Alþýðublaðið - 16.01.1940, Qupperneq 1

DAGSBRÚNARMENN!
Komið til TÍðtals £
kosningaskrií'stofuna í
Alþýðuhúsinu, 6. hæð.
Gætið að hvort þið
eruð á kjörskrá!
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTCEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXI. argangur.
ÞRÍÐJUDAGUR 10. JAN. 1940
12. TÖLUBLAÐ
KOSNIN G ASKRIFSTOFA
Alþýðuflokksverkamanna
Alþýðuhúsinu, 6. j
hæð. Sími 5020. j
. i
___________ _ f
Hatrama
menn f
’ átrásir á Svía og Norð
rússneska útvarnlnn.
Þessar árásir Rússa nálg-1 Rússar verða að láta sér
ast nú alveg beinar hótanir f nægja svör okkar segirKoht
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
INS og undanfarna tvo
daga vekur enn í dag
mesta athygli fullyrðingar
Rússa og ásakanir á hendur
Svíum og Norðmönnum og
svör þau, sem ríkisstjórnir
þessara þjóða hafa gefið við
þessum ásökunum.
Rússar fullyrtu, að Svíar
og Norðmenn hefðu brotið
hlutleysi sitt með þeirri
hjálp, sem þessar þjóðir hafa
veitt nágrannaþjóð sinni,
Finnum. Var að því sveigt í
ásökunum Rússa, að ef Norð-
menn og Svíar héldu áfram
að hjálpa Finnum á sama
hátt og áður gæti það orðið
hættulegt fyrir þessi lönd.
Um leið og þessar ásakanir
komu fram frá Rússum, komu
fregnir um það, að rússneskar
flugvélar hefðu kastað sprengj-
um á sænskt land, og um þrjá-
tíu russneskar flugvélar hefðu
flogið yfir Norður-Noreg.
svar Iirimanna og Svla.
Svíar og Norðmenn svöruðu
tafarlaust þessum ásökunum
Rússa, Var svar beggja ríkis-
stjórna mjög samhljóða. Var
öllum ásökunum Rússa mót-
mælt og athygli vakin á því, að
í Svíþjóð og Noregi væri full-
komið skoðana-, mál- og at-
hafnafrelsi og væri því stuðn-
ingur einstakra manna, félagtt
eða félagsheilda algerlega á á-
byrgð þeirra sjálfra, er stuðn-
inginn veittu. Það kom og ber-
lega fram í svarinu, að ríkis-
stjórnir þessara landa óskuðu
þess, að Finnar fengju áfram að
lifa sem frjáls og fullvalda þjóð
í sínu landi.
Hatrammar irúir i
HorðnrlSnd.
Rússneska Tass-fréttastofan
gaf út tilkynningu í gær þess
efnis, að rússneska stjórnin
teldi svar Svía og Norðmanna
alls ekki fullnægjandi. Jafn-
framt hófu rússnesk blöð og
rússneska útvarpið í gær hat-
ramar árásir á þessar þjóðir.
Var þeim lýst sem stríðsæsinga-
mönnum, sem væru að undir-
búa árás á Sovét-Rússland
(þetta getur líka að lesa í mál-
gagni Stalins hér í Reykjavík í
dag). Var t. d. sagt að sænski
Alþýðuflokkurinn væri höfuð-
fjandi Rússlands.
Bðssir voria ai láta
sér Ijfada svir okkar,
segir Hoht.
Halvdan Koht, utanríkis-
Finnskir h’ermenn á vígstöðvunum á Kyrjálanesi.
Homœúnistar játa f dag tii-
raioir sinar tii bandalags
vii sfáifstæðisverkamenn.
—*--■■■■
Um fiel® slápeir iaiðiiia rég sian am
það samkomulag sem náðst heflr.
----$-:---
málaráðherra Norðmanna, gerði
í gærkveldi þessar árásir Rússa
á hendur Norðmönnum og Sví-
um að umtalsefni. Sagði hann í
viðtali seint í gærkveldi við So-
cial-Demokraten í Kaupmanna-
höfn, að Rússar yrðu að sætta
sig við svar Norðmanna, hvort
sem þeim líkaði betur eða ver.
,,Noregur er hlutlaust land, en
það er ekkert undarlegt við
það, þó að sú samúð, sem Norð-
menn bera í brjósti til Finna,
komi í ljós,“ sagði Halvdan
Koht.
308 rússneskar flngvél-
ar yflr Finnlandi.
Um prjú hundruð rússneskar
flugvélar flugu yfir finnskar borg
ir og hæi í gær. Voru víða gerð-
ar loftárásir en um tjón er ekki
fyllilega kunniugt enn. Mesta loft-
árásin mun hafa verið gerð á
Vasa, par fórust 8 manns. Mjög
víða urðu sjúkrahús fyrir sprengi-
kúlum hinna rússnesku flúgvéla.
