Tíminn - 02.06.1962, Blaðsíða 2

Margir telja, a8 skemmti-
rit nútímans, kvikmyndir og
útvarpsefni sé lítið nema
ofbeldisssögur og hryllings-
atburðir. En þeir, sem
hneykslast mest og eru há-
værastir út af þessu, ættu að
komst í sumt það lestrarefni,
sem vinsælast var fyrir lið-
lega hundrað árum. Kannski
litu þeir fyrir bragðið mildi-
legar á óaldarlýð vorra tíma.
Vestan hafs var til dæmis eitt
sinn gefinn út bæklingur, sem
nefndist Bostonaralmanakið fyr-
ir árið 1845. Það hefst eins og
viðskiptaskrá, telur upp úrsmiði,
skipamiðlara, snikkara og aðra
Elnvígi milli kvenna voru tíð.
máttarstólpar atvinnulífsins. En
síðan kemur kafli, sem heitir:
Helztu atburðir ársins 1844.
Kaflann ritar einhver dr. J. V.
C. Smith, og hann er greinilgga
ekki á þvi, að stjórnmál, vísinda-
uppgötvanir, menningarmál eð'a
nýjungar í iðnaði só að telja til
tíðinda. Það eina, sem honum
þykir fréttnæmt eru morð,
íkveikjur, misþyrmingar, stórsvik
EFTIR NOKKRA mánuðl ætla 6
ungir Danlr í ævlntýralelt. Þelr
kynntust fyrir nokkrum árum,
gerðust vlnlr og dreymdl um að
komast í ferð kringum hnöttinn,
en ekkert útllt var þá fyrlr, að
af því mættl verða. En þeir glöt-
uðu ekki lönguninni, og í fyrra
tókst þeim að komast yfir gamlan
fisklbát. Slðan hafa þelr haft
nóg að gera vlð að gera við hann,
mála og koma fyrir öllum útbún-
aði. Þelr hafa nefnllega í hyggju,
að sigla bátnum kringum hnött-
og þaðan af verri glæpir.. Dr.
Smith er svo ákafur að hrúga
saman frásögnum af þessu tæi,
að lesandanum verður skjótt á,
að gleyma alvöru atburðanna,
en tekur lestur'inn meira sem
grín, rétt eins og hann væri
setztur við sögur eftir suma
blóðþyrstustu reyfarahöfuda
nú á tímum.
Slegizt á þingi
Árið byrjar tiltölulega rólega.
í janúar em einungis 10 atburð-
ir af þeim 13, sem nefndir eru,
um stórglæpi. RíkisstjórinTi í
Marylandfylki var handtekinn
fyrir að hafa hótað að drepa
lækni, en málið var ekki rakið
nánar. Fimm ára gamall dreng-
ur skaut systur sína, en ástæðu
er þar heldur ekki getið. 1 full-
trúadeild þingsins kom til handa-
lögmáls, en það er eini stjórn-
málaviðburðurinn, sem dr. Smith
telur taka því að geta um.
Amelia nokkur Norman í New
York borg, var leidd fyrir rétt
,',sakir morðtilraunar á Mr.
Ballard, sem hafði féflett hana“.
í febrúar kemst höfundurinn í
feitt. Þá gerðust 12 frásagnar-
verðir atburðir, og allir voru þeir
heldur hryllilegir. Ungur maður
var myrtur af föður sínum og
stjúpmóð'ur; tveir menn í New
York létu lífið í einvígi, og sama
dauðdaga hlutu þó nokkrar kon-
ur. Þá varð Theo Jones í New
Jersey það á í sama mánuði, að
stinga sig í finguiinn með penna.
