Tíminn - 03.10.1962, Blaðsíða 8

SSSHB
Vel hefur „heppn-
art“ viðreisnin!
Stjórnarflokkunum finnst
aS þeir hafi unnið mikið af-
rek í húsnæðismálum. Ætl-
ast þeir til að húsbyggj-
endur þakki þeim nú ræki-
lega viðreisnarafrekið. En
það sem húsbyggjendur
eiga að þakka viðreisnar-
flokkunum er m.a. þetta:
Hver rúmmetri í íbúð
hefur hækkað í verði um
485 krónur á síðusfu 4 ár-
um.
300 rúmmetra íbúð hef-
ur hækkað um 146 þúsund
krónur.
330 rúmmetra íbúð hef-
ur hækkað um 160 þúsund
krónur.
36Ö rúmmetra íbúð hef-
ur hækkað um 175 þúsund
krónur.
Hver sem byggir 300
rúmmetra íbúð, verður nú
að leggja fram úr eigin
vasa, þegar húsnæðislán er
frá dregið, um 389 þús. kr.
eða um 116 þús. kr. meira,
en þurfti að gera fyrir 4
árum.
Sé íbúðin 330 rúmmetrar
þarf eigið framlag að vera
um 438 þús. kr. eða um
130 þús. kr. meira en áð-
ur.
Og sé íbúðin 360 rúm-
metrar þarf eigið framlag
að vera um 487 þús. kr. eða
'um 145 þús. kr. meira en
fyrir 4 árum.
Heildarverð íbúðar er
nú:
300 m3 um kr. 489 þús.
330 m3 -------- 538 —
360 m3 -------- 587 —
Mikil er dýrðin hjá þeim,
sem nú þurfa að eignast
þak yfir höfuðið!! Mikið má
unga fólkið þakka viðreisn-
arflokkunum fyrir húsnæð-
isafrekin!!!
Minningarorð:
íris Jónasdóttir
M IN N IN G:
Gunnar Þorsteinsson
bóndi, HnappavölBum
Fæddur 31. maí 1913.
Dáinn 16. júní 1962.
K V E Ð J A
Ævi þín leið í faðmi hárra fjalla,
fönnum sem skarta,
Öræfasveitin átti
hug þinn og hjarta.
Þess vildir veldi hrinda,
veginn sem tefur.
Grimm er elfan gráa, •
gjaldið sitt krefur.
Hvíl í friði, Gunnar,
fannkrýnd fjöllin vaka
foldu þar yfir.
Minningin hugljúf
liðinn sem lifir.
Á. S.
Öræfasveit er ein hin afskekkt-
as’ta byggð landsins. Framundan
byggðinni lyftir útsærinn „þung-
nm og móðum bylgjubarmi“ við
hafnlausa strönd. Að baki hennar
gnæfir hæsti jökull íslands, tígu-
legur á svip og mikill í sínu veldi.
En til beggja hliða liggja víðáttu-
miklir eyðisandar, þar sem ólg-
andi jökulár falla í stríðum
straumum að ægi fram.
Innan þessara takmarka er hin
friðsæla og fagra byggð, Öræfa-
sveitin, með „björk og lind í
hlíð“.
íbúar þeirrar sveitar hafa löng
um átt við örðugar samgöngur að
búa. Forðum daga urðu þeir að
fara langar og torsóttar verzlunar
ferðir á hestum yfir eyðisanda,
vatnsföll og skriðjökla eða þreyta
áratog á úfnum brimsjó fyrir opnu
hafi.
En á þeirri vélaöld, sem nú rík-
ir, er baráttan við samgönguerfið-
leikana einkum í því fólgin að
opna leið vélknúnum ökutækjum,
m. a. með brúargerðum yfir árn-
ar, sem eru hinar mestu sam-
gönguhindranir á þessum slóð-
um.
Á s. 1. vori var ráðizt í það stór-
virki, að brúa Fjallsá á Breiða-
merkursandi. Meðal þeirra, sem
að því unnu, var Gunnar Þorsteins
son, bóndi á Hnappavöllum í Ör-
æfum. Hafði hann, eins og fleiri
Öræfingar, löngum haft mikinn
áhuga á þessari samgöngubót. Og
nú, þegar hafizt var handa, var
hann tilbúinn að ljá hönd að þessu
verki, enda þótt verkefnin væru
næg heima fyrir. Verkalaunin
voru honum tvígild. Þau veittu
honum fjárhagslegan stuðning við
kostnaðarsaman búrekstur, og
hann hafði yndi af að taka þátt í
framkvæmd þessa mikla og lang-
þráða mannvirkis.
