Tíminn - 05.04.1962, Qupperneq 6
Þingstörf í gær
Fundur var í sameinuðu
þingi í gær. Framhaldið var
einni umræðu um tillögu um
verndun fiskistofna við strend
ur íslands og töluðu þeir Davíð
Ólafsson og Jón Árnason.
Eggert G. Þorsteinsson mælti
fyrir tillögu er hann flytur
ásamt Pétri Sigurðssyni um
endurskoðun laga um Stýri-
mannaskóla og stofnun sjó-
vinnuskóla. Einnig talaði
Ingvar Gíslason. Þá var fram-
haldið umræðu um útflutning
á dilkakjöti og töluðu þeir
Gísli Jónsson og Bjartmar Gug
mundsson.
Fundur var boðaður í neðri
deild í gærkveldi.
Eggert G. Þorsteinsson mælti
í gær fyrir tillögu, sem hann flytur
ásamt Pétri Sigurðssyni um endur
skoðun laga um Stýrimannaskóla
og stofnun sérstaks sjóvinnuskóla,
sem auk almennrar sjóvinnu á að
kenna fiskverkun, meðferð sjávar-
afurða, fiskmat og verkstjórn. —
Ingvar Gíslason gerði athugasemd
við þessa tillögu og minnti jafn-
framt á tillögu, sem hann hefur
flutt á undanförnum þingum um
skóla fyrir fiskmatsmenn og verk-
stjóra í fiskiðnaði. Taldi Ingvar
að í tillögu þeirra Péturs og Egg-
erts væri of mörgu hrúgað saman
og í raun ruglað saman óskyldum
verkefnum, þ.e. menntun sjó-
manna annars vegar og verkstjóra
og leiðbeinanda í fiskiðnaði hins
vegar.
Ingvar sagði, að eins og tillaga
flutningsmanna er orðið, hugsa
þeir sér að stofnsettur verði sjó-
vinnuskóli, sem hafi með höndum
mjög fjölbreytta kennslu í öllu því
sem að sjómennsku lýtur og að
auki hafi skólinn með höndum
kennslu í fiskverkun, meðferð
sjávarafurða og fiskmat og verk-
stjóm. Þetta tel ég mjög hæpna
tillögu, enda sitthvað kennsla í
sjómennsku og fiskmati og fisk-
iðnaði, þar sem hér er um að-
greindar starfsgreinair að ræða,
þegar komið er út í sérhæfingu
í atvinnulífinu.
Ég vil því leggja aherzlu á það,
að þessu verði ekki að óþörfu
blandað saman.
Ég er sammála tillögumönnum
um það, að rétt sé að auka kennslu
í stýrimannaskólanum i meðferð
fiskafla og fiskverkun almennt og
einnig sammála um, að unglingum
sé kennd sjóvinna og sagt til um
fiskverkun og að slíkt sé verkefni
gagnfræðaskóla verknáms, en á
hitt get ég ekki fallizt, að stofna
eigi sérstakan sjóvinnuskóla með
þeirri tilhögun, sem tillaga flutn-
ingsmannanna ráðgerir.
Hitt tel ég nauðsynjamál, að
stofnaður sé sérstakur fiskmats-
og fiskiðnaðarskóli, og um það hef
ég gert tillögu til þingsályktunar,
ásamt 3 öðrum þingmönnum.
Vegna þess, að þessi tvö mál
eru skyld, þá þykir mér rétt að
fara nokkrum orðum um tillögu
okkar, en hún kveður á um að sett
verði löggjöf um sérstakan skóla
fyrir fiskmatsmenn, verkstjóra í
fiskiðnaði og aðra leiðbeinendur
í fiskverkun.
Það er eitt veigamesta undir-
stöðuatriði fyrir framförum í
sjávarútvegs- og fiskiðnaðarmálum
að gætt sé fullkominnar vöruvönd-
unar og gildir það jafnt um með-
ferð aflans um borð í skipi sem
vinnslu ahns i vinnslustöð. Til
þess að svo megi verða, teljum
við fátt betur fallið til árangurs
en menntun þeirra manna, sem
hafa yfirumsjón með aflanum allt
SKOtl FYRIR FBKIMflTSMEWN
OG VERKSTJÖRAIFISKIONADI
frá því að hann kemur á skipsfjöl
og þar til hann er kominn í um-
öllu því, sem lýtur að meðferð
aflans.
Fræðsla í Stýrimannaskólanum
og á stýrimannanámskeiðutm er
ekki aðeins æskileg, heldur og
nauðsynleg og ber að vinna að
slíkri fræðslu þar eftir því sem
föng eru á.
Fræðslu- og kynningarþættir í
líkingu við útvarpsþáttinn „Um
fiskinn", eru hinir gagnlegustu og
orka sem hvatning á sjómenn til
vöruvöndunar. Er ástæða til þess
hér á þessum stað og við þetta
tækifæri, að flytja forsjársmönn-
um þessa þáttar þakkir fyrir ágæta
starfsemi, sem vonandi er að megi
halda áfram. En þetta er ekki nóg
til þess að leysa annan og meiri
vanda fiskiðnaðarins.