„Óráð fylgdi og hann andaðist
skjótlega", segir dr. Smith ekki
laus við ánægjuhreim.
inn. Enginn þeirra er þó sjómað-
ur fyrlr, en þeir fullyrða, að sú
bók um sjómennsku og skips-
stjórn, sem þeir hafi ekki lært
spjaldanna á milli, sé ekki til
Þar að auki hafa þeir sótt sjó-
mannanámskeið síðas'tliðið ár. Og
nú í sumar ætla þeir að leggja f
hann og koma ekki aftur fyrr en
ævintýraþránni er fullnægt, og
segja einu gtlda, þótt ferðin takl
nokkur ár. Við skulum vona, að
áformið heppnist og óskum þeim
góðrar ferðar.
Skiptu á konum
í marzmánuði fóru þeir Henry
Adams og Jacob Ensperger í
konukaup. „Frú Adams var skjót
lega handtekin", segir dr. Smith,
en ekki er orð' um, hvernig hin-
um reiddi af.
Apríl var höfundi afladrjúgur
mánuður. Þá gerðust 21 atburð-
ur og flestir þess eðlis, sem hon-
um var kærast. Frú Betsy Bee-
mis í Portland hálfdrap son sinn
af því að hann nennti ekki að
skreppa út og kaupa henni
rommflösku. „Húri var send i
betrunarhúsið", segir dr. Smith.
Þrír menn í Ohio átu villirætur,
og tveir þeirra létust samstund-
is, og hjúkiunarkona ein drakk
einhvern lög, sem hún hélt að
væri viskí. „Hún andaðist
skömmu síðar eftir geysilegar
kvalir", segir dr. Smith án þess
að bregð'a.
Símans ekki getið
Nú skyldu menn ætla, að dr.
Smith teldi uppfinningu Samuels
Morses, ritsímann, meðal höfuð
atburða í maímán. 1844. En því
fer fjarri, sú nýjung hefur greini
lega ekki verið nógu æsileg tíð-
indi. Hins vegar getur hann um
fíl, sem réðst á mann í Ohio-
fylki, en sá maður hafði reynt
að' gæða fílnum á tóbaki. „Með
einu ranahöggi steindrap fíllinn
ertingarmanninn“.
Engin leið er að tína upp allt,
sem gerðist þetta merkisár, 1844.
En engu er logið, þótt sagt sé,
að allt til ársloka héldu menn
áfram að detta niður í brunna,
verða fyrir eldingum, falla út-
byrðis á hafi úti, eyðileggja líf
og heilsu hver annars o.s.frv.
Lesendunum varð ekki um scl.
Heil fjölskylda í Bedford lét t.d.
lífið af rabarbaraáti, og í Bolton
reyndi Julia nokkur Strong að'
komast inn um gluggann í skóla
húsi bæjarins. Glugginn féll
aftur að hálsi hennar, „og að
öllum líkindum hafði hún hangið
þannig hálfa klukkustund, þeg-
að hún fannst, en þá var hún með
öllu látin“. I Baltimore fór ung-
ur maður að hlýða á tónleika
hjá svissneskum klukkurum, en
fékk æðisgengin krampaköst,
sem stöfuð'u af of þröngum
skóm.
Át sprengjuna
Makalausast var þó það, sem
kom fyrir konu eins í Brooklyn
(nafns er ekki getið). Dr. Smith
Fílllnn vildi ekki sjá tóbak.
gefur svohljóðandi skýrslu um
þann atburð:
„17. júlí var kona ein í Brook-
lyn að eta kókoshnotu, en
gleymdi í viðræðum við aðra, að
hún var með sprengju í hinni
hendinni, og stakk hún sprengj-
unni upp í sig í stað hnotarinn-
ar. Það varð sprenging . . “ Við
getum sleppt framhaldinu, en
því lýsir dr. Smith með geysi-
legri nákvæmni og svo lifandi,
að ótrúlegt er annað en að les'
endur kversins hafi hugsað sig
um tvisvar, áður en þeir gæddu
sér á kókoshnot næst.