Brúargerðinni miðaði vel áfram
undir öruggri forgöngu þaulæfðra
og vaskra manna. Dag frá degi
nálgaðist það takmark, að kom-
izt yrði hindrunarlaust yfir hina
jörmunelfdu jökulmóðu, sem
lengi hafði reynzt vegfarendum
ill viðskiptis.
Laugardagurinn 16. júní renn-
ur upp. Senn líður að því, að bónd
inn á Hnappavöllum telur sér ekki
lengur fært að dvelja fjarri heim-
ili sínu. Hann veit, að margvísleg
bústörf bíða hans heima. En hann
hugsar til þess með bjartsýni og
ánægju að ganga nú að þeim af
alefli. Hann hefur reynslu af þvi,
að miklu má afkasta vorlangan
daginn. Á næsta degi, lýðveldis-
hátíðinni, ætlar hann að fylgja
dóttur sinni til fermingar. Máske
hefur aldrei sýnzt glæsilegri kafli'
framundan á ævileig hins bjart-
sýna bónda en einmitt þennan
laugardagsmorgun.
Engan mannlegan huga gat
grunað, að höfundur lífssögunn-
ar miklu hefði á þessum degi
ákveðið sögulok í ævi þessa starfs
glaða manns. — En „fótmál dauð-
ans fljótt er stigið". Skyndilega
hrasar Gunnar af vinnupalli við
brúarstöpul, fellur í hyldýpi ár-
innar og er hrifinn af straum-
þunga, sem mannlegur máttur fær
eigi rönd við reist. Vinnufélagar
bregða skjótt við til bjargar. En
Fjallsá er fastheldin á herfang
sitt. Það er sem hún uni því ekki
hefndalaust að vera nú senn svipt
einræðisvaldi sínu á þessari ferða
mannaleið. Þegar Gunnari er náð
úr greipum árinnar, reynast allar
lífgunartilraunir árangurslausar.
— Jarðlífsdagar hans eru þegar
taldir.
Gunnar var fæddur að Hnappa-
völlum hinn 31. maí 1913. Foreldr-
ar hans voru Guðrún Þorláksdóttir
og Þorsteinn Þorsteinsson, er þar
bjuggu, bæði af grónum bænda-
ættum í Öræfum. Þau hjón eign-
uðust tvo syni og var Gannar
þeirra yngri. Ungir misstu þeir
bræður föður sinn, en ólust upp
í skjóli móður sinnar óg föður-
bræðra, unz þeim vannst aldur til
að stofna í félagi sitt eigið bú að
Hnappavöllum, ásamt móður sinni.
Hafa þeir bræður búið þar síðan
félagsbúi, unz leiðir skildu við
hin miklu vegamót lífs og dauða.
Eldri bróðirinn, Páll, valdist ung-
ur til kennslu- og félagsmálastarfa
utan heimilis og hefur nú átt setu
á Alþingi í tvo áratugi samfleytt.
Eins og að líkum lætur, hvíldu
því bústörfin mest á Gunnari lang
tfpium saman, enda var hann
aldrei að heiman langdvölum, ut
an einn vetur, er hann stundaði
nám við bændaskólann á Hólum.
Gunnar var kvæntur Guðrúnu
Karlsdóttur frá Hofi, dugnaðar- og
skýrleikskonu, sem af einstakri
atorku og hagsýni studdi mann
sinn í umsvifamiklum bústörfum
jöfnum höndum utan húss og ínn-
an. Þau eignuðust tvær dætur og
einn son. Dæturnar eru nú báðar
fermdar, en sonurinn aðeins 6
ára.
