nýja stefnu í stjórn ríkisbank-
anna.
greiindum vestur-þýzkum em-
bættismanni, sem er trúr fylgj
andi Vesturveldanna. Orð hans
eru raunhæf — fullt tilli.t og
sannur skilningur á ástandinu
í Þýzkalandi felst í þessum
orðum. Það ætti ekki ag undra
neinn, þótt Clay, hershöfðingi,
hefði orð á þessu, og að það
er nú farig að ræða þessa hug
mynd ofstækislaust í V-Þýzka-
landi.
ÉG HYGG, að við munum
komast að raun um það, að
mikil breyting verði á ástand-
inu í Evrópu, ef stefnubreyting
verður í Þýzkalandsmálinu —
hinni óraunhæfu stefnu um
endursameiningu landanna
meg almennum frjálsum kosn
ingum verði varpað fyrir borð,
en viðurkennt þess í stað til-
vera tveggja þýzkra ríkja og
unnið að auknum samskiptum
þeirra á milli. Þag hefur kom-
ið fram í blöðum vestan hafs,
að mikil vonbrigði væru það
Bandaríkjastjóm, hversu önnur
NATO-ríki hefðú af lítilli alúð
stutt stefnu Kennedys, forseta,
í Berlínarmálinu. En sannleik-
urinn verður ekki umflúinn.
Stjórnir vestrænna rikja gerðu
sér grein fyrir þvi, að stefna
forsetans var óraunhæf og
lýsti aðeins vilja manna, er
ekki viðurkenna staðreyndir og
engu vilja hagga. Stuðningur
við slíka stefnu var engin lausn
á málunum. Frá 13. ágúst s.l.
er öllum mátti svo átakanlega
vera ijóst, hversu óraunhæf
stefna forsetans var, hefur
Bandaríkjastjórn sem betur
fer farið að velta hlutunum
skynsamlega fyrir sér í von um
skynsamari lausn en gagn-
kvæmar stríðshótanir.
Þjóðverjar hafa miklu hlut-
verki að gegna, þ. e. að leggja
grundvöll að víðtækum samn-
ingum um skipan mála í Evrópu
mcð það fyrir augum ag draga
úr spennunni þar. Slíkir samn
ingar eru auðvitað erfiðir, en
þeir eru mögulegir og myndu
eiga si-nn þátt í að færa mann-
kynið ögn frá gljúfurbamii
styrjaldar.
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
’/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
(
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
‘/
'/
'/
‘/
'/
'/
‘/
'/
'/
‘/
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/