Tíminn - 05.04.1962, Qupperneq 13
il i! iii i-r
iyilnnlfiigaror&:
Guðmundur Ólason
í sólskini og birtu norðursins.
rétt við heimskautsbaug, undi svip
hreinn, glaðvær og góður dr'engur
lífi sínu vel í leik og starfi sveita-
lífs. Svipmót hans var í samræmi
við vorið sjálft, bjart og hreint, og
glaðværð hans og bjartsýni fylgdi
honum jafnan frá bernsku.
Þannig var Mummi.
Guðmundur Ólason var fæddur
í Leirhöfn á Sléttu 5. ágúst 1928.
Foreldrar hans voru þau hjónin
Óli Jónasson og Sigríður Guð-
mundsdóttir. Bæði dóu þau með
fárra mánaða millibili. Þau voru
þá búsett á Raufarhöfn. Þá var
Guðmundur 7—8 ára að aldri. Þau
voru tvö systkinm, en systir hans
Halldóra Óladóttir, nú frú í Reykja
vík, þremur áium yngri en hann.
Þótt þau systkinin væru ekki
samvistum í heimili eftir foreldra-
missinn, fengu þau bæði, hvort á
sínum stað, prýðilegt uppeldi, og
ætíð var með þeim mikil vinátta og
ástúð til síðustu stundar.
Að vonum syrgir nú systirin horf
inn bróður sinn, fallinn í niann-
raunastarfi með svo sviplegum
og sorglegum hætti, þegar Stuðla-
berg fórst.
En í heiðríkju minninganna er
gott 'að eiga horfinn ástvin sinn.
Það er huggun harmi gegn.
Guðmundur ólst upp hin síðari
bernskuár sín hjá Sigþóri Jónas-
syni, föðurbróður sínum, og konu
hans. Þau bjuggu þá á Rifi. Mjög
var Mummi þeim kær og öðru
fólki þar, þá og ætíð síðár.
Unglingsárin dvaldist hann svo
hjá móðurbróður sínum, Valdimar
Guðmundssyni á Raufarhöfn og
konu hans, og átti þar heimili, unz
hans fór að heiman af staðnum.
Með þeim frændum voru miklir
kærleikar og þeim öllum.
Á Raufarhöfn stundaði Guð-
mundur unglinganám og vandist
verklegu starfi. Hugur hans hneigð
ist til sjómennsku, og hann var þá
hraustur og bjartsýnn eins og
margir jafnaldrar hans og félagar
norður þar. En snemma á ári 1954,
ér hann var kominn suður á vertíð,
veiktist hann og dvaldist eftir það
í rétt tvö ár á Vífilsstaðahæli. Hef-
ur mér verið' sagt af kunnugum
þar, að mjög hafi hann orðið þar
vinsæll og þótt hinn bezti drengur
af framkomu sinni og umgengni.
Það fylgdi og, að hans létta skap
og bjartsýni muni einnig hafa átt
drjúgan þátt í þeim góða bata, er
hann fékk þar.
Þaðan réðst Guðmundur til
starfa í Rafha í Hafnarfirði og
vann þar um fjögur ár.
Guðmundur Ölason var verkhag-
GUNNAR F. SIGURÞÓRSSON
Þorrablót
Fluft á skemmtiin á Hvoli 3. febrúar s. I.
Fækkar fornum háttum,
feðra sið'ir gleymast.
Einn og einn á stangli
enn í minni geymast.
Vinir kærir vir'ðum
venjur feðra og njótum,
erfðir fornar eflum
alltaf þorra blótum.
Öll nú aftur hverfum
árafjöld til baka.
Ögn um öxl að líta
engan myndi saka.
Áður milda máttu
menn því trúðu, goðin
fórn og fyrirbænir,
fegurst sáttaboðin.
Æ sé gjöf til gjalda
guðum jafnt sem mönnum
bænin brögnum lyfti
burt frá dagsins önnum.
Sál til sælli heima
sínu flugi beindi.
Saðning sáu hungri
svangur finna reyndi.
Böðull brandi lyftir
búk frá höfði skilur
blóð um bekki rennur
bænir fólkið þylur.
Ómar hofið andinn
upp til hæða flýði
friðþægingu fórnin
færði þjáðum lýði.
Nú er öldin önnur
eymd og hungur flúin,
gamlir siðir gleymdir
goðin týnd og flúin.
Fólkið fornar venjur
fyrirlítur, hæðir
gengnum sporum gleymir
gullsins vegu þræðir.