Gunnar var einn þeirra manua,
sem aldrei lét sér verk úr hendi
falla, enda þótt hann yrði fyrir
þeirri raun á öndverðum búskapar
árum sínum ag bíða mikinn
hnekki á starfsþreki sínu, er
hann bjó að æ síðan. Hann var
ófús að láta smámuni hindr^ sig
í að ná þeim áformum, sem hann
hafði sett sér, setti lítt fyrir sig,
þótt vinnudagur yrði stundum að
vera strangur og langur til að ná
ákveðnu takmarki. Eg minnist
þess líka frá hugljúfum samveru
stundum æskuáranna, að ungur
hafði hann mætur á þessu erindi:
„Sé takmark þitt hátt, þá er alltaf
örðug för,
sé andi þinn styrkur, þá léttast
stríðsins kjör.
Sé merkið hreint, sem hátt og
djarft þú ber,
snýr hindrun sérhver aftur, sem
mætir þér“
Með þrotlausri iðni og þraut-
seigju og dyggilegri aðstoð bróð-
ur síns og fjölskyldu hafði honum
tekizt að koma í verk stórfelldum
umbótum á ábýlisjörðinni bæði að
húsakosti og landsnytjum, er ber
þvj vitni, að þar hafa hugir og
hendur lagt alúð við.
Með þjóðmálum fylgdist hann
af áhuga, gerði sér far um að
meta kost og löst hvers máls,
sagði meiningu sina ákveðið og
hispurslaust hverjum, sem í hlut
átti og vildi jafnan miða ákvarð-
Fædd 16. júlí, 1937.
Dáin 8. sept. 1962.
HINN 12. september síðastliðinn
v.ar sérstæð og sorgleg minning-
arathöfn í kirkjunni í Höfðakaup-
stað. Þar var kvödd hinztu kveðju
íris Jónasdóttir húsfrú, kona Há-
konar Magnússonar, skipstjóra hér
i kauptúninu.
Sá óvænti og sorglegi atburður
gerðist hér laugardaginn 8. sept.
s. 1., er Hákon Magnússon kom
heim af síldveiðum á m.b. Húna,
eftir vel heppnaða síldarvertíð, að
fris, kona hans, eins og margir
fleiri, fór niður á hafnargarð að
fagna komu mannslns síns. Þá vildi
það til að eitthvað bilaði í bíl henn
ar, sem varð þess valdandi, að bif-
reiðin rann stjórnlaus fram af hafn
argarðinum í sjóinn. Allir, sem
í bifreiðinni voru, (tvær ungar dæt
ur þéirra hjóna og systir írisar)
björguðust nema íris. Hún komst
! ekki út úr bifreiðinni og náðist
ekki, fyrr en dáin, þrátt fyrir
ýtarlegar tilraunir þeirra, sem
unnu að björguninni. Tilhlökkun
og fögnuður margra vina snerist
með svo skjótri svipan í sárustu
sorg og söknuð. Móðirin, eigin-
konan var horfin af sviði lífsins á
þessari örlaga-stund. Hún, sem
vildi vera hin sanna sjómanns-
kona og taka á móti manni sínum,
eins og svo margar konur á und-
an henni höfðu gert, eftir langan
aðskilnað, með því að heilsa hon-
um um leið og hann sté á land;
Ég, sem þetta rita kynntist fris
sálugu, þegar hún fluttist sem
ung eiginkona hingað í kauptúnið.
Hún er fædd í Reykjavík 16.
júlí 1937. Foreldrar hennar eru
Jónas Karlsson, Einarssonar, fyrr-
verandi bæjarfógeta í Vestmanna
eyjum og Margrét Einarsdóttir,
Hjúkrunarkona frá Akranesi. Hún
ólst að mestu upp hjá afa sínum
og ömmu á Akranesi, og þar taldi
hún sitt bernsku- og æskuheimili.
Auk barnaskólanáms stundaði
hún nám í Gagnfræðaskóla Akra-
ness og Reykholtsskóla, og að lok-
um í Húsmæðraskóla Reykjavík-
ur. Háttprýði hennar og öll fram-
koma bar henni þann vott, að
henni hefur orðið gagn að skóla-
göngu sinni, og þannig gat hún
launað ömmu sinni og foreldrum
anir vandamála við nána íhugun
frá öllum hliðum. Kátur og létt-
lyndur var hann í vinahópi og
gat af einlægni tekið undir með
höfundi Hávamála:
„Glaðr og reifr skyli gumna hverr,
unz sinn bíðr bana“.
