Tíminn - 29.09.1962, Blaðsíða 15
4
Hemlarnir biluðu
BÓ-Reykjavík, 28. sept.
KLUKKAN 13,30 í dag varð 5
ára drengur, Ingólfur Guðmunds-
son, Álfheimum 30, fyrir bifreið
móts við sambýlishúsið Álfheimar
32—36. Bifreiðin var á suðurleið.
Ökumaður sá drenginn hlaupa
austur yfir götuna og snarbeitti
hemiunum til að forðast ákeyrslu,
en um leið biluðu hemlarnir og
drengurinn varð fyrir miðjum
framenda bílsins, sem rann yfir
hann. Drengurinn var fluttur á
Slysavarðstofuna og þaðan á Lands
spítalann. Meiðsli hans eru ekki
fullrannsökuð, en hann hafði skor
izt á höfði.
Um kl. 16 var lögregla og sjúkra
lið kvatt í kexverksmiðjuna Esju,
en 'þaT hafði starfsstúlka farið
með hönd undir kex-stans og
meiðst verulega.
Little Rock - mál
(Framhald af 3. síðu)
virða lög landsins, en hann mætti
ekki. Barnett og aðrir opinberir
starfsmenn í Mississippi hafa síð-
ustu vikurnar neitað að taka
James Meredith inn í Ríkisháskól-
ann, en það er algeilega á móti
landslögum, því að hvítir menn
og svartir eiga ag hafa jafnrétti
í Bandaríkjunum.
Lögregla fylkisins hefur haldið
vörð um háskólann til þess áð
koma í veg fyrir að Meredith fái
aðgang að skólanum, en í dag var
allt liðið farið á brott, því að álit-
ið var, að fylkisstjórinn og dóms-
málaráherrann hefðu komið sér
saman um, að ekkert yrði gert í
málinu fyrr en eftir helgina. Er
sagt, að þeir hafi ræðzt við þrisv-
ar símleiðis í gærkveldi.
Hundrað manna flokkur úr
bandaríska hernum hefur farið í
kröfugöngu til þess að sýna, a3
þeir styðji ríkislögregluna, sem
kölluð hefur verið til ríkisins til
þess að skakka leikinn, ef til átaka
kemur út af Mereditli: 'Einnig
verða sendir hermenn á staðinn
á sama hátt og gert yar í Little
Rock í Arkansas árið 1957 og
1958, ef það verð'ur talið nauðsyn
legt.
Anna Borg
Framhald aí 16. síðu.
— Ég man ekki eftir, að það
hafi komið fyrir eftir að hann
er búinn að ná fuilu valdi á
hlutverkinu. En meðan það er
enn í mótun, þá hefir stund-
um ek,ki verið laust við, að
hann sé ekki alveg eins og hann
á að sér. T. d. man ég eftir
því, meðan enn stóðu yfir æf-
ingar á „Orðinu" eftir Munk.
Og meðan hann var að ná tök-
um á hlutverkinu i Andbýling-
unum, þá var hann oft svo ofsa-
glaður, fór gð skellihlæja, þeg-
ar minnst vonir varði.
— Áttuð þér ekki í erfiðleik-
pm með dönskuna, fyrst eftir
að þér komuð til Hafnar?
— Það var feikilega leiðin-
legt fyrst í stað, svaraði frú
Anna. Mér fannst allt vera svo
öfugt og snúið og ég botnaði
ekkert í þessum Dönum. Ég
hélt ég gæti aldrei lært dönsk-
una. Eiginlega var ég eins og
mállaus í ein tvö ár. Svo gleymi
ég því hins vegar ekki, að eft-
ir að við Paul giftumst, þá kom
Geir bróðir til Hafnar og átti
heima hjá okkur á meðan hann
var þar við nám. Þá sagði mað-
urinn minn„að við yrðum skil-
yrðislaust að tala saman á
dönsku, svo að Geir lærði mál-
ið. Og mikið skelfing fannst
mér það afkáranlegt að tala
dönsku við bróður minn.
Nú grípur Poul Reumert
fram í og segist hafa orð
margra mætra Dana fyrir því,
Náttúrufræðideild
Framhald af 1. síðu.
deild væri alveg tilvalin fyrir þá,
sem hafa ákveðið að leggja fyrir
sig náttúruvísindi eða t.d. læknis-
fræði. Um kennslufyrirkomulag í
slíkri deild get ég nú ekki ná-
kvæmlega sagt að sinni, en þar
yrði auðvitað lögð meiri áherzla
á náttúrufræði, þar yrði t.d. minni
latína en í máladeild og minni
stærðfræði en i stærðfræðideild,
en eðlisfræði og efnafræði mundu
skipa allháan sess, og lifandi mál-
in mundu trúlega fá sömu af-
greiðs'lu og i hinum deildunum. Eg
tel engan vafa á því, að margir
nienntainenn mundu fagna til-
komu slíkrar deildar.
