Tíminn - 05.04.1962, Page 8

M I N N I N G:
Kristián Einarsson
forstjérg í SJ.F.
Haukur Ingjaldsson plægir grundina og ber áburð undir strenginn.
SJÖTUGUR:
laukur lngjaldsson,
bóndi í Garðshorni, Kalda-Kinn
Um miðjan dag, mánudaginn
27. þ.m., varð Kristján Einarsson
forst'jóri í SÍF, bráðkvaddur, er
hann var að ganga til skyldustarfa
sinna í einu af þeim mörgu þjóð-
þrifafyrirtæ'kjum í íslenzkum sjáv
arútvegi, sem hann hafði átt þátt
í að stjórna og móta.
Nokkru eftir að ég hafði áttað
mig á þessari fregn um að vera
eða vera ekki á meðal samferða-
mannanna hér á okkar strjálþýla
landi, varg mér að orði við kunn-
ingja:
„Mikið var þetta sviplegt með
hann Kristján Einarsson."
Hann svaraði: „En er ekki bezt
að fara einmitt svona? Engin lega,
engin sjáanleg hrörnun, starfandi
fram til hins síðasta, ganga upp
stiga og kveðja svo nærri sjötug-
ur?“
Sennilega er þetta rétt. En
ósköp var þetta kalda viðhorf
fjarri þeirri hlýju og þeim inni-
leik, sem jafnan endurspeglaðist
í persónuleika Kristjáns Einarsson
ar. Góðvildin, hjálpsemin og ein-
staklega viðfelldið og vingjarnlegt
viðmót voru á meðal sterkustu
persónueinkenna hans. Að eðlis-
fari var hann einhver snjallasti
diplómat, sem ég hef fyrirhitt,
enda kom þessi hæfileiki að góð-
um notum í þágu þjóðarinnar í
þeim mörgu fisksölusamningaferð
um, sem hann fór á langri starfs-
ævi til fjölda landa ýmist sem með
Iimur samninganefnda eða sem
fulltrúi Sölusambands íslenzkra
fiskframleiðenda.
Hitt er svo líka rétt, að Kristj-
án Einarsson var í vissum skiln-
ingi allt sitt líf að ganga upp
stiga. Hann fæddist í Stakkadal á
Hauðasandi 1. júlí 1893, en af
Rauðasandi hefur, sem kunnugt
er, komið mikið manrival, bæði
prófessorar, sendiherrar, verka-
lýðsleiðtogar, alþingismenn, skip
stjórar og dugmiklir athafnamenn.
Faðir hans var Einar Sigfreðsson
en móðir Elín Ólafsdóttir. ^iinar
var bók'hneigður en heilsuveill,
en Elín svo harðdugleg, að enn
eru landfleygar sögurnar af frá-
bærum dugnaði hennar.
Báða þessa eiginleika foreldra
sinna og Rauðsendinga erfði
Kristján í ríkum mæli. Fáa menn
héf ég t.d. fyrirhitt, sem kunnu
betri skil á íslenzkum og enskum
ljóðaskáldum en hann, og athafna
samt æviskeið hans og frábær ár-
angur í lífi og starfi, sýnir, hversu
vel hann ávaxtaði og hagnýtti arf-
inn frá móður sinni.
Að loknu námi ag Hvítárbakka
1914, þar sem hann kynntist eft-
irlifandi konu sinni, frú Ingunni
Árnadóttur frá Stóra-.Hrauni,
stundaði Kristján um tíma nám í
Menntaskólanum, en varð að
hætta vegna vanheilsu. Árið 1918
giftust þau Ingunn og sama ár
réðst Kristján til útflutningsnefnd
ar í Reykjavík og starfaði hjá
henni, þar til hann setti upp
verzlun í Reykjavík árið 1921,
sem hann rak fram til 1925 að
hann varð framkvæmdastjóri út-
flutningsdeildar Alliance. Hann
átti mikinn þátt í undirbúningi
að stofnun SÍF og varð forstjóri
þess frá stofnun 1932 fram til
dauðadags. - Jafnframt umfangs-
oniklum störfum að saltfisksölu-
málum átti Kristján einnig þátt í
ag stofna og stjórna ýmsum öðr-
um fýrirtækjum, sem tengd voru
íslenzkum sjávarútvegi og auk
þess var hann um tíma ræðismað
ur Kúbu á íslandi. Sem viður-
kenningu fyrlr hin þýðingarmiklu
störf Kristjáns í þágu íslenzks
sjávarútvegs Sæmdi forseti fs-
lands hann riddarakrossi hinnar
íslenzku fálkaorðu 3. desember
1957.
Af þessu lauslega yfirliti um
nokkur helztu störf Kristjáns Eiih
arssonar má sjá, að fátæki, harð-
duglegi og vingjarnlegi drengur-
inn af Rauðasandi hafði gengið
sinn stiga með sæmd.
verk Kristjáns, sem lengst og
bezt munu lifa í vitund þeirra
mörgu, sem nutu þeirra, þ. e. sú
mikla hjálpsemi, aðstoð og örvun
til jákvæðra starfa í lífinu, sem
hann veitti svo ótalmörgum, þeg
ar þeir þurftu á að halda.
