Alþýðublaðið - 20.02.1940, Side 1
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÖTGEFANBí: ALÞÝDUFLOKKURINN
XXI. ÁRGANQUR.
ÞRIÐJUDAGÚR 20. FEBR, 1940.
42. TÖLÚBLAÐ
Brézkir tundurspillar á yerði við austurströnd Englands.
Peir . ¥Íssu ©iflkl pal var v#piaal
og hafðl hrezha fanga innanhorðs.
* Frá fréttaritara Alþýðublaðsins.
Malfniðflr Svenfél.
álMðflfíoIÉsiiis.
að méstu eriflurlíosm
/k ÐALFUNDUR Kvenfélags
ÁÍþýáíi'fföíiksins var hald-
i»n í gærkyehji i Alþýðuhúsinu
•vi» líveríisgöfú; ’
; Á fundinum fór fram kosning á
stjórn fyrir félagið, og var stjórh-
in að mestu endurkosin. Hana
ískipa pessar konur: Jónína Jóna-
fansdóttiT'., íformáótir, • Kristín Öl-
afsdóttir læknir, varaformaður,
Soffía Ing^arsdóttjr, rifari, Eiin-
'iibrg Lárusdóttir rithöfundur,
g jal dkeri',J tíuðmn" Sigurðardóttir,
'fjármáTúHtaúy Öddfríður jóhanns
dóttir, meðstjórnandi, Guðný
Hagalín, meðstjórnandi. —«i • vara
stjórn voru kosnar: Bergþóra
Guðmundsdóttir og Guðný Helga
döttir.
Ýms mál voru rædd á fundin-
'uin. Þar 'ii' íiiÍSát áfengismálin,
og var sarpþykkt,.eftirfarandi. til-.
, iaga frá. Guðnýju. Hagalíp:
'„Með þ.yf að. hin . gífurléga á-
fangisnautn ísíenzku þjóðarinnar
Frh. á 4. síðu.
KHÖFN í morgun.
ÆSINGARNAR út áf viðureign brezka tundurspillisins
,.Cossaek“ við þýzka hjálparherskiþið ,,Aitmark“
inni í landhelgi Noregs fyrir helgina halda áfram og rekur
hver yfirlýsingin og gagnyfirlýsingin aðra frá öllum þeim
þremur þjóðum, sem hlut eiga að máli. Tilkynnt hefir ver-
ið.,að Chamberlain, Churchill og Lord Halifax muni gera
þessa viðureign að umtalsefni í brezka þinginu í dag.
Lord -Halifax hefir 1 viðtali við sendiherra Noregs í
Löndon látið í ijós, að Bretum þyki leitt að hafa orðið að
fara inn í landhelgi Nöregs til þess að frelsa hina brezku
fanga, sem voru um borð í „Altmark“, en heldur því hins
vegar fram, að Norðmenn hafi ekki gert skyldu sína í
þessu máli sem hlutlaus þjóð. Það hefði verið brot á al-
þjóðalögum að leyía vopnuðu þýzku skipi með brezka
fanga innanborðs að nota norska landhelgi til þess að
komást heim.
Yfirlýstng Halvdan Kohts.
Halvdan Koht, utanríkis-
málaráðherra Norðmanna, gerði
atbprSinn að umtalsefni í
nbrska stórþinginu í gær og
taldi Breta hafa brbtið hlutleysi
Noregs. Hann upplýsti, að Norð-
menn hefðu aðeins fengið að
sjá skjöl hins þýzka skips, en
verið neitað um tækifæri til að
rannsaka skipið sjálft og því
lip vliiiiiistlðViim á
kállfiiásoiminíbiEiiiiuii?
viS starfsstðikunar.
Íf UNDUR vpr haldinn ,i
, „Sjöfp“, ..jéíagi starfs-
stúlkna í ýeitingahúsum og
skipuin, í gærkvyldi. Var. fund-
uripn .vel sóttur. . 12 síúlkur ,
gengu injn í félagið á. fundinmn
og.eru þær.nú orðnar 95 í fé-
laginu. , ; /■.......,
Rætt var um samningsum-
leitanir, þær, er .fram hafa far-
.iðj og þar'sem. sýnilegt jþótti, að
Hóteieigendur ætla sér ekki ró-
neyddir að koma til samninga,
var á fundinúni' sainþýkkt í
éimu' hljóði' að1 látk' fárá fram
allsherjaratkvæðagreiðslu sam-
kvæmt lögum um stéttarfélög
og vinnudeilur um Héimild fyrir
stjórn félagsins til þess að á-
kveða vinnustöðvun á veitinga-
húsum-. og gistihúsum, ef, samn-
ingar verði ekki á komnir fyrir
l,marz næstkomandi. Atkvæða-
greiðsla hófst í nótt að fundar-
Iokum, og stóð atkvæðagreiðsla
þá í tvær klst. Atkvæði greiddi
fullur helmingur félagskyenna.
