Alþýðublaðið - 14.02.1940, Blaðsíða 4

MIÐYIKUDAGUR 14. FEBR 1940
GAMLA Blð SP
Borgarvirkl.
Metro-Goldwyn M'ayer-stór-
my.nd gerð eftir hinni frægu
samnefndu skáldsögu enska
læknisins og rithöfundarins
A. J. Cronins.
Aðalhlutverkin ieika:
Robert Donat og
Rosalind Russel.
Hljómsveit Reykjavíkur.
„Brosaodi land“
Óperetta í 3 þáttum eftir
FRANZ LEHAR
verður leikin í kvöld kl. 8
í Iðnó.
Aðgöngumiðar seldir í dag
eftir kl. 1 í Iðnó.
Venjulegt leikhúsverð
eftir kl. 3.
i. o. e. t.
ST. DRÖFN nr. 55: Fundur
annað kvöld klukkan 8,30.
Innsetning embættismanna.
Nefndaskipanir, Kosning
kjörmanna o. fl. Mætið
stundvíslega.
ÆT.
GUNNFRJÐUR JÓNSDÓTTIR
Frh. af 3. síðu.
bær, sem hefir alið pessa perlu
marmkosta og hæfiieika. — ís-
land á fyrst og fremst henni að
bakka gæfu og gengi listamanns-
ins Ásmundar Sveinssonar. — is-
landi helgar hún sjálf sínar fáu
en fögni myndir. (Fáar eru þær
af skiljanlegum ástæðum). —
Finnst ekki fleirum en mér, að
ættland hennar ættí að sýna
henni einhvern vott ástar, virð-
ingar og viðurkenningar, — að
íslenzka ríkið ætti að kaupa Nilár
drenginn henna>\ meyjarlikanið
fagra eða elnhverja aðra mynd?
ðii sönn list eist og nærist
fyrst og fremst við sjálfa sig og
ein\’«runa. Þar er hún sæl og
n”ýt.ur sín bezt — og í óraframtíð,
Iöngu eftir aö listamaðurinn
sjálfur er horfinn héðan af jörð.
En pað er til önnur hlið á tilveru
listanna, sú hliðin, sem sinýr að
samtíðinni. í>eirri pjóð, sem alið
hefir iistamanninn, er sjálfri bezt
uö sú hliðin gleymist henni ekki
algerlega.
Unuur 6. Bjarklind.
MALMU8INN I NORÐUR-SVÍ-
WÓÐ.
Frh. af 3. síðu.
samtals 1000 tonnum af málmi,
og sé það þyngsti farmur, sem
járnbrautarlest hafi nokkru
sinni flutt. Nú télja málmlest-
irnar 60 vagna og flytja 2100
tonn, það eru rafmagnslestir.
Ég hefi farið í gegnum allt
Lapplandi, standandi við hlið
lestarstjórans. og það kom oft
fyrir, að við urðum að nema
staðar vegna þess, að hreindýra-
hjarðirnar stóðu rólegar á beit
á milli járnbrautarteinanna.
í Kiruna eru 12 þús. íbúar.
Það er fullkominn tízkubær,
með fallegum timburhúsum á
stangli upp í fjallshlíðinni. Á
sumrin fer fólk á reiðhjóli um
göturnar, en á vetuma í sleðum
með bakháum stólum. Hátt yfir
bænum gnæfir kirkjan og gröf
Hjalmars Lundholms, jarðfræð-
ingsins, sem helgaði Kiruna
starf sitt og stjórnaði námunni.
Hátt yfir Kiruna gnæfir fjallið
-’S.s. Bergenhusg
hleður n.k. föstudag til
Kaupmannahafnar, Færeyja
og Vestmannaeyja.
Tilkynningar um vörur
komi sem fyrst.
Farþegar sæki farseðla
fyrir hádegi á föstudag.
Vér leyfum oss að vekja
athygli heiðraðra viðskipta-
vina vorra á því, að ef um
vörur er að ræða, sem nauð-
synlega þurfa að komast
með næstu ferð skipsins frá
Kaupmannahöfn, muni heppi
legast að panta þær sím-
leiðis.
Skipaafor. Jes Zimsea
Tryggvagötu. — Sími 3025.