Rann út
af spori
NTB—Feneyjum, 28. sept.
Lest rann af sporinu seint í I
kvöld á Santa Luria stöðinni í Fen j
eyjum og steyptist inn í biðskýli j
með þeim afleiðingum að margir
menn fórust og enn fleiri slösuð-
ust. Þegar lestin rann af sporinu
fór hún eina veltu á járnbrautar-
svæðinu og. steyptist síðan inn í
biðskýlið, þar sem margt manna
var. Lestin var full af fólki.
Sfiórnlaust skip
Framhald af 1. siðu.
ekkert var til að stýra annað
en hringirnir. Jökulfellið sneri
svo við og kom til móts við bát-
inn, sem veltist stjórnlaus í haf
rótinu. Línu var skotið á milli;
skipverjar á Pétri náðu henni
við fyrstu tilraun, og drógu
svo taugina að sér. Keðjan
hafði slitnað, en eftir þetta var
dráttartaugin ein notuð. Klukk
an var milli 10 og 11, er keðjan
slitnaði, og það tók hátt á aðra
klukkustund að festa taugina
aftur. Áttin var suðaustan, á eft
ir skipunum, og gaf því minna
á en ella meðan verið Var að
ganga frá þessu. Eftir það gekk
ferðin að óskum og betur en á
horfðist, sagði skipstjórinn,
því veðurhæð var allmikil,
8—9 vindstig út af Grindavík.
Við Reykjanes var vindur að-
eins hægari, en þar var hættu-
legasti áfangi leiðarinnar, þar
sem farið er nærri landi. —
Það hefði orðið erfitt, ef taug-
in hefði slitnað við Reykjanes,
sagði Ólafur skipstjóri. En hún
hélt og kl. rúmlega 10 um kvöld
ið var lagzt á ytri höfnina i
Reykjavík.
Engin meiddist við þetta
brask, o.g engin skakkaföll urðu
á bátnum nema hvað akkerið
tapaðist í fyrra skiptið, þegar
millihlekkurinn slitnaði.
Jökulfellið var tólf tímum
lengur austan frá Hornafirði
en venjulega; þar af fóru tveir
til þrír timar í að ná saman
ogtengja.
Ólafur skipstjóri sagði, að
skiþstjðrinn á Jökulfellinu
hefði sýnt mikla lagni við að
koma taugunum á milli.
Pétur Ingjaldsson er 100
lesta bátur, gerður út af Ingj-
aldi h.f., en það eru Hafsteinn
Gíslason og fleiri. Báturinn fer
í slipp hér í Reykjavík.
að konan hans tali einhverja
þá beztu dönsku, sem heyrist
á leiksviði í Höfn.
Frú Anna Borg hefur að
mestu fengizt við leikstjórn í
Konunglega leikhúsinu hin síð-
ari ár, setur naist á svið óper-
una Rigoletto á næstunni, og
seinna í vetur leikur hún sjálf
hlutverk í leikriti eftir Öhlens-
chlæger. Þau hjónin halda til
Hafnar á þriðjudag, þar sem
leiksviðið bíður eftir þeim.
MINNING:
Gísli Þórðarson
bóndi, Ölkeldu
'í dag er til moldar borinn
sveitarhöfðinginn Gísli Þórðarson,
bóndi á Ölkeldu í Staðarsveit, er
lézt af hjartabilun 20. þ.m.
Gísli var fæddur 12. júlí 1886
að Lukku, smábýli sem var
skammt frá Ytri-Tungu, en er nú
löngu komið í eyði.
Foreldrar hans voru Þórður
Gíslason, sem lengst bjó á Háa-
garði í Staðarsveit, ættaður úr
Borgarfirði og seinni kona hans
Ólöf Jónsdóttir, Staðsveitingur að
ætt.
Þórður faðir Gísla átti 14 börn
með fyrri konu sinni, dreifðust
þau víða um land og eru nú öll
látin, en með seinni konu sinni
Ólöfu átti hann þrjú börn — þau
voru Guðrún, sem er látin, Gísli
og Fríða, kona Ólafs Bergmanns,
forstjóra Leifturs h.f. og er hún
nú ein þeirra systkina á lffi.
Gísli var ungur, þegar hann
missti föður sinn. Dreifðist þá
systkinahópurinn í ýmsar áttir.
Gísli dvaldist á ýmsum stöðum,
oftast mun hann þó hafa verið
með móður sinni, sem var frábær-
lega dugleg til allra verka og barð
ist áfram með barnahópinn án
þess að þiggja nokkra hjálp frá
samfélaginu. Þá var það metnaður
fólks að þurfa ekki að þiggja að-
stoð annara, þó nú þyki slíkt sjálf
sagt og ekki umtalsvert og það
jsfnt af ríkum sem fátækum.
