Tíminn - 01.05.1962, Blaðsíða 7

Utgetandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
F'ramKvæmdasnón Tómas Arnason Ritstjórar Þórannn
Þórarinsson ’áb’ Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði
G Þorsteinsson R'ullt.rúi ritstjórnar Tómas Karlsson Auglýs
ingastjóri Egil! Biarnason Ritstjórnarslvrifstofur i Edduhúsinu.
afgreiðsla auglýsingar og aðrar skrifstoiur í Bankastræti 7
Símar 1830(1 18305 Auglýsingasími 19523 Afgreiðslusimi
12323 Askrifta.rg.i kr 55 á man innanl í lausasölu kr. 3 eint
- Prentsmiðjan Edda h.f. —
Baráttan gegn kjara-
skerðingunni
Fyrsti maí er helgaður kjarabaráttu launafólks víðs-
vegar um heim..Þá minnast launþegar unninna sigra í bar-
áttu sinni. Þeir minnast jafnframt ósigranna, því af þeim
má oft ekki síður læra. Síðast en ekki sízt minnast þeir
svo þeirra baráttumála, sem efst eru á baugi á hverjum
tíma.
íslenzkir launþegar geta minnzt margra sigra í bar-
áttu sinni .Verkalýðshreyfingin hefur átt ríkan þátt í því,
3'ð á íslandi hefur tekjuskiptingin orðið réttlátari en
viðast annars staðar — auðurinn ekki ient eins mikið
á fáum höndum og ella hefði orðið. Þetta hefur stutt að
því, að hér á landi hefur framtak hinna mörgu orðið
jneira en víðast þekkist. Gott dæmi um þetta er það, að
Reykjavík er sú höfuðborgin, þar sem hlutfallslega flest-
ar íbúðir eru í einkaeign.
En íslenzka verkalýðshreyfingin hefur einnig mætt
mótgangi. Þess er skemmst að minnast nú, þegar með
völd fer ríkisstjórn, sem er andvíg þeirri höfuðstefnu
verkalýðssamtakanna að vinna að réttlátri tekjuskipt-
ingu og vill draga auðinn og yfirráðin sem mest á fáar
hendur. Ríkisstjórnin héfur í samræmi við þessa stefnu
sína rýrt kjör launþega stórlega til þess að skapa bætta
gróðaaðstöðu fyrir hina fáu, stóru. Áþreifanlegast gerði
ríkisstjórnin þetta á síðastl. sumri, þegar hún eyðilagði
þær kjarabætur, sem þá hafði verið samið um, með alger-
lega óréttlætanlegri gengislækkun, enda hafa nú stjórnin
og blöð hennar gefizt upp við að réttlæta hana.
Af þessum ástæðum munu mótmælin gegn kjara-
skerðingarstefnu ríkisstjórnarinnar setja meginsvip
sinn á hátíðahöld launþegasamtakanna í dag.
Ef hinir hóflegu samningar um kjarabætur, sem gerð-
ir voru í fyrra hefðu fengið að standa, án afskipta ríkis-
stjórnarinnar, myndi nú ríkja jafnvægi í efnahagsmál-
um, verðgildi peninganna vera óskert og góðar horfur á
vinnufriði framundan. Vegna gengisfellingarinnar blasir
nú hins vegar allt annað við sjónum, eða stórlega mögn-
uð dýrtíð, vaxandi glundroði í kaupgjaldsmálum og hörð
stéttaátök, ef ekki verður skipt um stefnu.
Allt stafar þetta af því, að ríkisstjórnin vildi ekki
sætta sig við þá leiðréttingu á tekjuskiptingunni, sem fólst
í kaupsamningunum í fyrra, og hugði sig geta brotið
verkalýðshreyfinguna niður með því að beita gengislækk-
unarvopninu með nógu mikilli óskammfeilni. Gengislækk
unin í fyrra var mesta hnefahögg, sem verkalýðssamtök-
unum hefur nokkru sinni verið rétt.
Það er ekki veikleikamerki, þótt verkalýðshreyfingin
hafi ekki strax snúizt við henni með hörku, og goldið líku
líkt. Hún hefur viljað sækja mál sitt með festu og rökum,
og því leitað samkomulags við ríkisstjórnina um kjarabæt,-
ur, án verkfalla og verulegra kauphækkana. Þessari sam-
komulagsleið hefur ríkisstjórnin nú hafnað, en í staðinn
bent á kauphækkunarleiðina.
í framhaldi af þessu, ætla verklýðssamtökin nú að
hefja baráttu fyrir því, að hin mikla kjaraskerðing, sem
hlotizt hefur af gengislækkuninni, verði bætt. Þess vegna
er baráttan gegn kjaraskerðingarstefnunni höfuðmál
dagsins í dag.
En slík barátta ein er ekki nægileg. Varanlegur sigur
á þeirri stefnu verður ekki unninn með sigursælli kaup
gjaldsbaráttu eð.a launahækkunum Raunhæfur sigur i
þessum efnum vinnst ekki fyrr en launþegar hafa við
kjörborðin hrundið þingmeirihluta, sem jafnan er reiðu
búinn til gengisfellingar í því skyni að gera kjarabætur
fjöldans að engu vegna hagsmuna hinna fáu ríku.
*
[í-IM-IN N, þriðjudaginn 1. maf 1962
Félagsheimili Dag
brúnar og S.R.

