Tíminn - 31.10.1962, Blaðsíða 6

BBBS

MywipK y wf im\ i ji <mi iw«!
Frumvarp Þórarins Þórarinssonar og Halldórs E Sigurðssonar.
Þórarinn Þórarinsson mælti ,
í neðri deild í gær fyrir frum-
varpi því, er hann flytur ásamt
Halldóri E.»Sigurðssyni um af-
nám innflutningsgjalds á
heimilisvélum. Kveður frum-
varp þetta á um, að rafmagns-
vélar og rafmagnstæki, sem
notuð eru á heimilum, svo
sem eldavélar, hitunar- og
suðutæki, strauvélar, hræri-
válar, kæliskápar, bónvélar,
ryksugur og loftræsar, skulu
undanþegin innflutnings-
gjaldi, sem ákveðið er í 10.
grein iaga nr. 4 1960 um efna-
hagsmál, þ. e. „viðreisnarlag-
anna".
Þórarinn Þórarinsson sagði m.
a., að á undanförnum árum hafi
flestar stéttir tryggt sér styttan
og hagfelldari vinnutíma.
Ein stærsta stétt þjóðfélagsins,
húsmæðurnar, hefur hins vegar
ekki fylgzt með í þessari þróun.
Þvert á móti má segja, að vinnu-
tími margra þeirra hafi lengzt.
Nú er t. d. miklu örðugra fyrir
heimilin. að fá vinnuhjálp en áð-
ur. Jafnhliða þessu hafa svo störf
húsbæðra orðið á ýmsan hátt fjöl-
þættari en áður var. Afleiðing
þessa alls er sú, að ekki hafa nú
aðrir þegnar þjóðfélagsins erfiðari
og lengri vinnutíma en húsmæð-
urnar, þótt þeim sé ætlað að ann-
ast þær stofnanir, sem þjóðfélag-
:nu er mikilvægast að reynist vel
og raunverulega eru þýðingar-
œesta undirstaða allra annarra
stofnana þess, en hér er að sjálf-
sögðu átt við heimilin.
Þess er rétt að geta, að á síð-
ustu árum hafa komið til sögu ýms
ai heimilisvélar, sem bæði draga
úi vinnu og erfiði. Löggjafinn hef-
ur hins vegar litið svo furðulega
á, að þessar vélar ætti að tollleggja
sem lúxusvörur. Þess vegna eru;
nú mörg heimili alls ekki búin eða
verr búin þessum vélum en vera
skyldi, og það oft þau, sem hafa
einna mesta börf fyrir þær.
Á heimilisvélar þær, sem þetta
frv. fjallar um. leggjast nú allir
venjulegir tollar og skattar, eins
og vörumagnstollur, verðtollur,
innflutningssöluskattur og smá-
söluskattur. Auk þess leggst á þær
40% innflutningsgjald samkv.
„viðreisnarlögunum“ frá 1960.
Þetta innflutningsgjald er aðallega
lagt á lúxusvörur eða þær, sem
eru taldar mmna nauðsynlegar en
hinar, sem eru undanþegnar gjald-
inu.
í frv. þessu er ekki gengið
lengra en að leggja til, að inn-
flutningsgjaldið frá 1960, er leggst
á umræddar vélar, falli niður. Tíl
dæmis um þá verðlækkun, sem
það mundi hafa í för með sér, má
geta þess, að þvottavél, sem nú
kostar 19200 kr. í heildsölu, mundi
kosta 14200 kr. í heildsölu, ef
gialdið félli niður. Kæliskápur,
sem nú kostar 18200 kr. f heild-
sölu, mundi kosta 13500 kr. í
heildsölu, ef gjaldið féllj niður
Þrátt fyrir þessa verðlækkun
mundi verð bessara véla verða tals
vert hærra en það var haustið |
i 958. Þvottavél, sem kostar nú
19200 kr. í heildsölu, kostaði þá
3100 kr. Kæliskápur, sem kostar armíkil, að hætt verði að toll-
nú 18200 kr. í heildsölu, kostaði j jeggja sem lúxusvörur vélar og
þá í heildsölu 12000 kr. tæki, er létta þeim erfiðustu störf-
Því ber að treysta, að Alþingi in og stytta hinn langa vinnutíma
telji störf húsmæðra svo þýðing- þeirra.