Einn þeirra staða, sem Gísli
dvaldi á æskuár sín var á Staða-
stað hjá sr. Vilhjálmi Briem og
konu hans. Ræddi Gísli oft um,
hve gott hefði verið þar að dvelja.
Vorið sem Gísli varð 17 ára fór
hann að búa með móður sinni á Öl-
keldu. Var þetta því 60. búskap-
arár hans þar.
Þá var Ölkelda eitt mesta kot-
býli, alveg að kalla húsalaust og
túnið aðeins þúfnakragi um bæj-
arhólinn.
En Gísli var framsýnn. Sá hvað
gera mátti til bóta fyrir jörðina.
Var bjartsýnn og framtakssamur
og lagði ótrauður i þá þolraun að
hylta öllu um og bæta jörðina.
Fyrstu -búskaparárin öll stund-
aði hann sjó jafnhliða búskapnum.
Var hann lengi með Skúla Skúla-
syni skipstjóra í Fagurey, miklum
sægarpi og aflamanni. Lærði Gísli
mikið af honum í sjómennsku en
fór siðan í Stýrimannaskólann ár-
Stela ryðguðmn
ísskáp
BÓ—Reykjavík, 28. sept.
í nótt var brotizt inn í skúr í
Tívolígarðinum og stolið þar göml
um og hnallþungum Rafhaísskáp.
Þeir sem kynnu að verða varir
við gripinn, skulu þekkja hann af
því, að hann er með ryðblettum
að ofan. Þarna hafa minnst tveir
menn með bil verið að verki.
Skotmenn
Fimahald al 16. síðu
rannsókn bafa farið fram á
lians vegum enn þá. Hins vegar
mun lögreglan á Akureyri eitt-
hvað hafa haldið uppi spurnum
í málinu, aðallega meðal bif-
reiðastjóra; en árangurslaust
til þessa. Gísli Ólafsson, yfirlög
regluþjónn á Akureyri, sagði
blaðinu í dag, að hann væri
þá nýbúinn að ræða við hús-
bændur og hefði hann þá ráð-
lagt þeim að snúa sér til sýslu-
mannsins á Húsavík.
ið 1913 og fékk skipstjórnarrétt-
indi.
Eftir það var hann oft skipstjóri
um lengri og skemmri tíma og var
m.a. skipstjóri á skútum Ásgeirs-
verzlunar á ísafirði á handfæra-
veiðum og þótti mikill aflamaður.
Enn fremur var hann nokkra vet-
ur fiskiskipstjóri á brezkum tog-
urum við ísland. Við þá vinnu
kynntist hann útlendum mönnum,
nam tungu þeirra, svo hann gat
rætt við þá um alla hluti og ferð-
aðist um land þeirra.
Þetta, ásamt meðfæddum gáf-
um Gísla varff honum drjúgt til
þroska og gaf honum viðsýni og
þekkingu umfram ýmsa samtiðar-
menn í bændastétt .
Allt það fé, sem Gísli þénaði á
sjó, flutti hann heim að Ölkeldu
og lagði í umbætur á jörð sinni
pllt er hann gat. Er Ölkelda fyrir
lcngu orðið eitt af mestu höfuð-
bólum þessa héraðs og fyrir
nokkru orðin að tveim góðum
fcújörðum.
Hinn 27. marz 1915 gekk Gísli
að eiga Vilborgu Kristjánsdóttur
frá Iljarðarfelli. Tók unga konan
strax við búsforráðum af móður
Gísla, sem allá ævi dvaldist með
þeim á Ölkeldu, og efldist nú bú-
skapur þeirra hröðum skrefum,
þrátt fyrir erfitt árferði. Bæði
voru þau hjón með afbrigðuth
dugleg til verka og samhent svo
af bar.
Þeim hjónum varð sjö barna
auðið, og eru þau lík foreldrum
að dugnaði og manndómi.
Gísli varð, sem vonlegt er, að
taka að sér mörg þjónustustörf
fyrir sveit sína. Var hann um
mörg ár oddviti hreppsnefndar,
sýslunefndarmaður fjölda ára —
umboðsmaður Brunabótafélags ís-
lands, og átti sæti í ótal nefndum
öðrum, og yrði of langt mál að
telja það allt upp.
Gísli var málsnjall maður og
fylginn sér á fundum og lét ó-
gjarnan hlut sinn, þótt við öfluga
andstæðinga væri að eiga. Og
hann var líka glaður ok skemmt-
inn í vinahópi, kunni frá mörgu
að segja og sagði svo skemmtilega
frá, að unun var á að hlýða.
Á Ölkeldu er ein af fáum öl-
keldum á íslandi. Það náttúrufyr-
írbæri fýsir marga að sjá og reyna
ölið.
