Alþýðublaðið - 27.01.1940, Page 1

XXI. ÁRGANGUR.
LAUGARDAGUR 27. JAN. 1940.
22. TÖLUBLAÐ
RÍTSTJÓRI: F. S. VALÐEMASSSON
ÚTGEFANÐI: ALÞÝÐUFLOKKURMÍN
Dagsbrún segir sig ár klofm
ingssambandi kommúnista.
---+—,—
Mr^ftwfikiifsifi s@ik Alpýðuflókksmanna úr félaginu
I
AT R Ú N AÐA'R R ÁÐ S FUND I í Verkamannafé-
laginu Dagsbrún í gærkveldi, þar sem mættir voru
nær allir meðlimir Trúnaðarráðs, en þeir eru alls 100 að
tölu, var samþykkt í einu hljóði að Dagsbrún segði sig úr
,,Landssambandi stéttarfélaganna,“ en þetta samband stofn-
uðu komttiúnistar til höfuðs Alþýðusambandi íslands fyrir
3 mánuðum, og var Bagsbrún, ásamt Verkamannafélag-
inu Hlíf í Hafnarfirði og Verkamannafélaginu Þrótti á
Siglufirði aðalstyrkur þess. Jafnframt þessu var ákveðið,
að Dagsbrún skuli standa utan sambanda fyrst um sinn. Með
því að Dagsbrún hefir sagt sig úr þessu sambandi, má segja,
að það sé úr sögunni.
Á sama fundi Trúnaðarráðs Dagsbrúnar var samþykkt
að ógilda brottrekstur þeirra sex Alþýðuflokksmanna, sem
kommúnistar ráku úr félaginu með hinu frekasta ofbeldi,
árið 1938, þá Guðmund R. Oddsson, Guðjón B. Baldvins-
son, Erlend Vilhjálmsson, Harald Pétursson, Kristínus F.
Arndal og Vilhjálm S. Vilhjálmsson.
Þýzkir þegnskylduvinnumenn á leið til vinnu sinnar.
Ittl íízkn aazista rii
erleedar Atvarpsstððvar.
Þungar refsingar fyrir að hlusta á þær.
-----«.----
LONDON í morgun. FÚ.
SafflkofflBiai an ð|r
Aðaifandar lífar
á morpn.
AÐALFUNDUR Verka-
mannafélagsins Hlíf-
ar í Hafnarfirði v'erður
haldinn á morgun kl. 2 í
Góðfemplarahúsinu. Þar
fer fram kosning á stjórn
:: fyrir félagið.
I; Hlíf hefir undanfarið
verið undir sömu sökina
seld og Dagsbrún var. —
Nú hefir Dagsbrún vísað
Ieiðina. Hún hefir sagt sig
úr Landssambandi komm-
únista. Hún hefir steypt
kommúnistum úr völdum,
hún hefir tekið aftur inn
þá Alþýðuflokksmenn,
!; sem kommúnistar ráku úr
!; félaginu.
!; Verkamennirnir í Hafn-
!; arfirði eiga að standa sam-
| einaðir um það, að skapa
j; frið í Hlíf og starf fyrir
istéttarfélagsskap sinn og
;! hagsmuni.
!; En það geta þeir aðeins
ef þeir mæta vel á fund-
!; inum á morgun.
Alþýðuflokksmenn hafa
!; ákveðið að bera frain lista
við stjórnarkosninguna, og
;; eru allir Hlífarfélagar
hvattir til að sækja aðal-
fundinn og kjósa þá, sem
|! Alþýðuflokksverkamenn
stilla upp.
¥ GÆR var í bæjarþingi
kveðinn upp dómur í málinu
Sósíalistafélag Reykjavíkxir
gegn H/f. Alþýðuhús Reykja-
víkur. Var stjórn Alþýðuhúss-
ins sýknuð í málinu.
Krafðist stefnandi, Sósíalista-
félagið, þess, aðallega, að hin
stefnda stjórn yrði að viðlögð-
um dagsektum dæmd til að
breyta hluthafaskrá félagsins á
þá leið, að Sósíalistafélagið yrði
talið eigandi hlutabréfa þeirra,
að nafnverði kr. 2250,00, sem
Jafnaðarmannafélag Reykjavík-
ur átti áður.
Byggði stefnandi aðalkröfu
sína á því, að hér hefði ekki
verið um eigendaskipti hluta-
bréfanna að ræða, heldur nafn-
breytingu. En rétturinn leit svo
á, að um nýjan aðila væri að
ræða, og taldi, að þessi aðila-
Á þessuni sama fundi voru
kosnir í Trúnaðarmannaráð
með stjórn félagsins þeir Guð-
mundui' R. Oddsson, Guðjón
B. Baldvinsson, Helgi Þor-
bjarnarson og Kristinn Árna-
son. Varamenn voru kosnir: —
Kristínus F. Arndal, Jón Ara-
son, Kristján Guðmundsson og
Oddur Jónsson.