Háskólafyrirlestrar
sendiherra Dana. Næsti fyrir-
lestur verður í Oddfellowhúsinu
á morgun kl. 6, og verður pað
4. fyrirlesturinn, sem sendiherr-
flytur um Muhameðstrú (Islam)
og áhrif hennar á rás við-
burðanna í heiminum. öllum er
heimill aðgangur.
Auglýsið í Alþýðublaðinu!
Luossavaara, en þaðan er góð
útsýn yfir öldóttar hæðirnar.
En stór málmæð liggur í þessu
fjalli og eins í fjallinu Kiruna-
vaara. Hún er 5 km. löng og
sums staðar 100 m. breið, og
með demantsbor hefir verið
borað allt að 900 m. ofan í æð-
ina.
í fjallinu er djúp náma, en í
Kiruna liggur málmurinn ofan-
jarðar. Ég hefi klifrað alveg of-
an í botn námunnar. Þar stóð
bormaður og boraði, en rétt hjá
honum var ein af stærstu
graftrarvélunum. Hún boraði
trjónu sinni inn í fjallið, tók 8
tonn í einum munnbita, sveigði
hálsinn og steypti málminum
ofan í vagninn svo að bergmál-
aði í fjallinu.
Allt í einu varð þögult í nám-
unni. Ég heyrði flautublástur
og allir mennirnir hlupu inn í
timburkofana, nema örfáir
menn, sem tróðu dynamiti í
borholurnar og hlupu síðan í
skjól. Engin sála sást á ferli.
Svo kom fyrsta þruman og það
var eins og eldi og brennisteini
rigndi og bergmálið hljómaði.
Svo var dauðaþögn og menn-
irnir flýttu sér út til þess að at-
huga verkanir sprengingarinn-
ar.
Ég fór í vagni, sem knúður
var með rafmagni, 2 km. inn í
námuna. Vagnarnir runnu einn
eftir annan inn undir mölunar-
vélina og fóru út aftur og heim
til Narvik. Þessa leið fara tutt-
ugu og fimm vagnar á hverjum
degi.
Árlega eru fluttar 3 millj.
tonna frá Gállivaara til Luleá
og þessum birgðum er safnað
saman í stórar dyngjur á Svart-
ey, sem er eins og fjall í lögun
og þar er góð útsýn yfir hið ísi-
lagða Bottenhaf, þar sem gufu-
skip liggja innifrosin við málm-
bryggjuna. Það er ekki fyrr en
í apríl, að ísbrjótarnir geta rutt
veginn, svo að hægt er að flytja
málminn. sem að mestu leyti
fer til Þýzkalands. Luleá er fal-
leg og virðuleg borg, sem hefir
verið kölluð litla borgin með
stóra drauminn. Því að íbúana
í Luleá hefir dreymt það, að
borgin þeirra yrði einhvern
tíma Klondyke nr. 2. Og borgin
ber þess menjar enn í dag. Þar
eru allar byggingar geysistórar
og herbergin í aðalhótelinu eru
svo stór, að mér fannst ég vera
þar eins og barn meðal risa.
Þar sem járnbrautin sveigir
til Finnlands, liggur þorpið Bo-
den. Þar er gömul falleg kirkja.
En þrátt fyrir hið sakleysislega
útlit sitt er Boden vel varinn
kastali og útlendingar fá ekki
að fara meir en 200 m. frá járn-
brautarstöðinni. Ég hefi oft far-
ið um Boden með lestinni, en
einu sinni kom ég þangað í bíl
og flæktist tímunum saman um
þetta litla þorp, án þess að vita
hvað ég ætti af mér að gera. En
allt í einu stóðu lögreglumenn
fyrir framan mig. Það voru
stórir, hræðilegir menn með
stórar loðskinnshúf ur. Þeir
fóru með mig til yfirheyrslu og
ég varð að leggja fram öll mín
skjöl. Loks komst ég að raun
um, að enginn útlendingur
mætti dvelja í bænum, og ætl-
aði maður að dvelja þar um
nætursakir, þá yrði maður
hvorki meira né minna en fá
leyfi hjá Gustaf konungi sjálf-
um. Ég fullvissaði þá um það,
að ég hefði ekkert leyndarmál
uppgötvað á rölti mínu um
þorpið og var mér þá leyft að
fara. En tveir lögreglumenn
fylgdu mér á lögreglustöðina og
viku ekki frá mér fyrr en lestin
var lögð af stað.
