Alþýðublaðið - 16.02.1940, Blaðsíða 1

RITSTJÓRÍ: F. B. VALDEMABSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXI. ARGANGUR.
FÖSTUDAGUR 16. FEBR. 1940
39. TÖLUBLAÐ
76 islenzkir sjémenn haida
fnnd í erlendri hafnarborg.
---—■—.■» .—- . ■
Óánægja sjómanna vaxandi vegna ýmis
konar ósanngirni9 sem þeim er sýnd.
FnlltrAar peirra ern nú ð fnndnin daglega
-p
ULLTRUAR
llpíngi sett — og
frestað til mánndags!
ALÞINGI var sett í gær með
venjulegri viðhöfn. Kosn-
ingar á forsetiun og skrifurum
í deildir fóru ekki fram. Eftir að
försætisráðherra hafði lesið upp
konungsbréf, frestaði hann
þingfundum til mánudags.
Ástæðan mun vera sú, að nú
standa yfir landsfundur Sjálf-
stæðisflokksins og miðstjórnar-
fundur Framsóknarflokksins og
þingmenn þessara flokka munu
því hafa nóg að gera, að eggja
liðið og dásama afkomu flokka
sinna eins og Ólafur Thors gerði
á fundi landsfundarins í gær.
Rððstafanir gegn
kommúnistnm einn
ig í Roregi?
KHÖFN í gærkveldi. FÚ.
ÓMSMÁLANEFND
norska þingsins fer fram á
þáð við ríkisstjórnina, að hún
géri víðtækar ráðstafanir til
þess að tryggja hagsmuni gegn
láhdráðastarfsemi og annarri
stárfsemi, sem telja megi skað-
lega landinu. Fer hún fram á að
þetta mál verði rætt fyrir opn-
urii tjöldum á fundi í stórþing-
inu.
Samkvæmt því, sem norska
bláðið ,,Aftenposten“ segir,
þá þýðir þessi málaleitun
það. að fyrir dyrum standi í
Noregi samskonar barátta gegn
kommúnismanum eins og nú er
háð í Svíþjóð.
sjómanna
hafa undanfarna daga
haft tal af útgerðarmönnum
um breytingar á kjörum
samkvæmt hréfi því, sem áð-
ur hefir verið birt hér í blað-
inu, en umræðurnar eru ekki
komnar svo langt, að nokkuð
sé hægt að skýra frá þeim-
Engin lausn hefir fengizt á
því, sem ber á milli út af lifr-
inni.
í dag munu fulltrúar frá sjó-
mönnum hafa tal af viðskipta-
málaráðherra um rétt sjómanna
til gjaldeyris. En sjómenn hafa
mótmælt fyrirmælum við-
skiptamálaráðherra um að
svifta þá nokkru af gjaldeyri
þeim, sem þeim ber.
Óánægja fer ákaflega mikið
vaxandi meðal sjómanna og er
ekki gott að segja til hvers það
getur leitt, ef þeim er mætt af
álíka ósanngirni og fram hefir
komið í deilunum út af lifrinni.
Sem dæmi um þessa vaxandi
óánægju skal þess getið, að ný-
lega komu 76 íslenzkir sjómenn
saman á fund í erlendri hafnar-
borg og ræddu um kjör sín og
aðstöðu við hinar hættulegu og
erfiðu siglingar.
Gerðu sjómennirnir sarn-
þykktir á þessum fundi viðvíkj-
andi kröfum sínum, og lýstu
þeir sig albúna að fylgja fram
þessum kröfum til hins ýtrasta.
Hafa sjómennirnir sent Sjó-
mannafélaginu samþykktir
þessa fundar. Öllum er ljóst
hvílík hætta er hér á ferðum og
ber að haga sér samkvæmt því.
Það hefir vakið athygli, að sjó-
menn mæta freklegri ósann-
girni úr ýmsum áttum um þess-
ar mundir og að bæði blöð
Sjálfstæðisflokksins og Fram-
sóknarflokksins minnast ekki á
málefni þeirra.
S.Í.F. felldi tekkii i stjóm
eða á framkvæmdasflóram
Sala aiðarsuðoverksmiðjannar lananlaids heffr
lenil vel, en órangar Iftíll enn pá erlendis.
———■—♦—-------—
A ÐALFUNDUR SÍF hófst
að nýju í gærmorgun
kl. 10. Voru þá allir fulltrúar
mættir. Gild atkvæði á fund-
inum voru 134.
