Tíminn - 30.10.1962, Blaðsíða 6

TÓMAS KARLSSON RITAR

þingfréttir
'í'. . : ^
mm
Aðflutningsgjðld og söluskattar af
landbúnaðartækjum verði afnumin
Þeir Ásgeir Bjarnason, Sig-
urvin Einarsson, Karl Krist-
jánsson, Páll Þorsteinsson,
Hermann Jónasson og Ólafur
Jóhannesson þ.e. allir þing-
menn Framsóknarflokksins í
efri deild hafa lagt fram frum-
varp til laga um afnám að-
flutningsgjalda og söluskatts
af vélum og tækjum til land-
búnaðar.
Ásgeir Bjarnason, 1. flm.
mæUi fyrir frumvarpi þessu
í efri deild í gær og kom til
nokkurra orðaskipta milli
hans og Magnúsar Jónssonar,
bankastjóra Búnaðarbankans,
6. þ.m. Norðl. eystra. í fram-
söguræðu sinni sagði Ásgeir
Bjarnason m. a.:
Ein af óhjákvæmilegum þörfum
nútímabúskapar er vélakostur,
sem kaupa verður erlendis frá.
Það er tómt mál að tala um bú-
skap án hans.
Frumvarp þetta er flutt til að
greiða götu þess, að hægt verði
að byggja landbúnaðinn upp
tæknilega.
Með gengisfellingunum tveim:
1960 og 1981, hækkuðu vélar til
landbúnaðarins stórkostlega í
verði, Hefur sú hækkun orðið
landbúnaðinum mikið áfall, —
ekki sízt byrjendum í búskap.
Hækkandj innkaupsverð þýðir,
að óbreyttum tollum og sköttum
til ríkisins, hækkandi tolla og
skatta í krónum. Þar hefur hækk-
un hlaðizt á hækkun ofan.
Ómissandi tæki eins og dráttar-
vél (Massey Ferguson 35, stand-
ard gerð) kostar nú kr. 106 000.00.
Þar af eru tollar og söluskattur
til ríkissjóðs kr. 27 000.00. Um þá
fjárhæð mundi þessi vél lækka í
verði, ef frumvarp þetta yrði að
lögum.
Frumvarpið felur fyrst og
fremst í sér — í stuttu máli sagt
— að afnema tolla og skatta, sem
nú eru á vélum og tækjum, sem
nauðsynleg eru við almennan bú-
rekstur. Hér er því um stórfellt
hagsmunamál að ræða fyrir bænda
stéttina og framþróun landbúnað-
arins.
Sjávarútvegurinn nýtur sam-
bærilegra tolla- og skattakjara í
ÁSGHIR
SIGURVIN
KARL
PÁLL
HERMANN
ÓLAFUR
ýmsum greinum og hér er farið
fram á til handa landbúnaðinum.
í öðru lagi er lagt til í frv. að
endurgreiða alla tolla og skatta af
dísilvélum (rafstöðvum) til nota
á sveitabæjum, sem fá ekki raf-
magn í náinni framtíð frá héraðs-
veitum rikisins. En öllum, sem til
þekkja, má ljóst vera, hversu gíf-
urlegur munur er á þvi að hafa
einkarafstöð og standa undir
rekstri af henni eða njóta raf-
magns frá samsveitum, sem alla-
jafna kostar miklu minna og skap-
ar meira öryggi.
Þá er í þriðja lagi gert ráð
fyrir því í frv., að endurgreiddir
verði tollar og skattar af þeim
hljóladráttarvélum, sem bændur
hafa keypt eftir 20. febrúar 1960,
þ. e. síðan fyrri gengisfellingin
kom til framkvæmda.ju ,
• • • ’ ‘ ,
Verður því ekki trúað að o-
reyndu, að. þinginenn samþykki
ekki þetta frumvatp, svo Ijóst
sem nú liggur fyrir, hve kreppir
að bændum og mikil þjóðarnauð-
syn er, að landbúnaðurinn geti vél-
vætt sjg og fullnægt sívaxandi
þörf þjóðarinnar fyrir landbúnað-
árafurðir.
