Alþýðublaðið - 17.01.1940, Blaðsíða 1
DAGSBRÚNARMENN!
Komið til viðtals í
kosningaskrifstofuna í
Alþýðuhúsinu, 6. hæð.
Gætið að hvort þið
eruð á kjörskrá!
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANBI: ALÞÝ®Ug:LOKKUEÍMN
KOSNIN G ASKRIFSTOFA
Alþýðuflokksverkamanna
Alþýðuhúsinu, 6.
hæð. Sími 5020.
XXI. ÁRGANGUR.
MIÐVIKUDAGUR 17. JAN. 1940
13. TÖLUBLAÐ
F|árhagsáætl6in Heykjiivikng* á morgms
Alþýðuflokkurinn leggur til
að keyptir verði 10 vélbátar.
---•--—
Gamalt fólk fái sðmu uppbót ú ellllaun
og ðrorkubætur og kaupuppbót nemur.
FJÁRHAGSÁÆTLUN REYKJAVÍKURBÆJAR fyrir
árið 1940 verður til annarrar umræðu og afgreiðslu á
bæjarstjórnarfundi, sem haldinn verður á morgun. Það mun
engum koma á óvart, þó að fjárhagsáætlun Reykjavíkur
beri, eins og fjárlög ríkisins, töluverðan svip af þeim tím-
um, sem nú eru. Sama gildir vitanlega um tillögur til
breytinga á fjárhagsáætluninni frá hinum ýmsu flokkum,
sem skipa bæjarstjórnina.
Vitanlega er það líka held-
ur ekki nema eðlilegt, að
fjárhagsáætlunin miðist að
nokkru við þá miklu vinnu,
sem hitaveitan veitir verka-
lýð bæjarins á því fjárhags-
ári, sem nú er að byrja, og
að öðrum verkefnum en
hinni daglegu vinnu, t. d.
gatnagerð, sé meiri gaumur
gefinn en áður og meiri á-
herzla á það lögð, að miða á-
ætlunina að einhverju leyti
við framtíðina.
Þessi sjónarmið skapast af
því viðhorfi, sem nú er, en að
sjálfsögðu geta atburðir næstu
tíma breytt þessum sjónarmið-
um. Það er líka athugunarvert,
að á styrjaldartímum eins og
þeim, sem við nú lifum á, er það
miklum örðugleikum bundið að
ganga þannig frá hlutunum, að
þeir geti staðizt. Er því sízt fyrir
það að synja, að bæjarstjórn
Reykjavíkur verði ef til vill síð-
ar á árinu að taka málefni bæj-
arins til annarrar og ýtarlegri
yfirvegunar, þó að þess sé að
vænta, að til slíks þurfi ekki
að koma.
Áður hefir nokkuð verið
skýrt frá frumvarpi því, sem
fyrir liggur um fjárhagsáætlun
bæjarins. Það var þá tekið
fram, að bæjarfulltrúar Al-
þýðuflokksins myndu við aðra
umræðu bera fram breytingar-
tillögu við fjárhagsáætlunina.
Þessum tillögum var skilað í
gærmorgun og bera þær vitan-
lega svip þeirra tíma, sem við
lifum á.
Aðaltillaga Alþýðuflokksins
er svohljóðandi:
„Til framleiðslubóta og at-
vinnuaukningar, svo sem
framlag til hraðfrystistöðvar
og til kaupa á fiskiskipum,
enda fáist tilsvarandi fram-
lag annars staðar frá, kr.
150 þúsund.“
Áður hefir verið nokkuð rætt
um þetta mál hér í blaðinu og
við undanfarandi fjárhagsáætl-
anir bæjarins. Tillaga þessi er
áframhald af baráttu Alþýðu-
flokksins fyrir því, að bæirnir
stuðli meira að raunhæfum at-
vinnubótum með það fyrir aug-
um að fólk fái vinnu við fram-
leiðslu í stað framfærslu.
