Alþýðublaðið - 23.01.1940, Síða 3

PRIÐJUDAGUR 23. JAN. 1940.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
ALÞYÐUBLAÐIÐ
RTi’STJÓRI:
F. R. VAUDEaiARSSON.
1 ÍJarveru hana:
STEFAN PÉTURSS0N.
AFGREIÐSLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverflagötu).
SÍMAR:
4900: Afgreiðsla, auglýaingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttir).
4902: Ritstjórl.
49,03: V; S. Vilhjáltos (heima).
4905: Alþýðuprentamiðjan.
4900: Afgreiðsla.
5021 Stefán Péturason (heima).
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
BroslegteftirspH
Dagsbrúnarkosning-
IN, sem eins og kunnugt
er fór þannig, að mjög greini-
legur meirihluti félagsmanna
neitaði því, að hafa Héðinn
Valdimarsson áfram fyrir for-
rnann félagsins, hefir nú haft
gamansaman viðburð í för með
sér. Það var á aðalfundi félags-
ins á sunnudaginn, þegar Héð-
inn lét bera upp þá tillögu, eftir
að ósigur hans í kosningunni
hafði vefið tilkynntur, að hann
yrði nú gerður að heiðursfé-
laga Dagsbrúnar!
Þessi tillaga, sem fundurinn
hafði ekki brjóst til þess að
fella, hefir vakið töluverða kát-
ínu manna á meðal. Mörgum
finnst Héðinn nú vera orðinn
lítillátur, þegar hann lætur þá
ósk í ljós, gð vera gerður að
heiðursmeðlim í félagi, sem
með allmiklum meirihluta er
rétt búið að lýsa yfir vantrausti
sínu á honum með því áð fella
hann frá kosningu í stjórn og
formannssæti. En Héðinn mun
hafa treyst því, að Dagsbrúnar-
menn myndu ekki neita honum
um þær sárabætur að gera hann
að heiðursfélaga og leysa hann
á þann hátt undan félagsgjöld-
um í framtíðinni eftir allan
þann kostnað, sem vitað er, að
hann hefir haft af stuðnings-
mönnum sínum, Moskóvítum,
án þess þó að hann bæri þann
árangur, sem ætlað var.
Og Héðni skjátlaðist ekki í
þessu. Dagsbrúnarmenn eru
hjartagóðir og vildu ekki neita
honum um þessa þægð. Þeir
samþykktu tillöguna um að
gera hann að heiðursfélaga, svo
að Héðinn verður nú framvegis
einn af þeim hamingjusömu
Dagsbrúnarmönnum, sem hafa
öll réttindi í félaginu, þar á
meðal kosningarrétt, án þess að
greiða nokkur félagsgjöld —
svo fremi að ekki skyldi þá
finnast einhver gömul skuld
hjá honum, sem gæti gefið til-
efni til þess að strika hann út
af kjörskrá, eins og heyrst hef-
ir, að hann hafi gert við einn
af hinum gömlu gjaldfrjálsu
meðlimum Dagsbrúnar, sem
hann vissi að var honum and-
vígur, fyrir þessar síðustu
kosningar.
Sumir eru að segja, að fyrir
Héðni hafi ef til vill vakað
fleira, eitthvað annað en slíkar
sárabætur fyrir ósigurinn í
Dagsbrúnarkosningunni. Sam-
vizkan sé ekki góð eftir
þessi síðustu ár, sem hann hefir
leikið Stalin í félaginu með
stuðningi Moskóvíta. Hann hafi
óttast það, að hann yrði ef til
vill fekinn úr félaginu og
haldið, að það gæti orðið honum
nokkur trygging gegn því, éf
Dagsbrúnarmenn fengjust til
þess að gera hann að heiðursfé-
laga.; Það. er að vísu vitað, að
Sap alpjóðasambands kommúnista er
er óslitin röð af vitleysnm oo ósigrum.
..—------
Eftirtektarverð grein eftir fyrverandi pýzkan kommúnista
FYRIR stuttu síðan kom út
mjög eftirtektarverð bók
um alþjóðasamband kommún-
ista eftir þýzka rithöfundinn
Frantz Borkenau, sem árum
saman var meðlimur í þýzka
kommúnistaflokknum, þeim
söfnuði Rússa úti um heim, sem
ætlað var að leika aðalhlutverk-
ið í heimsbyltingardraumum
þeirra. Það er maður úr innsta
hópi, sem þar talar, og þess
vegna er ástæða til þess að at-
huga bók hans nánar. En Bork
enau er fyrir nokkru farinn úr
þýzka kommúnistaflokknum,
og lifir nú landflótta í Ame-
ríku.
