Alþýðublaðið - 25.01.1940, Blaðsíða 2

FIMMTCBAODR 25. JAN. 194«,
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ta I.IT1.A HAFMEYJAN
H.C.ANDERSEN
46) Þarna er nú drykkurinn, sagði nornin og skar tunguna úr
litlu hafmeyjunni, svo að hún gat nú hvorki sungið né talað. Nú
sá hún höll föður síns. En hún þorði ekki þangað heim. Hún
læddist inn í garðinn og tók sitt blómið úr hverju blómabeði
systranna. 47) Sólin var ekki komin upp, þegar hún sá höll
prinsins. Hún settist á marmaraþrepin og drakk hinn beizka
drykk. Hún missti meðvitundina. Þegar sólin kom upp, raknaði
hún við og leið miklar þjáningar. Fyrir framan hana stóð prins-
inn. 48) Prinsinn spurði, hver hún væri? Og hún leit á hann,
en hún gat ekki talað. Þá leiddi hann hana inn í höllina. Hana
kenndi til við hvert skref, eins og nornin hafði spáð henni. En
allir dáðust að því, hvað hún væri tíguleg í framgöngu.
KBsaai
Orðsending
til kaupenda út um land.
Munið, að Alþýðublaðið á að greiðast fyrirfram
ársfjórðungslega. —- Sendið greiðslur yðar á
réttum gjalddögum, svo s*nding blaðsins trufl-
ist ekki vegna greiðslufalls.
Þeir, sem óska, geta fengið blaðverðið krafið
með póstkröfu.
ss
m
i
?
m
vi
n
U

Foreldrafélag vinna að aukinni kynningu og
var stofnab þann 14. þ. m. að samstarfi skóla og heimila. FO.
Drangnesi í Steingrímsfirði með
20 félagsmönnum. Markmið fé-
UMRÆÐUEFNI
lagsins er að auka áhuga og
þekkingu almennings á uppeldis-
málum með fræðslufundum og
námskeiðum. Einnig vill það
Skákþing Norðurlands
stendur nú yfir á Siglufirði.
Þátttakendur eru 14 að tölu, frá
Akureyri, Siglufirði og Húsavík.
Tveim umferðum er lokið. FO.
Saga Eldeyjar-Hjalta og á-
hrifin af henni. Vel starfandi
félagsskapur kvenna. Bréf
frá Halldóri Eiríkssyni, for-
stjóra Samsölunnar. Gagn-
rýni á útvarpið, sem er ó-
sanngjörn. Vísur um nútím-
ann. Víxlar falla.
ATHUGANIR
HANNESAR Á HORNINU.
•—o—
G HEFI UNDANFARIÐ verið
að lesa sögu Eldeyjar-Hjalta.
Skrumlaust verð ég að segja það,
að þetta er með betri og skemmti-
legri bókum, sem ég hefi lesið á
söðustu árum. Þetta segi ég af því
að frásögnin er lipur og létt, efnið
er þannig’, að svo að segja á hverri
einustu síðu er athyglisverður við-
burður, annaðhvort um afrek og
þrekraun eða gamansaga, sem fær
mann til að skellihlægja, að sagan
hitar manni og ósjálfrátt eykst
hugurinn til viljastyrks, vinnu,
framkvæmda, áræðis og fastheldni
í orðum og athöfnum. Þennan síð-
asta kost bókarinnar tel ég veiga-
mestan og hljóta að hafa mesta
þýðingu. Það hefði verið mikill
skaði ef þessi saga hefði ekki ver-
ið rituð.
ÞAÐ ER MIKILL SKAÐI, hve
bókin er dýr. Hún þyrfti að verða
lesin af hverjum ungum manni,
sem er að byrja lífið. Hún er
kennslubók í sparsemi, nægjusemi
og áræði. Það eru til örfáar frá-
sagnir í bókinni, sem draga skugga
á kostina en það sýnir bara að ekki
er dregið undan — og svona er
lífið, og hverjir hafa ekki framið
svolítil prakkarastrik meðan hug-
-ur svellur af æfintýralöngun og* 1
ábatavon.
