Tíminn - 13.10.1962, Blaðsíða 7

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Arnason. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson. Ritstjórnarskrifstofur í Eddu-
húsinu. Afgreiðsla, auglýsingar og aðrar skrifstofur í Ranka-
stræti 7. Símar: 18300—18305. — Auglýsingasími: 19523. Af-
greiðslusími 12323. — Áskriftargjald kr. 65.00 á mánuði innan-
lands. í lausasölu kr. 4.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
Alþingi og EBE
Eitt þeirra mála, sem fljótlega hlýtur að koma til um-
ræðu á hinu nýbyrjaða þingi, er skýrsla, sem er vænt-
anleg frá Gylfa Þ. Gíslasyni, viðskiptamálaráðherra, um
viðræður hans og félaga hans við embættismenn Efna-
hagsbandalags Evrópu og fulltrúa ríkisstjórna þeirra
landa, sem þátt taka í bandalaginu. í viðræðum þessum
telur ríkisstjórnin sig hafa kynnt sjónarmið og sérstöðu
íslands og jafnframt leitað eftir áliti áðurnefndra aðila.
Viðskiptamálaráðherrann hefur oft lýst yfir því, að hann
muni gefa Alþingi kost á að fylgjast með öllum viðræðum
um þessi mál, enda á ekki að þurfa að leyna neinu í
sambandi við það, hvernig mál íslands eru kynnt erlend-
is. Þetta er líka í samræmi við það, sem gerzt hefur í
nágrannalöndum okkar, er átt hafa í viðræðum við EBE.
Þar hafa þingin verið látin fylgjast nákvæmlega með
siíkum viðræðum, venjulegast í því formi að viðkom-
andi ráðherra hefur gefið skýrslu um þær á þingfundi.
Þeirri venju ber einnig að fylgja hér, þótt enn sé ekki
að því komið að taka endanlega afstöðu til EBE.
Samkvæmt fregnunum, sem enn hafa þó ekki verið
staðfestar, mun stjórn Efnahagsbandalagsins gefa ís-
landi kost á því að skýra sjónarmið sín á fiskimálaráð-
stefnu, sem EBE mun halda bráðlega, en þar mun
eiga að ákveða framtíðarstefnu þess í fiskveiði- og
fisksölumálum. Það mun geta haft miUa þýðingu,
hvernig umrætt sjónarmið ísiands verður kynnt. Um
það efni ber ríkisstjórninni að hafa náið samráð við
Alþingi, en gera þetta ekki upp á eigin spýtur bak við
Alþingi. Af óreyndu verður því ekki heldur trúað, að
ríkisstjórnin velji síðari leiðina.
Af þeim ástæðum, sem hér eru greindar, hljóta EBE-
málin að koma fljótlega til umræðu á Alþingi, þótt enn
sé ekki að því komið að marka þar neina endanlega af-
stöðu. Æskilegt er líka, að sem mestar opinberar um-
ræður fari fram um þessi mál, svo að menn viti sem gerst
um þau, áður en endanleg afstaða er tekin.
Afurðalán og Ingólfur
Sláturtíðinni er senn að verða lokið, og án þess að
bændur hafi nokkra vitneskju fengið um það, hver af-
urðalánin verða að þessu sinni, en á þvi veltur, hvern-
ig útborgunum til þeirra verður háttað.
Seinustu árin hafa afurðalánin til bænda verið mjög
skert á sama tíma og „frysta féð“ hefur hrúgazt upp í
Seðlabankanum. Landbúnaðurinn býr því orðið við miklu
lakari kjör í þessum efnum en sjávarútvegurinn, þótt
þörf hans sé sízt minni.
Bændur hafa krafizt jafnréttis i þessum efnum. /
seinasta aðalfundi Stéttasambands bænda játaði Ingólf-
ur Jónsson, að sú krafa væri réttmæt og lofaði að vinná
að leiðréttingu á þessu. Enn bólar þó ekki neitt á þess
ari leiðréttingu hjá Ingólfi.
Hvað tefur Ingólf? Meinti hann ekkert með loforði sínu
eða beygir hann sig fyrir öflum, sem eru fjandsamleg
bændastéttinni?
Verði haldið áfram að beita bændur rangindum í þess-
um efnum, ættu þeir ekki að láta því ósvarað í næstu
kosningum.

verja
SÍÐUSTU ATBURÐIR hafa
sýnt ljóslega, að sambúðin
milli Sovétríkjanna og Rauða-
Kína hefur versnað til muna
síðan á miðju sumri. Þetta
kom til dæmis fram í ræðum
þeim, sem Chou En-lai forsæt-
isráðherra flutti í Peking um
daginn á þrettán ára afmæli
Peking-stjórnarinnar. Báðar
þessar ræður voru Krustjoff
fjandsamlegar, og f þeim full-
yrt, að efnahagsörðugleikarnir
skuli ekki verða til þess að
þvinga Kína til pólitískrar uPP-
gjafar fyrir Moskvu.
