Alþýðublaðið - 20.01.1940, Blaðsíða 1
S mtiklúbburinn
„CARIOCA“
heldur
DMSLEIK
í IÖnó í kvöld
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXI. ÁRGANGUR.
LAUGARDAGUR 20. JAN. 1940.
16. TÖLUBLAÐ
Skemmtiklúbburinn
„CARIOCA"
heldur
D4NSLEIK
í Iönó í kvöld
Allír aðalflokkar stór
piuysins lýsa sig
reiðnbúna til pðtt-
tðkn í henni.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
AXANDI korfur eru
taldar á því, að þjóð-
stjórn verði mynduð í Nor-
egi innan skamms vegna hins
alvarlega ástands, sem skap-
azt hefir við styrjöldina og
þá einkum árás Rússlands á
Finnland. ♦
í umræðum um hásætis-
ræðu Hákonar Noregskon-
vmgs, sem fram fóru í stór-
þinginu í gær, lýstu allir að-
alflokkar núverandi stjórn-
arandstæðinga, bændaflokk-
urinn, vinstri flokkurinn og
hægri flokkurinn, því yfir,
að þeir væru reiðubúnir til
að talca sæti í slíkri stjórn, ef
stjórn Nygaardsvolds, sem er
skipuð Alþýðuflokksmönn-
um, óskaði þess.
StyfjtSMin kofflió slííaiiða
raæruffl Noregs.
KHÖFN í gærkveldi. FÚ.
Við umræðurnar í norska
stórþinginu í dag var rætt um
útlitið og styrjaldarhorfurnar í
sambandi við hásætisræðuna er
flutt hafði verið við þingsetn-
ingu.
Mowinckel, forvígismaður
vinstri flokksins, gagnrýndi há-
sastisræðuna allhvasst og sagði,
Frh. á 4. síðu.
Stórþingið í Oslo
Hsissir ráðailr i ai ver|a
hlatleysl sltt með vopn*
nm ef á pá verður ráðizt
-----«----
fflrlýslssg ssMvm plng
Frá fréttaritara Alþýðuhlaðsins. KHÖFN í morgun.
,ANSKA FÓLKSÞINGIÐ samþykkti í gær í einu hljóði
D
þingsáíyktunartillögu þess efnis, að danska þjóðin
héldi fast við þá hlutleysisstefnu, sem hún hefði fylgt hing-
að til, og að hún myndi, ef nauðsyn krefði, beita öllum
þeim meðulum, sem hún hefði yfir að ráða, einnig vopn-
um, til þess að varðveita frið og sjálfstæði lands síns.
Þingsályktunartillagan var borin fram af Alþýðuflokknum,
róttæka flokknum, vinstri flokknum, íhaldsflokknum og réttar-
ílokknum. En hvorki kommúnistar né nazistar treysta sér til
þess að greiða atkvæði gegn lienni eða sitja hjá. Aðeins einn
þingmaður sat hjá við atkvæðagreiðslunna: þingmaður þýzka
minnihlutans í Norður-Slésvík.
Kosnlngaúrslittn i Dags
brán tllkynnt á morgun
„■ ——;
18117 greMdu atkwæól taln*
ntkvæða
/L LLS greiddu atkvæði
við kosningarnar í
Dagsbrún 1397 félagsmenn.
Um helmingurinn greiddi at-
kvæði fyrsta kvöldið, en
kjörsóknin var yfirleitt jöfn
í allan gærdag til kl. 9%, en
þá fór að draga úr kosning-
unni.
Allir aðilar sóttu kosninguna
mjög fast og munu flestir hafa
kosið, sem á kjörskrá voru, og
ekki vom utanbæjar eða veikir.
Pað mun láta n-ærri að um
81 % hafi neytt atkvæðisréttar síns
og er það heldur minna en í
fyrra. Nú voru á kjörskránni um
1730 félagar, en í fyrra um 1780
Þá kusu um 100 fleiri en nú eða
1495. Þá fengu kommúnistar 659
atkvæði, Alþýðuflokksverkamenn
og Sjálfstæðisverkamenn fengu
samtals 836 atkvæði, eða rúm-
lega 170 atkvæðum samtals meira.