Af þeim sökum, svo og fyrir
frábæra gestrisni Ölkelduhjóna,
hefur oft verið gestkvæmt á Öl-
keldu Oft hefur tíminn liðið
fljótt viff glaðværar samræður
bóndans og gestanna og góðar
veitingar húsfreyju.
Þeir verða því margir, sem
senda hlýjar kveðjur og þakkir
heim að Ölkeldu i dag.
Gísli var heiðraður fyrir for-
ystu í búnaðar- og félagsmálum,
með riddarakrossi Fálkaorðunnar,
á 75 ára afmælinu s.l. ár.
Gísli var mikill eljumaður til
vinnu og naut tiltölulega góðrar
heilsu til hins síðasta. Var hann
ótrauður að brjóta nýjar leiðir í
búskapnum og taka tæknina til
vinnuléttis. Marga stund þjónaði
hann samfélaginu og greiddi götu
margra manna. Eitthvert harðinda
ár, liklega 1920, var hann sendur
til Reykjavíkur, þegar allar land-
leiðir voru ófærar til aðdrátta, og
sótti skip hlaðið vörum fyrir
Tangsverzlun, sem hafði útibú í
Skógarnesi. Tókst þessi ferð giftu-
samlega og bjargaði frá skorti.
Ungur vígðist Gísli hugsjón alda
mótakynslóðarinnar, þeirri að
bæta landið og þjóðfélagið, og
hann lagði þeirri baráttu þjóðar-
innar að skila eftirkomendunum
betra þjóðfélagi og bjartari fram-
tíð, drjúgt lið. Og hann naut þeirr-
ar gléði á efri árum ag sjá börn
sín skipa sér í sömu sveit — sveit
framsóknarmanna samtímans.
Gísli trúði á gróðurmátt íslenzkr
ar moldar og varð að þeirri trú
sinni. Hún skilaði honum miklum
arði og ómældri gleði af því að
sjá þúsund strá vaxa þar sem eitt
óx áður.
í dag leggst hann til hinztu
hvíldar í móðurmoldina.
Öll sveitin blessar minningu
síns vaska sonar.
Eftirlifandi eiginkonu hans, Vil
borgu frænku, volta ég innilega
samúð svo og bömum þeirra.
Gunnar Guðbjartsson.
Tíminn flutti þá fregn, 22. þ.m.,
að látinn væri Gísli jÞórðarson
bóndi á Ölkeldu á Snæfellsnesi.
Þó að fregnin snerti míg heldur
illa, vissi ég að Gísli var uokkuð
aldraður maður og lúinn eftir
kappsfulla vinnu allaÆenÍAlgtnikil
afköst. Jafnframtfa'mKfeanértnjög
notalegt að hafa þeikkfc Icynnzt
þessum ágæta, ræðiracgskemniti-
lega manni. Þeir mumt fáixv sem
gleymt hafa Ölkelduhrímilinu eft-
ir að hafa borið þarað garði. Eg
átti dálítið ér'ndt við fínæfellinga
eitt sinn og kon þú oft að Öl-
keldu. Móttökur voru þannig að
þær gleymast ekki. Gísli bóndt,
Vilborg húsfreyja og börnin, voru
öll svo einkar skemmtileg 1 við-
móti, full af áhuga, ákveðin var
stefnan og hugsunarháttur allur
og beindist að menningu og fram-
kvæmdum, ekki einungis heima
fyrlr og í sveitinni; heldur einnig
eð hollri þjóðmálastefnu, sem
byggja skyldi upp framsýni og
framfara þjóðlíf
Heimilið -'ar bráðmyndarlegt,
húsið gott á þess tíma mælikvarffa
og húsfreyjan hélt öllu í röð og
reglu af mikilli fyrirmynd. At-
hygli vakti það hve svstkinin voru
björt yfirlitum og sviphrein. Heim
ilisfólkið var allmargt og sjaldan
mun hafa veri? gestlaust á Öl-
keldu. Eg veitti þvi athygli, að ná-
grannar vortt bar oft á ferð, þeir
þurftu að finna húsbóndann að
máli. Kunnust var mér um það,
að menn þessir voru að leita ráða
ti1 hans ng fvri’’greiðslu um eitt
ob ajnaff Kb fékk stundum að
taka bátt í bess háttar spjalli og
fannst mér nikið til um hyggindí
Gísla. Þannig var í stóium drátt-
um yfirbragð fjölskyldunnar á Öl-
keldu. Framanritað gerffi Ölkeldu-
heimilið mér ógleymanlegt. Eg
þakka því af alhug kynnin, minn-
ist hins látna vinar með mikilli
virðingu og sendi fjölskvldu hans
kærar kveff’ur og votta henni ein-
læga samúð.
! jarni Bjarnason.
TÍMINN, laugardaginn 29. sept. 1962 —•
15
I