Eins og annar vaxandi iðnaður,
þarf fiskiðnaðurinn á menntuðu
starfsfólki að halda, og ef þörf er
vaxandi iðnfræðslu á öðrum svið-
um, þá er þess ekki síður þörf
í fiskiðnaði, og því fremur sem
nú er tæplega um nokkra skipu-
lagsbundna eða fasta fræðslustarf-
semi að ræða á þessu sviði. Nauð-
synlegt er að auka menntun fisk-
matsmanna, sem nú er orðin all
fjölmenn stétt og gegnir mjög
ábyrgðarmiklu starfi í þjóðfélag-
inu.
Hraðfrystihúsaeigendur eru með
mæltir því, að stofnaður sé fisk-
iðnaðarskóli, því að á aðalfundi
Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna
ári 1960 var samþykkt áskorun á
Alþingi að samþykkja tillögu okk-
ar, sem þá sá fyrst dagsins Ijós
hér í þinginu. Tillagan varð þá
ekki útrædd og fékkst ekki af-
greidd úr nefnd. Því yrði fagnað
í röðum sjómanna, fiskmatsmanna
búðir til útflutnings. Einkum er
þörf sérkunnáttu í sambandi við
fiskmatsstörf og verkstjórn í fisk-
iðjuverum, en hitt er einnig nauð
synlegt, að skipstjórnarmenn á
fiskiskipum, og raunar aðrir sjó-
menn, séu vel á verði gagnvart
og fiskiðnaðarmanna, ef tillagan
næði samþykki.
Nauðsyn fiskiðnaðarskóla á fs-
landi ætti að vera óumdeilanleg.
Hann er mikilsverð undirstaða und
ir framþróun fiskiðnaðar og ör-
uggs fiskimats. Jafnhliða bættri
stýrimannafræðslu og annarri al-
mennri sjómannafræðslu er verk-
menntun fiskiðnaðarmanna og fisk
matsmanna brýnasta úrlausnarefni
í fræðslumálum sjávarútvegsins.
Það má gera ráð fyrir, að ýms
vandamál komi upp í sambandi
við undirbúning fiskmats- og fisk-
iðnaðarskóla, og var aldrei „nn-
ars að yænta. En það getur ekki
breytt þeirri staðreynd, að skól-
inn er nauðsynjamál og vandkvæð-
in í sambandi við skólastofnunina
eru vafalaust leysanleg, ef að
því væri keppt. Að sjálfsögðu er
þetta allmikið fjárhagsmál m. a.
en flestir held ég að geti fallizt á,
að óbeinn hagnaður slíks skóla
yrði fljótur að koma í ljós, fyrir
utan það, að skólinn gæti jafnvel
staðið undir sér sjálfur, ef það
skipulag yrði valið að Iáta hann
starfa í sambandi við fiskiðjuver.
/ '
Hugmynd okkar er sú, að til við
bótar því að skólinn mennti fisk
matsmenn og verkstjóra í fisk-
iðnaði, þá brautskrái hann jafn-
framt menn, sem vildu gerast leið
beinendur, t.d. í verknámsskólum
gagnfræðastigsins, í fiskverkun og
fiskiðnaði. Slíkur skóli er því einn
ig mikilsverð undirstaða undir
verknámskennslu í landinu, og cg
hef þá skoðun, að það sé til lítils
að ætla að koma upp víðtækri
kennslu fyrir unglinga í verknámi,
meðan ekki er séð fyrir kennurum
í þeim greinum, sem ætlunin er
að taka á námsskrá.
ENGINN ÁVINNINGUR AF
SNNFLUTNINGI BÚFJÁR
Við 2. umræðu í efri deild
um frumvarp um innflutning bú
fjár, urðu allmiklar umræður.
Mætti frumvarpið nokkrum
andbyr og voru aðalandmæl-
endur þess þeir Alfreð Gísla-
son, læknir og Ásgeir Bjarna-
son. Færðu þeir þau rök fyrir
afstöðu sinni, að fjarstæða
væri að greiða nú fyrir inn-
flutningi búfjár eða búfjársæð-
is, þar sem aldréi hefur orðið
neinn ávinningur af innflutn-
ingi búfjár en ævinlega mikið
tjón. ,
Ásgeir Bjarnason iagði fram
svohljóðandi frávísunartillögu
við frumvarpið:
„Þar sem innflutningur bú-
fjár á Iiðnum áratugum og öld-
um hefur valdið þjóðinni stór-
kostlegu tjóni, sem enn þá get-
ur verið yfirvofandi, meðan
innfluttum búfjársjúkdómum
hefur ekki verið útrýmt að
fullu. þar sem aðalkjarni þessa
frv., bygging sóttvamarstöðv-
ar, er spor aftur á bak frá því,
sem nú gildir í lögum frá 1948
um slíka stöð, og þar sem ekki
ér um mikla hagnaðarvon að
ræða af búfjárinnflutningi sam
anborið við áhættuna, telur
deildin ekki, eins og sakir
standa, tímabært að afgreiða
þetta mál og tekur fyrir næsta
mál á dagskrá.“
Þessi tillaga Ásgeirs var
felld með 14 atkvæðum gegn
4, en 3 þingmenn sátu hjá við
atkvæðagreiðsluna.