ÞAÐ ER TIL LÍTIÐ FÉLAG hér
í bænum, sem starfar betur en flest
þau félög, sem stærri eru. En
svona er það líka oft með félags-
skapi, sem konur stjórna eingöngu.
Þetta félag er Kvenfélag Alþýðu-
flokksins. Það er ekki ýkja fjöl-
mennt, enda lítið verið gert að því
að sópa konum inn í það, en það
starfar af frábærum dugnaði. Á
hverjum fundi þess eru haldin
fróðleg erindi, oftast af konum.
Það hefir haft námskeið fyrir fé-
lagskonur, sem hafa borið mikinn
árangur. f fyrra hafði félagið til
dæmis námskeið í hjúkrun í
heimahúsum undir ágætri leiðsögn
og nú er félagið að efna til nám-
skeiðs í uppeldi ungbarna undir
leiðsögn dr. Símons Jóhanns Á-
gústssonár. Stök regla er á allri
starfsemi þessa félags, og gæti það
verið fyrirmynd fyrir mörg önnur.
HALLDÓR EIRÍKSSON. for-
stjóri Mjólkursamsölunnar hefir
sent mér eftirfarandi bréf út af
nokkrum orðum í bréfi „íbúa í
Sogamýri“, 'sem birtist hér fyrir
nokkru. Virðist „íbúinn“ hafa gert
of mikið úr ,,efni“ bréfs síns, eins
DAGSINS.
VÍXLAR FALLA! í Sögu Eld-
eyjar-Hjalta er skemmtileg frásaga
um það, þegar Hjalti tók sinn
fyrsta víxil. Hann var ekki í þá
daga kunnáttumaður á því sviði,
og það er trúlegt að nú á dögum
kunni fleiri þá list að hengja sig
með víxli en þá var. Það er víst
ólíkt að taka víxil og borga hann.
Þegar menn fara með peningana
út úr bankanum finnst þeim allt
leika í lyndi — og þeir séu ríkir
menn, en þegar bankinn heimtar
endurgreiðslu — þá falla allar
borgirnar og grár veruleikinn tek-
ur við. í flestum tilfellum mun
það vera þannig, að sá, sem tekur
víxil, tekur fyrir sig fram af eigin
orku — og það er heimskra manna
háttur. Víxlar og alkóhól eiga
margt sameiginlegt. Það eru ekki
allir, sem græða á því að taka
víxla, en það gera sumir. Flestir
tapa á því. Einu sinni mæta þeir
í bankanum til að taka við pen-
ingunum, en síðan verða þeir að
mæta mörgum sinnum fyrir framan
glerþil gjaldkerans, hoknir í hnjá-
liðum með allt of litla peninga upp
í allt of stóran víxil-
og raunar var gefið í skyn 1 sam-
bandi við bréf „íbúans“. Bréf H.
E. er svohljóðandi: „í Alþýðublað-
inu, föstudaginn 19. þ. m., getið
þér um bréf, undir „Umræðuefni
dagsins“, er yður hafi borizt frá
„íbúa í Sogamýri“, varðandi einka-
afnot mín af bifreiðum Mjólkursam
sölunnar. í tilefni af nefndu bréfi
vildi ég mega biðja yður fyrir eft-
irfarandi örfáar línur:
„FRÁ ÞVÍ að ég tók til starfa
hér hjá Samsölunni 1. febrúar
1935 og allt þar til nú nokkru fyr-
ir jólin, eða síðla síðastl. haust —
í hartnær 5 ár —- man ég aðeins
eftir að hafa stigið tvisvar fæti inn
í bifreið, sem Samsalan hefir átt
eða haft til umráða, og í hvorugt
skiptið var bifreiðin gerð út til að
aka mér. Bifreiðin átti leið, í öðr-
um erindum, fram hjá þeim stað,
sem ég þurfti að fara til, og fékk
ég að „sitja í“ eins og það fer kall-
að, án þess að bifreiðin svo mikið
sem beygði af leið mín vegna.“
„Á SÍÐASTL. HAUSTI var það
ein af ráðstöfunum þeim, sem
stjórnarvöldin töldu nauðsynlegt
að gera vegna stríðsins, að bann
var lagt við notkun einkabifreiða,
og náði það að sjálfsögðu jafnt til
mín sem annarra. Ég notaðist þá
um nokkurt skeið við strætis-
vagnaferðirnar. En að því rak, að
ég gat eigi notfært mér þær nema
endrum og eins og það fyrir þá
sök, að mér reyndist ókleift að
losna frá vinnu minni nákvæmlega
á þeim tíma, sem til þess þurfti.