Nú var kjörskrá hinsvegar samin
og undirbúin í alt sumar með
það fyrir augum að ríra fylgi
Alþýðuflokksins. Úrsiitin verða
ekki kunn fyrr en á Dagsbrúnar-
fundi, sem haldinn verður í
Gamla Bíó á morgun og hefst kl.
1. Talning atkvæða hefst hins-
vegar um kl. 2 í dag og verður
henni lokið um kl. 7. Úrslitin
verða þó ekki gerð kunn íkvöld.
Fastlega er skorað á alla Dags-
brúnarmenn, sem fylgdu B-list-
anum við kosningarnar að sækja
aðalfundinn á morgun, svo að
þeir geti fylgst vel með því, sem
þar fer fram.
Kærur á kola-
hamstrara.
UNDANFARNA daga hafa
nokkrar kærur á kola-
hamstrara borizt sakadómara.
Hefir töluvert borið á því
undanfarið, að fólk hafi reynt
að hamstra kolum, og er saka-
dómari nú að rannsaka kærurn-
ar.
Formaður danska Alþýðu-
flokksins, Hedtoft-Iiansen, —
flutti, samkvæmt F.Ú.-skeyti,
ræðu í fólksþinginu í gær, þar
sem hann lagði áherzlu á hve
þakklát öll danska þjóðin væri
sjómönnunum, sem legðu líf
sitt 1 hættu til þess að halda við
sambandi landsins við önnur
lönd.
Hann dsildi mjög hvasst á
danska kommúnista fyrir árás-
ir þeirra á Finnland og sagði,
að allri viðleitni þeirra þæri að
mæta með ískaldri fyrirlitn-
ingu.
Molland 09 Belgía úr
hætti í bráð?
I
LONDON í gærkveldi. FÚ.
FREGN frá Briissel seg-
ir, að menn telji horf-
urnar hafa batnað mikið og
Holland og Belgía séu ekki í
yfirvofandi hættu. Var tilkynnt
í B'elgíu í dag, að hermönnum
yrði brátt veitt heimferðarleyfi
á ný.
í hollenzkri fregn 1 dag segir,
að erlendar flugvélar hafi flog-
ið yfir hollehzkt land í dag í
mikilli hæð. Var skotið á þær af
loftvarnarþyssum.
Söngfélagið Harpa hefir æf-
ingu kl. 3 á morgun í Þjóðleik-
húsinu. Mætið öll stundvísleg'a.
Finlnlandssðfnnnin:
Í26 púsund br. og
rniktð af prjðnlesí.
Flnnarú óskíi að íslendmgar
taki flnsk börn til fósturs.
P INNLANDSSÖFNUN-
IN er nú komin upp í
126 þúsmidir króna og halda
gjafir stöðugt áfram að her-
ast til stjórnanna, sem hafa
séð'iim söfnunina.
Er þetta þrisvar sinnum
meira fé en þeir bjartsýn-
ustu þorðu að vona að myndi
safnast.
Auk þessa hefir safnazt
mjög mikið af alls konar
prjónlesi, teppum og þess
háttar.
Norræna félagið og Rauði
krossinn hafa þegar sent pen-
inga til Finnlands og auk þess
var nýlega sent mikið af prjón-
lesi.
Þá hafa stjórnirnar ákveðið
að kaupa prjónles og fatnað hér
og senda með næstu skipum.
Allmörg heimili hafa boðizt
til að taka finnsk börn, og er
stjórnirnar urðu varar við það,
hve margir vildu taka börn,
snéru þær sér til Rauða kros§
Finnlands og spurðust fyrir um
það, hvort óskað væri eftir því,
að íslendingar tækju börn. —
Svar er nýkomið og þakka
Finnar fyrir boðið, en óttast
flutningaörðugleika. — Nefnd-
irnar biðja alla, sem vilja taka
finnsk börn til fósturs að til-
kynna það sem allra fyrst.
Urngtiay heimtar, að
flaklð af ,6raf Spee‘
verði flntt bnrt.