Áður hafði frétzt um, að fyr-
irhugað væri að loka sendiráð-
um Sovétríkjanna í Kína, á-
kafa fordæmingu á Tító í blöð-
um í Peking, einmitt þegar
Leonid Brezhnev, forseti Sovét
ríkjanna, lagði af stað í heim-
sókn sína til Belgrad, og kín-
verskt lof um Albani, einmitt
rét t eftir að birtar voru í Tir-
ana hvössustu ádeilur á Krust-
joff, sem til þessa hafa komið
fram í Albaníu
Af hálfu Sovétríkjanna var
heimsókn Brezhnev til Júgó-
slafíu fyrir fram ákveðið högg
í andlit Kína. í fyrra mánuði
var birt í Moskvu áður óþekkt
en mikilvæg fræðileg skýring,
sögð efíir Lenin. Og vafalaust
mun valdhöfunum í Peking
finnast það meira en undarleg
tilviljun, að þessi skýring Len-
ins heitins skuli vera stefnu
KrTJBtfóffs' til styrktar.
Sambuð stjórna Kína og
Sovétríkjanna er misfellulaus
á yfirborðinu, en þó svo köjd
sem vei'ða má. Það var tákn-
rænt, að sendiherra ICína, sem
hvarf frá Moskvu fyrir
skömmu, varð aá láta sér nægja
að kveðja undirmann Krust-
joffs, en sendiherra Vestur-
Þýzkalands, sem hvarf á braut
um sama leyti, var boðið heim
til Krustjoffs.
SAMBÚÐ FLOKKANNA í
löndum þessum gæti varla ver-
ið verri en hún er. „Klögumál-
in ganga á vixl“ Engum dylst,
að þegar talað er í Peking um
„Tító“, „nútíma endurskoðun-
arsinna, eða því um líkt, þá
er átt við Krustjoff. Og þegar
vikið er í Moskvu að „kredd-
um“, „sértrúnaði“ og „fólki“,
sem þykist vera „Leninistar“.
þá er átt við Mao Tse-tung og
samstarfsmenn hans. Kína nýt
ur þeirra forrétinda, að geta
skammazt gegnum Albani, sem
Krustjoíf sleit stjórnmálasam-
bandi við í fyrra, og þurfa því
hvergi að draga af í orði. Kín
verjar verða aftur á móti sjálf
ir að tala gætilega og láta séi
nægja að gefa í skyn, vegna
stjórnmálasambandsins við
Sovétríkin. Því er það, að ný.i
asta lýsingin á afstöðu Kina
birtist í málgagni albönskn
stjórnarmnar. Kjarni þeirrar
lýsingar er, að Krustjoff hafi
svikið heimsbyltinguna og al
þjóðakommúnismann, og sé að
reyna að ná samkomulagi við
Bandaríkin og aðra „heimsveld
issinna“, á kostnað kúgaðra
hvarvetna um heim o.s.frv.
Rætur núverandi ágreinjngs
milli Sovétríkjanna og Kína
standa auðvitað í fortíðinn: f
því sambandi kemur til greina
Kússa og Kín-
fer versiiandi

CHOU EN LAI
forsætisráðherra Kína.
ágreiningurinn um Albani í
fyrra, andúð Kínverja á Stalín-
fjandskap Krustjoffs og afneit-
un hans á óhjákvæmileika ó-
friðar. Og valdhafarnir í Pek-
ing eru gramir yfir því, að Sov-
étríkin neita að hjálpa Kína
svo að um muni í þess miklu
efnahagsörðugleikum.
Af nýjustu fréttum má ráða,
að enn fleira komi til. Meðal
þess má nefna framkomu Sov-
étríkjanna gagnvart Indlandi,
sem nýtur bæði efnahags- og
hernaðaraðstoðar Sovétríkj-
anná þrátt fyrir skærur á landa
mærum þess og Kína. Þá hefur
valdhöfunum í Peking stórlega
mislíkað, að Krustjoff ákvað
að mynda ríkjabandalag upp
úr „samtökum um gagnkvæma
efnahagsaðstoð", en Kína og
Albanía eru þar eðlilega ekki
með, en Ytri-Mongólía er orðin
meðlimur. Kínverjar eru greini
lega bálreiðir Krustjoff fyrjr
að stinga opinberlega upp á
því, að efnahagsleg samvinna
takist milli þessa bandalags og
sameiginlegs markaðar í Evr-
ópu.
