Alþýðublaðið - 17.02.1940, Síða 2

LAUGARDAGUR 17, FEBR. 194Q.
ALI»fÐUBLAÐ!©
H.C. AN DER/EM
V^/ (?$)

57) Konan æpti og barði hann með eldskörungnum, og börnin
hlupu á eftir andarunganum til þess að reyna að ná honum.
Ljóti andarunginn.
56) Svo flaug hann í trogið, þar sem smjörið var, og því næst í
mjöltunnuna, og þá var hann orðinn skrýtinn í útliti.

58) Það var heppilegt að dyrnar
voru opnar. og andarunginn
flaug út í runnana, þar sem ný-
fallni snjórinn var, og lá þar
eins og í dvala.
59) En það væri allt of rauna-
legt að skýra frá öllum þeim
þrautum. sem ljóti andarung-
inn varð að þola um veturinn.
Títuprjónar.
1. Lýsið er nú komið upp í 80—
90 krónur. Samt sem áður neita
útgerðarmenn að greiða sjó-
mönnum meira íyrir lifrina en
þeir fengu. fyrir stríðið.
2. Sjómenn afla svo að segja alls
þess gjaldeyris, sem þjóðin fær.
Samt sem áður gefur viðskipta-
málaráðherra þær fyrirskipanir
til útgerðarmanna, að draga
skuli úr þeim gjaldeyri, sem
sjómenn hafa fengið samkvæmt
samkomulagi, er þeir hafa gert
við útgerðarmenn og gengur
miklu skemmra en þeim taer
samkvæmt lögum.
3. Sjómennirnir sigla nú með af-
urðir landsmanna gegnum
tu ndur d uf lasvæðin. fram hjá
kafbátum og svo að segja með
sprengikúlur sprengiflugvél-
anna yfir höfði sér. Samt sern
áður er áhættuþóknun þeirra
skorin við nögl og hún ekki
einu sinni öll skattfrjáls.
4. Það er engin ástæða til þess
fyrir sjómennina að þola kúgun
og órétt af hendi útgerðar-
manna. Það er auðfundið, að
hagsmunirnir rekast nú harka-
lega á og að útgerðarmenn ætla
að beita öllum ráðum til þess
að draga sem mest í sinn hlut
á kostnað sjómannanna. Sjó-
mennirnir hafa sýnt fullan þegn
skap á þessum tímum. Þeir hafa
ekki reynt að nota hina erfiðu
tíma til ósanngjarnra krafa.
Því síður geta þeir þolað það
að stríðsgróðalöngun einstakra
manna sé fullnægt á þeirra
kostnað.
5. Ekkert annað blað en Alþýðu-
blaðið talar máli sjómannanna.
Hin blöðin þegja. Morgunblaðið
og Vísir láta sér nægja að tala
um það. að Sjálfstæðisflokkur-
inn sé flokkur allra stétta og
Tíminn berst áfram fyrir því
að réttlæta verðhækkunina á
kjötinu. Loks í dag skrifar
Mgbl. um gjaldeyrismálið, af
því að þar á Framsóknarmað-
ur í hlut. Hins vegar segir blað-
ið að útgerðarmennirnir séu til
alls góðs búnir. Við bíðum og
sjáum hvað setur.
6. Sjómenn ættu nú að muna það
á sjómannadaginn í vor að gera
hann að fyrirspurnadegi. Þá
eiga þeir að spyrja útgerðar-
mennina, spyrja ráðherra Sjálf-
stæðisflokksins og Framsóknar-
flokksins, spyrja þingmennina
og spyrja þá, sem nú skipa
þann hóp, sem veitir þeim
harðvítugasta andstöðuna. Þá
mætti vera að blíðusvipurinn
og helgíslepjan strykist af.and-
litunum.
7. í Vaxandi kafbátahernaður. vax-
andi hætta vegna flugvélárása.
JOHN DICKSON CARR:
Norðin í vaxntpdasafninu.
á því máli. Hún beið þangað til ég hafði kveikt í vindlingn-
um hennar. Svo sagði hún: — Ég hefi ekki mikinn áhuga á
morði ungfrú Martels. En mér datt ekki í hug, að yður myndi
sjást yfir það, að morðinginn hlýtur að vera kvenmaður, sem
ekki tilheyrir félagi Svartgrímumanna.