ISagan segir, að á 14. öld
l’.afi norskur ábóti, er Grímur
hét, náö biskupsvígslu og setzt
á Skálholtsstól. Hann hafi unn
ið þiað’ helzt til afreka, eftir
því’ sem Vitað er, að hann hélt
svo miklar veizlur, að skera
varð niður bústofninn í Skál-
holti ti'l þess að greiða kostn-
ac'inn. Var liann því nefndur
Skurð-Grímur.
Þessi saga rifjast upp, þegar
litið er á feril ríkisstjórnarinn-
ar.
Ef athugaðir eru ríkisreikn-
imgar 1958 og 1960, kemur m.
a. þetta í Ijós;
Heildarupphæð rekstrar
reiknings ríkissjóðs hefur
hækkag úr 913 millj. kr. 1953
í 1487 mil'Ij. kr. 1960. Hækk-
uriin er 64%. Enn heldur þessi
þróun áfram í höndum ríkis-
stjórnarinniar, svo að fjárlög
1962 eru rúmlega tvöfalt hærri
en fjárlög 1958.
Niðurskurður verk-
iegra framkvasmda
Á þessum tíma hefur ríkis-
stjórnin og liðsmenn hennar
á þingi, fylgt þeirri stefnu við
afgreiðslu fjárlaga, að framlög
til verklegra framkvæmda skuli
hialdast nær óbreytt að krónu-
tölu frá því sem var 1958. Það
jafngildir miMum samdrætt!
verklagra fnamkvæmda vegna
hækkaðs verðlags.
f sumum gre'inum hafa fram
lög beinlínis verið: lækkuð að
krónutölu, svo sem atvininu-
aukningarfé. Það var 13,5
millj. kr. 1958, um 10 miMj. kr.
1962. Áríð 1958 var atvinnu-.
aukningarfé 1,67% af hæð
fjárlaga, 1960 0,67% og 1963
0,57%. Þessar tölur sýnia þró-
unina á þessu sviði í höndum
ríkisstjórnarinnar.
í fótspor
Skurð-Gríms
Þótt samdráttur hafi orðið í
verklegum fmmkvæmdum rík-
isins á stjórnarárum viðTeisn-
armanna, þá hefur vöxturinn
verið ör í ýmsum öðrum grein
um. Samkvæmt ríkisreikningi
1958 var kostniaður við ýnisar
Iaunaðar nefndir 1,2 millj. kr„
en 1960 var samsv.arandi kostn
aður 1,9 míllj. kr., — hækkun
58%, enda hafði slíkum nefnd-
um þá verig fjölgað' um meira
en þriðjunig frá 1958.
Skurð-Grímur í Skálholti lét
skera niður bústofn staðarins
til að standa undir veizlukostn
aði.
Núverandi valdhafar koma á
samdrætt'i verklegra fram-
kvæmda, en látia þó árleg ríkis-
útgjöld tvöfaldast á fjórum
árum. (Austri).
„Tapsigur“
Mbl. heldur áfram að halda
því fram a3 Sjálfstæðisflokkur
inn hafi unnið sigur í kosning
unum og kjaraskerðingunni og
samdrættinum hafi verið vott
a3 traust. Mbl. er sjálfu sér
verst með slíkum skrifum. ís-
lendingar hlustuðu mjög al-
mennt á kosningaúrslitin í út-
varpinu og þess vegna hljóta
slík skrif að verka hlægilega á
allan þorra manna. Framsókn
arflokkurinn bætti við sig 3750
atkvæðuin og vann 8 bæjarfull-
trúa í kaupstöðunum og víðar
af Sjálfstæðisflokknum, sem
tapaði 700—800 atkvæðum og
tapaði bæjarfulltrúum víða, og
sums staðar hangir meirihluti
þeirra á broti úr atkvæði. Það
er ekki nema von að menn hafi
búið til nýyrðið „tapsigur" eftir
lestur Mbl.
2
T í M I N N, laugardagur 2. júní 1962.