Þórarinn Þórarinsson
Hermann Jónasson
Taka veröur lán til vegagerðar
Vestfjöröunr og Austurlandí
Hermann Jónasson talaði í
gær fyrir frumvarpi því, er
hann flytur ásamt þeim Sig-
urvin Einarssyni og Páli Þor-
steinssyni um auknar fram-
kvæmdir í vegagerð á Vest-
fjörSum og Austurlandi. Kveð
ur frumvarpiS á um, aS á ár-
unum 1963—1967 skuli árlega
verja 10 milljónum króna um-
fram fjárveitingar á fjárlög-
um til nýbyggingar þjóSvega
á Vestf jörSum og Austurlandi.
Til þess er ríkisstjórninni
heimilaS aS taka lán.
Ilermann Jónasson sagði, að flutn-
ingsmenn þessa frumvarps hefðu
flutt það á þremur undanförnum
þingum. í tvö skipti hlaut það
ekki afgreiðslu, en á síðasta þingi
var málinu, af þingmönnum stjórn
arflokkanna, vísað til ríkisstjórn-
arinnar. Þær röksemdir voru
fram færðar fyrir þeirri afgreiðslu
málsins, að stjórnskipuð nefnd
starfaði að athugun á vegalögum
og mundi hún taka lausn þessa
máls, er hér liggur fyrir, til at-
hugunar.
Heyrzt hefur, að umráidd nefnd
hafi skilað einhverju áliti, en ekki
er flutningsmönnum þessa frum-
varps kunnugt um að hún bendi á
neinar leiðir til þess að leiðrétta
það ranglæti, sem með frumvarpi
þessu á að ráða bót á. — Þess
vegna er frumvarpið enn flutt til
þess að gera tilraun til að koma
því fram, enda er hér um ótvírætt
réttlætismál að ræða.
Það er viðurkennd réttlætisregla
að þeim gæðum og þægindum,
sem veitt eru almenningi víðsveg-
ar um landið fyrir almannafé, eigi
að vera sem jafnast skipt milli
landshluta, enda mun það reyn-
ast farsælast í öllu stjórnarfari.
Á þessu vill þó verða misbrest-
ur í framkvæmd — og liggja til
þess ýmsar ástæður, sumpart lítt
'dðráðanlegar, en sumpart eru á-
stæðurnar þær einar, eð þess hef-
ir ekki verið nægilega gætt að
skipta gæðunum rélllállega.
Þegar vegir eru teknir í þjóð
vegatölu, — ef það er gert með
sanngirni — verður að telja það
viðurkenningu þess, að því byggð-
arlagi, sem vegurinn á að liggja
um — frá eða til — sé hann nauð-
synlegur og það sem fyrst. —
Samkvæmt þessu ætti lagningu
þjóðveganna að miða hlutfallslega
sem jafnast áleiðis um allt landið.
Það var 1958 að vegamálastjóri
lét gera skýrslr um vegakerfi lands
ins og sést af henni að mikið mis-
rétti á sér stað i framkvæmd vega
málanna.
f skýrslu vegamálastjóra er
tjóðvegum í landinu skipt í þrjá
flokka.
1. fl. Lagðir vegir (þ. e. full-
gerðirj
2. fl. Ruddir vegir (þ. e. bráða-
birgðavegir).
3. fl. Óbílfærir vegir (þ. e. vega-
laust).
Af þjóðvegunum í Vesturlands-
kjördæmj voru 22,2% óbilfærir.
í Austurlandskjördæmi 10%. En
í öðrum kjördæmum voru óbíl
færir þjóðvegir aðeins 1,9—5,9%
Af þjóðvegunum í Austurlands-
kjördæmi voru 37,2% fullgerðir.
í Vesturlandskjördæmi 46,6%. En
i öðrum kjördæmum 67,4—82,9%.
Óbílfærir þjóðvegir í Vestur-
landskjördæmi og Austurlands
kjördæmi eru næstum helmingi
lengri en í öllum hinum kjördæm-
unum — utan Reykjavíkur — til
samans.
Ruddir þjóðvegir eru einnig
mun lengri í þessum tveim kjör-
dæmum en i öllum hinum kjör-
dæmunum samanlögðum.
Af þessari skýrslu var þegar
auðsætt að tvö kjördæmi hafa orð
ið langt á eítir í vegamálum. —
Ástæðurnar eru augljósar.
Til vega og brúa er veitt á fjár-
lögum árlega sem líkust fjárhæð
i hin mismunandi kjördæmi. Þetta
hefir veiið þannig og þingmenn
eiga mjög erfitt með að sætta sig
við að þeirra kjördæmi fái minna
en önnur.