BÆKUR M. F. A.
Frh. af 1. síðu.
fæst Fluglistin á flugmodelsýn-
ingunni. Annars geta félagar
MFA sótt bækurnar á skrifstofu
þess í Alþýðuhúsinu, 6. hæð.
Vegna mikillar aðsóknar að
skrifstofunni er ekki hægt að
koma því við að senda bækurn-
ar til áskrifenda, og er því fast-
lega skorað á þá, sem enn hafa
ekki sótt bækurnar, að gera það
í þessari viku og þeirri næstu.
Fjöldi nýrra áskrifenda hefir
pantað bækurnar, en ekki getað
fengið þær fyrr en séð er hvort
upplagið endist handa fyrri á-
skrifendum. Verði bókanna
ekki vitjað innan 10 daga, verða
þær seldar nýjum áskrifendum,
sem hafa pantað þær.
SKIPATJÓN NORÐURLANDA
Frh. af 1. sí&u.
ir, Svíar 34 skip, rúmlega 65 pús-
und smálestir, og Norðmenn 30
skip, um 85 púsund smálestir.
Auk pess hefir Belgía misst 11
skip eða meira en 30 pús. smál.
SKÆKMÓT REYKJAVIKUR
Frh. af 1. síðu.
arverð og bendir mjög til þess,
að þar sé að renna upp ný
,,stjarna“ á meðal íslenzkra
skákmanna.
Þessa síðustu daga hefir tals-
vert mikið verið rætt um það
meðal skákmanna og listunn-
enda, hver þessara þriggja
skákmeistara yrði skákmeistari
Reykjavíkur 1940, en á þessu
stigi er auðvitað ógerningur að
ætla á slíkt. Óefað er mörgum
mikil forvitni að fylgjast með
úrslitunum og sjá þessa þrjá
meistara heyja lokabaráttuna
að hinu fyrirhugaða takmarki,
hver þeirra verður hlutskarp-
astur.
F.U.J.
Leikfimisæfingar karla eru í
kvöld kl. 8 á venjulegum stað,
Mætið stundvLlega!
I DAO
Næturlæknir er Halldór Stef-
ánsson, Ránargötu 12, sími 2234.
Næturvörður er í Laugavegs-
og Ingólfsapóíeki.
OTVARPIÐ:
19.50 Fréttir.
<50,15 Útvarpssagan: „Ljósið, sem
hvarf“, eftir Kipling. Sögu-
lok.
20,45 Uppeldispáttur: Stöðuval
unglinga ^Lúðvíg Guð-
mundsson, skólastjóri).
21,10 Strokkvartett útvarpsins
Kvartett, Op. 12, ! eftir
Mendelssohn.
21,30 Hljómplötur: Harmoníkulög
21.50 Fréttir.
Dagskrárlok.
ALÞINGI
Frh. af 1. síðu.
Verður pinglð rofið ?
— Telur þú að nokkuð útlit
sé fyrir stjórnarskipti eða
hörð átök milli þeirra flokka,
sem standa að ríkisstjórninni?
,,Um það get ég ekkert sagt.
Stefna Alþýðuflokksins er
mjög skýr. Hann telur, að þjóð-
in þarfnist þess nú fremur en
nokkru sinni áður, að allir
kraftar vinni sameiginlega að
því, að ráða fram úr erfiðleik-
unum. Og enginn veit hvað
næstu mánuðir bera í skauti
sínu. Þó að enginn æski þess, er
sú hætta til dæmis yfirvofandi
að ógerningur verði fyrir okkur
að ná til okkar nauðsynjum eða
flytja okkar afurðir út. Og
hvernig stöndum við íslending-
ar þá að vígi? Ég segi því, að
sá flokkur, sem rýfur það sam-
starf, sem verið hefir og víst
er, að yfirgnæfandi meirihluti
þjóðarinnar æskir eftir að haldi
áfram, verður að hafa mjög
ríkar ástæður til að slíta sam-
starfinu, ef hann á ekki að bíða
mikið afhroð við kosningar.“
Nðbúakritur.
— Það er töluverður nábúa-
kritur í nágrenninu?