*
Saga alþjóðasambands kom-
múnista er saga um stöðuga ó-
sigra, saga um alþjóðlega
hreifingu, sem í engu landi hefir
náð nokkrum varanlegum á-
rangri. Þar til árið 1934 boðuðu
kommúnistar árlega, að verka-
lýðsbyltingin væri í nánd, að
hún stæði svo að segja fyrir dyr
um. En hin boðaða bylting kom
aldrei, og hvert einasta uppþot
sem reynt var í því skyni að
koma henni af stað, var bælt
niður. Eftir 1934 þagnaði allt
hjal um byltingu í bráð. Hún
hvarf svo að segja inn í fjar-
læga og þokukennda framtíð.
Stalin lýsti því yfir árið 1936,
að sú ímyndun að Rússar væru
að vinna að heimsbyltingu,
byggðist á „grátbroslegum
misskilningi.“ Hlutverk al-
þjóðasambands kommúnista í
dag er það eitt, að styðja utan-
ríkispólitík Rússlands.
*
Borkenau hefir í bók sinni
varpað skæru ljósi yfir sögu og
þróun alþjóðasambands komm-
únista, og það er örstuttur út-
dráttur úr þeirri bók, sem fer
hér á eftir. Lesandinn undrast
það, eftir lestur hennar, hve
gersamlega ófærir kommúnistar
hafa reynst til þess, að átta sig
á staðreyndum atvinnulífsins
og stjórnmálalífsins í ljósi
þeirra kenninga, sem þeir álítá
þær einu sönnu og réttu. Þeir
hafa lagt mælikvarða fyrir-
fram hugsaðs fræðikerfis á hina
sögulegu þróun, sem fram hefir
farið fyrir augum okkar, án þess
að rannsaka nokkuð, hvort eða
að hve miklu leyti það stenzt
próf veruleikans. Þess vegna
einræðisherrar og ofbeldismenn
reynast sjaldan hugaðir, þegar
þeir verða að horfast í augu við
þann möguleika, að þeir verði
sjálfir teknir þeim tökum, sem
þeir hafa tekið aðra. Og sé það
satt, að Héðinn gangi nú 1 ótta
við eitthvað slíkt, og hafi þess
vegna ætlað <að kaupa sér frið
með heiðursfélaganafnbótinni
— þá er það einnig augljós
vottur þess, að hann hefir ekki
heldur neina löngun til þess að
vera nú beittur þeim brögðum
í Dagsbrún, sem hann hefir
sjálfur beitt andstæðinga sína
þar undanfarin tvö ár.
En hvernig, sem menn vilja
skýra fyrir sér þessa umsókn
Héðins um heiðursfélaganafn-
bótina, þá verður hennar áreið-
anlega aldrei minnst öðruvísi
en sem broslegs eftirspils þeirr-
ar sögulegu Dagsbrúnarkosn-
ingar, sem gerði enda á einræð-
isbrölti Héðins í félaginu.
hafa þeir dregið eina ályktun-
ina annarri vitlausari af því á-
standi, sem ríkjandi hefir ver-
ið á hverjum tíma. Og það er
því ekki nema ofur eðlilegt, að
byltingarvonirnar, sem á slíku
fræðikerfi og slíkum ályktun-
um voru byggðar, bryggðust, og
uppþotin misheppnuðust. En
á eftir hefir ævinlega farið hin
svonefnda sjálfsgagnrýni kom-
múnista. Hún hefir bara aldrei
færst í fang að rannsaka, hvort
fræðikerfið sjálft, sem byggt er
á, og hin ráðandi „lína“, væri
rétt, heldur aðeins hitt, að
finna einhverjar „villur“ í fram
kvæmd „línunnar.“ Þess
vegna eru þessar eilífu og
þýðingarlausu innbyrðisdeilur
kommúnista um „taktikina,“
það er að segja herbrögðin og
bardagaaðferðirnar til þess að
ná þeim árangri, sem „línan“
heimtar.
Þegar tilraun var gerð til
þess, að koma á „alræði öreiga-
lýðsins“ í stóriðnaðarlöndum,
þar sem verkalýðshreifingin
var öflug, kom í ljós, að meiri-
hluti verkalýðsins var í engu
slíku landi byltingarsinnaður.