Syngjum bræður, syngjum
senn á kvöldið líður.
Treystum tryggðaböndin,
tíminn hvergi bíður.
Gleymum gömlum erjum
gleði hugann fyllum.
Glói veig í glösum
gengnu sporin hyllum.
Skálum bræður, skálum
skálum unz við föllum.
Vífin armi vefjum
vanga að barmi höllum.
Unnum unaðsstundum
eins í gleði og harmi
í botn nú bergjum fullið
bliki tár á hvarmi.
Fallizt nú í faðma
fjendur jafnt sem bræður.
Gleymist eins og goðin
gamlar skálaræður
Bragnar, blikar lyftum
í botn svo vínið teygum.
Fortíðinni framtíð
fegri og betri eigum.
Þá mun vel oss vegna
vænkast snauð'ra hagur,
árdags upp þá rennur
annar gleðidagur.
Veikir vonir fanga,
vit og þroski dafnar.
Auði á annars kostnað
enginn lengur safnar.
Gunnar Friðberg Sigurþórsson.
ur prýð'ilega, enda átti hann til
þeirra að telja í báðar ættir, eink-
um þó í móðurætt, svo að mjög er
rómað af þeim, sem til þess
þekkja.
Eftir þetta hóf Guðmundur aft-
ur sjómennsku, eins og hugur hans
hafði staðið tií, hafði nú stundað
hana um skeið'. Og nú er sú saga
öll.
Fremst öllu í fari og eigjnleikum
Mumma var hans létta og glaða
lundarfar, bjartsýni og brosmildi,
sem gerði öllum, sem hann um-
gekkst, nærveru hans svo þægilega
og kæral Því er söknuður ættingja
hans og vina mikill eftir sviplegt
fráfall svo góðs drengs, sem hann
var.
Fyrir tveimur árum opinberaði
Mummi trúlofun sína með eftirlif-
andi konu sinni, Ragnheiði Líndal
Hinriksdóttur. Þau giftust á síð-
ustu jólum og stofnuðu heimili að
Stórholti 22. Lítill sonur þeirra,
Óli Guðmundur, sólargeisli
mömmju sinnar, fær seinna að
heyra það, að faðir hans hafi ver-
ið drengur góður. Það er bæði satt
og göfugt og einhver bezti orðstír
hvers manns, að fornum skilningi
og nýjum.
Mikill harmur er nú kveðinn að
eiginkonu hins látna, með dætur
sínar tvær og soninn unga.
í smæð mannlegs máttar gegn
svo hörðum örlögum sem þessum,
þegar úrval hraustra manna er
burtu kallað svona skyndilega,
beinir alþjóð huga sín'um og hjálp-
arstarfi til huggunar þeim öllum,
er sárast eiga um að binda, og
hver framrétt bróðurhönd vill
létta eftir mætti erfiðleika þá, er
að steðja á hverjum stað'. Megi allt
slíkt verða þeim til hjálpar og
huggunar, er mikið háfa misst, og
að það létti þeim líka raunir að
finna það.
Og nú á margur um sárt að
binda á þessum sjóslysa-vetri.
En í heiðríkju minninganna er
þó gott að eiga horfinn ástvin sinn.
Og þjóðskáldið Matthías Jochum-
son komst þannig að orði í trausti
trúar sinnar:
„Og aldrei er svo svart
yfir sorgarranni,
að eigi geti birt
fyrir eilifa trú“.
Með innilegri samúð óska ég
þess, að eftirlifandi eiginkona
Mumma sáluga megi finna áhrif
þeirrar trúar, sem þarna er lýst,
og að hún geti sem oftast notið
huggunar í heiðríkju minninganna.
L. E.
%róttir
Framhald af bls. 12
Guðmundsdóttur mjög óvænta
keppni, og það var ekki fyrr en
á síðustu metrunum affl Hrafn-
hildi tókst að tryggja sigur. Hún
sýnti á 1:07.5 mín, en Margrét á
1:09.0 mín. og stórbætti hún ár-
angur sinn, Gaman verður að
fylgjast með Margréti í framtíð-
inrii, en að undanfömu hefur hún
stórbæt áranguv sinn á hverju
móti.
í 200 m. bringusundi áttust við
kapparnir Hörður Finnsson, ÍR,
og Árni Kristjánsson, Hafnarfirði.
Hörður lagði ekki hart að sér, og
lét sér nægja að sigra á góðum
endaspretti. Tími hans var 2:43.7
mín. og Árni synti á 2:44.6 mín.