Trúnaðarmannaráðið er skip-
að 9 mönnum og eiga sæti í því
5 Alþýðuflokksmenn og 4 Sjálf-
stæðismenn. Hlutverk trúnað-
armannaráðs er að hafa með
höndum alit er snertir vinnu-
deilur eða samninga félagsins
við atvinnurekendur.
Þá voru skipaðir 1 aívinnu-
leysisnefnd þeir: Þórður Gísla-
son, Kristinn H, Kristjánsson,
Þorsteinn Sigurjónsson, Yngvi
skipti lytu ákvæðum samþykkt-
ar fyrir H/f. Alþýðuhús Reykja
víkur um eigendaskipti, sem
ekki hafði verið fullnægt í þessu
tilfelli.
Jafnaðarmannafélag Reykja-
vikur hafði á sínum tíma lofað
hlutafé í Alþýðuhúsið. Hafði
það greitt upp í þau loforð 2250
krónur, áður en Héðinn byrjaði
þar samfylkingarbrölt sitt við
kommúnistana. Vitanlega var
tilgangur félagsins, eins og ann-
arra félaga innan Alþýðusam-
handsins, svo og einstaklinga,
sem hlutafé lögðu fram i Al-
þýðuhúsið, að þetta væri fyrst
og fremst gert til styrktar al-
þýðusamtökunum og Alþýðu-
flokknum. Þegar Héðinn hafði
svo með því að taka inn í fé-
lagið nokkur hundruð komm-
Frh. á 4. síðu.
Hannesson, Edward Sigurðsson,
Björn Benediktsson og Þorkell
Gíslason.
Þetta 'er fyrsti trúnaðarráðs-
fundurinn, sem haldinn er eftir
að hin nýja stjórn Dagsbrunar
tekur við völdum og voru sam-
þykktir þess í gærkveldi í fullu
samræmi við þá samninga, sem
gerðir voru áður en kosningarn-
ar fóru fram.
Stjórn DagsMnar leii-
réttir misfellur.
Fullkomin eining ríkti á fundi
Trúnaðarráðsins. Voru rædd
mörg hagsmunamál verkamanna
á fundinum og upplýstist par
meðal annars að ýmsir atvinnu-
rekendur hafa brotið samninga
og lög á verkamönnlum, sumir
lum langan tíma en aðrir
skemmri, án þess að fyrrverandi
stjórn Dagsbrúnar hefði hreyft
hinn minnsta fingur til þess að
fá petta leiðrétt.
Stjórn Dagsbrúnar er þegar
farin að vinna að því að fá leið-
réttingar á þessum misfellum og
verður vel ágengt.
Forstióri Kol & Salts skýrði á-
kvæði gengislaganna um kaup-
Uppbótina á þann veg, að þegar
unnin væri eftirvinna, skuli ekki
greiða hærri uppbót en 13 aura
á tímann, eins og um dagvinnu
sé að ræða. Stjórn Dagsbrúnar
hefir nú leiðrétt .þennan mis-
skilning, og fá verkamenn félags-
ins fulla kaupuppbót í eftirvinnu
hjá félaginu.
Ýms fleiri skyld mál hefir
stjórn félagsins nú með höndum.
iSfSraa til ver&amanita
■ Allir Dagsbrúnarmenn eru mjög
ákveðið hvattir til þess, að gera
stjórn félagsins nú þegar aðvart
ef um misfellur er að ræða út
af kaupuppbótinni samkvæmt
gengislögunum. Þetta þarf að
gerast fyrir lok þessa mánaðar,
til þess að hægt sé að fá upp-
bótina greidda frá 1. janúar.
Yfirleitt þurfa verkamenn að
Frh. á 4. síðu.
AÐ kom berlegar fram
en nokkru sinni í gær-
kveldi, hversu nazistar óttast
afleiðingar þess, að menn
hlusti á erlendar útvarps-
stöðvar.
í þýzkum útvarpsfyrir-
lestri, sem haldinn var í gær-
kveldi, og stóð yfir í 25 mín-
útur, var Þjóðverjum og
hlutlausra þjóða mönnum í
Þýzkalandi hótað „alvarlegri
hegningu,“ ef slíkt kæmist
upp um þá.
Var nýlega gefin út tilskipun
í Þýzkalandi sem bannar mönn-
um að hlýða á erlendar útvarps-
stöðvar, og þulurinn sagði, að
þar sem öllum væri nú kunnugt
um bann þetta, hefði menn eng-
ar afsakanir, ef þeir brytu á-
kvæði hennar og engin miskun
yrði sýnd hinum brotlegu.