—- Hvernig getið þér verið svona viss um þetta?
— Morðinginn var að leita að einhverju, sem hún hafði
fest í gullfesti um hálsinn. Hún horfði hvasst á mig: — Er
það ekki bersýnilegt?
—- Við höfum þegar komizt að þeirri niðurstöðu, að það
hafi verið silfurlykill.
—■ Þá erum við á sama máli. Mér þykir vænt um, að ég
skuli hafa komizt að sömu niðurstöðu og hinn frægi Bencolin.
Jæja, kæri vin, hvers vegna þurfti morðinginn að ná í lyk-
ilinn? Auðvitað til þess að komast inn í klúbbinn. Hvernig
komust þér sjálfur inn í kvöld?
— Ég fékk lánaðan lykil hjá einum meðlimanna.
— Já, þér hafði fengið lánaðan lykil hjá karlmanni og lyk-
illinn hefir verið rannsakaður við dyrnar. Jæja, hvaða gagn
hefði morðingjanum getað orðið að lyklinum, ef hann hefði
verið karlmaður? Ég fer að halda, að þessi Bencolin sé ekki
eins gáfaður og af hefir verið látið. Það er áreiðanlegt. að
kvenmaður hefir tekið lykilinn. Og þessi kvenmaður hefir
hlotið að líkjast ungfrú Martel ofurlítið, að minnsta kosti að
vaxtarlagi.
Hún hallaði sér aftur á bak og teygði úr handleggjunum.
UMRÆÐUEFNI
„Malhremsunarfaraldur“ í
„fágunarsíunniC Handhægt
erlent orð. Neftóbakskarl-
arnir og kaupmennirnir. Nef-
tóbaksbitinn kostaði upp í
60—70 krónur! Sigurður
Heiðdal sver fyrir blikkdósa-
neftóbakið. Gamall bóndi
dásamar heyið — og rifjar
upp gamlar minningar. Staka
um sveinapróf hárgreiðslu-
kvenna. Háspenna! Lífs-
hætta. M. G- og hrossaketið.
Dæmi um vitleysur og trú-
girni.
—o—
ATHUGANIR
HANNESAR Á HORNINU.
—o—
AÐ ER EINS og nú sé faraldur
i sumum mönnum, sem
kemur fram í því, að þeim finnst
að alltaf sé verið að misþyrma ís-
lenzkri tungu. Ég hefi orðið mikið
var við þetta, enda hefi ég birt
nokkur bréf um þetta efni,- og þó
ekki nærri öll, sem mér hafa bor-
izt. Ég skal játa það, að ég er eng-
inn ,,fágiuiarsinni“, eins og þessir
umvandarar kalla sig, hins vegar
vil ég helzt að íslenzkan sé hrein
og vel skrifuð og vel töluð.
ÉG VERB EKKI, uppnæ.mur, þó
að ég sjái í rituðu máli og heyri
í töluðu máli evrópisk orð, sem
okkur finnst að okkur vanhagi um
til að koma nógu vel örðum að því,
sem manni býr í brjósti. Ég hefi
aldrei getað felt mig við neinn
rembingshátt út af þjóðerni eða
tungu — og fyllist alltaf uppreisn-
arhug, þegar ég verð var við slíkl.
Ég vil nota orðið pólitík, diplomati,
agitasjón, pressa (um blaðakostinn
almennt), róman, rómantíska, ball
og ýms önnur orð, af því að mér
finnst að með þeim komizt ég nær
því að segja það sem ég meina, en
með því að nota þau orð, sem
þessi orð hafa verið þýdd með. —
Svona nú! Nú geta allir árar sleppt
sér lausum og hellt sér yfir mig!
„NEFTÓRAKSKARLAR“ og
„skerínefsmenn” halda áfram að
senda mér hnútur, sem síðan er
ætlast til að ég sendi áfram til tó-
baliseinkasölunnar. Ég er ösku-
vondur út af því, að karlarnir
skuli ekki geta fengið að halda
áfram að skera í nefið fyrir
kaupmennina, því að þeir fengu
nokkra aura fyrir það. Hins vegar
játa ég, að hér er úr vöndu að
ráða. Kaupmennirnir geta eins og
áður látið karlana skera, en þeir
vilja það ekki vegna þess, að nú,
eftir að blikkdósirnar komu á
Vaxandi andstaða útgerðar-
manna og annarra slíkra gegn
lífsafkomumöguleikum sjó-
mannastéttarinnar. — Það er
svo sem samræmi í hlutunum!
y + z.
