Tíminn - 05.04.1962, Qupperneq 9

MINNING:
Björgvin H. Guömuntísson
Haraldur Björnsson sem brennuvargur og Gísll Halldórsson sem Biedermann
GRIMA:
Biedermann og brennuvargarnir
Eftir Max Frisch. Leikstjóri: Baldvin Halldórsson.
Hið unga leiktfélag „Gríma“
sýnir um þessar mundir í Tjarn-
arbæ leikritið „Biedermann og
brennuvargarnir“ eftir svissneska
verðlaunaskáldið Max Fiich. Okk-
ur er sagt að hann sé „nútíma-
skáld“, að leikrit hans sé „prédik-
un án boðskapara“(!) og mönnum
uppálagt að mæta í hversdagsföt
um á frumsýningu!
Jafnvel á öld hugtakafölsunar,
auglýsingaskrums og dulvitundar-
áróðurs, verkar þetta spaugilega.
„Leikrit án boðskapar", étur hver
eftir öðrum, og enginn virðist
nenna að gera sér grein fyrir, að
vitleysan ein er án boðskapar.
Allt, sem hefur einhverja merk-
ingu, hefur þar með ákveðinn boð
skap. Og svo er þessi hringavit-
leysa kórónuð með „prédikun án
boðskapar"! Hér hefði alveg eins
getað staðið boðskapur án boð-
skapar, — og hverju erum við
nær? Og hvag merkir „nútíma-
skáld“. Er það ekki ofstæki og
fasismi í verstu mynd, þegar lítill
hópur sérvitringa krefst þess að
þeirra strompur sé hinn eini
sanni upptyppingur menningar-
inar. Og hversdagsföt? — Þeir
eru á móti borgurunum og virðast
skilja, að þatð sem við köllum
borgara nú á dögum, eru einfald-
lega menn, sem þvo sér reglulega.
„Biedermann og brennuvarg-
arnir“ lýsir hinni yfiivofandi ógn
helsprengjunnar og andvaraleysi
manna og getuleysi til að koma í
veg fyrir tortíminguna. Þjóðfélag-
ið er svo gegnum rotið, að þar
finnast aðeins þrjár tegundir
1377 lestir í frysti-
húsinu
Eskifirð'i, 2. apríl.
Sex bátar eru gerðir út frá
Eskifirði, og leggja fjórir þeírraj
upp þar heima, en einn leggur
upp á Hornafirði og annar í Vest-
mannaeyjum.
Vattarnesið landaði á Eskifirði
á laugardag 98 lestum, en heild-
arafli þess er nú 386 lestir. Seley
ei aflahæst með 394 lestir, Guð-
rún Þorkelsdóttir hefur fengið 300
lestir og Hólmanesið 297 lestir.
Afli sá, sem frystihúsið hefur
tekið á móti fram til þessa, er
orðinn samtals 1377 lestir.
Nokkrar trillur eru gerðar út
frá Eskifirði, en afli þeirra hefur
verið lítill fram til þessa. A
manna. „HeiSarlegir“ opinberir spýturnar! — Hlær góðlátlega að
glæpamenn( eins og brennuvarg- heimsku fórnardýrsins — og fær
urinn Schmitz og tukthúslimurinn
Eisenring), lögverndaðir stór-
glæpamenn og morðingjar (eins
hann tjl að hlæja með! — Max
Frich er ekki alls vainað.
Jóhanna Norðfjörð leikur konu
„Fótmál dauðans fljótt er stigið
fram að myrkrum grafarreit
mitt er hold til moldar hnigið
máske fyrr en af ég veit.
Heilsa, máttur, fegurð, fjör
flýgur burt sem elding snör.
Hvað er lífið? Logi veikur,
lítil bóla, hverfull reykur“.
Þessi orð sálmaskáldsins detta
mér jafnan í hug, er ég heyri getið
um sviplegt fráfall ungra manna,
eða þeirra, er skjótt eru af heimi
kallaðir, og alveg sérstaklega nú
nýlega við hið sorglega sjóslys, er
Björgvin Hlíðar Guðmundsson
drukknaði af Sæninu ásamt tveim
félögum sínum. Hann var fæddur
4. júní 1933 og því aðeins 28 ára
er hann lézt. Foreldrar hans voru
Guðmundur Magnússon múrara-
meistari í Reykjavík og Jóhanna
Petra Björgvinsdóttir á Hliðarenda
í Breiðdal í Suður-Múlasýslu, og
ólst hann þar upp hjá móður sinni
ömmu og móðursystkinum, sem þá
áttu flest heima á Hlíðarenda.
Dvaldi hann þar á mannmörgu
lieimili við ástríki og umönnun
allra vandamanna ásamt þremur
hálfbræðrum og þremur systkina-
börnum, sem öll voru honum kær
og segja mátti sem systkinahópur.