Annars var lítíð um hemaðar-
aðgerðir á öllum vígstöðvum í
Finnlandi i gær. Frost eykst
log í gær og í fyrradag var 40
til 50 stíga fnost á Kyrjálanesi.
Dýzknr kafbðtor
skant hoUeoskt skip
í kaf i gær.
KHÖFN í morgun.
Frá fréttariíara AlþýðubLaðsins.
OLLENSKT farpegaslkip „Ar-
ens Kerke“, 8 þús. smálestir
að stærð frá Antwerpen, á leið
til Suður-Afríku var sfcotíð íkaf
af þýzkum kafhát í gær í Bi's-
kayaflóa.
Itölsku gufuskipi tókst að
bjarga áhöfninni, eftir að hún
hafði hrakist um hafið.
AÐ er tvennt, sem tek™
ur upp allt rúm blaðs
kommúnista í dag. Annað er
langt skeyti austan frá
Moskva með svívirðingum
um Norðurlönd og þá fyrst
og fremst Finnland, Svíþjóð
og Noreg, og hitt er fjas mik-
ið út af kosningunum í Dags-
brún.
Það er athyglisvert fyrir
íslenzka verkamenn að sjá,
hvernig þessi tvö áhugamál
kommúnista eru samtvinnuð
í blaðinu.
Guðmundur Ó. Guðmunds
son játar hreinskilnislega í
dag, að kommúnistar hafi
reynt að fá Sjálfstæðis-
flokksverkamenn í bandalag
við sig um kosningarnar, en
ekki tekizt.
Það er vitanlegt gegn hverj-
um kommúnistar stefna þeim
samningum, sem þeir gera.
Þeim er stefnt gegn Alþýðu-
flokksverkamönnum og gegn
Alþýðusambandi íslands. Slíkt
bandalag var undanfari þess, er
12 kunnustu starfskraftar
verkamannafélagsins Hlífar í
Hafnarfirði voru reknir úr fé-
laginu í fyrra. Slíkt bandalag
var líka undanfari þess. er 6
þekktir Alþýðuflokksmenn
voru reknir úr Dagsbrún og
Dagsbrún síðan slitin úr tengsl-
um við Alþýðusambandið.
Kommúnistar hugsuðu sér
einnig nú að koma á bandalagi
í álíka tilgangi. Það var ekki
vegna viljaleysis þeirra, að J
þetta bandalag tókst ekki. ■
Starfsemi kommúnista er svo
fyrirlitleg gagnvart verkalýðn-
um og gegn allri íslenzku þjóð-
inni, að enginn vildi og enginn
vill hafa neitt saman við þá að
sælda.
Þegar þetta allt er vitað —
og eftir játningu G. Ó. G. fara
menn að sjá í gegnum blekk-
ingarnar hjá Héðni Valdimars
syni. Það er lítið að mai’ka
geypiyrði þeirra um það sam-
komulag, sem tekizt hefir milli
Alþýðuflokksverkamanna og
S j álfstæðisf lokksverkamanna.
Það samkomulag er byggt á
ákveðnum skriflegum samning-
um, sem birtir hafa verið.
Og það er ákveðinn ásetning-
ur þeirra verkamanna. sem hafa
starfað að því að þetta sam-
komulag tækist, að endurvekja
Dagsbrún, að útrýma óstjórn-
inni úr félagsskapnum, að taka
hana út úr klofningssambandi
kommúnista og að leiðrétta þær
lagaleysur, sem kommúnistar
hafa framið í skjóli þess valds,
er þeir hafa haft yfir félags-
skapnum.
Og að þessu vinna nú daglega
hundruð áhugasamra Dags-
brúnarverkamanna.
Rikisstjðrnin skipar [i dag
í 2 if iiagamiklar neMr.
FisMsaiáSaii©fiid prfr menn og fi
Framfærslunefnd aðrlr prfr.
O ÍKISSTJÓRNIN mun í
dag skipa í tvær nefnd-
ir samkvæmt lögum frá síð-
asta aiþingi, í Fiskimála-
nefnd og í Framfærslunefnd.
í Fiskimálanefnd verða skip-
aðir Jón Axel Pétursson hafn-
sögumaður og til vara Emil
Jónsson vitamálastjóri, og Júl-
íus Guðmundsson útgerðarmað-
ur og Þorleifur Jónsson í Hafn-
arfirði. Um varamenn hinna
tveggja síðasttöldu veit blaðið
ekki.
Allir þessir menn áttu sæti í
Fiskimálanefnd, en mönnum 1
henni var fækkað á þinginu.
Var Júlíus Guðmundsson for-
maður nefndarinnar og má telja
mjög líklegt að hann verði end-
urkosinn formaður, en nefndin
á sjálf að velja sér formann.