DAGSINS.
markaðinn með hinu ákveðna tó-
baksmáli og verði, geta kaupmenn-
irnir hvorugu ráðið sjálfir.
MÉR ER SAGT, að áður hafi
kaupmenn jafnvel selt bitann skor-
inn og í 25—50 aura skömmtum, á
60—70 krónur. Bitann, óskorinn,
keyptu þeir á 13 til 14 krónur!
Segjum 14 krónur. Karlarnir
fengu 2 krónur fyrir skurðinn.
Samtals 16 krónur. Með því að
selja neftóbakið úr bitanum fyrir
60 krónur hafa þeir því haft fyrir
afgreiðslustörfin 44 krónur á hvern
bita! Þetta nær vitanlega ekki
nokkurri átt. Eftir að blikkmálin
komu til sögunnar, er þetta ekki
hægt; nema að kaupendurnir
heimti af kaupmanni sínum skorið
tóbak upp á gamla mátann og í
smáskömmtum. Kaupmanninum er
alls ekki gert að skyldu að selja
blikkdósatóbakið.
SIGURÐUR HEIÐDAL skrifar
rnér: „Viltu vera svo góður, að
skila til allra tóbakskarlanna, sem
eru í þeirri trú, að ég sé eitthvað
viðriðinn tóbaksskurð einkasöl-
unnar, að svo er ekki. Ég veit
ekki til, að neinum hafi nokkurn-
tíma komið til hugar, að veita mér
atvinnu við það starf. Ég býst við,
að Spegillinn leiðrétti sjálfur sína
villu í þessu efni, en það er svo
langt þangað til að hann kemur út
næst, ef ekki er leiðrétt strax, þá
yerða þeir svo margir, sem verða
búnir að hugsa illa um mig um
leið og, þeir taka í nefið, að við
slíkt er ekki unandi fyrir mann,
sem hefir jafn sann-islenzka til-
finningu fyrir góðu neftóbaki eins
og ég.”
FYRIR UTAN GLUGGANN
minn staðnæmist vöubíll með há-
fermi af heyi. Garnall maður, með
svarta oturskinnshúfu og styðst
við stáf, kemur gangandi nokkuð
frá bifreiðinni og ætlar auðsjáan-
lega ekki að henni, en þegar hann
sér heyið, gengur hann ótrúlega
hratt að því, skoðar það í krók og
kring, stingur andlitinu inn í það
og strýkur um það á víð og dreif.
Svo horfir hann á það góða stund
og labbar svo áfram, en lítur þó
við og við aftur. — Þetta hlýtur að
vera gamall fcóndi, sem rifjar upp
gamlar minningar um breiða
„stabba,” heystól og hlöður, jötur
og bása og stalla. ,
SVEINN sendir mér eftirfarandi
stöku:
,,Ég fékk hér um daginn úr borg-
inni blað
— af blöðum má orðsnilli kenna.
Sitt var af hverju. — Og seið-
magnað það
um sveinapróf hárgreiðslukvenna.“.
Sveinn bætir við: „Veiztu hve-
nær prófið á að fara fram og hvar.
Mig langar nefnilega að mæta, eins
og fleiri.
hAspenna, LÍFSHÆTTA! —
Allir þeir, sem gert hafa það að
vana sínum á undanförnum árum
að heimsækja skotið við Útvegs-
bankann, beint á móti Veggfóðrar-
anum, eru alvarlega aðvaraðir. Þar
er mér sagt, að séu einhver djöf-
ulsins vélarbrögð, upphugsuð af
bankastjórunum og útbúin af
fremstu rafmagnsvísindamönnum
borgarinnar!