Enn háttar svo til að kjördæm-
in eru mismunandi stór óg ólík
að landslagi. Lengd nauðsynlegra
vegagerðar um hið vogskorna
Austurland og Vestfirði er mikiu
meiri en annars staðar á landinu.
En auk þess er vegastæðið á þess-
um landsvæðum víða yfir há fjöll
og brattar hliðar, meir en víð-
ast annars staðar. — Vegagerðin
er því mjög dýr um þessi land-
svæði.
Þótt veitt hafi verið til þessara
kjördæma hærri fjárveitingum til
vega en til.annarra kjördæma, hef
ir það, af augljósum ástæðum,
ekki nægt til að koma í veg fyrir
ranglæti. Það sanna skýrslur vega
málastjóra. Það er alveg ljóst mál,
að væri sú ieið valin til þess að
jafna metin, að stórhækka fjár-
veitingar til vega í þessum tveim
kjördæmum, á kostnað hinna kjör
tíæmanna, yrði sú aðferð aldrei
þoluð af þingmönnum þeirra, og er
það að vonum. Til þess að leiðrétta
misréttið er aðeins ein leið fær —
að taka lán. eins og bent er á í
þessu frumvarpi.
Aðferð sú, sem notuð hefir ver
i? til þess að afla fjár til stórbúa.
er mjög svipuð þeirri leið, sem
lagt er til í þessu frumvarpi að
farin verði Auðsætt var, að með
hinum jöfnu fiárveitingum til brú
argerða i kjördæmin. var litt vinn
andi vegur að brúa ýms stórfljót.
Þau voru því tekin út úr og til
þeirra aflað fjár í Brriasjóð með
sérstökum benzín-skatti, sem auð-
vitað var lagður jafnt á alla lands-
menn.
Það þóttj ekki réttlátt, og var
það heldur ekki, að láta þau land
svæði, sem stórfljótin renna um,
sjalda þess, að landslagi var þann-
ig háttað — Þessi regla ætti einn
ig að gilda úm hinar miklu vega-
lengdir og fjallgarðana á Vest-
fjörðum og Ausrtfjörðum.
Það hefir að vísu verið regla
hér á landi, að ríkissjóður taki ekki
!án til vegagerðar. En nú hefir
þetta verið gert. Stórlán hefir
verið tekið án heimildar, til þess
að steypa nýjan veg til Keflavík-
ur. — Eg efast ekki um að um-
ferðin um gamla malarveginn er
crðin meiri en malarvegur þolir.
Þess vegna er nýja vegarins full
þörf — En hitt er alveg fordæman
legt, að taka þetta lán án laga-
heimildar og verður ekki annað
séð. en að sneitt sé fram hjá
lögboðinni þinglegri afgreiðslu
málsins. til þess að koma í veg
fyrir að breytingartillögur komi
frá þingmönnum um lán til fleiri
vegaframkvæmda, sem eiga sama
rétt á sér og erfitt er að neita
um.
Það er enga sérstaka um það að
saka, að Vestfirðir og Austfirðir
hafa orðið fyrir misrétti i vega-
málum. En skýrslur vegamála-
stjóra sýna okkur að þetta mis-
rétti er staðreynd.
Fyrir þá, sem vilja leiðrétta
þetta misrétti, er ekki til nema ein
leið, það er að samþykkja efnis-
lega það sem fellst í þessu frum-
varpi með þeim breytingum, sem
þeir kunna að vilja gera á formi
þess og sem við flutningsmenn er-
um fúsir til að taka til athugun-
ar, ef óskað er.
Indverjar með
NTB—New York, 30. okt. — Alls
herjarþing Sameinuðu þjóðanna
felldi í dag tillögu Sovétríkjanna
um það, að kínverska alþýðulýð-
veldið tæki sæti Kína hjá sam-
tökunum. Alls greiddu 56 ríki at-
kvæði á móti tillögunni, 42 voru
með henni, en 12 ríki sátu hjá
við atkvæðagreiðsluna.
Þegar sams konar atkvæða-
greiðsla fór fram á síðasta ári
féllu atkvæðin þannig, að 48 ríki
greiddu atkvæði á móti tillögunni,
36 voru með henni og 20 ríki sátu
hjá.
Indverjar greiddu tillögu Sovét
ríkjanna um aðild Kínverja að
S.þ. atkvæði sitt.
Fulltrúar margra ríkja, sem
greiddu atkvæði á móti tillög-
unni létu þess getig við atkvæða
greiðsluna, að árásar*tefna Kína
gegn öðrum ríkjum, væri ein aðal
ástæða fyrir því.
6
T í M IN N , miðvikudaginn 31. október 1962