Tíminn - 30.10.1962, Blaðsíða 7

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURtNN
Framkvæmdastjóri: Tómas Arnason Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson Ritstjórnarskrifstofur i Eddu
búsinu. Afgreiðsla, auglýsingar og aðrar skrifstofur i Banka-
stræti 7. Símar: 18300—18305. — Auglýsingasími: 19523. Af-
greiðslusími 12323. — Áskriftargjald kr 65.00 á mánuði innan.
lands. í lausasölu kr. 4.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
Arásin á Indland
Nokkur undanfarin misseri hafa staðið yfir þrætur
mini Indverja og Kínverja um landamæri Indlands og
Kína á háfjallasvæði því, sem liggur milli landanna. Ind-
verjar hafa viljað halda sig við þau landamæri, sem
Indland hafði, þegar brezku nýlendustjórninni lauk þar,
en Kínverjar hafa talið þau ákveðin af Bretum einum
og að Kína ætti gamalt sögulegt tilkali til ýmissa svæða,
er Bretar höfðu lagt undir Indland. Þetta sögulega til-
kall virðist þó næsta óljóst, enda mun sannleikurinn sá,
að aldrei hafi verið nein nákvæmlega umsamin landa-
mæri á þessum slóðum. Hér er að mestu leyti um óbyggð
svæði að ræða, er ekki hefur verið sótzt neitt sérstaklega
eftir fram að þessu. Yfirráð yfir þeim geta hins vegar
haft nokkra hernaðarlega þýðingu.
Kínverjar hófu ekki að gera tilkali til þessara svæða
fyrr en fyrir nokkrum misserum og bentu þá á, sem rétt
var, að þeir hefðu aldrei viðurkennt þau landamæri, er
Pretar ákváðu á sínum tíma eða um 1911. Jafnhliða
þessu fóru þeir á sumum stöðum með smá herflokka yf-
ir þessi landamæri og komu sér þar upp bækistöðvum.
Á einum stað lögðu þeir allmikinn veg innan þeirra. Ind-
verjar mótmæltu þessu, en lýstu jafnframt yfir því, að
þeir væru reiðubúnir til að ræða pessi mál við Kínverja,
en þó væri það því skilyrði bundið, að Kínverjar drægju
herflokka sína burtu af því landi, sem er indverskt sam-
kvæmt landamærum þeim, er Bretar höfðu ákveðið.
Síðan hefur staðið þóf um þetta mál þangað til nú
í haust, að Kínverjar hafa fært sig upp á skaftið, flutt
mikið herlið til þessara héraða og hafið skipulega sókn
gegn varðliði Indverja þar. Indverjar hafa orðið að láta
undan síga í þessum átökum, en svo hörð hafa þau ver-
ið, að um 2000 indverskir hermenn hafa fallið, en mann-
fall Kínverja er talið enn meira. Svo er nú komið, að
indverska stjórnin lítur ekki lengur á þetta sem mein-
litlar landamæraskærur, eins og hún gerði lengi vel,
heldur stimplar þetta hreina innrás í landið og hefur
samkvæmt því fyrirskipað hernaðarástand í landinu. Þá
hefur hún bæði beðið Bandaríkin og Bretland um vopn.
Um heim allan er nú litið hinum alvarlegustu augum
á þessa atburði. Menn hafa fram að þessu trúað því, að
þessi landamæradeila myndi jafnast friðsamlega. Nú
hefur stjórn Kínverja kollvarpað þessum vonum. Hún fer
með her og stríð á hendur Indverjum. Fyrir Indverja er
ekki annað að ræða en snúast til varnar enda myndu
þeir ella missa álit sitt og verða kommúnismanum auð-
veld bráð á eftir. Heimurinn stendur hér frammi fyrir
þeirri staðreynd, að stríðsástand ríkir nú milli tveggja
stærstu þjóða Asíu.