Eftir að fundarmenn höfðu
minnzt drukknaðra sjómanna,
gaf formaður Sambandsins
skýrslu um störf stjórnarinnar
á s.l. ári. Var í blaðinu í gær
slíýrt nokkuð frá efni þessarar
skýrslu, en hér fara á eftir upp-
lýsingar um rekstur Niðursuðu-
vövksmiðjunnar:
Skýrslu stjórnarinnar fylgja
nú í fyrsta sinn reikningar hinn-
ar nýju niðursuðuverksmiðju
félagsins. Ná þeir yfir tímabilið
frá upphafi undirbúnings fyrir-
tækisins í árslok 1937 til 31.
des. 1939. Eru þeir því saga
hinnar fyrstu og erfiðustu
göngu á reynslubraut fyrirtæk-
isins. Eins og að líkindum læt-
ur, hefir orðið nokkur rekstrar-
halli á verksmiðjimni, en hann
verður að teljast lítilfjörlegur,
Frh. á 4. síðu.
Norræn biðð fordæma
kafbátanernal Djéiveria
LONDON í morgun. FÚ.
Norsk, sænsk og dönsk blöð
Ijúka upp cinum munni um að
fordæma framferði Þjóðverja.
Norska blaðið „Bergenstiden-
de“ stingur upp á því, að blut-
lausar þjóðir, sem kafbátahérn
aður Þjóðverja bitnar á, komi
sameiginlega fram, og ætti að
vera hægt að skýrá það svo fyr-
ir Þjóðverjum, að þeir skilji, að
hlutlausu þjóðirnar geti ekki
sætt sig við þetta.
Þýzk viðskiptasendinefnd er
nú í Oslo, og segir blaðið, að því
sé nú tækifæri til þess að taka
upp kröfur hlutlausra þjóða.
Það var opinborlega kannast
við þáð í >Berlin í iyrradag, a'ö sá
árangur, sem kafbátahernaöur
Þjóðverja hefir borið undanfarna
daga, hefði náðst vegna nýrra
fyrirskipana, sem gefnar hefðu
verið.
Hinar nýju fyrirskipanir eru
þær, að sökkva öllum skipum,
sem grunur hvílir á að retli til
eftirlitshafnar til farmskoðunar
og skjala.og þegar erlendir frétta-
ritarar í Berlín spurðust fyrir um
það, hvers vegna hollenzka skip-
inu „Burgodike“ hefði verið sökkt
fengu þeir þetta svar.
Ef þessum fyrirskipunum verð-
ur framfylgt, mundi af því leiða,
að titanríkisverzlun Hollands,
Belgíu, Noregs, Svíþjóðar og Dan
merkur eyðilegðist, og er mikil
gremja ríkjandi í þessum lönd-
um;
Skipstjórinn á „Burgodike“ hef-
ir nú lýst því ítarlegar, er sltipi
hans var sökkt. Hann kvað hol-
Jenzku stjórnina og hollenzk
firmu hafa átt farminn. Póst
flutti skipið ekki. Síðdegis á laug-
ardag skipaði þýzkur ltafbátur
skipinu að nema staðar. Kafbáts-
foringinn fór fram á að sjá
skipsskjölin. Þegar farið var með
þau til hans sagði kafbátsforing-
inn:
„Ég hefi engan áhuga fyrir að
sjá þessi skjöl; — 'ég verð aö
sökkva skipi yðar.“
Skipstjóranum á „Burgodike"
var þvi næst skipað að senda
neyðarskeyti þess efnis, að skip
hans yæri að sðltkva, og væri
það afleiðing árekstui's. Svo var
skipshöfninni sagt að yfirgefa
sklpið. Frh. á 4. siðu.
Eli milljön Tékka m
Pölverja flntt till
Rýzkalanús.
Þeir eiga að þræla
par fyrir Þjéðverla.
ðtvarpsiæða fiðrinas í gær.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
ÖRING flutti útvarpsræðu
í gærkveldi. Var þetta á-
varp til þýzltra bænda.
í ræðu sinni sagði hann m. a.,
að ein milljón Pólverja og
Tékka yrði send til Þýzkalands
til þess að vinna hjá bændum í
stað þeirra, sem kvaddir hafa
verið í herinn, að allir yrðu að
erfiða meira, að verð á smjöri
og mjólk yrði hækkað.