Ú
Verkamannafélagið Dagsbrún
í Reykjavík og Sjómannafé-
lag Reykjavíkur hafa i hyggju
að festa kaup á Sanitashúsinu
svonefnda við Lindargötu. Blað-
ið hefur snúið sér til formanna
beggja þessara verkalýðsfélaga
og fengið eftirfarandi upplýs-
ingar:
Eðvarð Sigurðsson tjáði blað
inu eftirfarandi:
Dagsbrún samþykkti á fé-
Iagsfundi, sem haldinn var 15.
apríl sl„ að kaupa gömlu hús
eignina Sanitas við Lindar-
götu, ef það yrði samþykkt af
hálfu SR. KaupveÞð er ekki á-
kveðið e>nn, og allir samningar
eftir við seljanda og milli fé-
laganna, en ekki hefur verið
um annað rætt en helminga-
skipti þeirra á milli. Miklu
þarf að breyta og gera við, og
verður hafizt handa um það
fljótlega, ef húsið verður
keypt, en ekki er hægt að
segja um, hvenær húsið yrði
komið í það horf, sem félögin
óska.
Jón Sigur'ðsson, form. Sjó-
mannafélags Reykjavíkur sagði
blaðinu, að sjómannaheimilis-
málið yr'ði tekið fyrir félags-
fundi um leið og rætt yrði um
mál sjóinanna af Karlscfni.
Til stó'ð að halda þann fund
á sunnudaginn, en þá fékkst
ekkert hús við hæfi. Ilins veg
ar hefur trúnaðarmannaráð
sjómannafélagsins ákveðið að
leggja það til við félagsfund-
inn, að h,ann samþykki að
heimila stjórn félagsins að
kaupa gamla Sanitas í félagi

við Dagsbrún, ef nauðsy.nleg- Dagsbrún heimiíaði stjórn þess
um atriðúm verður fullnægt, félags að kaupa húsið í félagi
á sama hátt og félagsfundur i við sjómannafélagið.
i'jtaæsœxsai
Kjaraskeröingin er sem
skuggi á hátíðisdeginum
— Eg tel meiri og brýnni þörf. lítill áhugi meðal ráðámanna fé-
á því núna en oftast áður, ag vinn lagsins um kjarabætur. Nefna má
andi stéttir geri þennan 1. maí ákvæðisvinnugreiðslur. í iðnaði
og hátíðisdag verkafólksins að þeim, sem Iðjukonur vinna við, er
greinilegum baráttudegi, þar sem allmikið um ákvæð'isvinnu, þar sem
fram koma öflug mótmæli gegn henni verður við komið, og flestir
þeirri kjaraskerðingu, sem nú hef vilja meiri ákvæðisvinnu, því áð
ur átt sér stað. Þetta á ekki sízt
við um iðnaðarfólk, sem nú býr
við kröpp kjör og sætir hróplegu
óréttlæti í kjaramálum, en for-
ystumenn Iðju hafa ekki einu
sinni sagt upp samningum, sem út
renna 1. júní.
Þetta sagði Þuríður Vilhelms-
dóttir, starfsstúlka í Föt h.f. með-
al annars, er blaðamaður frá Tím-
anum átti tal við hana í gær.
— Hvernig telur þú kjör iðn-
vcrkafólks um þessar mundir?
— Mjög slæm, og hafa farið
versnandi eftir gengisfellinguna og
aukna dýrtíð. Kaupið er allt of
lágt, hámarkslaun Iðjukvenna að-
eins kr. 4025 á mánuði eftir fjögur
ár. Þetta er vitanlega alit of tágt.
| Kaupsamningar eru útrunnir 1.
i júní, en Iðjustjórn sýnir engan lit
! á því að reyna að rétta hlut Iðju-
fólks, og samningum hefur ekki
verið sagt upp.
— Hafa kjaramálin verið rædd
í Iðju, nýlega?
— Það er harla lítið um það, og I eru örar í
það gefur meiri tekjur. En allt er
á ringulreið með ákvæðisvinnutaxt-
ann og greiðslur mjög misjafnar í
verksmiðjunum, jafnvel í sömu iðn-
greinum. Það er brýn nauðsyn að
koma hér á einhverju aamræmi og
setja ákveð'na ávæðisvinnuta^ta.
Þetta hafa flestar stéttir gert, sem
vinna mikið í ákvæðisvinnu, en
forráðamenn Iðju sinna þessu
engu.
— Á Iðja nokkurt félagsheimili?
— Nei, og lítill áhugi hjá for-
ráðamönnunum fyrir því. Það ligg-
ur þó í hlutarins eðli, að jafnfjöl-
menn samtök þurfa ad eiga slíkt
heimili og geta það, eí nokkurt
sæmilegt félagsstarf á að geta
blómgazt.
— Tclur þú rétt að segja upp
samningum núna?
— Eg tel það alveg óhjákvæmi-
legt, því að kjörum okkar hefur
hrakað svo síðustu missiri, og
máttu þó ekki við þvi. Margt ann-
að þyrfti og að lagfæra, svo sem
[styttingu vinnudagsins. Breytingar
ÞURÍÐUR VILHELMSDÓTTIR
óg nauösyhlegt að forráðamenn
stéttarfélagsins séu vel á verði.
En kjaraskerðingin er nú orðin
svo geigvænleg, að mestu varðar
að vinna upp aftur það, sem af
okkur hefur verið tekið, og að því
hlýtur hugurinn að beinast á þess-
um baráttu- og hátíðisdegi verka
fólks. Við finnum það öll gerla, að
kjaraskerðing ríkisstjómarinnar
hvílir nú sem diminur skuggi yfir
þessum starfsgreinum, þessum hátíðisdegi verkafólksins.
z