Áherzla á efnahagslega sanv
keppni til sigurvinninga fyrir
kommúnismann í stað bylting
ar, hefur einnig sætt andúð. í
Peking hefur verjð deilt á
þessa stefnu og hún talin arf
'aki ákveðinna andstæðinga
Lenins, sem uppi voru fyrir
hálfri öld.
RÚSSAR HAFA GÆLT við
Júgóslavíu Títós og ástundað
efnahagssamvinnu við rikis
stjórnir, sem eru svipaðs sinn
is. En Kínverjar hafa ekki
setið auðum höndum Svo vjrð
ist, sem Kína sé í þann veginr
að takast að fá Norður-Kóreu
og Norður-Víet-nam til þess ar
snúast á sveif með sér Norður
Kóreumenn eru a.m.k farnir
að deila á Júgóslava og fnd
verja og afneita línunni frá
Vfoskvu.
Þá hafa Kínverjar einnig
reynt að ná sambandi við
kommúnistaflokka í löndum.
sem ekki lúta stjórn kommún
ista. Kommúnistar í Indónes-
íu eru að mestu á þejrra bandi
og meðai kommúnista í Ind-
landi og Japan er áhallt um
fvlgjendur Moskvu og Peking
Enn má nefna bætt viðskipta
samband milli Kína og Japan
Nú geta Kínverjar keypt í Jap
an þær vélar, sem þeir þurftu
áður að kaupa frá Sovétríkjun-
um. Þetta bendir til að Kín-
verjar hafi ekki í huga að
hraða aukningu viðskipta sinna
við Sovétríkin, þegar þeir rétta
við eftir efnahagsörðugleikana
Þegar verið er að ræða sam-
búðarhorfur Kínverja og Rússa,
þarf að taka tillit til þeirra
afla, sem vilja treysta tengsl
þeirra, endu síður en hinna,
sem vilja aðskilja þá. Meðal
beggja er vakandi vitund um
þann hnekki, er stjórnir land-
anna biðu, bæði heima og er-
lendis, ef um beinan pólitísk-
an fjandskap yrði að ræða
Valdhafarnir í Peking hafa
þegar látið í ljós áhuga sinn á
pólitísku siðferði innanlands
og óttast því sennilega aukinn
byrr andkommúnista í Kína
við beinan, pólitískan fjand-
skap Kínverja og Rússa En
sennilega óttast Rússar mest
þann hnekki, sem pólitísk áhrif
þeirra meðal vanþróaðra þjóða
í Asíu, Afríku og Suður-Ame-
ríku biði við friðslit við Kín-
verja.
Enn ber þess að gæta, að
hver um sig gerir sér von um,
að á geti orðið þær breytingar
meðal forustu hins, að viðhorf-
in breytist honum í hag, eí
tekizt getur að halda þeim
yfirlýsta friði, sem enn er við
líði.
ÞAÐ ER EINKUM tvennt,
sem aðskilur. Annað er sú
sannfæring beggja, að forusta
hins hafi svikið framgang al-
þjóðakommúnistahreyfingarinn
ar í heiminum. Hitt eru árekstr
ar gagnstæðra hagsmuna ríkj-
anna, sem eðlilega valda sund
urþykkju.
Hvað Kínverja áhrærir er
ekki lengur fyrir hendi sú fjár
hagslega ástæða til samstöðu,
sem efnahagsaðstaða Sovétríkj-
anna olli um miðbik síðasta ára
tugs. Sambandið við Sovétríkin
hefur þverc á móti háð Kínverj
um að undanförnu, þar sem það
hefur orðið að greiða þeim
gamlar skuldir með því að
flytja meira til Sovétrikjanna
en það hefur fengið frá þeim
í staðinn.
Það sem mest ber á um þess-
ar mundir er gagnkvæm og auk
inu gremja beggja, hvors í ann
ars garð, og ný og vaxandi
hneigð til að bjóða hinum byr.s
inn opinberlega Til þessa verð
ur að rekja rætur Þess, að Tító
ar boðið til Moskvu í desember
n k., eins og tilkynnt var 5.
b.ni og þeirrar andúðar á Krust g
ioff, sem látin var opinberlega K
\ ljós í Peking um svipað leyti íf
í Ijósi þessara og fleiri atvika
sem benda til aukinnar óvild
ar, virðist sá möguleiki vera 5
fyrir hendi. að fljótlega geti i
orðið um fullan. opinberan í'
f.iandskap að ræða milli Sovét
ríkjanna og Kína kommúnis- i?
mans, þrátt fyrir þau öfl meða! &
begg.ia. sem gegn því vinna
(Grein þessi birtist I
The New York Timer
7. þ.m. Hér er hún
það mikið stvtt á köfl'
um, að fremur bæri a'
nefna það endursö.gr
en þýðingu — Þýð )
‘ 73
T f M I N N, laugardagurinn 13. októbcr 1962
7