Þá mun verða skipað í fram-
færslunefnd í dag. Er það gert
samkvæmt „ákvæði til bráða-
birgða“, sem sett var í hin nýju
framfærslulög, en þetta ákvæði
er svohljóðandi:
I. Ríkisstjórnin skal, eftir til-
nefningu þriggja stærstu þing-
flokkanna, skipa þriggja manna
nefnd, er hafi með höndum
framkvæmdir og ráðstafanir til
framleiðslubóta og atvinnu-
aukningar, undir yfirstjóm ráð-
herra.
Nefndin skal gera tillögur um
og hafa með höndum, eftir nán-
ari fyrirmælum ráðherra:
1. Ráðstöfun á fé því, sem
veitt er í fjárlögum til fram-
leiðslubóta og atvinnuaukning-
ar í erfiðu árferði. Nefndin
skal gera tillögur til ráðherra
um, hversu miklu fé bæjar- og
sveitarfélög skuli verja af sinni
hálfu á móti ríkissjóðsframlagi
til framleiðslubóta og atvinnu-
aukningar í bæjar- eða sveitar-
félaginu. Fé þessu skal einkum
varið til garðræktar, hagnýt-
ingar fiskúrgangs til áburðar,
þaratekju, framræslu lands,
fyrirhleðslu, lendingarbóta, eldi
viðarvinnslu, smíði smábáta,
byggingu húsa úr innlendu efni,
svo sem vikri og torfi, vega-
gerða og annarra hagnýtra
framkvæmda og til þess að
stuðla að því, að atvinnulausu .
fóíki sé komið til starfa við
framleiðsluvinnu,
2. Framkvæmdir og ráðstaf-
anir í framfærslumálum í sam-
ráði við eftirlitsmann sveitar-
stjórnarmálefna.
Skal nefndin einkum hafa
eftirlit með framkvæmdum
bæjar- og sveitarfélaga í fram-
færslu- og fátækramálum, og
þá alveg sérstaklega vaka yfir
því, að sveitar- og bæjarstjórn-
ir notfæri sér alla möguleika
að koma mönnum til starfs í
stað þess að veita þeim styrki
án vinnu, allt • í samræmi við
nánari fyrirmæli laga þessara,
og er ráðherra heimilt að fela
nefnd þessari að gera þær ráð-
stafanir í síðastnefndu skyni,
sem sveitar- og bæjarfélögum
er heimilað að gera samkvæmt
lögum þessum.
Rétt er ráðherra að fela nefnd
þessari vald til fullnaðarúr-
skurða um ágreiningsmál, er
ræðir um í 21. gr. laga þessara.
Ráðherra ákveður laun nefnd
arinnar og lætur henni í té
nauðsynlega aðstoð við skrif-
stofustörf, Búnaðarfélag ís-
lands skal veita nefndinni hjálp
við útvegun vinnu í sveitum
landsins.
II. Heimilt er ráðherra að á-
kveða, að árið 1940 megi verja
allt að 100 þúsund krónum af
tekjum jöfnunarsjóðs bæjar- og
sveitarfélaga til þess að greiða
fram úr fjárhagsvandræðum
illa stæðra bæjarfélaga, hrepps-
félaga, sýslufélaga og læknis-
héraða, og ákveður ráðherra
hverju sinni, hvernig hjálp
þeirri skuli hagað og hversu
mikil hún skuli vera til bæjar-
félags, hreppsfélags, sýslufélags
eða læknishéraðs, sem slíkrar
hjálpar er þörf.“
í framfærslunefnd munu
verða skipaðir: Kjartan Ölafs-
son, bæjarfulltrúi í Hafnarfirði,
Jens Hólmgeirsson, bæjarstjóri
I á ísafirði og Sigurður Bjjörns-
son framfærslufulltrúi í Reykja
vík.
Horfnr taldar betri vlð landa
mæri Hollands og Belgiu.
----------
Ekkert er þó dregið úr varúðarráð-
stöfunum og báðar þjóðir eru einhuga
LONDON í morgun. FB.
|| ORFURNAR voru tald-
^ ar heldur betri í Hol-
landi og Belgíu í morgun, en
þar fyrir verður ekkert dreg-
ið úr þeim ráðstöfunum, sem
gerðar hafa verið, ef til inn-
rásar í þessi lönd skyldi
koma.
Þýzku blöðin halda áh’am að
saka Bneta og Frakka fyrir að
hafa hvatt Holllendinga og Ðelg-
íumenn tíl þess að grípa til ó-
vanalegra ráðstafana, en þeggar
þjóðir þxirfa ekki að leita til
þeirra um upplýsxngar, seni þær
sjálfar hafa aflað sér. Blað í
Frh. á 4. siðu,