Alþýðublaðið - 17.02.1940, Page 1

EITSTJÓRI: F. R. FALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXI. ÁRGANOUR.
LAUGARDAGUR 17. FEBR. 1940.
40. TÖLUBLAÐ
Húsaleigunefndin hefir komið
I veg fyrirhækkun áithsaleign,
.. -..■» -'
HAsaleigan er dýrust i gðmlu húsuuum.
Samtal við Guðmund R. Odds-
son, sem á sæti i nefndinni.
------■». ...
P INS OG FÉLAGSMÁLARÁÐHERRA hefir skýrt frá i
viðtali hér í blaðinu, hefir hann undirbúið frumvarp
til laga um húsaleigulög, og verður frumvarpið lagt fram á
alþingi einhvem næsta dag.
Húsaleigunefnd hefir veriS starfandi hér í bænum
síðan 1. maí síðastliðinn. í þeirri nefnd eiga sæti ísleifur
Árnason prófessor formaður, Guðm. R. Oddsson forstjóri
og Guðmundur Eiríksson bæjarfulltrúi.
Alþýðublaðið hafði í morgun
ta! af Guðmundi R. Oddssyni og
spurði hann um störf neí'ndar-
innar og sagðist honum svo frá:
„Húsaleigunefndin var eins og
kunnugt er sett í sambandi við
géngislögin; en lögin bönnuðu
hækkun á húsaleigu, og nefndin
var sett til eftirlits með þessu á-
kvæði, að koma í veg fyrir að
fólki væri t. d. sagt upp húsnæði
og að með því yrði reynt að
hækka húsaleiguna.“
— Hvernig hefir nefndin hagað
störfum sínum?
„Nefndin hefir haft fundi prisv-
ar í viku í vor og sumar og
tvisvar í viku síðan í ágúst. Á
pessum fundurn hefir nefndin
tekið á móti fólki, sem haft hefir
einhverjar kvartanir fram að færa
og hafa það bæði vérið leigu-
takar og leigusalar. Auk þess hef-
ir nefndin haft með höndum mat
á húsplássum, sem hafa verið
tekin á leigu eftir að gengislögin
geifgu í gildi. Skrifstofa nefndar-
innar hefir verið í bæjarþings-
stofunni.“ |
— Hefir það ekki verið um-
fangsmikið verk og vanþakklátt,
að fara út og meta húsnæði?
„Jú, að vísu er það mikið verk
aö meta húsplássin, enda hefir
farið í það allt af einn dagur í
viku, því að nefndarmennirnir
hafa sjálfir farið á staðina og
mælt og skoðað íbúðimar. Um
það atriði, hve vanþakklátt þetta
starf hefir verið, skal ég segja
það, að þetta er að vísu vanda-
saml starf, en það er mesta
furða, hve vel hefir tekist að
sneiða hjá árekstrum út af mat-
inu.“ ;
— Hafa menn ekki gert tilraun
til að hækka húsaleiguna?
„Að vísu hafa verið gerðar
nokkrar tilraunir til þess, en í
Forsetabikar-
inn væntanleg-
ur bráðlega.
NÝLEGA er komiS skeyti frá
sendilierra íslendinga cg
Dana í Buenos Aires, að hann
hafí tekið á móti bikarnum, sem
ísienzku skákmtennirnir unnu á
skákþinginu í Buenos Aires.
Mun utanríkismálaráðuneytið
senda sendiherranum skeyti og
biðja hann að senda bikarinn
til verzlunarfulltrúa íslendinga
í New York, en þaðan verður
hann sendur hingað.
hvert sinn, sem undan því hefir
verið kvartað með rökum, hefir
nefndinni tekizt að færa það í
rétt horf. — Ég er sannfærður
um, að mikil þörf hefir verið
fyrir þessa nefnd, en hins vegar
þarf starfssvið hennar að vera
víðtækara til þess að hún geti
komið að fullism rnotum."
— Hvernig?
„Eins og lögin eru, getur
nefndin ekki haft afskipti af eldra
húsnæði, ef ekki er gerð bein til-
raun til að hækka það. En það
er hins vegar vitað, að í mörg-
um hinna eldri húsa er leigan til-
tölulega hæst.“
— Telur þú ekki að húsaleigu-
lögin komi leigjendmn að gagni?
„Jú, ég tel þau koma jieim að
miklu gagni í því að koiiia I veg
fyrir hækkun á húsaleigunni og
með því að koma í veg fyrir á-
stæðulausar uppsiagnir. En hins
vegar tel ég, að húseigendur
þyrftu að hafa öryggi í lögunUm,
því að það vill brenna við, að
leigjendur hlaupi burt á miðjum
tíma, borgi ekki húsaleigu og að
húseigandinn þurfi því að sitja
Frh. á 4. síðu.
Þekktir íslanðsvlu-
nr f remor sjðlf smorð.
Skaut konn sina áður
til bana.