Bannið nær ekki aðeins til
þess, sem útvarpað er frá ó-
vinalöndum, heldur líka til út-
varps frá hlutlausu löndunum.
Þulurinn viðurkenndi, að
Þjóðverjar hlustuðu á erlendar
stöðvar, ekki aðeins einstakling
ar, heldur söfnuðust menn sam-
an í þessu skyni.
í tilskipuninni er hverjum,
sem gengur fram hjá húsi, þar
sem hlustað er á erlendar út-
varpsstöðvar og verður var við
það, fyrirskipað að fara inn og
„skrúfa fyrir“ eða sjá um, að
það verði gert. Og í öllum til-
fellum r ber mönnum að gera
lögreglunni aðvart. Þulurinn
minnti menn á, að dauðahegn-
ing liggur við endurteknum
brotum á tilskipuninni, og hlut-
lausra þjóða menn 1 Þýzkalandi
eru ekki undanþegnir ákvæðum
hennar. Þeir mega ekki einu
sinni hlusta á útvarpsstöðvar
síns eigin lands.
Önnur fregn sýnir, hversu
mikill skelkur hefir gripið naz-
ista. Þýzki sendiherrann í Vati-
kanborginni hefir farið á fund
utanríkismálaráðherra páfa, og
mótmælt útvarpstilkynningu
þeirri um hroðalega meðferð
á Pólverjum í þýzka hluta
Póllands, sem útvarpað var frá
Vatikanborginni. Þýzki sendi-
herrann gekk svo langt í kröf-
um sínum, að hann fór fram á.
að stöðin hætti að útvarpa á
þýzku.
Undanfarna daga hefir þýzka
útvarpið gert mikið að því að
bera til baka tilkynningar út-
varpsstöðvar Vatikanborgarinn
ar, svo og fréttir annarra stofn-
ana, sem lýga kjörum fólks á
Póllandi. Reynt hefir verið að
trufla útsendingar Vatikan-
stöðvarinnar, þannig, að erfitt
sé fyrir fólk í Þýzkalandi að
hlusta á hana.
LONDON 1 morgun. FÚ.
JP INNAR íilkynna, að öll-
«m áhlaupum Rússa
hafi verið hrundið og margar
rússneskar hersveitir séu nú
sambandslausar við megin-
herinn. Manntjón Rússa í
gær og dag nemur hundruð-
urrt. Þeir hafa og misst um
400 hesta í seinustu áhlaup-
um.
Sýning verður bráðlega haldin
á rússneskum hergögnum í Hel-
singfors. Verða þar margs konar
tegundir hergagna, sem Finnar
hafa tekið í bardögunum á hin-
um ýmsu vígstöðvum, skriðdrek-
ar, brynvarðar bifreiðar o. m. fl.
tlðarappMI verka-
fflaaaa ip opinberra
starfsnanna t Noregi
OSLO. í gærkveldi. FB.
ÁÐIR aðilar hafa fallizt á
tillögur sáttasemjara
norska ríkisins um dýrtíðarupp-
bót á kaup. Tillagan hljóðar um
7% hækkun og nær hún til um
220 000 manna. Af hækkuninni
leiðir aukaútgjöld fyrir iðnaðar-
og önnur atvinnufyrirtæki, sem
nema 22% millj. kr.
Einnig var fallizt á tilboð
ríkisins um skipulag á uppbót
handa starfsmönnum hins op-
inbera, Það var tilskilið af hálfu
stjórnarinnar, að Stórþingið
féllist á tilhögunina. Af tillög-
unum leiðir aukin útgjöld fyrir
ríkissjóð, er nema 6,8 millj. kr.
á yfirstandandi fjárhagsári og
19,9 millj. kr. á öllu næsta fjár-
hagsári.
2000 Eistlendingar berjast nú
með Finnum. Foringi þeirra seg-
ir, að Eistland sé að greiða Finn-
um heiðursskuld, því að álika
margir Finnar hafi barizt í fre-ls-
isstríði Eistlendinga fyrir 20 ár-
um.
í éinni fregn segir, að 2000
ítalir og Ungverjar hafi fyrir
nokkru farið yfir Frakklaind, á-
leiðis til Finnlands, til þess að
gerast sjálfboðaliðar í finnska
hernum.
Roosevelt Bandaríkjaforseti
hefir sagt, að sjálfboðaliðar frá
Bandaríkjunum missi ekki borg-
Frh. á 4. síðu.
? ? m l f _ J/MS? ?1
m
gegi itifi
lið tapar máli
l'Ailðiilii.
kommiliiiBtiiiii wll samefiafngaiia
Ölltim áhlaupum
Sássa er hrundið.
---—
Þar með heflr sðkn þeirra
verlð algerlega stððvuð.
MaiFgar rilssiieskar Aiers veltlr er a
sanstiandsteiisar wiH meginllðið.
—.—^----—.—