Tíminn - 05.10.1962, Blaðsíða 15

Vexfir
Framhald af 16. síðu.
starfsemi til sjós og lands, svo að
aðeins alveg óvenjulegt góðæri
hefur getað hindrað algera stöðv-
un í mörgum tilfellum. Þetta væri
viðurkennt af öllum, sem með
sanngirni litu á málin, sagði Ein-
ar. Framleiðslan til sjávar berst
í bökkum fyrst og fremst vegna
vaxtaokursins, því að hún er að
miklu leyti rekin fyrir lánsfé.
Landbúnaðurinn ætti einnig í
miklum örðugleikum og byggi við
verri lánakjör en áður. Iðnaður og
verzlun hefðu líka sína sögu að
segja af erfiðleikum, og sameigin-
legt öllum þessum greinum væri
lánsfjárskortur. Þó hefði tilgang-
urinn með vaxtahækkuninni vafa
laust verið sá, að draga úr eftir-
spurn lánsfjár. Það Væri hins veg-
ar fjarri því, að það hefði tekizt,
eins og allir vissu.
Þá hefðu húsbyggjendur sann-
arlega orðið fyrir barðinu á við-
reisninni, jafnvel þó að þeir
Lyggðu með aðstoð ríkis og bæj-
arfélaga, og vaxtabyrði þeirra
væri slík, að full þörf væri að
reyna að létta hana. Það skipti
miklu, hvort greiddir væru 4 eða
8% vextir af því fé, sem fengið
væri að láni hjá ríki og bæ. Þess
vegna væri rétt að beina þessum
tilmælum til þingmanna borgar-
innar, sem í tillögunni felst.
Húr stæði nú til að úthluta 32
foúðum á vegum borgarinnar,
sagði Einar og öðrum 32 síðar
fyrir hagstæðara verð og betri láns
kjör en almennt gerist. Þess vegna
riði á, að engir aðrif en þeir, sem
nú búa í heilsuspillandi húsnæði
fái þessar íbúðir. Þetta yrði að
tryggja, því að öðrum kosti yrði
um stórfellt óréttlæti í garð borg-
aranna að ræða.
Hér yrði að sjálfsögðu að kanna
hagi umsækjenda hlutlaust og
láta þá sitja fyrir, sem mesta þörf
hefðu. Verð íbúðanna hefði verið
ákveðið af borgarráði og kvaðst
Einar ekki hafa aðstöðu til þess
að meta, hvort það væri hátt eða
lágt, cn væru íbúðirnar vel úr
garði gerðar, yrði að telja verð
þeirra miðað við stærð viðunandi.
En lánskjörin skiptu líka miklu
máli. Engin sanngirni væri að
neita því, ag þau teldust allgóð
og talsvert betri en almennt ger-
ist nú, þar sem hér væri gert ráð
fyrir C-lánum frá húsnæðismála-
stjórn að upphæð kr. 150 þús. og
jafnhátt lánsframlag frá Reykja-
víkurborg méð sömu kjörum, en
auk þess fengju kaupendur A- og
B-lán Húsnæðismálastjórnar. íbúð
unum fylgdu því lán allt ag 320
þús. kr. og væri það allmiklu
.meira lánsfé en almenningur ætti
kost á í dag. En þess bæri að
gæta, að þessu væri svona hagað
til þess eins að útrýma heilsu-
spillandi húsnæði, útrýma brögg-
um og öðrum kofum, og til þess
ag losna við þann smánarblett af
borginni mætti ekkert spara. Það
væri vitað, að fólkið, sem hefði
orðið að sætta sig við þann húsa-
kost, hefi aðeins gert það af neyð
og fjárhagslegu getuleysi, og þess
vegna yi’ði að veita því allt önn-
ur skilyrði til íbúðakaupa.
Þegar um slíkar aðgerðir væri
að xæða, yrði það að teljast skylda
borgarinnar að sjá um, að lánin
væru með þeim hætti, að þetta
fólk geti risig undir þeim og flutt
úr bröggunum. Braggarnir og kof
arnir eru svo hryllilegur blettur
á ölíum borgarbrag, að ekki tjó-
ar að horfa í nokkrar krónur af al-
mannafé til þess að uppræta hann.
Það finnst mér, að við, sem hérna
sitjum, verðum að gera okkur
alveg ljóst og breyta samkvæmt
því, sagði Einar.
Þag er stefna okkar Framsókn-
armanna í byggingarmálum, sagði
Einar að lokum, að styðja sem
allra flestá einstaklinga til þess
að' eignast eigig húsnæði, og að
hið opinbera veiti til þess alla
þá aðstoð, sem frekast er unnt.