M. G. SKRIFAR: „Leyfist mér
að leggja orð í belg með ritsnill-
ingunum um Fjalla-Eyvind? Mér
þótti vænt um, þegar Alþýðublað-
ið kom með útvarpserindi prófess-
ors Sigurðar Nordals um Fjalla-
Eyvind Jóhanns Sigurjónssonar.
Mér þótti honum takast þar vel
upp eins og oftar, og mér þótti
vænt um, að hann lét opinberlega
í ljósi þessa skoðun sína á hinum
ólíku endalokum leikritsins. Ég
hefi alltaf verið meðal þeirra, sem
vildu láta leikinn enda samkvæmt
sögunni, eins og höíundurinn upp-
haflega gerði, og sjálfsagt var, úr
því að sögulegum atriðum var fylgt
og sögulegar persónur notaðar. Þáð
atriði, sem er þarna um að ræða,
og varð þeim Eyvindi og Höllu til
lífs, er merkilegt frá ýmsum hlið-
um séð. Það hefir meðal annars
verið skoðað sem hálfgert krafta-
verk, og að ganga alveg fram hjá
því, væri að fara illa með sögu-
heimildir. Það getur vel verið, að
botn sá, er höfundurinn setti í
leikinn seinna, sé tilþrifameiri og
skáldlegri, en hann á ekki við Ey-
vind og Höllu, og þess vegna missir
list höfundarins gildi sitt í með-
vitund margra, sem þekkja sögu-
atriðin. Og þökk sé þeim Nordal
og Guðbrandi fyrir að þeir kjósa
fremur sögulegu leikslokin.”
SEM DÆMI um þær sögur, sem
myndast manna á meðal og hverju
menn, sem eru þó með fullu viti
geta trúað; birti ég eftirfárandi
bréf: „Mig langar til að spyrja þig,
Hannes minn, hvort nokkuð muni
vera hæft í þeim orðróm, sem um
bæinn. gengur, að síðan mjólkur-
sölunefnd ákvað hið óhæfilega háa
verð á ísl. smjöri, hafi safnazt svo
miklar birgðir fyrir hjá Samsöl-
unni, sem óseljanlegar eru, að nú
liggi ekki annað fyrir en að keyra
það í sjóinn vegna þess, að það sé
að verða ónýtt.”
EINNIG HEFIR HEYRST að
mjölkurbú eitt, ekki langt héðan,
hafi þegar látið aka nokkrum
„bílhlössum” af smjöri út í mýrar
eða mógrafir. Mér finnst þetta
ganga glæpi næst að fara svona
með þessa vítamínríku vöru, þar
sem vitanlegt er, að fjöldi fólks, þó
einkanlega börnin, þurfa hennar
með, ef verðinu væri stillt í hóf.”
ÉG MÓTMÆLTI verðhækkun-
inni á smjörinu í haust. En það,
sem sagt er hér að framan, er al-
gerlega tilhæfulaust og ekki heil-
vitamönnum sæmandi að trúa
slíku.
Ilannes á horninu.
BftirlanB fyrir ekkjnr
ðanskra sjAmanna.
KHÖFN í gærkveldi. FÚ.
ULLTRÚAR FJÖGURRA
fjögurra stærstu þing-
flokkanna í Danmörku hafa
orðið ásáttir um að leggja
til að tekin verði á fjár-
lög mikil fjárupphæð, er verja
skuli til þess að greiða ekkjum
danskra sjómanna og fiski-
manna árleg heiðurslaun.
Er ætlast til, að hver ekkja
fái á ári 800 kr. og 200 kr. að
auki árlega með hverju bami,
sem er í ómegð, til 18 ára ald-
urs.
Poul Ammendrup klæðskeri,
Grettisgötu 2, homið við Klapp-
arstíg, simi 3311. Saumar, hreins-
ar og pressar. Breytir og gerir
við karlmannaföt. 1. íiokks vinrn.
Sanngjarnt verð. Efni fyrirliggj-
andi. Tek efni í saum.
Auglýsið í Alþýðublaðinu!
Orðsending
É til kaupenda út um land.
Munið, að Alþýðublaðið á að greíðast fyrirfram
ársfjórðungslega. — Sendið greiðslur yðar á
réttum gjalddögum, svo sending blaðsins trufl-
ist ekki vegna greiðslufalls.
Þeir, sem óska, geta fengið blaðverðið krafið
með póstkröfu.