RÉTZT HEFIR að hinn kunni
Islandsvinur Kristian Kirk
í Aarhus í Danmörku hafi skotið
konu sína og því næst sjálfan
sig. Lögreglan tók málið að sjálf-
sögðu þegar í stað til meðferðar
og hefir komizt að þeirri niður-
stö'ðu, áð miklar líkur séu til, að
hjónin hafa komið sér saman um
aö deyja vegna þess, að styrj-
aldarástandið hafi gert þeim lífið
óbærilegt.
Kristian Kirk forstjóri var um
60 ára. Hann var fæddur í norð-
vestanverðu Jótlandi, var settur
til mennta í æsku og nam verk-
fræði og dvaldi síðan um tíma
vesianhafs. Þegar hann kom heim
til Danmerkur aftur, stofnaði
hann símaverksmiðjur, en hafði
einnig mikinn áhuga á blaðaút-
gáfu og eignaðist nokkur af
stærstu blöðum Danmerkur utan
Kaupmannahafnar, þar á meðal
Aarhus Stifts Tidende og Jyllands
posten. Hann auðgaðíá stóram á
fyrirtækjum sínum og varð á
mælikvarða danskra manna mjög
auðugur maður. Á síðari áram
fékk hann mikinn áhuga á Is-
landsmálum, og varð það til þess,
að hann keypti Haukadal í Bisk-
upstungum, lét girða landið og
friöa og síðastliðið sumar einnig
Frh. á 4. síðu.
Skilaboð tii vjAskiptamðla-
ráðherra frð íhaidinu.
---—?-—-----
PaH siyður gjaflðeyriskröfuK* sjó-
mamsa esi ekki kriiftar pelrra á
iienðar áfgeróansiiiasasisBi!
¥ OKSINS í DAG rýfur
Morgunblaðið þögn
S j álf stæðisf lokksblaðanna
um kröfur sjómannastéttar-
innar. Það er þó ekki til þess
að styðja allar kröfur sjó-
manna, heldur aðeins eina,
sem ekkert kemur útgerðar-
mönnum við og þeir láta sér
alveg á sama standa um.
„Látið sjómennina hafa þann
gjaldeyri, sem þeir eru vanir að
fá. Þeir eru vel að honum komn-
ir.“ segir Mgbl. Mikið var, að
blaðið komst að þessari niður-
stöðu. Deilan út af gjaldeyrin-
um er við viðskiptamálaráð-
herra, sem er Framsóknarmað-
ur. í því liggur skýringin á
þessari afstöðu Morgunblaðsins.
Um kröfur sjómanna á hendur
útgerðarmönnum segir blaðið
fátt. Blaðið lætur sér nægja að
segja þetta: „Útgerðarmenn
hafa alltaf sýnt það í viðskipt-
um sínum við sjómenn, að þeir
eru fúsir til að koma til móts
við allar sanngjamar kröfur
þeirra. Svo mun enn vera.“ Já,
„svo mun enn vera“. — Það er
kunnara en frá þurfi að segja,
að útgerðarmenn neiía nú alveg
. skilyrðislaust að hin mikla
hækkun, sem orðið hefir á lýs-
inu. komi sjómönnum til góða.
Það er líka kunnugt að aðrar
kröfur sjómanna sæta engum
skilningi hjá útgerðarmönnum.
Þefurinn af stríðsgróðanum ger-
ir útgerðarmennina fastari fyrir
gagnvart kröfum sjómanna, þó
að ótrúlegt sé.
Nú hefir viðskiptamálaráð-
Frh. á 4. síðu.
Finnar biðja Bandamenn um
hernaðarlega hjálp nú pegar
-—---4)---
Sil hjálp, sem þeir fá ná nægir ekki.
---—*—-—--
Sænska stjórnin endnrtekur liiutieysisyfirlýsingar sinar.
Frá fréttaritara Alþýðuhlaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
O AMKVÆMT síðustu fregnum frá Finnlandi hefir
^ finnska stjórnin snúið sér til ríkisstjórna Bretlands
og Frakklands og beðið þær um hernaðarlega aðstoð.
Jafnframt berast fregnir um það, að fjórir finnskir
ráðherrar hafi í þessari viku farið til Stokkhólms og beðið
sænsku stjórnina einnig um slíka aðstoð.
Svar brezku - og frönsku
stjórnanna eru ekki kunn, en
sænska stjórnin mun hafa end-
urteki® fyriir jrfirlý^insgu sína
um að SvíþjóS muni halda á-
fram hlutleysissltefnu sinni, en
veiía Finnum hinsvegar allan
þann síuðning, sem ekki komi í
bága við hlutíeysi landsins.
Það er kiranugt, að hæði
Bretar og Frakkar hafa sent
mikið af hergögnum, flugvélum
og skotfærum til Finnlands.
Ennfremur hafa sjálfboðaliða^
í báðmn þessum löndum verið
albúnir að fara til Finnlands.
Þessi aðstoð nægir Finnum
ekki og áttast þeir, að raunveru
leg hemaðarí'eg hjálp kunni að
berast þeim of seint.
Snndmét S. R. R.