Af þessu leiðir, rið vinahópur-
inn er stór, sem staldrar nú við
og kveður góðan dreng, jafnvel
stærri en hinn mikli hópur ætt-
ingja og tengdafólks, sem er þó
óvenju stór.
Til er dæmisaga, sem segir að
sinn á hvorri öxl manns séu tveir
ósýnilegir persónugervingar. Ann
ar nærist á því góða, hinn á því
illa, sem við gerum, og því meira,
sem við fáum áorkað til góðs í líf-
inu, því betra og hamingjuríkara
verði líf okkar.
Eg kynntist Kristjáni Einars-
syni ekki fyrr en hann var svolítið
farinn að reskjast, og það var sér
staklega ánægjulegt og lærdóms-
ríkt ag sjá, hvernig hann var stöð-
ugt að efla og þroska hið góða
með sjálfum sér og láta aðra njóta
ávaxtanna af iðju sinni. Af nátt-!
úrugreind sinni, eðlisávísun og'
lífsreynslu, skynjaði hann boð-j
Skap Páls postula, þegar hann I
sagði í Rómverjabréfinu: „Skuld-j
ir ekki neinum neitt nema það j
eitt að elska hver annan; því að!
sá sem elskar náunga sinn hefurj
uppfyllt lögmálið."
Þess vegna var vinsemdin, kær
leikurinn og hjálpsemin svo snar
þáttur í lífi og starfi Kristjáns.
Svo er kristindóminum fyrir að
þakka, að við eigum okkur hug-
sjónina um Paradísarheimt fyrir
utan gröf og dauða. Þess vegna
verður kristileg hugsun um daitð
ann tæpast sorgleg hugsun ef rétt
er skilin. Vig erum ekki spurg að
því, hvort við viljum koma til lífs-
ins né heldur, hvenær við viljum
fara. En hitt vitum við, ag eins og
nótt fylgir degi þannig fylgir dág-
ur nóttu, og er þá ekki rökrétt að
álykta út frá hliðstæðu og segja:
eins og dauði fylgir lífi þannig
fylgir líf dauða? Boðskapur krist-
indómsins og aðferð rökfræðinn-
ar benda þannig í sömu átt.
Þegar ég því fyrir hönd fjöl-
margra vina votta frú Ingunni,
börnum hennar og öðrum ættingj
um Kristjáns sáluga Einarssonar,
samúð okkar vegna andláts og
jarðarfarar hans, þá vona ég að
þpg sé þeim nokkur huggun í
'hörmum að geta tengt minning-
una um góðan dreng og þróttmik
ið og jákvætt ævistarf hinu rök-
studda fyrirheiti kristindómsins
um endurfundi í bjartari og betri
tilveru.
Hannes Jónsson.
í dag er kvaddur í dómkirkj-
unni í Reykjavík merkur og mæt-
ur maður, Kristján Einarsson for-
stjóri. Hann var kominn hátt á
sjötugsaldur, þegar hann lézt.
Fæddur og uppalinn var Kristj-
án vestur á Rauðasandi, en starf-
aði lengst af í Reykjavík, en var
oft í miklum ferðalögum erlend-
is við markaðsleitir og sölu fisk-
afurða.
Kristján var óvenjulega við-
felldinn og elskulegur maður í
umgengni — glaður og góðviljað-
ur. Hánn var mjög tíður gestur
á gestaheimili mínu í tugi ára,
og alltaf þar einn af vinsælustu
gestum, sem að garði bar. Við vor-
um víst sinn á hvorri stjórnmála-
skoðun, en á það var aldrei
minnzt. Leitað var venjulega að
því sameiginlega, en ekki að því
sem sundur skildi, og við það urðu
samfundirnir alltaf ánægjulegir
og heillandi.
Stundum hef ég komið á fjar-
læga staði erlendis (S-Ameríku
og víðar), þar sem menn höfðu
kynnzt Kristjáni einum íslendinga.
Alls staðar þar hefur verið sama
sagan: Allir lofuðu og dáðu Kristj
án fyrir elskulega framkomu og
ýmiss konar vinsemd. Færi betur
ef sem flestir fslendingar gætu
sér eins góðan orðstír út um fjar
læg' lönd eins og Kristján gerði.
Þegar ég renni huganum yfir
allar þúsundir gesta minna í mín
um gestaheimilum, þá eru þar
fáir, sem ég renni jafnhlýjum
huga til fyrir viðkynningu eins
og Kristjáns Einarssonar.
Vil ég vera einn í þeim fjöl-
menna hópi, sem segir nú að
leiðarlokum á þessa leið: Vertu
blessaður og sæll, Kristján. inni-
legar þakkir fyrir alla þína
tryggð og vinsemd á meðan leið-
irnar lágu saman á ævibrautinni.
Vigfús Guðmundsson.
