Tíminn - 06.10.1962, Blaðsíða 7

ERLING BJÖL
®sœææs«KaEa
j
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastióri: Tómas Árnason. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson. Ritstjórnarskrifstoíur í Eddu-
húsinu. Afgreiðsla, auglýsingar og aðrar skrifstofur i Banka-
stræti 7. Símar: 18300—18305, — Auglýsingasími: 19523. Af-
greiðslusími 12323. — Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði innan-
lands. í lausasölu kr. 4.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
Flokkur gengislækkana
og gerðardóma
ÞaS er næsta broslegt ,að lesa AlþýSublaðið og hlusta
á forkólfa Alþýðuflokksins um þessar mundir. Alþýðu-
blaðið keppist við að lýsa andúð sinni á gerðardómum.
Það fordæmir gerðardómslögin, sem voru sett í síldveiði-
deilunni í sumar, og sver og sárt við leggur að slíkt skuli
aldrei gert aftur. Gylfa Þ. Gíslasyni er teflt fram sem
hinum mikla staðfestumanni og hann látinn lýsá yfir
því að gengið skuli ekki lækkað. Og sennilega verður Guð-
mundur í. Guðmundsson látinn lýsa yfir því áður en langt
um líður, að nú skuli haldið fast á rétti íslands út á við.
Allar verða þessar yfirlýsingar broslegar, þegar þær
eru bornar saman við feril foringja Alþýðuflokksins á
undaförnum misserum. Stefnan, sem foringjar Alþýðu-
fiokksins hafa fylgt, hefur fyrst og fremst verið stefna
gengisfellinga og gerðardóma. Og foringjar Alþýðuflokks-
ins hafa sízt verið neinir aftaníossar í þeim
efnum. Þeir hafa verið forustumennirnir. Það var for-
maður flokksins, IJmil Jónsson sjávarútvegsmálaráðherra,
er hafði forustu um setningu hinna illræmdu gerðardóms-
laga í síldveiðideilunni á s.l. vori, eindregið studdur af
öilum þingmönnum Alþýðuflokksins. Það var ritari
Alþýðuflokksins, Gylfi Þ. Gíslason efnahágsmálaráðherra,
er hafði forustu um gengisfellingar með rúmlega árs
millibili. Það er hann, sem hefur stjórnað því verki, að
íslenzka krónan er nú helmingi verðminni en fyrir tæp-
um þremur árum síðan.
Áður barðist Alþýðuflokkurinn gegn gengislækkun-
um og gerðardómum. Nú hefur hann forustu um hvort
tveggja. Slíkur umskiptingur er hann orðinn.
Þegar kosningar nálgast, er þó reynt að breyta um
tóntegund. Þess vegna eru foringjar Alþýðuflokksins
nú farnir að sverja fyrir verk sín og stefnu og lofa öllu
fögru. En þeir kjósendur, sem hafa fylgt honum, eru nú
reynslunni ríkari. Þeir veittu honum nokkra ráðningu
í bæjarstjórnarkosningunum í vor. Þeir munu veita hon-
um rækilegri ráðningu í þingkosningunum að sumri. Það
eitt mun helzt duga til að koma í veg fyrir að hann haldi
áfram að vera flokkur gengislækkana og gerðardóma.
Þrengslavegurinn
Það eru ánægjuleg tíðindi, að hinn svokallaði Þrengsla
vegur skuli nú kominn svo langt, að hann verði opnaður til
umferðar á þessu hausti. Það er mikil samgöngubót fyr-
ir héruðin austan fjalls.
Það hefur lengi verið áhugamál Sunnlendinga að fá
þessa samgöngubót og börðust þingmenn þeirra með
Jörund Bi’ynjólfsson í fararbroddi fyrir henni árum
saman. Fullur stúðningur komst þó ekki á málið fyrr en
þeir Eysteinn Jónsson og Kristinn Guðmundsson beittu
sér fyrir því á þingi 1956, að hluti af benzínskattinum
yrði látinn renna í sérstakan sjóð, sem notaður væri til
svonefndra millibyggðavega. Þrengslavegurinn hefur al-
veg verið byggður fyrir þetta fé, ásamt mörgum vegum
öðrum.