Almenningsálitið í heiminum fordæmir í vaxandi
rnæli árás Kínverja. Stjórnendur Kína munu hljóta for-
dæmingu sem verstu árásarseggir, ef þeir hætta ekki
þessari styrjöld gegn Indverjum.
Hlutleysið ekki vörn
Indverjar eru sú þjóð, sem trúlegast hefur fylgt hlut-
leysisstefnu á undanförnum árum og talið hana vörn
gegn því, að þeir yrðu fyrir vopnuðum árásum. Innrás
Kínverja hefur nú kollvarpað þessari trú þeirra. Það hef-
ur á ný sannazt áþreyfanlega, að gegn yfirgangsstefnu
eins og nazismanum og kommúnismanum er hlutleysið
ekki vörn.
Wa!ter Lippmann ritar um alþjóðamál:
Flugskeytastöðvarnar á Kúbu og
í Tyrklandi eru sambærilegar
Uppdráttur þessi birtist nýlega í enska stórblaðinu Times og
sýnir hann i fyrsta lagi, hve langt þau flugskeyti draga, sem
Bandaríkjamenn telja að þegar hafi verið sta'ðsett á Kúbu (þau
munu draga um 1200 mílur) og svo þau flugskeyti, sem Banda-
ríkjamenn telja að verið sé afj staðsetja þar (þau draga um 2000
mílur).
ÞESSA grein skrifa ég á
miðvikudagsmorgni, og yfirlýs-
ing forsetans um hafnbann
gegn vissum vörum er einmitt
að koma til framkvæmda. Og
svarsins að handan er beðið.
Mörg skip frá Sovétríkjunum
og öðrum kommúnistaríkjum
eru á leiðinni til Kúbu. Búizt
er við að eitt þeirra sérstak:
lega, hafi bannvöru innan-
borðs. Enn hafa gæzlusveitir
okkar ekki haft nein afskipti
af þessum skipum, og við vit-
um ekki, hvaða fyrirskipanir
skipstjórunum kunna að hafa
borizt frá Moskvu.
Að svo stöddu veltur allt á
þessum fyrirskipunum. Við vit
um ekki enn, hvort þær fela
í sér fyrirmæli um að snúa við
frá Kúbu, halda áfram og leyfa
athugun á farmi, eða halda á
fram og neita allri athugun.
MEÐAN þetta er ekki vitað,
verðum við að Iáta okkur
nægja að gizka á, hvort Sovét-
ríkin láta koma til átaka á sjó
á leiðinni til Kúbu, beygja sig
fyrir hafnbanninu en hefna
þess annars staðar, eða láta
sér nægja stór orð án þess að
stórar athafnir fylgi. Til eru
þeir menn, — og ég virði dóm-
greind þeirra mikils, — sem
halda að nú sé orðið of seint
fyrir Bandaríkin að hafa áhrif
á ákvörðun Sovétríkjanna, og
forsetinn sé nú ófrávíkjanlega
bundinn ákveðinm stefnu. er
annaðhvort leiði til algers
hafnbanns eða innrásar . á
Kúbu.
Þessir menn kunna að hafa
rétt fyrir sér. En ég hef lifað
af tvær heimsstyrjaldir og eft
ir að við urðum þátttakendur
í þeim, gerðum við j bæði
skiptin sömu, hörmulegu skyss
una, Við lögðum stjórnmála-
samskiptin á hilluna um leið
og hleypt var af byssunum. í
báðum styrjöldunum uppskár-
um við mikinn sigur, en við
gátum ekki komið á friði. Hér
í landi er ríkjandi hugarfar,
sem auðveldlega gæti leitt til
þess að við gerðum sömu skyss
una enn einu sinni. Við verð-
um í einlægni að reyna að
koma í veg fyrir það.
EG SÉ fylgju þessarar
skyssu bregða fyrir í þeirri
staðreynd, að þegar forsetinn
hilti Gromyko á fimmtudag-
inn, hafði hann í höndum sann
anir fyrir flugskeytaviðbúnað
inum á Kúbu, en stillti sig
um að segja Gromyko frá því.