— Jæja, sagði ég brosandi, — nú eigið þér aðeins eftir að
koma með skynsamlega skýringu á því, hvers vegna morð-
inginn hafi viljað komast inn í klúbbinn.
— Ég er hrædd um, að nú sé til ofmikils mælzt.
■—- Eða ef þér gætuð skýrt okkur frá því, hvort nokkur
kvenmaður hefir komið inn 1 klúbbinn í gærkveldi með lykil
ungfrú Martels?
Hún svaraði fremur þurrlega: — Ég býst ekki við því, að
yður langi til þess að fara og spyrja verðina. Eða langar yður
til þess?
— Nei, en þér getið gert það.
— Hlustið nú á mig, kæri vin. Hún dró stóran reyk ofan í
lungu. — Mér er alveg sama, hver myrti ungfrú Martel. Mér
dytti aldrei. í hug að hjálpa yður til þess að finna morðingj-
ann, því að það liggur í augum uppi, að það hefir ekki getað
verið herra Galant, hver svo sem það hefir verið. Allt og
sumt, sem mig langar til, er að geta komið honum fyrir katt-
arnef.
— Morðin standa í sambandi hvort við annað.
— Hvernig þá?
— Þegar við erum búin að finna morðingja ungfrú Martels,
þá kemur röðin að berra Galant.
Hún. reykti þögul stundarkorn og kinkaði svo kolli.
— Jæja, segjum það þá. En hvaða skilyrði setjið þér?
— Fyrst er það, hvort þér getið komið mér héðan burtu.
Getið þér það?
Hún yppti öxlum: — Eitthvað verður að gera. Bráðum eru
þeir búnir að leita að yður um öll herbergin og þá koma þeir
hingað. Auðvitað gæti ég kallað á menn mína, safnað öllum
gestunum saman og látið menn mína íylgja yður út.
Ég veit ekki hvort Galant þorir að gera nokkuð,
Hún klemmdi saman augnalokin og virtist hugsi um stund.
Ég hristi höfuðið.
— Það getur ekki gengið. Galant myndi að vísu ekki leg’gja
til bardaga við yðar menn, en hann gæti komizt burtu, áður
en lögreglunni yrði gert viðvart.
— Nú líkar mér við yður, sagði hún. — Þér eruð maður með
stáltaugar. Þá getið þér farið í dularbúningi út um aðaldyrn-
ar. Ég fer með yður. Þér getið farið út sem elskhugi minn.
— Það væri ef til vill reynandi, sagði ég.
— Það getur orðið hættulegt, ef þeir uppgötva, hver þér
eruð.
Aftur reyndi ég að bera mig karlmannlega. — Trúið mér,
ungfrú. sagði ég, — ég hefi lent í fleiri ævintýrum hér í nótt
en ég hefi ratað í síðastliðin sex ár. Og þetta ævintýri ætti
að enda vel. Eigið þér nokkuð að drekka?
— Verið nú skynsamir! Þér verðið að skilja frakkann yðar
og hattinn eftir hér inni. Ég get útvegað yður annan frakka
og annan hatt. Þér verðið að taka af yður bindið og láta hatt-
inn slúta, svo að heftplásturinn sjáist ekki. Ég held, að ekki
blæði úr yður lengur. Skyrtan yðar er líka alblóðug, þér meg-
ið ekki láta hana sjást. Hafið þér grímu?
— Ég týndi henni einhvers staðar, sennilega úti í garðinum.
— Þá næ ég í grímu handa yður, sem nær yfir allt and-
litið. Og að lokum þetta: Þeir munu gæta dyranna vel, og
þeir munu sennilega biðja alla að sýna lykil sinn. Þeir munu
sennilega hafa komizt að því núna, hvaða Ivkil þér hafið notað.
Ég þarf því að ná í annan lykil handa yður. Bíðið meðan ég
útvega hann. Á meðan getið þér fengið yður glas af brenni-
víni, það er þarna í skápnum.
Hún flýtti sér aftur út um dyrnar. En í þetta skipti lokaði
hún ekki dyrunum. Ég stóð á fætur. Mig verkjaði ennþá í
höfuðið og svimaði, Svo komst ég að skápnum.