Af þessari ástæðu hefi ég nú um
tíma notað vagn frá Samsölunni
þegar með hefir þurft, en svo sem
kunnugt er, fer strætisvagn um-
rædda leið aðeins einu sinni á
hverjum klukkutíma. Hvað bréf-
ritarinn á við með því, að þetta
hafi ég gert í leyfisleysi, veit ég
ekki og get því ekki farið nánara
inn á það atriði.“
„UM KOSTNAÐINN vegna þess-
arar bifreiðanotkunar segir, að
bréfritarinn hafi komið með mik-
inn útreikning. Og þótt eigi sé
nein upphæð nefnd, virðist mega
ráða að eigi sé hún óveruleg. Mér
er nú lítt skiljanlegt, hafi hann
haldið sér við það, sem raunveru-
lega hefir átt sér stað, hvernig
hann getur látið þetta leika á há-
um tölum. En upphæð má að sjálf-
sögðu lengi hækka, ef vilji er fyrir
hendi, séu aðeins „góðviljaðar“ á-
gizkanir lagðar til grundvallar og
lítið hirt um það raunverulega.“
„NÚTÍMINN." Þannig kallar
Jón frá Hvoli eftirfarandi stökur,
sem hann hefir sent mér:
„Fárra manna fólsku ráð
framför sanna tefja.
setja bann á sæmd og dáð,
svikum annir vefja.
Fárra manna fé og völd
fága annir blóði;
tíðum brann við tignar kvöld
tekinn þannig gróði.“
GAMALL HLUSTANDI skrifar
mér um útvarpið á þessa leið: Mig
langar til að biðja þig fyrir fáein-
ar línur viðvíkjandi útvarpinu,
Hannes minn. — Það hefir verið
og er raunar enn töluvert rætt um
efni það, sem útvarpið bíður hlust-
endum sínum upp á. Þó eru um-
ræður manna á milli um þessa
menntastofnun töluvert farnar að
hjaðna, sem mun stafa af því, að
menn eru hættir að búast við
nokkru góðu úr. þeirri átt og taka
með sinnuleysi við því, sem að þeim
er rétt. En svo má ekki lengur
standa. Um hljómlistina, sem út-
varpið flytur, ætla ég ekki að ræða
að þessu sinni. Fyrst ætla ég að
minnast á hina svokölluðu gaman-
þætti. Þeir eru þannig úr garði
gerðir, að engum, sem á þá hlust-
ar, stekkur bros, heldur þvert á
móti. maður líður önn fyrir þá. Og
ef ekki er hægt að gera þá betur
úr garði, verður að hætta við þá.“
„ENN FREMUR eru sumir fyr-
irlestrarnir heldur ekki upp á
marga fiska. Sumir eru raunar
sæmilegir að efni til, en þá að
jafnaði illa fluttir. Nú er það svo,
að það mun afarerfitt að finna
snjallan útvarpsfyrirlesara, enda
þótt slíkir menn hafi komið að
hlióðnemanum einstöku sinnum. Sá
maður, sem tvímælalaust er vin-
sælastur allra útvarpsfyrirlesara
hér, er Guðbrandur Jónsson pró-
fessor. Hann hefir flest það til að
bera, sem útvarpsfyrirlesara er
nauðsynlegt: efni vel valið. efnis-
meðferð ágæt og málrómurinn
framúrskarandi. Guðbrandur lét
oft til sín heyra í útvarpið hér fyr
meir, en upp á síðkastið hefir ekki
til hans heyrst. Hvað veldur? Vill
Guðbrandur ekki tala í útvarpið
eða vill útvarpið ekki Guðbrand?
