Tíminn - 23.10.1962, Blaðsíða 2

KKKT FÚLK FRÁ SJÚNAR-
Mil LÆKNISFRÆDINHAR
Það er ekki gaman aS hafa
einkalíf sem er opinbert.
Jafnvel þeir sem komnir eru
í gröfina og hafa fengi'ð sinn
legstein eru ekki friðlýstir.
í mörgum tilfellum er þaS
einmitt þá sem fyrir alvöru
er farið að hnýsast í einka-
legustu atvik úr lífi manns.
Fólk fær strax nokkuð aðra
hugmynd um þjóðhetjur
þegar skólabókahöfundar
eru hættir að fjalla um þær
en aðrir teknir við. Þetta á
ekki sízt við þegar miklir
menn og konur eru skoðað-
ar f smásjá læknisfræðinn-
ar.
Frammi fyrir lækninum eru
keisarar og drottningar nakin
og varnarlaus sem ungbörn.
Leyndarskyldan sem verndar
hinn almenna borgara, er ekki
jafnörugg, þegar í hlut á ein-
hver persóna, sem hátt er yfir
aðra hafin. Því er það að dr. Ove
Brinch hefur ekki látið fram
hjá sór fara ýmisleg furðuleg
smáatriði og einkennilega hluti
hann setti bók saman um ýmsar
helztu persónur sögunnar út frá
sjónarmiði læknisfræðinnar. Þó
er ekki hægt að ásaka höfundinn
fyrir óþarfa hnýsni í óviðkom-
andi mál, allt s-tuðlar þetta að
því að varpa skýrara ljósi á um
ræddar persónur og skýra margt
í fari þeirra sem mönnum áður
var hulið.
Ýmislegt uggvænlegt
kemur í Ijós
Lesandinn furðar sig mest á
því hvað sálrænar og kynferðis-
legar veilur eru tíðar í fari þessa
fólks. Með fullri virðingu fyrir
hinu bláa blóði, kemur í ljós að
það er ekki i svo mörgu frá-
brugð'ið hinu rauða. Með öðrum
orðum: ef almennt fólk væri
grannskoðað af jafnmikilli ná-
kvæmni út frá sjónarmiði lækn-
isfræðinnar þá er hætt við að
ýmislegt uggvænlegt kæmi í ljós.
Það sem kallast normalt í fari
manna virðist oft á tíðum ekki
að sama skapi almennt og jafn-
vel þegar náttúran hefur lagt
sig fram kemur maðurinn oft
til skjalanna og klúðrar ágætum
verkefnum hennar.
Jósefína í sálkönnun
í einum kafla bókarinnar rann
sakar Ove Brigch andlegt heil-
brigði keisaradrottningar Napól-
eons, en hún hét Jósefína eins
og menn muna. Lýsing hans á
drottningunni er jafn vægðar-
laus og skýrsla á geðveikrahæli
eða frásögn blaðamanns.
Einhver af forfeðrum Jósef-
inu var af Indíánaættum. Hún
Kristín Svíadrottning.
var löt og hafði skemmdar tenn
ur og þegar hún brosti eins og
Móna Lísa, þá var það eingöngu
í því skyni gert að fela tann-
skemmdirnar Foreldrar hennar
höfðu að öllu leyti vanrækt upp
eldi hennar. Hún var fákunnandi
eins og krakki úr sveitaþorpi
(hví skyldu börn úr sveitaþorp-
um vera sérlega fákunnandi?).
Hún leit aldrei í bók, var afskap-
lega yfirborðskennd og slúður-
kerling hin versta. Hún var f jarri
því að vera greind, fremur var
hún heimsk. Hún sóaði fjármun-
unum út í veður og vind og blíðu
sinni einnig. Hún stundaði hina
ævafornu atvinnugrein konunn-
ar áður en hún komst í kynni
við Napóleon, Tveim dögum eft-
ir brúðkaupið hélt hún fram hjá
honum. Hún var lygin með af-
brigðum og flöktandi. Napóleon
hefði ekki getað fundið verri
dræsu, en hann hefur það sér til
málsbóta að hann var sífellt önn
um kafinn, og hún hafði lag á
því að' dylja heimsku sína og
htystaði á tal lærðra manna eins
og hún skildi það allt. Ove Brinch
tekur það einnig fram að aðrir
lærðir og miklir menn hafi kunn
að þvi bezt að vera kvæntir
hálfgerðum gæsum.
Jafn sigurstranglegur
Konuvalið reiknast því Napol-
. eon ekki til neinnar ávirðingar.