Á mótinu var keppt um þrjá
bikara. Guðmundur Gíslason hlaut
tvo þeirra, annan fyrir bezta ár-
angur á mótinu, og sigur sinn í
100 m. skriðsundi. Hörður hlaut
bigar fyrir sigurinn í 200 m.
bringusundi.
Samvínnustarf
Framihald af 7. síðu.
samtaka, er standa að SL; var
stofnað 1905.
Svenska Ággihandelsförbundet
(SÁ) nefnast landssamtök þeirra,
er rækta fiðurfé sér til fram-
færslu, einkum hænsni. Það hef-
ur ársveltu upp á 160 millj. s.kr.
rekur 10 „aggcentraler“ og álíka
mörg alifuglasláturhús. Meðlimir
eru um 56.000. Mestu framleiðslu
héruðin eru Skánn, Halland og
Vestur-Gautland.
Sveriges Skogsagareföreningars
Riksförbund er samband þeirra
bænda er skóglendur eiga. Nema
þær helftinni af öllum skógum
Svíþjóðar. Hlutur bændanna á
þessu sviði er mestur í suður-
hluta landsins, einkum á Skáni.
í Norrlandi er aftur meirihluti
skóganna í höndum ríkis og hluta
félaga.
Stærsta héraðssambandið, er
stendur að SSR, er Sydöstra
Sverriges Skogsagareförbund. —
Nær það yfir Austur-Gautland
og Bleking, ásamt Kalmar- og
Kronobergslénum. Það rekur all
mikinn trjávöru- og pappírsiðn-
að og fer hann ört vaxandi. Hið
sama er að segja um mörg önnur
þeirra héraðssamtaka, er aðild
eiga að SSR. Ársvelta þess nem-
ur um 450 millj. s. kr.
Lánastofnanir Iandbúnaðarins,
Sveriges Jordbrukskasseförbund
g Sveriges Allmanna Hypoteks-
bank reka mjög umfangsmikla
starfsemi og lána árlega út 2,4
milljarða s. kr.
80% heildarsölunnar.
Eins og ljóst má vera, fer mik-
ill meirihluti sænskrar landbún-
aðarframleiðslu í gegnum hend-
ur SL. Er talið, að 80% heild-
sölunnar í þeim vörum sé á
þeirra vegum. Stærstur er hlut-
ur samtakanna í sölu á mjólk
og mjólkurvörum, eða 98%, í
kjötinu eru þau með 83% og í
eggjunum með 65%. Heildarárs-
velta SL og samtaka þeirra, er
að því standa, nemur um 7 millj-
örðum s. kr.
Aðalfundur SL, sem haldinn
er hvert ár, er setinn af um 200
íulltrúum, sem kosnir eru af að-
ildarsamtökunum. Stjórnina
skipa tuttugu menn, og ræður
aðalfundur vali þeirra að nokkru
leyti, en landssamböndin eiga
þar einnig hlut að máli. Stjórnin
velur sér síðan formann og 5—7
manna framkvæmdastjórn.
Aðalsamtökin sjálf hafa með
höndum ýmiss konar almenna þjón
ustu við aðila sína, gæta hags-
muna þeirra í verðlags- og mark
aðsmálum, sjá um samninga og
samvinnu við önnur samtök og
fyrirtæki, enn fremur fræðslu- og
upplýsingastarfsemi. Þessi starf-
semi skiptist niður á margar
deildir, svo sem innkaupadeild,
sem einkum annast kaup á á-
höldum og varningi til skrifstofu
vinnu, auglýsingadeild, lögfræði
skrifstofu, skattadeild, um tutt-
ugu bókhaldsskrifstofur, markaðs
deild, utanríkisdeild og margar
fleiri. Tæplega þúsund manns
starfar nú hjá SL sjálfu og dótt-
urfyrirtækjum þess, en alls hafa
samtökin um 42.000 manns í
sinni þjónustu. Aðalskrifstofur
heildarsamtakanna eru að sjálf-
sögðu staðsettar í Stokkhólmi, í
Til fermingargjafa
Gítarar á kr. 448
Mandólín á kr. 485
Fótboltar á kr. 98
Badmingtonspaðar og kúlur
Fótboltasokkar í öllum
litum.
Sendum gegn póstkröfu.
FÖNDUR OG SPORT
Hafnarfirði, sími 51375.
nýbyggðu stórhýsi við Klara
Östra Kyrkogatan. Heitir það
„Böndemas Hus“, bændahöH
þeirra Svíanna.