Atkvæðagreiðsla hófst aftur
kl.'l í dag í skrifstofu Aiþýðu-
Frh. á 4. síðu.
'ekki vitað, að það hafði hrezka
fanga innanborðs. En jafnvel
þótt þeir hefðu vitað það,
myndu þeir hafa leyft skipinu
að fara ferða sinrta og taldi hann
það ekki óheipiilt samkvæmt
alþjóðalögum. í sambandi við
ásakanir Þjóðverja gat hann
(þess að engin von hefði verið
til, að tveir norskir fallbyssu-
bátar hefðu í þeim tilgangi að
verja „Altmark“ lagt til orusíu
.yið hinn brezka íundurspilii,
,sem hefði haft fimm aðra tund-
urspilla sér við hlið.
- Koht.. skýrði frá þvi, aö paö
•væri rangt, sem haldið hefði ver-
ið fram, að rannsökn hefði farið
fram í skipinu í Bergen. Norð-
menn hefðu fyrst orðið varir við
ferðir, skipsins fyrir. utan Þránd-
iæimsfjörð síðast liþinn miðviku-
dag, og hefði skipstjórinn á
novskum fallbyssubáti par stöðv-
,að skipið og skoðað skjöl pess,
(en í. peim hefði staðið, að skipið
væri eign pýzka ríkisins. Það
hefði síðan aftur verið stöðvað af
norskum falibyssubáti úti af Ber-
gen, og hefði skipstjórinn á hon-
Um farið fram á að fá að rann-
saka „Altmark", en hinn pýzki
skipstjóri neitað því, par eð skjöl
skipsins héfðu pegar verið skoð-
Frh. á 4 síðu.
Bretar og Frakkar
0
Tvo önnur i yf irvofandi hættu.
Hlé á orustunurn á Kyrjálanesi.
-------------------------------—
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
SVÖ vírð.ist, sem dregið hafi úr orustunum á Kyrjála-
nesi í bili, eftir að Finnar hörfuðu aftur í aðra varnar-
línu Mannerheimvíggirðinganna, sem talin er ennþá ramm-
byggðari, en sú fyrsta. En búizt er við að Rússar muni hefja
árásir á hana svo fljótt, sem þeir geta við komið, til þess að
knýja fram úrslit sem allra fyrst.
Hinsvegar standa nú yfir blóðugir bardagar fyrir norð-
an Ladoga, bæði á norðurbökkum vatnsins, hjá Kitelá, og
norður hjá Kuhmo. Hefir Mannerheim marskálkur sjálfur
tekizt á hendur herstjórn Finna þar, og koma þaðan fréttir
af stórsigrum Finna á báðum stöðum-
í gærkveldi var skýrt frá því, *
dollara I Ameriki!
Það er andvirði 84 þúsund
nýtizku flugvéia!
Frá fréttaritára Alþ.bl.
KHÖFN í morgun.
11^ AÐ hefir nú verið
uppiýst í London, að
Bretar og Frakkar áttu
samt. 8 milljarða og 400
milljónir dollara í Banda-
ríkjunúm í strxðsbyrjun.
Fyrir þ'essa ógurlegu
upphæð gætu þeir keypt
84 þúsund hernaðarflug-
vélar af nýjustu gerð!
„Brosandi Iand“
veröur sýnt annað kvöld kl. 8.
að Finnum hefði nú tekizt að
ráða- niðurlögum 18. rússneska
herfylkisins, samtals 18 000
manns, sem fallið hefði eða
v’erifi tekið til fanga. Hefðu
Finnar þar tekið herfangi 30
skriðdreka og 70 fallbyssur. En
6. herfylki Rússa, sem einnig er
á þessum slóðum, er líka talið í
yfirvofandi hættu, og þúsundir
þegár sagðar fallnar af því.