Höfundurinn afsannar rækilega
það sem lengi og oft hefur verið
borið á hinn nafntogaða her-
keisara að hann hafi ekki verið
kvennýtur. Það er varla til sú
ávirðing sem ævisagnaritarar
hafa ekki klínt á Nepóleon, m. a.
að hann hafi ekki getað gagnazt
konum. En jafnvel þótt hann
lyki ævi sinni sem feitlaginn gam
all maður og ætti-jerfitt að halda
vatni, þá er það fnllvíst að hann
var jafn sigurstrahglegur á víg-
velli hjónarúmsins og annars
staðar.
Elísabet I. —
karl eða kona?
Aftur á móti eru sögusagnir
um að drottningar þær sem set-
ið hafa á stóli og ráðið ríkjum,
hafi fremur verið karlar og þær
sögusagnir styður dr. Ove Brinch
með rannsóknum sínum.
Þetta á til dæmis við um Elisa-
betu I., hina síðustu, mestu og
leyndardómsfyilstu af Tudor-
ættinni á veldisstól í Englandi.
Margir minnast hennar vegna
þess haturs sem hún bar til Mar-
íu Stuart. Þegar rannsökuð er sú
vitneskja sem nú er til um Elisa
betu drottningu með hliðsjón af
nútímalæknisfræði, þá leikur
enginn vafi á því að hormóna-
starfsemi líkamans var öll rugl-
uð. Ef beitt hefði verið þeirri
tækni sem nú er hægt til að
telja krómósómin í henni, þá er
A FÖRNUM VEGI
Jósefína — eiginkona Napoleons
SAMKVÆMT fjárlagafrumvarpi því,
sem nú liggur fyrir, eru ætiaðar
240 milljónlr til kennslumála, eða
skólahalds í landinu. Þetta vlrðist
allhá upphæð, en þegar betur er
að gáð, verður minna úr henni.
Heildarupphæð fjárlaga er rúm-
lega 2000 milljónir kr„ og eru því
æ'tluð til kennslumála rúmlega 12%
af heildarupphæðinni. Þótt talan
sé nokkuð hærri en næsta ár á
undan kemur I Ijós, aj( um veru-
lega lækkun tll kennslumála er að
ræða. ( fyrra var ætlað til kennslu
mála 14% af heildarupphæð fjár-
laga og fyrir nokkrum árum var
þessl tala 15—16%. Margar þjóðir
telja eðlllegt, að ætla til kennslu-
mála 18—20%, en auðvitað er
þetta ekki með öllu sambærilegt,
því að ýmlslegt fleira kemur til
greina, svo sem mismunandi dýr-
tíðargrelðslur hjá ýmsum þjóðum.
Hér á landi eru þessar greiðslur
yfir 400 milljónir, svo að ekki er
við þvf að búast, að hundraðshluti
fjárlaga til kennslumála sé hér
eins hár og sums staðar annars
staðar. — Fleira kemur og til.
HINS VEGAR er augljóst mál, að
12% er ískyggilega lágt hlutfall
og allt of lágt, og verst er, að
þessi hlutfallstala skuli hafa lækk
að svo mjög hin síðustu ár. Telja
mætti sæmilegt ,miðað við aðstæð-
ur, að til kennslu og skólamála
væri ætluð a.m.k. 16% af heildar-
upphæð fjárlaga, eins og þau eru
það fullvíst að karlkynsfr'umur
hefðu verið í meirihluta, þótt
hún liti út sem kona að ytri ■
ásýnd. En kvenlegt yfirbragð i
hennar var aðeins á ytra borði.
Hún gat ekki þóknazt karlmönn-
um þótt hún vildi, hún forðaðist
hjúskap eins og heitan eldinn
en samt hafði hún kvenlega kyn
hvöt.
Örlög hennar hljóta að vekja
alla til meðaumkvunar, þrátt fyr
ir ytra prjál og glæstan umbún-
að.
Hlaupið undir bagga
Kristín Svíadrottning varð að
hlíta svipuðum örlögum. Lúðvík
XIII. átti við keimlík vandamál
að stríða sem sviptu hann allri
hugarró. Þótt hann væri kvænt-
ur Önnu af Austuriíki í 23 ár,
þá hafði hann engan áhuga á^
konum, heldur aðeins ungum'
karlmönnum Þótt hann eignað-
ist þrátt fyrir það hraustan, karl
mannlegan og vífinn son, Lúðvík
XIV. þá kom það til af því að
Jósías Rantzau, kvennagullið
mikla, hljóp undir bagga. Hann
missti seinna handlegg, fót og
auga en hélt alla tíð áhrifa-
valdi sínu yfir konur.