Ef tillaga þessi nær fram að
ganga og ríkisstjómin sér sér
fært að leggja fram jafn mikið
fé á móti, þykir sýht að hægt
verði að kaupa allt að 10 sæmi-
leg vélskip til þorsk- og síldar-
veiða. Með þessu er það ennþá
einu sinni tekið skýrt fram, að
Alþýðuflokkurinn vill að sam-
vinna bæjar, ríkis og einstak-
linga komi í þessum málum og
með þessari tillögu er beinlínis
stefnt að því, að örva einstak-
lingana í Reykjavík til þess að
stofna til sjálfstæðrar atvinnu,
en á engan hátt að því stefnt að
einstaklingarnir kasti öllum
sínum áhyggjum á ríki og bæi
og ætlist til alls af þeim.
Þess er að vænta, að bæjar-
stjórnin hafi það mikinn skiln-
ing á nauðsyn þessa máls og
því að auka framleiðsluna í
bænum, að hún samþykki þessa
tillögu og hrindi þar með í
framkvæmd hagnýtri atvinnu-
aukningu hér í bænum.
Þá leggur Alþýðuflokkurinn
til að til atvinnubóta fyrir kon-
ur verði varið á þessu ári kr. 30
þúsund umfram það, sem frum-
varpið ber með sér. Er að sjálf-
sögðu fyrst og fremst gert ráð
fyrir því, að þessar atvinnubæt-
ur nái til kvenna, sem hafa fyr-
ir heimili að sjá og ekki eiga
heimangengt til annarra starfa.
Þá er lagt til, að fjárveiting-
in til matar-, mjólkur- og lýsis-
gjafa í barnaskólunum verði
hækkuð um 10 þúsund krónur
IfÉÐINN VALDIMARS-
J.J. sqN 0g kommúnista-
skríll hans hélt leynilegan
fund meS útvöldum fylgis-
mönnum sínum í fyrrakvöld.
Á þessum fundi var rætt um
kosningarnar í Dagsbrún og
kom mjög berlega fram ótti
þeirra við verkamannalist-
ann.
♦
Héðinn tilkynnti á fundinum,
að alveg sérstakar aðferðir yrðu
hafðar við þessa kosningu, og
skýrði síðan frá því, að kosn-
ingin ætti að hefjast á fimmtu-
dag kl. 3 í Hafnarstræti 21 og
standa til kl. 6. Þá skyldi kjör-
stofunni lokað og Dagsbrúnar-
fundur hefjast, að honum lokn-
um um kl. 8 yrði kosning hafin
að nýju og skyldi standa til kl.
11 um kvöldið. Á föstuddag
skyldi kosning hefjast kl. 9 f. h.
og standa óslitið til kl. 11 um
kvöldið. Þar með væri kosning-
unni lokið. Jafnvel á þessum
fundi, sem var skipaður innan
við 100 mönnum af nánustu
fylgismönnum kommúnista,
kom það fram að mönnum þótti
full langt gengið.
Tilhæfilaus
ósannindi!
EJ LAÐ kommúnista
sprengir í dag kosn-
ingabombu. Það birtir með
4 dálka fyrirsögn þá „frétt“
að ákveðið sé að kaup í
Krísuvíkurvegi eigi að
lækka um meira en þriðj-
ung.
Alþýðublaðið hefir leit-
að sér upplýsinga um þetta
mál, og er frásögn Þjóð-
vljans uppspuni frá rótum.
Verkamenn! Varizt að
leggja trúnað á kosninga-
lygar sendimanna Stalins í
félagsskap ykkar!
og er þar einmitt tekið tillit til
þeirra tíma, sem við lifum á.
Viðvíkjandi garðrækt í bæn-
um leggur Alþýðuflokkurinn
til, að varið verði 25 þúsund
krónum til ýmis konar aðstoðar
við garðrækt, svo sem garð-
Frh. á 4. síðu.