Við Kuhmo er 54. herfylki
Rússa sagt innikróað af Finn-
um,
Fliugvélar Rússa höfðu sig
meira í frammi í Finnlandi í
gær en hökkru sirini áður í styrj-
öldinni. • Gerðu þær fjölda loft-
árása, og var margt óbreyttra
borgára drepið. Víða kviknáði í
húsum og fregnir koma af marg-
víslégtl öðru tjóni, sem f)ó er ekki
gert úpp til fulls. Finnar telja sig
hafa -skotið niður 20 flugvélar
fyrir Rússum í gær.
Gamelin yfirhershöfðingi Frakka
hefir enn sent Mannerheim yfir-
hershöfðingja Finna skeyti, þár
sem hann lætur í ljósi aðdáun
sína á vörn finnsku þjóðarinnar
og sarnúð með henni.
om afstððn
Tfirlýsiœg einttig frá sæoska Alpýðuflokknnin.
::v.\
Finnar verða alðrei
sigraðir af Mssm,
segir Noei Baker.
EússnesMr herffleBs og verlca-
fflenn hafa nanðugir farið út í
striðið.
NOEL BAKER, hinn þekkti
þingmaður enska Alþýðu-
flokksins, sem ásamt Gitrine, for-
seta alþjóðasambands verkalýðs-
félaganna, var nýlega í kynnis-
för á Finnlandi., hélt útvarpsræðu
í London í gærkveldi um stríðið
milli Finna og Rússa.
Hann sagðist hafa talað við
fjöldamarga rússneska fanga og
vera viss um það, eftir þau. sam-
töl ,að rússnesku hermennirnir og
verkamennirnir hefðu farið nauð-
(Qgir út í þetta stríð, og vildu
ekkert af því vita.
Hann kvaðst líka vera viss um
það, að Rússum myndi aldrei
takast að vinna Finnland, ef það
Frh. á 4. síðu.
Konungshöllin í Stokkhólmi.
EITAR umræður fara nú
fram í Svíþjóð, um afstöðu
landsins til styrjaldarinnar á
Finnlandí og virðast þær raddir
stöðugt vera að verða Iiáværari
og háværari, sem komið hafa
fram um það, að Svíþjóð ætti
að hverfa frá hlutleysi sínu til
þess að koma Finnum til hjálp-
ar.
í sambandi við þessar um-
ræður gaf Gustav Svíakonung-
ur yfirlýsingu um málið á rík-
isráðsfundi í gær, og þingflokk-
ur Alþýðuflokksins í Svíþjóð
aðra, sem fer mjög í sömu átt.
I yfirlýsingu sinni farast kon-
ungi orð á þessa leið:
„Ég hefi álitið það skyldu
rnína að gera allt sem í mínu
valdi stendur til þess að halda
landi mínu utan þeirrar styrj-
aldar, sem nú geisar milli Finna
og Rússa.
Hinsvegar höfum vér Svíar
aliir fylgst með aðdáun og sam-
úð með hinni hraustlegu og
drengilegu baráttu Finna við
ofureflið. Þessi aðstoð hefir
lýst sér á þann hátt, að Finnar
hafa ítengið mjög mikla hjálp
frá Svíþjóð, sem hefir verið
þeim mikilsvirði.
Það er nxeð djúpa sorg í
hjarta sem stjórn Svíþjóðar hef-
ir ákveðið að neita Finnum um
hernaðarlega aðstoð, og rök þau
sem ráðið hafa úrslitum hæöi
fyrir mér og ríkisstjórninni hafa
verið þau, að ef Svíar veiti
Finnum hernaðarlega aðstoð og
gerizt þannig opinberlega aðil-
ar að styrjöldinni með Finnum,
þá íefli ríkið sér í þá hættu, að
vel geti farið svo að því verði
fyrirmunað að styrkja Finna í
baráttunni eins og það hefir gert
og jafnvel að það dragist inn í
styrjöld þeirra stórvelda, sem
nú berjast í álfunni.“
Konungur stegir ennfremur,
að ef þannig tækist til, væri út-
séð um alla hjálp til Finna og
örlög sænsku þjóðarinnar sjálfr-
ar í gersamlegri óvissu. Þess-
vegna hafi stjórn og konungur
í sameiningu ákveðið að haida
fast við hlutleysi Svíþjóðar. og
kveðst hann vona, að með hjálp
guðs mætti þjóðinni takast að
komast hjá því að dragast inn
í styrjöldina. Frh, á 4, síðu.