En þeim, sem ékki geta neitt af
eigin rammleik, verðum vig að
hjálpa á annan hátt meg því að
byggja íbúðir og leigja fyrir við-
ráðanlegt verð. Hér er verið að
.gera átak til þess að hjálpa þeim
getuminnstu á leið til efnalegs
sjálfstæðis og til þess að færa sig
um set úr óhæfu húsnæði og fá-
tækt til bjargálna. Slíkt er mikið
verkefni og verðugt fyrir borgar-
stjórnina og mikið tilvinnandi,
ekki sízt frá þjóðfélagslegu sjón-
armiði að slíkt takist í ríkum
mæli.
En gæta verður þess vel, þegar
slíkt átak er gert, ag það verði
ekki misnotað af mönnum, sem
sjá sér leik á borði við þessar að-
gerðir, án þess að þeir hafi þá
knýjandi þörf fyrir hjálpina, sem
hlýtur ag vera försenda þessara
ráðstafana, sagði Einar að lokum.
Borgarstjóri taldi tillögu þessa
fram borna aðeins til sýndar og
lagði til ag henni yrði vísað frá.
Það samþykkti Sjálfstæðismeiri'
hlutinn.
Verzlanir í ný hverfi
Frmahald af 16. síðu
vöntun verzlana í Háaleitishverfi
og vandræði íbúanna þar, en um
það hefur nokkuð verið rætt í
blöðum undanfarið. Lýsti borgar-
stjóri því, að lóðum undir verzlun
arhús hefði verið úthlutað en
dregizt úr hömlu að hefja bygg-
ingu.
Einar Ágústsson kvaðst vilja í
sambandi við þessar umræður
koma á framfæri þeirri hugmynd,
sem tillagan fjallar um en vilja
taka það fram, að hann hefði ekk-
ert við afgreiðslu bygginganefnd-
ar að athuga á því erindi, sem
þarna væri fjallað um. Það væri
staðreynd, sagði Einar, að þetta
hverfi vantaði tilfinnanlega verzl-
anir og því ekki fráleitt að leyfa
bráðabirgðabyggingu úr timbri,
úr því að svona væri komið.
En það vantaði víðar verzlanir
en í Háaleitishverfi, því að segja
mætti, að það væri sameiginlegt
einkenni nýrra hverfa, að verzl-
anir væru þar engar, og fólkið,
sem flytur í húsin á undan verzl-
unum er £ stöðugum vandræðum,
en kaupmenn, sem byggingaleyfi
fengju £ þessum hverfum hefðu
margir ekki bolmagn til að byggja
verzlanir nema á löngum tíma, eða
hefðu ekki áhuga á þvi að opna
búð þarna fyrr en orðið væri sæmi
lega mannmargt i hverfinu. Hvern
ig sem þessu væri varið, væru
vandræði fólksins söm, en sæl-
gætisbúðir risu fljótt upp, en
mjólkin og aðrar nauðsynjar stund
um seldar af bílpöllum, eða þá að
fólk yrði að sækja vörurnar lang-
ar leiðir.
Einar sagði, að tillagan fæli í
sér hugmynd til lausnar í vand-
ræðum, hvort ekki væri unnt að
borgin ætti húsnæði, hreyfanlegt
— fljótreist og fljóttekið saman
— og þetta húsnæði siðan notað
eins og tillagan gerir ráð fyrir.
Mundi þá rétt að skylda viðkom-
andi kaupmann til þess að hefja
byggingu varanlegs húsnæðis, jafn
skjótt og fólk ’ flyttist að nokkru
ráði í hverfið. Með þessu mætti
koma tvennu til leiðar:
1. Fólk ætti kost á verzlun í
hverfinu miklu fyrr en ella.
2. Kaupmönnum væri auðveldað
að rækja skyldur s£nar við fólkið
og jafnframt að koma fótum undir
rekstur sinn ; nýja hverfinu.
Tillögu Einars var visað til borg
arráðs.
f?ámi frestaS
Framhald af 1. síðu.
vart lengi að bíða. að endanlegur
úrskurður fáist.
Eins og fyrr segir, tók Félags
dómur deiluna fyrir í dag, og var
klukkan rúmlega fimm, þegar rétt
ur var settur. í dóminum eiga
sæti: Hákon Guðmundsson,
hæstaréttarritari. Benedikt Sig-
urjónsson, hæstaréttarlögmaður
og Gunnlaugur Briem, ráðuneytis
stjóri-, tilnefndir af félagsmála-’
i’áðuneytinu, Ragnar Ólafsson,
hæstaréttarlögmaður, tilnefndur
af ASÍ og Einar Baldvin Guð-
mundsson, hæstaréttarlögmaður,
tilnefndur af Vinnuveitendasam-
bandi íslands. Lögfræðingur verzl-
unarmanna var Áki Jakobsson,
hrl. og lögfræðingur ASf Egill
Sigurgeirsson, hrl.