17 ára gamall fór hann að heim-
an í atvinnuleit, dvaldi á ýmsum
stöðum við ýmisleg störf og kom
sér alls staðar prýðilega, því að
hann var dagfarsprúður. verklag-
inn og áhugasamur um allt, sem
23, er hann lézt. Þau hjón eignuð-
ust 2 börn, stúlku, sem heitir Jó-
hanna Petra og er nú 5 ára, og
dreng á öðru ári, er heitir Kristján
Þorleifur.
Þetta er í stórum dráttum ævi-
saga Björgvins heitins, sem að sam-
og Biedermann), og í þriðja lagi! Biedermanns og tekst vel. Þá fer jho,num v?r trua® fyrir- Hann var
Brynja Bencdiktsdóttir mjög lag- ®f?r ve*ti- glæsilegur á velli og
fífl (eins og menntamaðurinn og
kvenfólkið).
Auk þessa hefur leikritið öll
hin venjulegu og margþvældu
einkenni atómhyggjunnar, sem
lega með hlutverk sitt.
Kórinn er mjög sterkt atriði í
þessum leik, og. túlkar ályktanir
höfundar. Leikur hans var með
aldrei mega láta sig vanta. í fyrsta j ágætum, en hann leika: Valdimar
lagi glórulaus bölhyggja, þar sem j Lárusson (kórstjóri), Jón Kjart-
tortíming menningarinnar (vel að! ansson. Kristján Benjamíns, Magn
merkja hinnar „vestrænu borgara j ús Jóhannsson og Sverrir Hólm-
legu“ menningar) er alveg á næsta ; arsson.
leiti. í öðru lagi biturt skop um j Leikstjórn Baldvins Halldórs- vi® smíðar, auk þess dvöldu þau
tiú manna á æðri forsjón og þær isanar er mjög góð, þegar undan erj heima a Hlíðarenda tíma og tíma.
siðferðishugmyndir, sem á þeirri skilin túlkunin á Biedermann. • ' T,i Reykjavíkur fluttu þau svo
trú grundvallast. í þriðja lagi fyr-
irlitning á manninum og mann-
; starf meðan lífið entist.
I Var Björgvin heitinn búinn að
fríður sýnum, eins og meðfylgjandi
mynd ber með sér.
Árið 1959 gekk hann að eiga eft
irlifandi konu sína, Valdísi H. Þor-
leifsdóttur, ættaða úr Bolungarvík
og var hjónaband þeirra farsælt og
ánægjulegt í alla staði. Voru þau
fyrst eitt ár þar vestra og vann
hann þá hjá tengdaföður sínum
legri náttúru eftir forskrift Exist-
entialismans.
Og þessir ormar virðast dafna
vel á hinum bezta gróð'ri vestrænn
ar menningar, sem er að verða j
maðksmoginn fyrst og fremst af ■
þeirra völdum. Menn keppast við ■
að hlaða á þá lofi, einkum „borg-
ararnir,“!!, — og „saga þannig
sundur greinina, sem þeir sitja j
sjálfir á“, — raunar á mjög svip- j
aðan hátt og Biedermann, sem sí- j
fellt var að lofa og heiðra þá'
ménn, sem markvissast unnu að
því að brenna hans eigið hús.
Gísli Halldórsson leikur Bieder
mann á þann hátt að ætla mætti, j
ag maður væri kominn til Moskvuj Vorið nálgast, og þeir fylgi-
Sk°Pl!gU utgáfu’! ast með vorinu hjá Ferðaskrif-
sem einglabornum austur þar er 1
son.
Með þökk fyrir sýninguna.
Gunnar Dal
; stofna gott heimili á Framnesvegi
félaginu veit. En um þá hlið, er
að ástvinunum sneri, mætti margt
segja, og þó -allt á einn veg. Því
hann var bæði ástúðlegur og eftir-
látur sonur, ástríkur og umhyggju-
samur eiginmaður og faðir, og lip-
ur og alúðlegur í umgengni við alla
og átti víst engan óvildarmann, og
er þá mikið sagt.
Hans er því sárt saknað af elsk-
aðri móður, ömmu og hálfbræðr-
um, er allir voru honum kærir og
hann þeim, og sem nú á ungum
aldri hafa orðið að reyna fallvalt-
leika lífsins. Enn fremur af móður
systkinum og öðru vandafólki. Því
..eftir lifir minning mæt þó maður
deyi“. Góðar og fagrar endurminn-
ingar, sem hvergi ber skugga á, eru
líka eitt hið bezta. sem maðurinn
skilur eftir í þessum heimi.