En þótt hér sé náð góðum áfanga. má ekki láta hend-
ur falla í skaut, heldur halda áfram baráttunni fyrir
meiri og betri vegum.
Samvinna umbótasinnaðra afla
hefur gefið góða raun á ftalíu
Ýmsir stóriðjuhöldar og kommúnistar vinna þó gegn því.
UGO LA MALFA
ÞAÐ VAR aukið frelsi,
sem efldi ítalskan iffnag fyrir
10 árum. Skilyrði fyrir auknum
framförum nú er aukin skipu-
lagning, sagði Ugo La Malfa,
efna'hagsmálaráðherra í viðtali
við blaðig Politiken. — Áhall-
inn í þjóðfélaginu er mesta
vandamál okkar í dag, vöntun
á jafnvægi milli norður- og
suður-héraðanna og milii stétt-
anna í þjóðfélaginu. Jafnvægi
verður ekki komið á með öðru
en skipulagningu . . .
Ugo La Malfa hefur át mik-
inn þátt í því kraftaverki, sem
gerzt hefur í ítölsku efnahags-
lífi. Þegar hann var ráðherra
og fór með utanríkisviðskiptin
kom hann á því frelsi, sem
neyddi iðnaðinn til þess að
framkvæma breytingar, sem
gerðu hann færan til alþjóðlegr
ar samkeppni. Nú er La Maifa
formaður þeirrar skipulags-
nefndar, sem á að undirbúa á-
ætlunarbúskap ítala. Af þessu
tilefni segist hann einkum hafa
kynnt sér áætlanagerð í Hol-
landi og Frakklandi, en bætir
svo við:
— Frakkar standa okkur
framar í tækni. Þeir hafa skipu
lagsráð. En í ítjórnmálúm
stöndum við framar.
ÍTALIR standa frarnar
Frökkum af því, ag þeir búa
við vinstri-sinnaða stjórn, sem
er reiðubúin að ganga lengra i
ríkisafskiptum af skipulaginu
en franska stjórnin mundi
gera. Það er aftur skilyrði fyr-
ir framgangi áætlunarbúskapar
á Ítalíu að framhald verði á nú-
verandi samvinnu kaþólskra og
vinstrj jafnaðarmanna.
La Malfa er sjálfur leiðtogi
hins litla repúblikanaflokks,
sem á dönsku væri látinn heita’
radikalir. Hann er sá maður-
inn, sem mestan þátt hefur ált
í að koma á samvinnu kaþólskra
og vinstri jafnaðarmanna og
hann segir að hún haldist. Að
afstöðnum þingkosningum á
komandi vori yrði þá hægt að
mynda nýja stjórn á sama
grunnj og þá, sem nú fer með
völd, og ef til vill með beinni
þátttöku vinstri jafnaðarmanna.
Takist það, væri hægt að láta
rætast draum La Malfa um 10
ára áætlun, sem skipt yrði í
tvær fimm ára áætlanir, þ. e.
tvö kjörtímabil.
RÍKISSTJÓRN ftalíu styðst
nú við meiri hluta, sem kristi- •
legir demókratar, socialdemó-
kratar og repúblikanar mynda,
með stuðningj frá vinstri jafn-
aðarmannaflokki Nennis. Þessi
samvinna táknar tímamót í ít-
ölskum stjórrimálum, og mætti
helzt líkja því við myndun
frönsku alþýðufylkingarstjórn-
arinnar 1936. Bjartsýni La
Malfa og margra annarra á
varanleika þessarar samvinnu
stafar ekki einungis af því.
sem gerzt hefur í innsta hring
stjórnmálaleiðtoganna, heldur
einnig vmsu öðru.. sem gerzt hef
ur „að baki víglínunni" Vati-
kanið hefir til dæmis horfið
frá andstöðu sinni gegn sam-
vinnu káþólskra við.flokk Nenn
is-óg áhrifamikill hluti peninga
valdsins hefur einnig hætt and-
stöðu sinni. Þetta á til dæmis
við um Fiat-verksmiðjurnar og
Montecatini, stóra efnaverk-
smiðjuhringinn.