,,Já, svo virðist. Nábúar okk-
ar hafa undanfarið sent hvor
öðrum hörð og bitur skeyti. —
Það er eins og þeir hafi verið
að undirbúa fundi sína. Lands-
fundur Sjálfstæðisflokksins
verður settur á morgun og mið-
stjórnarfundur Framsóknar-
flokksins verður einnig settur
á morgun. — Þetta er einhvers
konar glímuskjálfti í nábúum
okkar núna undir þinghaldið.“
— Verður þetta ekki stutt
þing?
„Jú, ég tel að það þurfi ekki
að verða langt og ég tel sjálf-
sagt að það afgreiði fjárlög og
önnur mál, sem fyrir því
liggja. Engin ástæða virðist til
að fresta því. Ef óvæntir at-
burðir gerast, verður hvórt sem
er nauðsynlegt að kalla þing
aftur saman á árinu.“
50 ára
er í dag Einar Andrésson
verkamaður, Suðurgötu 11 í
Hafnarfirði. ,
MálfundafJokkur
Alpýðuflokksfélagsins heldur
æfingu í kvöld kl. 8,30 í Alpýðu-
húsinu, 6. hæð.
Kvöldblað „Berlingske Tidende“
í Kaupmannahöfn flutti í fyrra-
dag grein um söngkonuna Maríu
Markan, söngafrek hennar í
Kaupmannahöfn, sem farið er
niiklum lofsorðum um, og fyrir-
Ný ýsa.
Ódýr þurkaður
saltfiskur.
Saltfiskur
úr stafla.
Hafliði Baidviasson.
Sími 1456.
Luðvíg Guðmundsson
skólástjóri flytur uppeldispátt
í útvarpið í kvöld. Nefnir hann
erindið Stöðuval unglinga.
B NÝJA BIO ■
Pygmalion
Hið dásamlega leikrit eftir
enska stórskáldið Bera-
hard Shaw, sem ensk stór-
mynd, hefir tekist svo vel,
að hún er talin merkisvið-
burður í sögu kvikmynda-
listarinnar.
Aðalhlutverkin leika:
Leslie Howard og
Wendy Hiller.
Útbreiðið Alþýðublaðið!
I: Þökkum öllum okkar góðu viðskiptavinum fyrir i
;l hlýjar kveðjur á 30 ára starfsaímæli okkar hinn 12. ?
i; þ- m. og góð viðskipti á umliðnum árum- í
ii Trolle & Rothe h.f. |
LEIKFÉLAG REYKJAVlKUR.
„FJalla- E,yvlndur“
Sýning á morgun kl. 8 e. h.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 4—7 í dag og eftir kl. 1
á morgun.
Ath. Vegna mikillar aðsóknar verður ekki svarað í
síma fyrsta klukkutímann eftir að sala hefst-
VerBhækkuii
Smásöluverð á bökunardropum verður fyrst um sinn
sem hér segir:
15 gr. glös kr. 0,55
30 — glös — 0,90
50 — glös — 1,55
Er þar með úr gildi gengið það verð, sem undanfarið
hefir verið tilgreint á einkennismiðum hinna ýmsu tegundá
bökunardropa.
ÁFENGISVERZLUN RÍKISINS.
Bafvirbjafélag Reyblavíbur.
Aðalfundur verður haldinn í Oddfellowhúsinu fimmtu-
daginn 15. þ. m. kl. 8,30.
Fundarefni: Venjuleg aðalfundarstörf.
Stjórnin.
hugaða söngför hennar til Ást-
ralíu. Segir blaóið, að tilboð pað,
sem hún hafi fengiö, sé mikill
sómi fyrir hana og mjög álit-
legt. FÚ.
Félag Reykhyltinga og Hvítár-
bckkinga í Reykjavík
efnir til héraðsskólahátíðar i
Oddfellow föstudaginn 16. p. m.
kl. 9 e. h. Aðgöngumiðar verða
seldir í Oddfellow ■ eftir ld. 5
sama dag. öllum heimil pátttaka.
Hijómsveit Reykjavíkur
sýnir operettuna „Brosandi
fand“ í kvöld kl. 81/2.
Leikfélagið
sýnir Fjalla-Eyvind annað
kvöld kl. 8.
Trúlofun.
Nýlega hafa opinberað trúloíun
sína Ragna Jóhannsdóttir, Sól-
vallagötu 12, og Hörður Valdi-
marsson, Fálkagötu 8 hér í bæ.