LÍV hafði afhent ASÍ félaga-
skrá sínar og félagslög meðlima
sinna. ASÍ fékk i haust þriggja
vikna frest til þess að' skila áliti
sínu og gagnrýni á þessum máls-
atriðum og til þess að segja til
um, að hvaða leyti þau stönguð-
ust á við samþykktir ASÍ, og að
hvaða leyti þau væru ósamhljóða
samþykktum þeirra tveggja félaga,
sem þegar eru aðilar bæði að ASÍ
og LÍV, en þau eru Skrifstofu og
verzlunarmannafélag Akureyrar
og Verzlunarmannafélag Siglu-
fjarðar.
Fyrir Félagsdómi i dag fór Egill
Sigurgeirsson, hrl, lögfræðingur
ASÍ enn fram á frest, og var hann
veittur £ rúma viku i viðbót, eða
til 12. þ.m.
Endanlegur úrskurður Félags-
dóms í þessu máli getur haft mikla
pólitiska þýðingu. Samkvæmt með
limafjölda ætti LÍV að kjósa 33
íulltrúa á þing ASÍ og hefur þegar
kosið þá, en á síðasta þingi ASÍ
mun hafa munað tæplega 70 at-
kvæðum.
Útsvör í éefni
Framhald at 1. síðu.
staðir hafa skipt með sér útsvari
félagsins eins og jafnan áður. En
nú er þetta orðið ólöglegt, því að-
eins öðrum staðnum ber útsvarið.
En hvorum? Og svona mætti lengi
telja.
Útsvarsálagning á fyrirtæki hef
ur alla þessa öld verið mikið
deiluefni milli sveitarfélaga, og
hafa stundum skapazt af því. hin
harðvítugustu málaferli. Nú er
sýnt, að í ár kastar fyrst tófun-
um með tilkomu hinna nýju laga,
og getur þetta orðið til þess, að
jafna verði niður á nýjan leik á
mörgum stöðum.
Ef Akureyri tapar útsvarsmál-
inu um verksmiðjur SÍS, verður,
ag sögn Magnúsar Guðjónssonar,
bæjarstjóra, að jafna niður aftur
á Akureyri, og þá verður líka lagt
á starfsemi akureyskra fyrirtækja
utan bæjarins.
Tíminn átti í dag tal af hinum
nýskipaða ríkisskattstjóra, Sigur-
bimi Þorbjörnssyni. Hann taldi
sennilegt, að til kasta ríkisskatta-
nefndar mundi koma í mjög mörg
um tilfellum í haust. Akureyrar-
málið kemur sennilega ekki fyrir
fyrr en um eða eftir áramót, en
síðan er hætt við að öll súpan
fyígi á eftir.
Akureyrarmálið verður að öll-
um líkindum nokkurs .konar próf
mál um, hvaða skilning eigi að
leggja í hið sérkennilega ákvæði
’.xýju laganna.
VÍDAVAN0UR
Framhald af 2. síðu.
er bezt að Alþýðublað’ið’ svaxi
því, hver það sé scm falsi, þeg-
ar ríkisstjórnLu lætur gefa út
svona tilkynningar handa blöð-
um sínu.m að leggja út af eins
og biblíunni.
;)En heildsalarnir
byggja og byggla“
Alþýðublaðið bendir rétt'i-
lciga á þá bróplegu vanrækslu
íhaldsins í Reykjavík að láta
stór íbúðahverfi byggjast án
þess að hugsa fyrir því, að þar
komi eðlilegar þjónustustöðv-
ar af hálfu verzlunarað'ila eða
borgarinnar. Birt'ir blaðið
myndir af slíkum hverfum
verzlanalausum og jafnframt
mynd af nýjum stórhýsum
heildsala Við Laugaveg og Suð
urlandsbraut. Undir myndina
setur blaðið þessa fyrirsögn:
/,En heildsalarn'ir byggja og
hyggja.“ Þessi sefrnimg er ekki
að'eins táknræn um íhaldsó.
stjórnina í Reykjavík heldur
líka í sem fæstum orðum sagt,
fyrsta boðorð þeirrar íh.alds-
óstjórnar, sem fer með völdin
í landinu. Þar er öll stjórmar-
stefnan við það miðuð, að heild-
salar og annar gróða lýður geti
salar og annar gráðalýður geti
arra orða: Á Alþýð’ublaðið eða
Alþýðuflokkurinn nokkum
hlut að þessari ríkisstjórin og
þar með byggingum og gróða
hei'ldsalianna?