Við hið sviplega fráfall Gunn-
ars Þorsteinssonar hefur byggðin
hans, Öræfasveitin, hlotig það
áfall, að
„grátþögull harmafugl hnípir
á húsgafli hverjum".
En sárastur er þó söknuðurinn
meðal fjölskyldu hans. Eiginkona,
börn, háöldruð móðir og bróðir
hafa skyndilega og óvænt verið
lostin þungum harmi. En þeir,
sem til þekkja, vita, ag á heimili
þeirra er fyrir hendi sú lifsreynsla
og það trúartraust, sem veitir
þeim stillingu og þrek i raun.
Þessum fátæíu orðum fylgja
innilegustu samúðarkveðjur til
allra ástvina míns fallna fóstbróð-
ur, er ég minnist hér Og að lok-
um vil ég beina til þeirra, sem
um sárast eiga að binda, þessum
or'ðum skáldsins:
„Mundu, það er guðs hjör,
er við hjarta þér kemur,
og höndin helgasta,
er hrellir þig“.
Þ. Jóh.
þeirra þá.tt í uppeldi hennar. Tæp
lega tvítug að aldri 12. maí 1957
giftist hún eftirlifandi manni sín-
um Hákoni Magnússyni héðan úr
Höfðakaupstað. Þá fluttist hún
hingað og bjó hér síðan til dauða-
dags.
Það var bjart og hlýtt yfir heim
ili þeirra. Bæ^i voru þau sérlega
glæsileg í sjón og bæði hrífu þau
hugi allra þeirra, sem urðu þeirra
samferðamenn. íris var ætíð glöð
í lund, ör og hispurslaus í tali og
hreif aðra með framkomu sinni
og glæsileik. En það fer flestum
svo, sem átt hafa gott æskuheim-
ili, að það gleymist ekki svo fljótt,
og svo fór með fris sálugu. Þrátt
fyrir létta lund og lífsgleði og það
góða og fallega heimili, sem þau
höfðu skapað sér hér í kaupstaðn-
um, festi hún eki yndi hér. Því
var það, að Hákon seldi ibúð
þeirra hér og ákvað að flytja til
æskustöðva hennar, Akraness, og
halda þar áfram lífi og starfi með
konunni sinni, ungu og fallegu og
börnunum, sem þau kynnu að eign
ast, en þau hafa þegar eignazt tvær
fallegar og myndarlegar dætur,
Margréti 6 ára og Guðbjörgu Magn
eu 3ja ára . . . „en lofaðu engan
dag fyrir sólarlags'stund“. Þessir
framtíðardraumar hurfu og urðu
að engu þennan kalda og sorglega
laugardag.
Góð móðir er gulli betri, og ekk
ert er eins dýrmætt og góð eigin-
kona.
Móðirin lifir fyrir börn sín og
eiginmann og er hún alsæl, þeg-
ar góð börn og góður eiginmaður
eru hjá henni. Góð móðir byggir
heimilið og elur upp kynslóðirnar,
og góg heimili eru undirstaða
góðs þjóðfélags.
íris hafði byggt hér gott heim-
ili, en festi hér ekki rætur, nú
ætlaði hún að byggja upp heimili
þeirra hjóna á æskustöðvum sín-
um.
„Mennirnir álykta, en guð ræð-
ur“, stendur í hinni merku bók,
Biblíunni, og svo fór hér. íris sál-
uga var jarðsett í kirkjugarðinum
að Görðum á Akranesi laugardag-
inn 15. september s. 1. Þar er hún
kvödd hinztu kveðju allra þeirra
mörgu, sem kynntust þessari hug-
þekku konu. Eiginmaður og dæt-
ur, amman aldraða, fsreldrar og
tengdaforeldrar, systir hennar og
aðrir ástvinir signa þar leiði henn
ar. Lífið heldur áfram. Stjarna
skín af himni til okkar, sem enn
göngum hér um garða. Sú stjarna
lýsir okkur, gömlum og ungum
ófarnar ævibrautir. Það er bæn
okkar, sem stöndum hjá, að þessi
stjarna lýsj ástvinum dánu kon-
unnar á lífsleið þeirra, hvort sem
hún verður stutt eða löng. Þá mun
vel fara.
Páll Jónsson.
8
TÍMINN, miðvikudaginn 3. október 1962