Brezkar og franskar lyga-
stofnanir, sagði Göring, segja,
að Pólverjarnir og Tékkarnir
séu neyddir til að koma, en svo
er ekki. Þeir koma fúslega, þvi
að þeir vilja vera þar, sem
reglusemi er og hreinlæti og
þeir geta fengið kaup.
Um verðhækkun á mjólk og
smjöri sagði hann, að þetta bitn-
aði á fátæku fólki, en það gæti
keypt smjörlíki og mjólk, sem
„eltki væri eins mikill rjómi í“
og vanalegri mjólk.
Kolaskort sagði Göring eng-
an vera, en flutningaerfiðleik-
ura einum væri um að kenna, að
fólk hefði ekki kol.
Göring hvatti menn til að
sætta sig við alla erfiðleika og
hjálpa hverir öðrum.
Sundmót S. R. R.
fer f ram i Md.
SUNDMÓT SUNDRÁÐS
REYKJAVÍKUR fer fram
í kvöld í Sundhöllinni. Þátttak-
endur eru alls 52 frá þremur fé-
lögum: Ármanni, K.E. og Sund-
félaginu Ægi.
Þátttakendur eru bæði piltar
og stúlkur og verður keppt í
ýmsum sundaðferðum.
Smrdmótin eru allt af
skemmtileg og má búazt við
mörgum áhorfendum í kvöld.

Franska hafskipið „Bretagne“, eitt af hinum mörgu skipum sem Þjóðverjar hafa sökkt.
Myndin var tekin rétt eftir að tundurskeyti frá þýzkum kafbát hitti skipið og það var að
byrja að sökkva,
Kafbátahernaður Þjóðverja
færist ískyggiiega í aukana
——..♦ ———
Tíii til télf sSdptam vnr siikkt síéiastii pr|á daga.
FyrirsMpun um að sðkkva hlutlausum
skipum, er fara i brezkar eftirlitshaf nirf
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
1-v AÐ ER ekki annað sýnilegt, en að Þj'óðverjar séu nú
í þann veginn að hefja miskunnarlausar kafbátaárás-
ir á hlutlaus skip, sem til Englands siglg, eða til farm-
skoðunar fara í brezkar eftirlitshafnir. Síma crlendir frétta-
ritarar frá Berlín, að fyrirskipun hafi verið gefin út þar
urn að sökkva öllum skipum, sem grunur hvíli á, að fari í
brezkar eftirlitshafnir.
Aðeins þrjá síðustu 'dagana hefir 10—12 skipum ver-
ið sökkt, þar af mörgum hlutlausum, sænskum, norskum,
dönskum og ítölskum, og kemur gífurleg gremja fram í blöð-
um hlutlausra þjóða úti um heim, út af þessum kafbáta-
árásum, sem brjóta algerlega í bága við alþjóðalög. Þau
rök, sem Þjóðverjar eru sagðir færa fram fyrir árásunum,
að skipin fari til farmskoðunar í brezkar eftirlitshafnir, eru
talin markleysa ein, þar sem Þjóðverjar noti sér aðstöðu
sína í Eystrasalti til farmskoðunar í hlutlausum skipum
á nákvæmlega sama hátt og Bretar í Norðursjó og úti um
heimshöfin.
Það er íullyrt, að sendiherra Bandaríkjanna í Berlín ætli
að krefjast skýringar á þeim fyrirskipunum, sem þar hafa verið
gefnar nm árásir á hlutlaus skip.
Finnar segjast haia tebiö
aftnr ilestar stöðvar, sem
Rfissar náðn ð Kyrjálanesi.
------«-------
ln Rússar fflkyima nýfa sigra«
—...--»■----
LONDON í morgun. FÚ.
T TILKYNNINGU FINNA í gærkveldi var játað, að
Finnar hefðu orðið að hörfa úr ýmsum virkjum í
fremstu röð víggirðinga sinna, einkanlega á Sumaavíg-
stöðvunum, en nú hefði þeim tekizt að ná flestum þessara
virkja á sitt vald aftur. Enn fremur segja Finnar, að þeir
hafi neytt Riíssa til þess að hörfa undan á Taipalesvæðinu.
Þá segja þeir og, að 3000 Rússar hafi fallið í orustunum í
gær. Frh. á 4. síðu.