Ef svo er, vildi ég varpa fram
þessari spurningu í fullkomnu lít-
illæti: Hefir útvarpið ráð á því að
synja hlustendum sínum um
skemmtandi og fræðandi erindi og
afburða fyrirlesara eins og Guð-
brandur Jónsson er að allra
dómi?“
ÞESSU um Guðbrand Jónsson
er ég sammála. Hann var alltaf
mjög skemmtilegur og fræðandi í
útvarpinu, en því. sem segir um
útvarpið yfirleitt, er ég algerlega
ósammála. Það er yfirleitt gott og
með þeim tekjum. sem það hefir,
er ekki hægt að gera meiri kröfur.
Hannes á horninu.

ný daglega.
Harðfiskur.
Riklingur.
Smjör.
Ostar.
Egg.
KOMIÐ. SÍMIÐ. SENDIÐ:
BREKKA
Símar 1678 Off 2141.
TJARNARBÚÐIN. Sísti 357«.
35Kl PAIiTGERÐ
cirfprH
Ms. Helgi
fer frá Reykjavík á morgun til
ísafjarðar. Kemur við í suður-
leið á Bíldudal og Tálknafirði.
Flutningi veitt móttaka til
hádegis á morgun.
Auglýsið í Alþýðublaðinu!
JfHN DICKSON CARR;
Morðin í vaxmpðasafninu.
36.
einu sinni sjálf meðlimur í íélagsskap svartgrímumanna. Það
var fyrir fimmtán árum. En nú er félagsskapurinn víst orðinn
öðruvísi en hann var þá. Hann er kominn undir nýja stjórn
núna. En mér datt aldrei í hug, að vaxmyndasafnið stæði í
nokkru sambandi við samkomuhús meðlima svartgrímumanna-
félagsins. En stundum datt mér í hug, að Claudine væri í
þessum félagsskap. Og þegar ég frétti um léát hennar setti ég
það í samband við morðið á Odette . . .
Hún sleikti á sér varirnar. Hún hélt áfram að drepa fingr-
unum á dagblaðið.
— Allt í einu, herra minn, datt mér þetta í hug. Ég fann það
á mér, að eitthvað væri öéruvísi, en það átti að vera. Ég fann
það á mér, að Odette hefði staðið í einhverju sambandi við,
klúbbinn. Var ekki svo?
— Ég yeit ekki, frú mín, ef til vill.
Augu hennar urðu vot. Hún muldraði:
— í þriðja og fjórða lið. Ég hefi aldrei verið trúuð. En ég
trúi á guð núna. Og ég veit, að þetta er hefnd, réttlát hefnd.
Hún var farin að skjálfa. Robiquet var fölur sem vax í
framan. Hann ýtti hökunni ofan í frakkakragann og sagði:
— Beatrice frænka. Ég sagði þér, að þú skyldir ekki fara
út. En það var þýðingarlaust. Þessir herramenn gera það, sem
þeir geta. Og ...
— í morgun, hélt hún áfram, þegar þér senduð vin yðar
niður, til þess að hlusta á Gina Prévost tala við manninn.
Auðvitað. Gina er' líka eitthvað við þetta mál riðin. Ég veit,
að þær hafa allar verið í félgsskap Svartgrímumanna.
— Frú mín, sagði Bencolin rólega, — þetta hefir fengið
of mikið á yður. Þð er ekkert að óttast þá tilviljun, að maður
kemur að húsi yðar og biður um að fá að tala við ungfrú
Prévost.