Ásgeir Bjarnason benti enn-
fremur á, að svo gífurlegar hafi
hækkanir á vélum orðið af völd-
nm aðgerða núverandi ríkisstjórn-
ar, að þrátt íyrir það, að afnumd-
ir yrðu tollar og söluskattar af
þessum tækjum, þ. e. ef frv. þetta
yrði að lögum, myndu hjóladrátta-
vélar samt kosta 26 þús. krónum
meira en þær kostuðu 1958, en þá
kostuðu þær 53 þús. Eftirfarandi
tæki myndu lækka í verði sem
hér segir, ef frumv. yrði að lög-
um:
Moksturstæki með skúffu og
heykvísl, sem nú kostar rúmar 19
þús. krónur myndi lækka um
kr. 4,399,— eða niður í 14,686,—.
Sláttuvél. sem kostar nú kr.
11.526,— myndi lækka um rúmar
★★★ Þórarinn Þórarinsson mælti i gær fyrir frumvarpi sínu um
eftirlit með ferðaskrifstofum. Er þetta frumvarp í samfloti
með frumvarpi hans um afnám einkaréttar Ferðaskrifstofu
ríkisins á móttöku erlendra ferðamanna hér á landi. Var
getið um þetta frumvarp í sambandi við 1. umr. um frv. um
breyting á lögum um Ferðaskrifstofu ríkisins. Þetta frv.
kveður á um að réttur ferðaskrifstofu til að taka á móti er-
lendum ferðamönnum sé háð leyfi ráðherra, er setur skilyrði
slíkra leyfa í reglugerð, og verði settum skilyrðum ekki fylgt
skuli það valda leyfismissi.
Alfreð Gíslason og Einar Olgeirsson hafa lagt fram tillögu til
þingsályktunar í sameinuðu þingi um tafarlausan brottflutn-
ing Bandaríkjahers af íslandi og að ísland taki upp hlut-
leysisstefnu.
2 þúsund krónur eða niöur í kr.
9,442,—. Múgavél kostar nú rúm-
ar 13 þús. krónur, myndi lækka
niður i kr. 10,200,— eða um tæp
ar 2,800,— krónur. Heyblásari,
sem nú kostar kr. 12,838,— myndi
kosta kr. 10,500,—, ef frumv. yrði
að- lögum. Áburðardreifari kostar
nú kr. 9,787,— en myndi lækka
nið'ur í kr. 8,019,—. Öll þessi tæki
myndu þrátt fyrir þessa lækkun
verða miklum mun dýrari en þau
vora 1958.
Ákvæði frumvarpsins er kveður
á um endurgreiðslu á aðflutnings-
gjöldum og sölusköttum af vörum
(il rafmagnsframleiðslu í sveitum,
þar sem ekki er völ á rafmagni frá
samveitum, sagði Ásgeir, að væri
mikið réttlætismál. Árlega leggur
rikið fram fé til að standa^ undir
írékstri j'dfmagnsVéithk. Hér er
því um aðstöðujöfnun að ræða
milli þeirra, sem njóta raforku
frá því opinbera og hinna, sem
staðhátta vegna geta ekki átt þess
kost, en verða að kaupa dýrar
vélar til raforkuframleiðslu fyrir
bú sín og verða að standa að öllu
leyti sjálfir undir rekstri þeirra,
en taka samt sinn þátt í rekstri
héraðsveitna eins og aðrir lands-
menn. 4 kw. dísilrafstöð kostaði
árið 1958 um 21 þús. krónur en,
nú kostar slík dísilrafstöð 37 þús.
krónur eða hefur hækkað um 16
I þús. krónur. Ef þetta framvarp
verður að lögum lækkar hún um
kr. 8,500.— en kostar samt sem
áður kr. 7.500.— meira en hún
kostar samt sem áður kr. 7.500.—
meira en hún kostaði 1958 Hér
er um mjög litlar upphæðir að
ræða árlega hjá rikissjóði, en þær
myndu hjálpa mikið og bæta úr
brýnni þörf margra heimila. sem
ekki eiga kost raforku frá ríkisraf-
veitum.