/
Undanfarin ár hefur Gísli
Guðmundsson, einn af starfs-
mönnum Upplýsingaþjónustu
Bandaríkjanna hér á landi,
unnið mikið starf við að kynna
Bandaríkjamönnum á Kefla-
víkurflugvelli ísland og íslend-
inga. Gísli hefur aðallega gert
þetta með kvikmyndasýning-
um og fyrirlestrum, en einnig
hefur hann verið fararstjóri í
fjöldamörgum ferðum um allt
land.
Hinn 28. febrúar sl. varð Hauk-
ur Ingjaldsson Garðshorni í Kalda
Kinn 70 ára. Hann er fæddur að
Mýri í Bárðardal, sonur Ingjalds
Jónssonar Ingjaldssonar bónda
þar, en móðir Hauks var Marze-
lina Helgadóttir bónda Jónssonar
á Hallbjarnarstöðum í Reykjadal.
Ungur að árum fluttist Haukur
með foreldrum sínum að Garðs-
horni í Kinn. Tók hann við búi
þar af föður sínum 25 ára að
aldri og hefur búið þar síðan.
Það hefur verið á orði haft, að
undra stór hópur þeirra manna,
sem hófu hér störf á fyrstu tugum
þessarar aldar, eigi að baki sér
merkilega og sérstæða sögu. Þetta
er vafalaust rétt og ber margt til,
en fyrst og fremst þó, að þeir
voru kynslóðin, sem í æsku fékk
til þess tækifæri, að móta hug-
sjónir og skáldskap þeirra manna
er hófu merki okkar og eggjuðu
til frelsis og framkvæmda á
seinni hluta og í lök síðustu ald-
ar. Einn í hópi þessara manna er
Haukur Ingjaldsson. Hann óx upp
í Skjóli gagnmerkra foreldra Móð
ir hans bókfróð og víðlesin. Fað-
ir hans fæddur ræktunarmaður
sem fram kom í framúrskarandi
Gísli hóf þetta starf fyrir um
7 ánim, en um það leyti hafði
hann ekki hafið starf sitt hjá upp-
lýsingaþjónustunni. Þá fólst þessi
kynning aðallega í fararstjórn í
hópferðum bandarískra manna og
kvenna, -sem aðsetur höfðu á
Keflavíkurflugvelli.
Kynningarkvöld
Síðustu þrjá vetur hefur Gísli
haldið fyrirlestra og sýnt kvik-
myndir frá íslandi í Viking Ser
vice Club á flugvellinum. Haldnir
hafa veríð fjórir fyrirlestrar með
hálfsmánaðar millibili.
mikilli nákvæmni í hirðing áburð
ar og kostgæfni við ag lokka gras
ið upp úr vallarþúfunum, en fyrst
og fremst náði hann þó verulegum
árangri sem garðræktarmaður.
Bæði voru þau hjón snyrtin í verk
um svo af bar og vinnugleði
þeirra var frábær til efsta dags.
Erfðir Hauks hnigu því til einn
ar áttar. Honum var létt um nám
og fékk líka aðstöðu til náms
meira en almennt gerðist. Um
tvítugsaldur naut hann skólavist-
ar á unglingaskóla á Ljósavatni
en síðan í gagnfræðaskólanum á
Akureyri og lauk þar námi í
fremstu rög nemenda.
Fljótlega að þessu námi loknu
tók Haukur við merki foreldra
sinna og hóf búskap í Garðshorni.
Garðshorn var þá fremur léleg
jörð, umbótaUtil, þýft tún að
mestu en í góðri rækt. Gömul bæj
ar- og peningshús. sem þurftu að
endurbyggjast. Hlöður nær eng-
ar. Enginn var þá Byggingar- eða
Ræktunarsjóður og ekki jarðrækt
arlög. Ekki landbúnaðarvélar, ak-
vegur eða bílar Engin nálæg brú
yfir Skjálfandafljót. Ekki sími,
ekki rafmagn og engir „styrkir“
Þetta allt vantaði Hauk, eins og
(Framhald á 15 síðu)
Fyrsti fyrirlestur vetrarins var
haldinn 19. marz s.l. og var hann
yfirlit yfir víkingaöldina, fund ís-
lands, landnámið, þjóðveldið, og
r.áði hann fram að lokum þess.
Hver fyrirlestur er 15—20 mín-
útur, en síðan er klukkutíma kvik
myndasýning á eftir.
Annar fyrirlesturinn í vetur
verður um íslenzkar fornbók-
menntir, og verður þá einnig rak-
ið til samanburðar menningar-
ástand í Evrópu á sama tíma.
Einnig verður rakið lauslega efni
nokkurra helztu íslendingasagna.
(Framhald á 15. sfðu).
varnarliðinu
og
ma
.•.•m;*-»rvrrvrTTv:Y <• tvJvr)'' V
V V

T l M I N N, fimmtudagur 5. apríl 1962.
» '-r'r i'l'Tl v
' 1 <* > ** « y
'« f < \ • *