Hvernig var hægt að skýra fyrir
sér slíka reynslu? Kommún-
istar töldu það aldrei neinum
efa bundið, að verkalýðurinn
þráði í raun og veru bylting-
una. Skýringin gat því ekki
verið önnur en sú, að einhver
hefði „svikið.“ Og þá voru það
fyrst og fremst jafnaðarmenn,
sem sakaðir voru um það, að
vera „verkalýðssvikarar." Þeir
áttu, með hjálp hinna betur
launuðu verkamanna, að hafa
afvegaleitt verkalýðinn. Það er
af þessari ástæðu, segir þekktur
kommúnisti, að verkalýðurinn
er ekki stéttvís. Hann þarf að fá
forystumenn, sem hafa gert sér
fráeðilega grein fyrir, hvernig
verkalýðurinn eigi og þurfi að
hugsa. Það er bara „svikum“
jafnaðarmanna að kenna, að
byltingin er ekki enn komin. —
Þetta er kjarninn í kenningum
kommúnista.
*
Þess vegna eiga kommúnist-
ar nú að vera „forystulið verka-
lýðsins" til þess að upplýsa
hann og afhjúpa „svikarana“.
Byltingin er í aðsigi, segja þeir
með barnslegu trúartrausti á
einstök orð, rifin út úr sam-
hengi og meginmáli, í ritum
Marx. En þrátt fyrir það lætur
byltingin stöðugt eftir sér bíða.
Hvernig má slíkt ske? Þar sem
kommúnistar leyfa sér yfirleitt
ekki að efast um, að „línan“ sé
á hverjum tíma rétt, þá hlýtur
það að vera af því, að komm-
únistaflokkurinn hafi gert
„hægri“ eða „vinstri villur“ í I
framkvæmd hennar. Það hljóta |
að vera „svikarar“ innan
flokksins, sem eru ennþá hættu-
legri og verri en nokkru sinni
jafnaðarmenn. í þessum hugs-
anagangi á hin stöðuga klíku-
barátta í kommúnistaflokkun-
um upptök sín. Ef kommúnist-
ar verða fyrir einhverjum von-
brigðum, þá þurfa þeir undir
eins að finna einhverja „svik-
ara“, sem sök eigi á því. Það
þarf ekki að vera neinn ref-
skapur í slíkum ásökunum, þótt
það komi að sjálfsögðu oft fyrir.
Þær eru mjög eðlileg afleiðing
af hugsunarhætti kommúnista
STALIN.
yfirleitt. En klíkubaráttan verð-
ur af þessum ástæðum í komm-
únistaflokkunum ennþá per-
sónulegri og hatursfyllri en í
öðrum flokkum, enda þótt skoð-
anamunurinn sé í mörgum eða
jafnvel flestum tilfellum mjög
lítill, og persónulegur fjand-
skapur í venjulegri merkingu
þurfi hvergi nærri að eiga
nokkurn verulegan þátt í hon-
um.
*
Síðan árið 1930 hafa komm-
únistaflokkarnir með brott-
rekstrum bæði til hægri og
vinstri verið gerðir að svo auð-
sveipum verkfærum hinnar fyr-
irskipuðu „línu“, að fáir með-
limir þeirra hafa yfirleitt þorað
að láta í ljós nokkrar efasemdir
eða sjálfstæðar hugsanir. Raun-
verulega ætti því ekki að vera
hægt að saka neinn annan um
mistökin en miðstjórnina sjálfa
í Moskva. En þar sem það er
ófrávíkjanleg trúarsetning, að
miðstjórn alþjóðasambands
kommúnista sé óskeikul, hefir
þriðja tegundin og sú allra
hættulegasta af ,.svikurum“
verið upp fundin. Það eru
menn, sem um langt skeið hafa
verið flokksmeðlimir og á yfir-
borðinu aldrei sýnt annað en
fullkomna tryggð við flokkinn,
en undir niðri eiga að hafa
staðið í leynilegu og stöðugu
sambandi við fjandmennina.