Tvö ný met,
sett í gœrkvðldt
Vainö Tanner, utanríkismála-
ráðherra Finna, sem fór til
Stokkhólms á fund sænsku
stjórnarinnar.
Finnar taka aftur nokkrar
stðOvar af Rássum.
S’
Þrátt fyrir fregnir þær, sem
bárust í gær um það, að Rúss-
um hefði tekist að komast inn í
fremstu víggirðingar Manner-
heimlínunnar á Kyrjálaeyði
halda Finnar áfram hinni hetju-
legu vörn sinni og hefir þeim
tekizt að ná nokkrum stöðvum
sem Rússar höfðu náð á sitt
vald.
aðflutningum til hersins. Járn-
brautirnar að baki Rússum hafa
verið notaðar til hins ítrasta, en
finnskir flugmenn gerðu loftá-
rásir á þær í gær og kviknaði í
mörgum brautarstöðvum.
Síðdegis í gær tókst Finnum
að ná aftur á sitt vald virkjum
er Rússar liöfðu náð og á aðrar
vígstöðvar Rússa geta Finnar
nú skotið frá hlið.
UNDMÓT S.R.R. fór fram í
gærkveldi í Sundhöllinui
og hófst kl. 8 %. Aðsókn var góð
og máíti heita, að Sundhöllin
væri fullskipuð. Tvö ný met
voru sett, í 200 m. bringusundi
kvenna og 4X100 m. hoðsundi
Itarla,
Úrslit urðu þessi:
500 m. bringusund (karlar):
1. Sigurjón Guðjónss. (Á) 8:
31.2. 2. Einar Sæmundss. (KR)
8:52,9. 3. Magnús Ki-istjánss.
(Á) 8:54,7.
200 m. bringusund (konur):
1. Þorbjörg Guðjónsd. (Æ)
3:31 (met, — eldra metið 3:31,8
átti Steinunn Jóhannesdóttir,
Ak.). 2. Una Kjartansdóttir (Æ)
3:50,6. 3. Indíana Ólafsdóttir
(Æ) 3:55,3.
4X100 m. boðsund (karlar):
1. Sveit Ægis 4:31.5 (met, —
eldra metið 4:33,4 átti Ægir
líka, sett 1938). 2. A-sveit Ár-
manns 4:44. 3. Sveit KR 4:57,4.
Keppt var í nokkrum ung-
lingasundum, og urðu úrslit
þessi:
100 m. frjáls aðferð, drengir
innan 16 ára:
1. Rafn Sigurjönss. (KR) 1:
12.2. 2. Lárus Þórarinsson (Á)
1:13,7. 3. Randver Þorsteinss.
(Á) 1:14,3.
Frh, á 4. sifiu.
Yfirlýsingar pjóðverja um
aiokisar áráslr á hlntians
skip vekja vaxandi gremju
BtassrSkls-ráðlierrar MarQurlanda
kðsiis saman á ffuad I uæstu ¥ikii.
Risto Ryti forsætisráðherra.
Opinber tilkynning, sem birt
var í gærkveldi í Helsingfors
vekur athygli á því, að þrátt
fyrir það, þó að Rússum hafi
með sínum stöðugu árásum und
anfarnar fjórra vikur tekizt að
bæta nokkuð aðstöðu sína, þá
eigi þeir enn mikið óunnið til
þess að hægt sé að segja að þeir
séu í þann veginn að brjótast
í gegn. Er talið í tilkynningunni
að líkindi séu til þess að nokk-
urt hlé verði nú á áhlaupum
Rússa vegna ægilegs mannfalls
I þeirra undanfarið, skorts á
S skotfærum og skorts á öðrum
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
REIÐI binna hiutlausu
þjóða út af kafbáta-
hernaði og flugvélaárásum
Þjóðverja á hlutlaus skip fer
ört vaxandi.
Hafa ríkisstjórnir Dan-
merkur, Noregs og Svíþjóð-
ar nú ákveðið að utanríkis-
málaráðherrar þeirra komi
saman á fund í byrjun næstu
viku til að ræða þessi mál.
Verður fundurinn að líkind-
urn haldinn í Kaupmanna-
höfn.
Engin stoð í alþjóðaiögum.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
Einn af kunnustu sérfi'æðing-
um ítala í alþjóðalögum hefir
lýst yfir því. að sú ákvörðun
Þjóðverja að sökkva skipum
hlutlausra þjóða á leið til eftir-
litshafna eigi sér enga stoð í al-
þjóðlegum lögum og samþykkt-
um.
Fregn frá Washington herm-
ir, að Bandaríkin muni ekki
ætla sér að taka með þögninni
hinni hálfopinberu þýzku til-
kynningu, að skip hlutlausra
þjóða á leið til eftirlitshafna
Breta og Frakka eigi það á
hættu, að þeim verði sökkt. Cor-
dell Hull utanríkismálaráðherra
Bandaríkjanna hefir lýst yfir,
að Bandaríkin muni ekki líta á
fyrrnefnda tilkynningu sem op-
Frh. á 4. síðu-