Það er á siglingaleið-
Inoi inn til Mentevifeo.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
l" FREGN frá París segir, að
-*• ríkisstjórnin í Uruguay hafi
sent þýzku stjórninni orðsend-
ingu og krafizt þess, að hún
gerði ráðstafanir til þess að ná
upp flakinu af þýzka vasaor-
ustuskipinu „Graf von Spee“
innan tveggja mánaða, þar sem
það sé í siglingaleið skipa. s'em
koma til og fara frá Monte-
video.
Þýzka lækninum í Montevideo,
sem sakaði Breta um að hafa
notað eiturgas í sjóorustunni
undan Montevideo hefir verið vik-
ið frá starfi sinu við ríkisspítal-
ann þar í borg.
I fréttastoíufregn frá Montevid-
eo segir að mál hans verði tekið
tfyrir í sakamálarétti. Hann er á-
kærður fyrir ummæli sín um
stjórnarvöld landsins.
Nefnd var skipuð, sem kunn-
ugt er, sem komst að þeirri nið-
urstöðu, að skoðanir læknisins
hefði ekki við rök að styðjast,
en hann hefir haldið sínu fram
og á prenti reynt að hrekja nið-
urstöðu nefndarinnar. F.Ú.
Kort af vígstöðvunum í Norður-Finnlandi. Fyrir neðan miöja
myndina, lítið eitt til hægri, sjóst bæirnir Kemijarvi og Salla og
vegurinn milli þeirra, þar sem Rússar eru á undanhaidi.
Stern yflrmanni róss*
neska innrásarherslns
á Finnlandi vikið frá.
--- —- ♦ -
ftennt um ófarirnar eins og fyrlr
rennara hans og kallaður hofm
Frá fréttaritara Alþýðuhlaðsins
KHÖFN í morgun.
ilSTERN hershöfðingja, sem
^ hefir haft yfirstjóm
rússneska innrásarhersins í
Finnlandi síðustu vikurnar,
hefir nú, að því er fregnir frá
Helsingfors herma, verið
vikið frá, eins og fyrirrenn-
ara hans, Meretzow, og kall-
aður heim. Talið er víst, að
sú ráðstöfun standi í sam-
bandi við hina misheppnuðu
sókn Rússa á vígstöðvunum
við Salla, þar sem þeir ætl-
uðu að brjótast vestur að
Helsingjabotni og kljúfa
Finnland í tvennt.
Það er einnig tilkynnt í Hel-
singfors, að Finnar hafi frá því
að innrás Rússa hófst og þar til
í gær skotið niður fyrir þeim
204 flugvélar, að verðmæti löt
milljónir króna. og tekið þer-
fangi eða eyðilagt 189 fallbyss-
ur, 434 skriðdr'eka og néð af
þeim 1500 hestum og 63 víg-
stöðvaeldhúsum.
Bardagarnir við Salla halda
stöðugt áfram, þrátt fyrir
grimmdarfrost, og er sérstak-
lega hart barizt um þorpíð
Márkajárvi fyrir suðveatan
borgina. þar sem Rússar hafa
reynt að stöðva undanhald sitt.
Finnar eru enn í sókn og gera
ýtrustu tilraunir til þess að
króa hersveitir Rússa inni á
þessum slóðum, en virðast vera
liðfáir. Beita þeir aðallega fyrir
sig smáflokkum, vopnuðum
hríðskotarifflum og vélbyssum,
sem gera árásir á Rússa frá hlið
og reynast þeim mjög skeinu-
hættir.
sir risa nn milli sjé-
manna og ntgerðarmanna.
-----+-----
Aðalágreiningsraálinu hefir verið vís-
að til úrskurðar kauplagsnefndar.
ÖTJÓRNIR sjómannafé-
laganna í Reykjavík og
Hafnarfirði komu saman á
fund í gær með nefnd frá Fé-
lagi íslenzkra botnvörpu-
skipaeigenda til að ræða um
ýms ágreiningsmál í sam-
bandi við núgildandi samn-
inga, einnig var rætt um
hvernig reikna skyldi hlum
indi svo sem fæði og lifra
hlut, eftir hinum nýju genj
isskráningarlögum.
Aðalágreiningurinn milli sj
manna og útgerðarmanna er 1
út af lifrinni. Hafa fulltrúar sj
manna farið fram á það, j
Frh. á 4. siðu.