Kommúnistar hafa ekki haft vit
eða vilja til þess að gera sér
grein fyrir því, hvers vegna
þeim hefir hvergi tekizt að
vinna meirihluta verkalýðsins
til fylgis við sig í iðnaðarlega
þroskuðum og stjórnarfarslega
lýðfrjálsum löndum. Þeir hafa
þvargað um „svikara" í stað
þess að viðurkenna þann sann-
leika, að yfirgnæfandi meiri-
hluti verkalýðsins styður vit-
andi vits þá menn, sem þeir
stimpla sem „svikara". Það er
ákaflega íhugunarvert og lær-
dómsríkt, hvernig kenning, sem
þykist vera réttrúuð efnis-
hyggja, materialismi, í marx-
istiskum skilningi og umfram
allt vill halda fast við skoðan-
ir marxismans á stéttabarátt-
unni, getur undir áhrifum veru-
leikans orðið að hreinni hug-
hyggju, idealisma. í stað þess
að skýra þróun stéttaþjóðfé-
lagsins út frá efnalegum stað-
reyndum, er hún af kommún-
istum skýrð út frá starfsemi
einstakra manna, svonefndra
„svikara“, sem taldir eru eiga
sök á því, að þróunin skuli ekki
nú þegar hafa leitt til verka-
lýðsbyltingar.
■*
Löngunin til þess að verða
fjölmennur flokkur annars veg-
ai; og halda fast við hinn kom-
múnistiska rétttrúnað hins veg-
ar hefir haft það í för með sér,
að kommúnistaflokkarnir hafa
hingað til -dansað stöðugan
„línudans" milli tvenns, sem
þeim stendur jafnmikill ótti af:
að verða hreinn sértrúarflokkur
á . hjálpræðishers vísu, eða
hverfa í milljónahreyfingu
verkalýðsins um allan heim.
Það er mjög vel hægt að sjá
hinar andlegu þrengingar kom-
múnistaflokkanna af þessum á-
stæðum í „línubreytingunum",
sem fram hafa farið samkvæmt
fyrirskipunum miðstjórnarinnar
í Moskva frá því að alþjóðasam-
band kommúnista var stofnað:
Vinstri stefna 1919—1921,
hægri stefna 1922—1923,
vinstri stefna á ný og skilnings-
laus eftiröpun þeirrar fyrri
1924—1925, hægri stefna á ný
1926—1928, „vinstrivillan“ enn
einu sinni 1929—1934, „hægri
villan“ og samfylkingarstefnan
1935—1939. Frá byrjun ó-
friðarins hefir samfylkingar-
boðsksjpurinn verið yfirgefinn
og byltingin verið boðuð sem
endalok styrjaldarinnar, enda
þótt Stalin og Hitler, kommún-
isminn og nazisminn, standi í
henni saman á móti lýðræði
Vestur-Evrópu og Norðurlanda.
í þeirri afstöðu hefir sannazt
betur en nokkru sinni áður, að
alþjóðasamband kommúnista er
ekkert annað en verkfæri fyrir
utanríkispólitík Rússlands.
*
Með tilvitnun í skýrslur al-
þjóðasambands kommúnista
sjálfs sýnir Borkenau í bók
sinni, hve ótrúlega hverfull
meðlimafjöldinn hefir verið í
kommúnistaflokkunum um all-
an heim. Meðlimirnir streyma
út og inn, og samkvæmt skýrsl-
um, sem fyrir alþjóðasambandi
kommúnista sjálfu hafa legið,
hafa kommúnistaflokkarnir í
Þýzkalandi, Englandi, Frakk-
landi og Tékkóslóvakíu svo að
segja skipt algerlega um með-
limi á fimm til sjö árum, að
einum 5% hinnar innvígðustu
klíku uhdanskilinni. Takmark
kommúnista hefir verið það, að
vera óvinnandi kjarni bylting-
arhersins. En reyndin hefir orð-
ið sú, að þeir hafa fengið sína
áhangendur á meðal ótryggustu
og ístöðulausustu meðlima
þjóðfélagsins. Hvað viðvíkur
þjóðfélagslegri samsetningu
kommúnistaflokkanna, eru að-
eins skýrslur til frá Þýzkalandi,
áður en Hitler brauzt þar til
valda. Þær sýna, að í saman-
burði við meðlimi jafnaðar-
mannaflokksins eru kommún-
istaflokkarnir ótrúlega háðir
hæstlaunuðu verkamönnunum,
eða menntamönnunum, annars
vegar og atvinnuleysingjunum
hins vegar. Verkamannaaðall-
inn, ef svo mætti að orði kom-
ast, og ræflarnir hins vegar —
svo að orðatiltæki Karls Marx
séu viðhöfð — það er það, sem
kommúnistar bjóða upp á í dag
sem „forystulið byltingarinn-
ar“, þvert ofan í allar kenningar
marxismans.
H*
Borkenau leggur áherzlu á
það, að það megi ekki kenna
Moskva og Stalin um allar vit-
leysur kommúnista. Margt af
því, sem kommúnistar vestur í
Evrópu haldi fram, byggist á
hugsunarhætti verkalýðshreyf-
ingarinnar þar frá fyrri dögum.