Dótturfyrirtæki.
Þá má telja nokkur merk dótt-
urfyrirtæki á vegum SL, endur-
skoðunarskrifstofuna' Lantbruks-
förbundets Revisionsbyrá AB,
sem hefur um 20 endurskoðunar-
skrifstofur víðs vegar um landið,
Lantbruk&förbundets Byggnads-
förening (LBF), sem hefur það
verkefni að þjóna landsbyggðinni
í öllu sem snertir bygginga- og
skipulagsmál og hefur séð um
teikningar og skipulagningu á
fjölda bygginga fyrir sveitirnar,
ekki einungis á þeim, er koma
atvinnurekstrinum til góða, eins
og fóðurverksmiðjunum og vöru
geymslum, heldur einnig á elli-
heimilum, samkomuhúsum ofl.
í þriðja lagi er svo útgáfufyrir-
tækið Tidskrifsaktiebolag, þekkt
ara undir nafninu LTs förlag.
Það heldur uppi mjög blómlegri
starfsemi, gefur meðal annars út
nokkur blöð. Er Jordbrukarnas
Föreningsblad stærst þeirra;
koma út af því vikulega um
360.000 eintök. Er það því í röð
útbreiddustu blaða landsins. Þá
má nefna Perspektiv, mjög vand-
að tímarit um menningarmál.
Kemur það út tíu sinnum á ári.
Bókaútgáfa LT er í tveimur
deildum, önnur fyrir fræðslurit
varðandi Iandbúnaðinn og hin
fyrir fagurfræðilegar bókmennt-
ir. Hefur sú deild gefið út fjölda
merkra bóka eftir sænska og aðra
norræna höfunda, þar á meðal
Gunnar Gunnarsson. Nýlega er
þar komin út bók um þennan ís-
lenzka höfund og verk hans, eftlr
sænska rithöfundinn Arvidson.
Þá rekur LT bréfaskóla, er um
35.000 nemendur eru skráðir í á
ári hverju, og kvikmyndafyrir-
tæki, er sér um töku fræðslu-
mynda. f þessu sambandi má
geta þess, að LT er hluthafi í
Nordisk Tonefilm, ásamt
Kooperativa Förbundet og fleiri
fyrirtækjum.
SL hefur auk annars myndar-
legan skóla á sínum vegum, Jord-
brukets Föreningsskola Sánga-
Saby, sem er staðsettur um þrjár
mílur fyrir vestan Stokkhólm.
Þar er árlega haldinn fjöldi nám
skeiða fyrir fólk, sem býr sig
undir störf við landbúnaðinn eða
á vegum SL og aðildarsamtaka
þess.
Þá er vert að nefna Jordbruk-
ets Utredningsinstitut, sem sér
um skýrslugerðir, verðjöfnunar-
mál, efnahagsvandamál einstakra
fyrirtækja o.fl.
Það fer ekki milli mála, að SL
og aðildarsamtök þess hafa leyst
af hendi ómetanlegt starf fyrir
sænska bændur og framleiðendur
í landbúnaðinum. Hin voldugu
samtök hafa átt drjúgan þátt í
að stórbæta kjör umbjóðenda
sinna, og auk þess gert þá enn
sterkari hlekki í þjóðfélagskeðj-
unni en áður, með stóraukinni
menntun þeirra, er við fram-
leiðslustörfin, iðnaðinn og dreif-
inguna vinna. Þetta, ásamt stór-
felldum tæknilegum framförum,
hefur átt drýgstan þátt í að gera
sænskan landbúnað að því veldi,
sem hann er í dag. Enda þótt
sænskum bændum fækki ár frá
ári, vegna sífelldra fólksflutn-
inga til borga og bæja, hefur síð
ur en svo dregið úr framleiðsl-
unni. Svíar eru fullkomlega
sjálfum sér nógir með landbén-
aðarvörur og vel það.
Þar eð SL byggist á grundvelli
samvinnuhugsjónarinnar, þarf
engan að undra, þótt gott sam-
komulag rfki milli þéss og KF,
sem einnig er þess stærsti við-
skiptavinur. Bæði hafa þessi vold
ugu samtök átt ómetanlegan þátt
í mótun nútímaþjóðfélagsins
sænska, að líkindum fullkomn-
asta velferðarríkis, sem heimur-
inn enn hefur séð.
D.Þ.
T í M I N N, fimmtudagur 5. apríl 1962.
13