Það er í sjálfu sér ekkert
undarlegt, þó að forráðamenn
Fiatverksmiðjanna séu fáanleg
ir til ag samþykkja nýja tekju-
skiptingu á Ítalíu. Eigi bíla-
markaðurinn að halda áíram
að aukast verða bæði verka-
menn og suður-héruð Iandsins
ag fá vænni sneið af þjóðar-
tekjutertunni en áður. Og þetta
er einmitt tilgangur vinstri-
samvinnunnar í stjórnmálun-
um.
AFSTAÐA forráðamanna
Montecatini er forvitnilegri. —
Hún er afleiðing stórkostleg-
ustu átaka, sem orðið hafa í
ítölsku atvinnulífi hin síðari
ár. Það var baráttan milli raf-
magnshringsins Edison og efna
verksmiðjanna Montecatini. —
Þessi barátta hefur átt mikinn
þátt í því kraftaverki, sem þeg-
ar hefir gerzt í ítölsku atvinnu
Iífi.
Þetta byrjaði með þurrviðrun
um 1949. Þau ollu verulega
minnkaðri rafmagnsfrariileiðslu
og þá fyrst í alvöru farið að
ræða um að þjóðnýta þyrfti
raforkuverin, svo að hægt væri
að hafa betra skipulag á stað-
setningu viðbótarvirkjana. —
Þetta hefði komið harðast nið-
ur á Edinson-hringnum, og for-
ráðamenn hans skelfdust Þeir
fóru því að leggja fé sitt í önn-
ur fyrirtækí næstu ár Af þessu
leiddi mikla aukningu efnaiðn
aðarins, dn á því sviði hafði
Montecatini verið að heita mátti
einrátt. ILinn ítalski ný-kapí-
talismi spratt upp af þessum
átökum. Samkeppni leysti ein-
okuniria af hólmi.
„Sá, sem ætlaði að skrifa
sögu ftalíu síðastliðin 10 ár, og
vildi Iýsa gagnkvæmri afstöðu
iðnaðar og ríkisstjórnar, yrði
að helga rafmagnsmálunum
veigamikinn kafla“, skrifar
Eugenie Scalfari f sinni ágætu
bók „Rapporte sul heocapital-
ismo in Italia“.
ALLT frá stríðslokum hefur
rafmagnshringurinn verið uppi
staðan í ítalska atvinnurekenda
sambandinu Confindustria. Það
olli því tímamótum í sögu ft-
alíu eftir stríðið. er þjóðþingið
samþykkti að þjóðnýta raf-
magnsframleiðsluna.
Ákvörðun um þetta hefur ver
ið aðalskilyrðið fyrir stuðningi
socialista við ríkisstiórn Fan-
fani. O.g í Róm er því haldið
fram, að þetta sé frumskiIyTði
þess. að áætlunarverð La Malfa
komi að notum Rafmagnshring
urinn var svo öflugur að hann
hefði hæglega geta* unnið
skemmdarverk á efnahagsáæti
un ríkisstiómarinnar Þetta hef
ir komið fram í þróuninní á
Suður-ftalíu Ein á.stæða bess
að iðnvæðing vanþróuðu hérað
anna fór út um þúfur. var gjald
stefna rafmagnshringsins. Raf-
magnið var miklum mun dýr
ara á Suður-ftalíu en Norður
ítalíu.
GJALDSTEFNAN er levnd
ardómurinn við efnahagslegt
vald rafmagnshrinssins Sá stó’-
iðnaður, sem naut hvili hrings
(Framhald á 12. siðu)
TÍMINN, laugardaginn 6. október 1962
7