Örlagaríkar afleiðingar
Já, það var fjör í tuskunum
allar þær aldir sem um getur í
bókinni. Jafnvel þótt menn böl-
sótist' yfir siðleysi unglinganna
nú á dögum, þá getur það ekki k
verið verra en þá. Að minnsta
kosti er engin hætta á því leng-
ur að siðleysið hafi svo örlaga-
ríkar afleiðingar nú eins og þá
Kynsjúkdómur eins og sárasótt
hefur hrjáð marga mikla og mik-
(Framhald a 13 siðu'
nú. Þörf fyrir eflingu skólanna og
nemendafjölgun hér á landi er svo
mlkil. Þetta eru mál, sem Alþingi
verSur a3 gefa góðan gaum. Sú
þróun, sem nú á sér staS, er hættu
leg og hefnir sín síSar geipiiega.
Á ÞESSA LEIÐ mælti skólastjóri
viS þann, sem þetta ritar á dög-
unum, Hann hafði á reiSum hönd
um margar samanburSartölur um
þessi efni, bæði samanburð milli
ára á síðustu áratugum hér á landi
og samanburð við önnur lönd. Það
þýðir ekki að nefna hærri tölur
en áður, sagðl hann, þegar saman
burður sýnir, ajj um stórfellda
lækkun er að ræða.
— Hárbarður.
Tolleringar Bjarna
í nokkur m'isseri hefur það
verið síbyljusönigur Morgun-
blaðsins oig annarra stjórnar-
btaða, að Framsókmarflokkur-
inn og kommúnistar liefðu gert
með sér „þjóðfylkingu", og á
mi'lli þeirra gengi ekki hnífur-
inn. Tíminn og Framsóknar-
flokkurinn hafa verið hrakyrt-
ir sí og æ fyrir það að „,efla
kommúnista“, ganga undir
þeim, hygia þeim á allar lund-
ir. Þetta hefur verið megin-
árásarefni oig ekkert minna á
hendur Framsóknarflokknum
nú um hríð. Mörg forystugrein
in Iicfur verið um þetta skrifuð
í Moigga, og Bjarni Benedikts-
son hefur þráfaldlega á þessu
stagazt í Keykjavíkurbréfi
sínu. Það var því ekki að undra,
þótt menn yrðu svolítið hissia,
þegar þeir lásu eftirfarandi
pistil i Reykjavíkurbréfi sl.
sunnudag:
„Framsóknarmen,n og komm
únista greinir á um margt, svo
margt, að engar líkur eru t'il
þess, að samstjórn þeirra í
la.ndinu gæt'i haldizt nemia
skamma hríð“...... Og litlu
síðar:
„Samvinna Fmmsóknarmanna
og kommúnista að uppbyggi-
legu starfi endist skammt. Jafn
vel þótt enn reyni einungis á
í andstöðunni eru kommúnistiar
nú þegar famir að uaga siig í
handarbökin yfir að hafa liamp
að Framsókn um of sem vinstri
flokki. Þeir vissu raunar frá
upphafi, að Framsókn er ekki
fremur vinstri flokkur en
hægri. Forystulið hennar er
einungis vialdastreituklíka, sem
allt vill vinna til þess að fá
að vera í stjórn. Eðl'i málsins
samkvæmt er hún jafnóheil I
samvinnu við kommúnista sem
alla aðna. Hún hagnýtir sér til
fulls, að kommúnistar hrósa
henni sem sem vinstri hetjum,
en bregður fyrir þá fæti, hve-
nær sem hún má“.
Hvernig Iízt möunum á?
Framsókn, sem hingað til hef-
úr alið og nært kommúnista og
blátt áfram haldið þeim v'ið
að dómi Bjarna og Mugga, er
nú allt í einu farin „að bregða
fyrir þá fæti, hvenær sem hún
má“.
Ætli þetta bregði ekki sæmi
legu ijósi yfir það, hvers eðl-
is sá áróður íhaldsins hefur
verið, að setja „kommúnista-
stimipil á Framsóknarflokk-
inn? Staðlausir stafir oig ómerk
orð. Og Bjarni gerir sér hægt
um vik og snýr við blaðinu,
þeg.ar honum þykir hæfa. Það
gæti og orðið hæfileiga auðráð-
in gáta fyrir menn að ráða,
hvort þessi skrif séu gerð af
meiri vinsemd við kommúnista
eða Framsókn.
Bjarni byrjar þennan sunnu-
dagspistii sinn með því að
mæia eindregið með tollering-
um og því ti'l áherzlu birtir
hann mynd af tolleringum með
spjalli sínu. Á það einkar vel
við. Þessi skrif sem hér hafa
verið rakin, eru andlegar toll-
eringar — ýmist upp eða nið-
ur, í ökla eðia eyra, það sem
upp snýr í dag veit niður á
mongun.
Leyndardómurinn
upplýstur
fslenzk kornframleiðsla má
ekki njóta jafnréttis við er-
lenda á markaði hér innan-
Iands, því að það getur hvatt
bændur til að rækta korn. fs-
lenzkir bændur eiga alls ekkl
að vera að fást Við kornrækt,
Framhald á bls. 13.
2
T I M I N N, þriðjudagurinn 23. október 1962