Vil ég svo með þessum fáu og
fátæklegu línum. þakka Björgvini
sáluga alla góða viðkynningu og
um leið votta öllum hans syrgjandi
ástvinum mína dýpstu samúð og
innilega hluttekningu.
Blessuð sé minning hans.
g. r. r.
Italía hæst á vin-
sældalista ferðafólks
sýnd af myrkrahöfðingjanum þ. e.
hinum vestræna kapitalista. Þetta
er óþarfi, Gísli, hér er nóg af á-
gætum fyrirmyndum.
Flosi Ólafsson leikur glímu-
manninn og brennuvarginn,
Schmitz, sem dundar við að koma
fyrir benzíntunnum í húsi borg-
stofunni Lönd og leöir h/f.
Milli ferðaskrifstofanna hér í
Reykjavík ríkir talsverð sam-
keppni sem eðlilegt er, og þær
reyna að þjóna öllum þeim
ferðalöngum, sem á náðir
þeirra leita, eftir beztu getu.
ara“.n?ilí1J Þes,f’ sem hinn síðar og finna þeim lönd og leiðir.
nefndi heldur honum veizlur. U,, , „ . ,
i Flosi er vanur að lífga uPP á Nu er sumaraætlumn i sm.ð-
sviðið, þegar hann birtist, og tekst ,jm, og Ingólfur Babel hjá
að skapa hér persónu, sem er ó- L.önd og leiðir h/f sagði ný-
venju óhugnunarlegt sambland af |e„a vjg okkur
flærð og hroka. M
Haraldur Björnsson sýndi enn
yfirburði sina í hlutverki hins
fjarverandi yfirþjóns. „Eisen-
ring“ skipuleggur öll sín skemmd
arstörf með bros á vör, fágaður
eins og salonkommúnisti, og vef-
nr „borgaranum” Biedermann um
fingur sér, lætur hann hjálpa sér
til við undirbúning húsbrunans,
— jafnvel að síðustu lána sér eld
— Það er ékki ný bóla, að ís-
lendingar bregði sér til Glasgow
eða London til að gera hagstæð
innkaup, og það er t.d sérstak-
lega vinsælt að sigla með Gull-
fossi til Edinborgar að verzla þar
og fara jafnframt í stutta ferð
um skozka hálendið Nú er það
svo, að farþegarými á Gullfossi
er mjög takmarkað, svo að nú eru
t.d. margar ferðir fullpantaðar. —
Ferðaskrifstofu okkar að það þess
vegna sérstök ánægja að geta boð-
ið ferðir, sem eru enn þá ó-
dýrari en siglingin með Gullfossi,
en jafnframt er flogið báðar leið-
ir. í þessum ferðum okkar gefst
bæði kostur á að fara í skemmti-
leg ferðalög, og nægur tími er til
innkaupa. Þetta eru ekki hópferð
ir, og þeim fylgir ekki íslenzkur
fararstjóri, enda er það einkenni
margra fslendinga, að þeim er ekk
ert um hópferðir gefið og vilja
vera einir út af fyrir sig og ráða
sér sjálfir.
Glasgow — London —
París — frland
— Hér er um þrjár afsláttar-
ferðir fyrir einstaklinga að ræða.
Fyrsta ferðin er tíu daga ferð til
Glasgow og um skozka hálendið.
Þessi ferð kostar 6.500 kr. fyrir
manninn. í þessar ferðir verður
lagt upp hvern föstudag á tíma-
bilinu frá 1. júní til 7. september.
Flogið verður til Glasgow, farið
til Edinborgar, skozka hálendið
skoðað, ferðazt vítt um með ýms-
um farartækjum, og inn á milli
hafa menn frjálsa daga, sem þeir
geta ráðstafað að eigin vild.
— Hvert eru hinar ferðirnar
tvær?
— Önnur er til London og
Parísar. Til London verður flogið
með viðkomu í Glasgow, en síðan
verður ekið með langferðabíl til
Southend-on-Sea, en flogið þaðan
yfir Ermarsund til Ostend í Belgíu
— ekið þaðan til Parísar og búið
á hóteli nálægt verzlunarhverfum
og skemmtistöðum borgarinnar. —
Þar verða merkir staðir skoðaðir
að degi og nóttu, en á heimleið-
inni eiga þátttakendur frjálsa
daga í London.
— Hvað kostar þessi ferð?
— 8,700 krónur. fyrir manninn.
Flugferðirnar, gisting, fullt fæSi
o.s.frv. er allt innifalið í verðinu,
og ef menn vilja vera lengur, geta
þeir það ef þeim sýnist svo, en
verða þá að borga þann dvalar-
kostnað, sem fram yfir er. í Lond-
(Framhald á 15. síðu).
T I M I N N, fimmtuaagur 5. apríl 1962.
. I r> v-