Ásgeir Bjarnason lagði áherzlu
á það, að hér væri ekki verið að
fara fram á sérréttindi til handa
bændastéttinni, heldur væri að-
eins verið að fara fram á það, að
landbúnaðurinn nyti sama réttar
og sjávarútvegurinn nýtur í þess-
um efnum, þ.e. jafnrétti. Hér er
ekki um neinn óbærilegan tekju-
missi ríkissjóðs að ræða. Það sem
hér er um að ræða er t.d. aðeins
örlítið brot af reksturshagnaði
rikissjóðs 1961, sem nam 154 millj
ónum króna og greiðsluafgangur
þá 57 milljónum. hvað þá ef borið
er saman við áæ laðar tekjur á
næsta ári, en þær nema nokkuð á
þriðja þúsund milljónum og inn-
flutningur landbúnaðartækja
hverfandi brot af öllum innflutn-
ingi til landsins. Á það mætti
einnig benda, að útgjöld og þátt-
taka ríkissjóðs í kostnaði sam
kvæmt jarðræktarlögunum hefði
numið s.l. ár 17 milljónum króna
minna en 1955 skv. sömu lögum,
miðað við verðlag ársins 1961. Ef
frumv. þetta nær fram að ganga
verður mun auðveldara að tryggja
bændastéttinni fullkomna tækni
við búrekstur á sambærilegu
verði og við svipaða aðstöðu og
sjávarútvegurinn nýtur nú og ekki
er ólíklegt að unga fólkið athyllt-
ist landbúnaðinn meira en nú er,
ef unnt væri að tryggja, að í sveit-
um landsins gæti það lifað við
fyllstu tækni frá byrjun búskapar-
ins og þyrfti ekki að óttast það, að
verða að hverfa frá vegna ónógs
stuðnings þjóðfélagsins við fyrstu
vængjatökin, en það er mikjð hags
munamál alls þjóðfélagsins, að
sveitabúskapur dragist ekki sam-
an, svo landbúnaðurinn geti jafn-
an tryggt nóg af góðum og ódýr-
um afurðum á borð landsmanna.
Magnús Jónsson sagði það skrýt-
ið, að þetta skyldi verða að rétt-
lætismáli hjá Framsóknarmönn-
um svona allt í einu. Hvi gerðu
Framsóknarmenn þetta ekki með:
an þeir voru í stjórn? Fráleitt að
halda því fram, að hagur bænda sé
eitthvað verri núna en hann var
í stjórnartíð Framsóknarmanna.
Taldi Magnús það hin örgustu öf-
ugmæli, að halda því fram, að
bændur væru hart leiknir af að-
gerðum núverandi stjórnarflokka.
Sagði hann það þó rétt, að óger-
legt væri að stunda búskap nema
hafa fullkominn vélakost og vélar
væru stór útgjaldaliður i bú-
rekstrinum, og hann gæti verið
sammála flutningsmönnum um að
rétt væri að athuga þetta mál. Nú
væri tollskráin í endurskoðun hjá
stjórnarvöldunum og rétt að at-
huga þessi mál vel í sambandi
við þá heildarendurskoðun og hvað
auðið er að ganga langt í þessum
efnum. en um það kvaðst hann
ekkert vilja fullyrða á þessu stigi
málsins.
Ásgeir Bjarnason kvaðst treysta
Magnúsi Jónssyni til að veita mál-
inu gott lið í sambandi við endur-
skoðun toilskrárinnar og tryggja
það, að sú lækkun aðflutnings-
gjalda á landbúnaðartækjum, ef
til kæmi. yrði meira en sýndar-
mennska ein. Þá hrakti Ásgeir
þá fullyrðingu Magnúsar Jónsson-
ar, að ekki hefði verið um sam-
drátt að ræða í' landbúnaði hin
síðustu ár. Fór hann með óyggj-
andi tölur máli sinu til stuðnings,
er sýndu ljóslega mikinn samdrátt
í framkvæmdum bænda. 1961 varð
nýrækt 522 ha minni en 1958
Girðingar urðu 1961 145 km.