• Það mun aldrei hafa heyrst
fyrr, að kosningu yrði slitið í
miðju kafi til þess eins að halda
æsingafund út af sömu kosn-
ingu. En með þessum aðferðum
hyggjast kommúnistar að reyna
að koma í veg fyrir það, að and-
stæðingar þeirra komist að
kjörborðinu á fimmtudag, en
verkamannafjöldinn 1 Reykja-
vík mun gera þessa fyrirætlun
þeirra að engu, — Á þessuni
fundi gerðist ekki annað en
þetta og að nokkrar ræður voru
fluttar um það, að hætta væri
á því að B-listinn sigraði, sögðu
og tveir fundarmanna, að það
væri ekki nema eðlilegt, svo lé-
leg sem Dagsbrúnarstjórnin
hefði verið á s.l. ári.
Með slíkum og þvílíkum lög-
leysum og ofbeldi ætlar H. V.
að gera síðustu tilraun til að
bjarga Dagsbrún fyrir Mosko-
víta. En auk þess eru daglega
framdar hinar freklegustu lög-
leysur á einstökum mönnum.
Það kom t. d. í ljós fyrir nokkr-
um dögum, að menn, sem höfðu
greitt öll sín gjöld, voru alls
(Frh. á 4. síðu.)
Fidæma ofbeldi beitt við
kosDÍngarnar í Dagsbrún.
-- ♦...... —
Ráðin sem kommúnistar skýrðu
frá á leyni£unái I fyrrakvðld.
Bretar sead'a Flnnum
í í
mikið af hergiguuma
Roosevelt leggur tii að keyptar verði landbún
aðarafurðir og iðnaðarvðrur og sendar til Finna
NEÐRI DEILD brezka þingsins skýrði Chamberlain
forsætisráðherra frá því í gær, að innan skamms verði
mikið af allskonar hergögnum sent frá Bretlandi til Finn-
lands.
Um það hil samtímis snéri Roosevelt Bandaríkjafor-
seti sér til leiðtoga fulltrúadeildarinnar og lagði til við
þá, að stórar fjárhæðir yrðu veittar til þess að kaupa land-
búnaðarafurðir og iðnaðarvörur, sem síðar yrðu sendar
til Finnlands.
Jafnframt því, að þessi tíð-
indi hafa gerst, koma fregnir
frá fjölda mörgum löndum um
mjög aukna hjálp Finnum til
handa, meðal annars streyma
sjálfboðaliðar í stærri og stærri
hópum frá öllum Norðurlönd-
um til Finnlands.
Fregnin veknr geysi
athygli.
Fregnin um yfirlýsingu
Chamberlains í brezka þinginu
í gær, hefir vakið feikna at-
hygli. Hún sýnir að Bretar ætla
að efna það loforð, sem gefið
var í þinginu fyrir nokkru
síðan að hjálp Breta til Finna
yrði áreiðanlega meiri en orðin
tóm. Það eru einmitt hergögn
og hermenn, sem Finna vant-
ar.
í blöðum á Norðurlöndum er
iátinn í ljós mikill fögnuður út
af því, að þegar undan eru
skildir sjálfboðaliðarnir, sem
farið hafa frá Norðurlöndum og
fleiri löndum til að berjast með
Finnum. verður hergagnasend-
ing Breta þýðingarmesta hjálp-
in. Vitanlega hefir þó önnur
hjálp, sem Finnum hefir verið
veitt og verður veitt, meðal
annars frá Bandaríkjunum,
stórkostlega þýðingu,.
600 sgrengjom varpað
niðnr á einnm ðegi.
í FÚ-fregnum í morgun segir
meðal annrs frá Finnlandi: —
Loftárásir voru enn gerðar á
finnskar borgir í gær. Tvær
loftárásir voru gerðar á Hangö
og var varpað niður 11 sprengj-
um. en engar frekari fregnir
hafa borizt um manntjón og
eigna.
í tilkynningu Finna í gær-
kveldi segir, að tjón hafi verið
minna í loftárásunum á mánu-
dag en á sunnudag, sem var að
margra áliti mesti Ioftárása-
dagur stríðsins.