íjjróttir
Framhald af 5. síðu
— En því neitum við alger-
lega, segir formaður Skov-
bakken Olav Nielsen. Kostnað
ur við leik Frajn og Skovbakk-
en er milli 12—14 þús. krón-
ur (danskar) og við þorum
ekki að leika á laugardag eða
nokkurn annan dag en hinn
ákveðna sunnudag. Og ef við
fáum ekki leyfi til að leika þá
munum við hætta í Evrópu-
keppninni.
Við getum heldur ekki beð-
ið til að fá að vita hvort við
fáum nokkurn mann í lands-
liðið eða ekki. Og póstferðir
til íslands eru það erfiðar að
við getum ekki breytt neinu
um hinn ákveðna dag eða iáta
allt eiga sig. Engir aðrir mögu-
leikar eru í málinu”, segir
formaðurinn að lokum.
MiSstjórnar-
fnndnr
Fundur verður í miðstjórn
Framsóknarflokksins n. k.
mánudag, kl. 4,30 e.h. í Fé-
lagsheimili Framsóknarmanna
Tjarnargöfu 26.
Rédst á 3 bíla
Framhald ai 16. síðxx.
hljólríðandi á fund leigubílstjóra
og bað hann að keyra sig. Bílstjór-
anum fannst eitthvað athugavert
við manni’nn og benti lögreglunni
að tala við hann. Lögreglan karfði
hann þá sagna um reiðhjólið, en
það hafði hann tekið í Hlíðunum,
eftir því, sem næst verður komizt.
Þar hafði hann brotið rúður
tveggja bíla og farið inn í þá.
Veski hans fannst f öðrum bílnum
og lyklakippa í hinum. Skipamiðl-
ari hins norska skips borgaði tjón-
ið, sem maðurinn hafði valdið.
Bruninn
f,’rnmhaJd ai 1. siðu.
Slökkviliðinu tókst fljótlega að
ráða niðurlögum eldsins í kjallar-
anum, en eins og oft vill verða í
gömlum Iiúsum, hafði hann náð
til tróðsins milli þilja, og um hálf-
ellefuleytið briauzt hann út á mið-
liæð hússins og rauk þá víða út um
veggi þess eig þak, og var um tímia
talin hætta á því að hann myndi
ná þakinu. Um hálftólfleýtið var
tálið, að tekizt hefði að komast
fyrir eldinn og niðurlögum hans
yrði brátt ráðið.
Ekki var vitað um eldsupptök,
en eldurinn brauzt út, meðan þeir,
sem á verkstæ'ðinu voru, brugðu
sér frá. Eigandi verkstæðisins er
Ársæll Guðsteinsson. Líkur þóttu
benda til, að samband hafi gleymzt
á þurrkofni, sem notaður var til
að þurrka lampaskermana, og hafi
hann ofh'itnaff og kveikt í út frá
sér.
annað hvort í kvöld eða á morg-
De Gaulle
(Framhald af 3. síðu;)*
un. 7'j%
lýðræðislegra og frat)SRara,-en að
þjóðin kysi sjálf forsetamm-Sagði
hann, að svar þjóðarnmar anynúi
segja sér hvort hanaeettisfð'lhalda
áfram ag vinna íyrij? .FraKTí!and
eða ekki.
KYNNIÐ YKKUR KOSTABOÐ OKKAR
SAMTÍÐIN heimilisblað
flytur m. a. frumsamdar og þýddar greinar,
kvennaþætti, skák- og bridgegreinar
getraunir og stjörnuspár fyrir alla daga ársins
SMÁSÖGUR — SKOPSÖGUR
■y.i&h»■
Æviágrip frægra kvikmyndaleikara.
10 blöb á ári — árgjald 75 kr.
Nýir áskrifendur fá: -:S4
• 3 árganga fyrír 100 kr.
Póstsendið eftirfarandi pöntun:
Ég undirrit ... óska að gerast áskrifandi að
SAMTÍÐINNI og sendi hér með 100 kr. fyrir ár-
gangana 1960, 1961 og 1962.
(Vinsamlegast sendið þetta í ábyrgðarbréfi eða
póstávísun).
i Heimili
Nafn .
Utanáskrift okkar er: SAMTÍHIN. '’ósthólf 472, Rvík.
TIMANN
vantar ungling til blaðburðar á Öldugötu.
Afgreiðsla, Bankastræti 7 — Sími 12323
f í MI N N, föstudaginn 5. október 1962 —
15