styttri en' 1958 Steyptar þurrheys-
hlöður urðu 1961 54812 rúmmetr-
um minni en 1958, og þurrheys-
hlöður úr öðru efni 3153 rúmmetr-
um minni. Byggðar votheyshlöður
Þingstörf í gær
í efri deild var aðeins ei'tt
mál á dagskrá. Frumvarp
Framsóknarmanna um af-
nám a'ðflutningsgjalda af
vélum til landbúnaðar, og
er skýrt ýtarlega frá um-
ræðum um það mál hér á
síðunni.
f neðri deild mælti Bjami
Benediktsson heilbrigðis-
málaráðherra fyrir stjórnar-
frumvarpi um Iyfsölulög.
Þá mælti Þórarinn Þórar-
insson fyrir frumvarpi um
ferðaskrifstofur.
Fundir verða í báðum
deildum Alþimgis í dag. f
neðri deild er m.a. mála á
dagskrá frumvarp Þór-
arins Þórarinssonar og Hall-
dórs E. Sigurðssonar um af-
nám innflutningsgjalds af
heimilisvéium.
á árinu 1961 urðu 6737 rúmmetr-
um minni en 1958, og þannig
mætti áfram telja. — Þá beindi
Ásgeir þeirri fyrirspurn til Magn-
úsar Jónssonar, hvað liði væntan-
legum lánveitingum út á vélar úr
stofnlánadeild landbúnaðarins í
Búnaðarbankanum.
Magnús Jónsson sagði, að það
þyrfti ekki að benda til samdrátt-
ar þótt bændur fjárfestu ekki sí-
fellt og stöðugt ár eftir ár. Talið
er að margir bændur hafi fjár-
fest of mikið, þar sem búrekstur
margra hefur ekki vaxið í fullu
samræmi við fjárfestinguna og
hin mikla fjárfesting hefur skap-
að mörgum bændum áhættu. Sagði
Magnús, að fyrst og fremst ætti
að vinna að því að hagnýta þá
fjárfestingu, sém orðih er í land-
búnaði. Magnús sagði, að stofn-
lápadeildin hefði ekki tekið neina
ákvörðun um það enn, hvernig
hagað yrði lánveitingum út á drátt-
vélar eða hvort slíkar lánveitingar
gætu komið til framkvæmda á
þessu ári, en margir lagalegir og
og aðrir vankantar væru á að koma
slíku á. Búnaðarbankinn hefur
iánað út á vélar Ræktunarsam-
bandanna 30% af andvirði til 6 ára
með kjörum stofnlánadeildar, og
taldi Magnús ekki óliklegt að lán
út á dráttarvélar gætu oroið eitt-
hvað svipuð, þótt ekkert væri hægt
að fullyrða um það enn.
Ás.geir Bjarnason kvaðst harma
það, að ekki skuli hafa verið tekin
ákvörðun um það enn, hvort lánað
yrði út á dráttarvélar á þessu ári,
en nú væri orðið mjög áliðið árs.
Taldi Ásgeir að lán Búnaðarbank
ans út á jarðyrkjuvélar Ræktunar-
sambandanna væru þannig til kom
in, að ríkissjóður hefði vanrækt að
greiða tilskilinn styrk 50% eins og
áður var, til vélakaupa, og aðeins
greitt 25% styrk og Búnaðarbank-
inn síðan látinn hlaupa undir
baggann af þessum sökum til að
liðka til.
Magnús Jónsson sagði, að ríkis-
sjóður væri ekki skyldugur að
greiða 50% styrk í lögunum væri
aðeins kveðið á um að styrkurinn
væri allt að 50% í upphafi, þ.e. við
fyrsta stofnkostnað Ræktunarsam-
bandanna, en siðan ættu að mynd-
ast fyrningarsjóðir og Ræktunar-
samböndin að annast sjálf endur-
nýjun tækja, en ríkissjóður hefði
samt haldið áfram að greiða 25%
kaupverðs, þótt hann eigi væri til
þess skyldaður í lögum.
Málinu var vísað til 2. umr. og
fjárhagsnefndar.
TÍMINN, þriðjudaginn 30. október 1962