Fjórar rússneskar flugvélar
voru skotnar niður. Giskað er
á, að flugmenn Rússa hafi
varpað niður um 600 sprengi-
kúlum og íkveikjusprengjum
þann daginn. i
Finnar tilkynna einnig, að 2
herdeildir Rússa hafi stráfallið
í bardaga á Sallavígstöðvunum.
Viðskiptafulltrúi þýzku sendi-
sveitarinnar í Helsingfors- hefir
beðist lausnar og gerst sjálf-
boðaliði í finnska hernum.
Rðssar herða árásirnar
á Nerðnrlönd.
Rússneska útvarpið ræðst hat-
ramlega á Svíþjóð og heldur
því fram áð yfirvöldin þar stuðli
að öflun sjálfboðaliða til þess
að senda á vígstöðvarnar í Finn-
landi.
í Noregi hefir verið ákveðið
að endurskipuleggja rekstur
sjúkrahúsanna með hliðsjón af
þeim óvenjulegu ástæðum sem
nú ríkja.
Norska stjórnin hefir lagt fram
mótmæli í Moskva út af því að
30 rússqeskar flugvélar hafi flog-
ið yfir Norður-Noreg.
Norsku blöðin fullyrða þó að
það hafi ekki verið enn opin-
berlega • staðfest. að stjórnandi
rússneskrar flugvélar sem sezt
hafi innan norsku landamæranna
LONDON í morgun F.Ú.
HAMBERLAIN forsætisráð-
herra sagði í neðri málsstof-
tunni í gær, að ráðstafanir þær,
sem teknar hefði verið í Belgíu
og Hollandi, væri ekki óðagots-
ráðstafanir, heldur viturlegar á-
kvarðanir forsjálla ríkisstjórna,
sem væri staðráðnar í að veita
mótspyrnu ef löndurn þeirra væri
sýnd ágengni.
Chamberlain fór aðdáunarorð-
um um rikisstjórnir Hollands og
Belgíu og Hollendinga og Belgíú-
menn yfirleitt, fyrir þrek og ró-
lyndi.
Utanríkismálaráðherra Belgíu
ræddi í gær við sendiherra Bret-
lands, Frakklands og Þýzkalands
en engin tilkynning var gefin út
að viðræðunum loknum.
Það var opinberlega tilkynnt
í Brussel í gær, að ef ekkert gerð
ist næsta sólarhring, sem leiddi til
að horfurnar versnuðu, yrði dreg-
ið úr heraflanum við landamær-
in, en enn væri ekkert gert til
þess að slaka á neinum öryggis-
ráðstöfunum.
Chamberlain.
hafi ógnað norskum varðmanni
með skimmby.ssu og flogið síð-
an burtu. Norska blaðið Noregs
Hancifet óg Sjöfartstidende segir
í grein að framkoma Rússlands
hafi vakið gremju um allan hinn
menntaða heim.
Danska blaðið Socialdemokrat-
fen í Kaupmannahöfn skrifar að
ástandið sé mjög alvarlegt og
geti mjög vel logað upp úr þá
og pegar.
Bretar missa prjá
kafbáta.
Frá fréttaritara Alþýðubiaðsins.
KHÖFN) í morgun.
REZK flotamálastjórnin til-
kynnti í gærkvöldl aö Bret-
ar hefðu mist þrjá kafbáta síð-
an styrjöldin hófst.
Tveimur þessara kafbáta mun
Þjóðverjum hafa tekist að sökkva
í Helgolandsflóa, en áhöfnum
þeirra mun hafa tekist að bjarga.
Skákþing Reykjavíkur
hefst sunnudaginn 21. jan. kl.
13 í K. R.-húsinu. Væntanlegir
þátttakendur gefi sig fram fyrir
föstudagskvöld 19. jan. kl. 21,
því þá verður rtregið. Askriftar-
listi liggur frammi í K. R.-húsinu
Uppi. Öllum Reykvíkingum heim-
il þátttaka. — Taflfélag Reykja-
víkur.
Vltnrlegar ráðstafanir Holl-
endinga og lelgiumanna.
ES iSflltll wersiinp ekki verður
dreglð ur TOrdlÞarráðstðfi&iauBn.