Lausaskuldum húsbyggjenda
verði breytt í 20 ára lán
Frumvarp rfldsstjórnarinnar
um breytingu á lögum um hús-
sjóð ríkisins o. fl., var afgreitt
frá neðri deild i fyrrakvöld
eftir að*allar breytingartillög-
ur stjórnarandstæðinga höfðu
verið felldar.
Við lokaumræðu frv. í neðri
deld, fluttu fjórir þingmenn
Framsóknarflokksins, Þórarinn
Þórarinsson, Jón Skaftason,
Ingvar Gíslason og Björn Páls-
son svo hljóðandi tillögu, sem
var felld með atkvæðum stjórn
arsinna gegn atkvæðum stjórn-
ar andstæðinga:
„Veðdeild Landsbankans er
heimilt að gcfa út nýjan flokk
bankavaxtabréfa. Bankavaxta-
bréf þessi skulu eingöngu not
uð til þess að breyta í föst lán
lausasktildum þeirra, sem hafa
ekki fengið nægileg lán ti!
hæfiíegs tíma til byggingar
eigin íbúðar, sem þeir hafa
ráðizt í á áruniun 1956—61,
að báðum árum mcðtöldum.
Lán þessi skulu vera gegn
veði í íbúðum þeirra, sem lán-
in fá, og mega þau, að viðbætt-
um veðskuldum þeim, sem
hvíla á fyrri veðréttum, ekki
nema hærri fjárhæð en 70%
af matsverði veðsins. Lánstími
skal vera 20 ár óg vextir hinir
sömu og á lánum byggingar-
sjóðs ríkisins. Ráðherra setur.
að fengnum tillögum húsnæðis
málastjórnar, í reglugerð nán-
ari ákvæði um þessi lán, og sé
m.a. tryggt með þeim, að Ián-
in verði aðeins vfeitt til greiðslu
Iausaskulda, sem hafa sannan-
lega orðið til vegna íbúðabygg-
inga. Seðlabanka íslands skal
skylt að tryggja sölu þeirra
hankavaxtabréfa, sem eru gefin
út samkvæmt framansögðu."
Þórarinn Þórarinsson mælti
fyrir tillögunni. Stuttur úrdrátt
ur úr ræðu hans fer hér á eftir-
Síðan „viðreisnarlöggjöfin“
var sett í febrúar 1960, hafa
verið sett tvenn lög til aðstoðar
þeim, sem hafa ráðist í fram-
kvæmdir, er orðið hafa miklu
dýrari en horfur voru á, þegar
þær voru hafnar. Rfldsvaldið
hefur talið rétt að koma þess-
um mönnum til aðstoðar, þar
sem það hafi með efnauags-
stefnu sinni átt meginþátt í að
auka kostnaðinn við i'ram-
kvæmdirnar. Þessi aðstoð hef-
ur verið veitt i því formi, að
breyta lausaskuldum þessara að
ila í löng lán með útgáfu nýrra
bankavaxtabréfa. Á þingi í
fyrra var þetta gert með lög-
unum um nýja lánaflokka við
Stofnlánadeild sjávarútvegsins.
Á þingi nú hefur þetta verið
gert með lögunum um lausa-
skuldir bænda. Þriðji aðilinn
sem ekki.er síður þurfandi fyr-
Ir slíka aðstoð en litvegsmenn
og bændur, eru íbúðaeigendur.
sem hafa ráðist i það á undan
förnum árum — margir hverjir
af Iitlum efnum — að koma
sér upp eigin íbúðum og fengið
á sig hverja verðhækkunina af
annarri, af völdum efnahags-
stefnu stjórnarvaldanna. Marg-
ir þeirra eru nú að sligast und
ir óbærilegum lausaskuldum og
ekki horfur á öðru en að þeir
muni missa íbúðir sínar, ef
þeim berst ekki sérstök aðstoð.
Hægt er að fá glögga hugmynd
um þetta með því að fylgjast
með sívaxandi uppboðsauglýs-
ingum í Lögbirtingablaðinu, ;n
þó virðist það aðeins upphaf
annars meira og verra. Þets
vegna má ekki draga það að
koma þessum mönnum til hjálp
ar og afstýra því að þeir missi
eignir sínar. t alla staði virðist
eðlilegt, að þeim verði ■ veitt
hliðstæð aðst.oð og útvegsmenn
og bændur hafa íengið, enda
vel framkvæmanlegt.
fc
T í M I N N, fimmtudagur 5. apríl 1962.