Að vísu drottní herramir í
Moskva yfir kommúnistum úti
um allan heim síðan árið 1929,
að Stalin steypti Bukharin, síð-
asta lærisveini Lenins í alþjóða-
sambandi kommúnista. En
löngu fyrir þann tíma hafi það
verið orðið ljóst, að miðstjómin
í Moskva var í mótsetningu við
verkalýðshreyfinguna ekki að-
eins vestur í Evrópu, heldur og
í nýlendum Evrópustórvéld-
ánna í Asíu og Afríku. Rúss-
land skoðaði árum saman eftir
heimsstyrjöldina 1914—1918
England og Frakkland sem
sína höfuðóvini. Þess vegna
studdi það hvers konar upp-
reisnarhreyfingu þjóðhöfðingj-
anna í nýlendunum á móti þess-
um ríkjum, þó að þeir bældu
niður sérhverja frélsishreyfingu'
verkamanna og fátæklinga í
löndum sínum með báli og
brandi. Þannig var stórmúftinn
í Palestínu studdur í baráttu
hans gegn hinni markvísu
verkalýðshreyfingu á meðal
Gyðinga þar í landi. Það var
réttlætt með því, að Gyðingar
væru fylgismenn Englendinga.
Frá því fyrsta var Rússland
einnig í nánu bandalagi við
Tyrkland og í trausti þess fóru
tyrknesku fulltrúarnir á öðru
þingi alþjóðasambands komm-
únista, árið 1920, grunlausir
heim til sín. En þeir voru taf-
Frh. á 4. síðu.
Tímakaup við skipavinnu frá 1. janúar 1940.
Hellissandur
Ólafsvík
Stykkishólmur
— kol. salt, sement
Búðardalur
— um slátt
Patreksfjörður
Bíldudalur
Þingeyri
— kol og salt
Súgandafj. kol og salt
Bolungavík
Hnífsdalur
ísafjörður
Súðavík
Djúpavík, kol
Drangsnes, kol og salt 1.25
Hólmavík
Skagaströnd
Sauðárkrókur
— kol
)agv. Eftirv. : Næturv. Helgid.v. Dagv. Eftirv. Naeturv. Helgid.v.
1.09 1.64 1.64 1.64 Siglufjörður 1.78 2.43 ‘ 2.43 3.27
1.09 1.53 1.64 1.74 — kol, salt o. fl. 2.16 2.70 2.70 3.27
1.36 1.69 2.18 2.18 Ólafsfjörður 1.31 1.53 1.53 1.74
1.53 1.85 2.18 2.18 Hrfsey 1.64 2.29 2.29 2.73
1.09 1.53 1.53 1.53 Glerárþorp 1.78 2.54 2.54 3.27
1.53 1.85 1.85 1.85 Akureyri 1.78 2.54 2.54 3.27
1.64 2.51 2.51 2.51 — kol og salt 1.94 2.70 2.70 3.27
1.36 1.91 2.29 2.29 Húsavík 1.73 2.16 2.16 2.73
1.25 1.64 1.96 1.96 Raufarhöfn 1.64 1.74 1.74 2.18
1.53 1.91 2.23 2.23 — kol 1.73 1.74 1.74 2.18
1.64 1.91 1.91 2.18 Þórshöfn 1.41 1.85 1.85 2.18
1.41 1.91 1.91 1.91 Seyðisfjörður 1.73 2.38 2.38 3.27
1.64 1.74 1.74 2.18 — kol og salt 2.16 2.70 2.70 3.27
1.67 2.16 3.27 3.27 Norðfjörður 1.64 2.18 2.18 2.73
1.41 1.41 1.53 2.18 Reyðarfjörður 1.36 1.64 2.18 2.18
1.38 1.96 1.96 1.96 Fáskr úðsf j örður 1.20 1.31 1.64 2.18
1.25 1.41 1.91 1.91 — kol og salt 1.41 1.85 1.85 2.18
1.25 1.80 1.80 2.18 Djúpivogur kol og salt 1.36 1.85 1.85 2.18
1.36 1.85 1.85 2.18 Vík 1.53 1.64 1.64 1.64
1.53 1.96 1.96 2.29 Eyrarbakki •1.33 1.69 1.99 1.99
2.16 2.16 2.70 2.70 Þorlákshöfn 1.33 1.09 1.99 m