— Nú ætla ég að segja yður dálítið. Ég fékk slæmr grun-
semdir, þegar ég heyrði rödd þessa manns.
— Einmitt, sagði Bencolin og drap fingrunum á borðið.
— Eins og ég hefi þegar sagt, fékk ég slæmar grunsemdir.
Ég hefi heyrt rödd hans áður.
— Einmitt! Þér þekkið þá herra Galant?
— Ég hefi aldrei séð hann, en ég hefi heyrt rödd hans
fjórum sinnum.
Robiquet starði, eins og hann væri dáleiddur, á litla silfur-
lykilinn,
í annað skiptið var það fyrir tíu árum. Ég var uppi á lofti
og Odette — hún var þá lítil stúlka — var þar hjá mér. Mað-
urinn minn var að lesa niðri 1 lestrarstofunni. Ég fann ilm af
vindlingnum hans upp á loftið. Þá var dyrabjöllunni hringt,
þjónustustúlkan vísaði manni inn, og ég heyrði mannamál í
forstofunni. Maðurinn minn. tók á móti honum. Ég heyrði mál-
róm þeirra, þó að ég heyrði ekki orðaskil. En oft heyrði ég gest-
inn hlægja. Eftir ofurlitla stund fylgdi stúlkan manninum til
dyra. Skömmu seinna fann ég púðurlykt og fór niður. Maður-
inn minn notaði hljóðlausa skammbyssu, þegar hann skaut sig,
vegna þess að hann vildi ekki vekja Odette......
— Þá minntist ég þess, þegar ég heyrði rödd hans í fyrsta
skipti. Það var 1 klúbb Svartgrímumanna, þar sem ég hafði
komið stundum, áður en ég giftist. Þar heyrði ég grímubúinn
mann hlægja. Það hlýtur að hafa verið fyrir tuttugu og þremur
eða fjórum árum. Ég man eftir þessum manni, vegna þess, að
gat var á grímu hans og þar sá ég hræðilega rautt og þrútið
nef, Ég gleymi aldrei þeirri sjón og þeirri rödd.
Hún laut höfði.
— Og í þriðja skiptið, frú? sagði Bencolin.
— í þriðja skiptið, sagði hún, eins og henni svelgdist á, var
snemma í sumar, það eru ekki fullir sex mánuðir síðan. Það
var á heimili Gina Prévost, hjá foreldrum hennar, í Neuilly.
Það var úti í garðinum, komið að kvöldi. Ég heyrði manna-
mál inni í sumarhúsinu. Mér heyrðist þar vera stefnumál. En
ég þekkti röddina og flýði. Og ég sá Ginu Prévost koma út úr
húsinu. Og þá hélt ég, að mér hefði misheyrst.
En í dag, þegar ég heyrði rödd mannsins, datt mér þetta aftur
1 hug, og skildi nú, að grunur minn hafði reynst réttur. Og þá
skildi ég, hvernig í öllu lá. Svo þegar ég las þetta blað með frá-
sögninni um Claudine ....
Hún starði á Bencolin. Hann sat grafkyrr. Að lokum sagði
hún:
— Þér getið þá ekkert sagt mér?
—- Ekkert, frú mín!
Aftur varð þögn.
— Ó, sagði hún. ég hafði vonað, að þér gætuð fært mér
heim sanninn um, að ég hefði á röngu að standa viðvíkjandi
því, að Odette hefði verið meðlimur í klúbbi Svartgrímumanna.
Ég hafði haft veika von um það, en nú sé ég, að sú von hefir
brugðist. Vitið þér, að það stendur í blaðinu, að lík Claudine hafi
fundist í fangi hafurfætlings.
Nú greip Robiquet fram í. Hann sagði: — Beatrice frænka!
Ættum við nú ekki að fara? Við ónáðum þessa herramenn. Við
getum ekki orðið þeim að neinu liði.
Þau stóðu bæði á fætur. Hún rétti Bencolin höndina, hann
hneigði sig og sagði:
— Frú mín, því miður er ég hræddur um, að við getum