Þetta var að leggja stjórnmála
samskiptin á hilluna. Ef ekki
hefði verið um það að ræða,
þá hefði forsetinn sýnt Gromy-
ko myndirnar og sagt honum
einslega frá þeirri stefnu, sem
hann ætlaði að segja opinber
lega frá innan fárra daga.
Þetta hefði aukið á líkurnar
fyrir því, að yfirvöldin í
Moskvu gæfu skipunum skip-
un um að halda ekki áfram ti!
Kúbu. Ef þessi aðferð hefði
ekki breytt skipunum frá
Moskvu, ef Krustjoff hefði set-
ið fast við sinn keyp, þrátt fyr
ir hana, þá hefði hin opinbera
ræða forsetans verið sterkari.
Þá hefði ákvörðun forsetans
ekki legið undir þeirri gagn
rýni, að eitt stórveldi hefði sett
öðru úrslitakosti, án þess að
reyna fyrst að ræða málið. Ef
forsetinn hefði haft samband
við Gromyko einslega, þá
hefði hann verið að gei'a
Krustjoff kost á því, sem allir
vitrir stjórnmálamenn gera
gagnvart andstæðingi sínum, þ
e. að bjarga heiðrinum.
EG VEIT, að það þýðir ekki
að gráta yfir þeirri mjólk, sem
búið er að hella niður. En ég
vek athygli á þessu vegna þess,
að enn er um svo feikimikla
mjólk að ræða, sem hægt er
að hella niður.
Við verðum að gera okkur
grein fyrir því, að við höfum
gert tvær, aðskildar kröfur
Önnur er, að engin „árásar-
vopn“ séu framar flutt t.il
Kúbu. Um þessa lcröfu dregur
til úrslita mjög bráðlega. Þeg
ar höfð er hliðsjón af því, hve
önnur Ameríkuríki eru okkur
sammála, og einnig hinu, hvað
Sovétríkin eru veik fyrir á
þessu hveli, er full ástæða til
að vona að sóttkví sú, sem
Kúba er í, komi að haldi, en
við verðum að búast við hefnd
arráðstöfunum annars staðar
En forsetinn hefur sett frarr.
aðra kröfu, og hún er, að flug-
skeytabúnaður sá, sem þegar
er búið að koma fyrir á Kúbu,
verði rifinn niður og fjarlægð
ur. Og það er mikil spurning.
hvernig þetta á að gerast. jafn
vel þó að ekki komi til neinna
vopnaviðskipta á sjó. Og það
er einmitt í sambandi við
þessa kröfu, sem mér finnst
ekki mega varpa stjórnmála-
samskiptunum frá sér.
Hugsanlegar eru þrjár leið-
tr til þess að losna við flug-
skeytabúnaðinn, sem þegar er
búið að koma fyrir á Kúbu
Ein er að gera innrás og taka
Kúbu herskildi. Önnur er að
setja algert hafnbann á Kúbu.
alveg sérstaklega að því ei
olíuflutninga snertir, þvj að
það mundi ríða efnahagskerfi
eyjarinnar að fullu á fáum
mánuðum. Þriðja leiðin er að
reyna — ég endurtek — að
reyna, að ræða samkomulag,
sem haldi heiðrinum óskert-
um.
ÉG VIL taka fram strax. að
ég á hér ekki við ,.hrossakaup‘ I
á Berlín og Kúbu. og ég hef f
ekki trú á þeim Kúba og Ber fj
Iín eru alveg óskyld vandamál fi
Framhald á bls. 13 8
di——
Uppdráttur þessi birtist nýlega í enska stórblaðinu Times o
sýnir hann staðsetningu kinna svonefiulu Jupiter-flugskeyta
Tyrklandi, en þau draga um 1500 mflna vegalengd.
/
z
TfMINN, þriðjudaginn 30. október 1962