Alþýðublaðið - 21.02.1940, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSQN
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXI. ÁRGANGUR.
MIÐVIKUDAGUR 21. FEBR. 1940
43. TÖLUBLAÐ
Chamberlain fer hðrðnm orðnn nm af-
stððn Norðmanna til pýzka fangasklpsins
...—♦—---
Bretar munu aldrei faliast á það, að misnotk-
un Þjóðverja á norskri landhelgi verði löghelguð
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
[ RÆÐU, sem Chamberlain hélt í neðri málstofu brezka
þingsins í gær, fór hann mjög hörðum orðum um af-
stöðu Norðmanna í Altmarkmálinu og yfirlýsingu Halv-
dan Kohts utanríkismálaráðherra í norska stórþinginu í
fyrra dag.
Kvað Chambrlain það furðulega staðhæfingu, að norska
stjórnin hefði ekki vitað, að brezkir fangar voru um borð
í „Altmark“, þar eð heimsblöðin hefðu fyrir löngu flutt
fréttir um það. Það væri engu líkara, sagði Chamberlain,
en að ekkert væri skeytt um það, hvort Þjóðverjum héld-
izt uppi að nota norska landhelgi, en slík afstaða væri ó-
samrýmanleg skyldum Norðmanna við Breta sem ófriðar-
þjóð.
Chamberlain mótmælti þeirri skoðun, að herskip þjóðar,
sem ætti í styrjöld, gæti flúið inn í landhelgi hlutlausrar þjóðar
og flutt fanga í skjóli hennar svo hundruðum mílna skipti. Ef
slíkt ætti að vera heimilt, væri misnotkun Þjóðverja á norskri
Iandhelgi löghelguð. En á það myndu Bretar aldrei fallast.
Chamberlain og kona hans á götu í London með gasgrímur
um öxl.
Of mikið f ramleitt af
kartðflum ílandinu?
deysimikfiar Mrgðir erss tf I í !and«
Isbix, sem ekkl er iaœgt að selja.
—-----«------
Eina ráðið til að auka neyzluna, er að
lækka verðið á þessari nauðsynjavoru.
Breíar neita krifn
Mmanna nm að
skila íinianim.
KHÖFN í morgun. FÚ.
Enska stjórnin hefir þverneit-
að að verða við tilmælum Norð-
manna um það, að skilað verði
aftur til Noregs föngum þeim,
'er Bretar tóku úr „Altmark“.
Utanríkismálaráðherra Breta
hefir lýst yfir því sem ófrávíkj-
anlegri skoðun Bretastjórnar,
að „Altmark“ hafi verið í þjón-
ustu þýzka hersins, vopnað. og
þar af leiðandi orðið að teljast
herskip.
Utaríkismálaráðherra Norð-
manna heldur því hins vegar
fram, að hafi „Altmark“ verið
herskip, þá hafi það ekki verið
rannsóknarskylt og Norðmenn
hafi því engar rannsóknir gert
í skipinu eins og haldið sé fram
af Englendingum og hafi því
verið ókunnugt um hina ensku
fanga. En jafnvel þó svo hefði
verið, hafi Englendingar ekki
haft neinn rétt til að ráðast á
skipið þar sem það var að fanga-
flutningum innan norskrar
landhelgi.
frá.
Líkt veður var í Grindavík og
Keflavík.
Enn hefir ekki frézt um að
ofviðrið hafi valdið verulegu
tjóni á húsum og mannvirkjum.
Frost er hins vegar ekki mikið,
1—5 stig á Reykjanesskag-
anum og í Árnessýslu. Um
Norðurland er skafhríð og 6—7
stig* frost,
Mstaða Noiegs ósMljaa-
ieg, segir Cbamberiaio.
Chamberlain endurtók ummæli
Koht um stöðvun „Altmark" fyrir
utan Þrándheimsfjörð og fyrir
lutan Bergen og að skoðun í /skip-
inu hefði ekki farið fram þar.
Það hefði verið látið nægja að
skoða skipsskjölin, og hið síð-
félbát frá Reykjavib
vantar í Saedgerði.
"STÉLBÁTINN „Kristján“
• héðan úr Reykjavík. sem
stundar róðra frá Sandgerði,
hefir nú vantað í 2 Vz sólarhring.
Frh. á 4. síðu.
mark“ neitaði skoðun, var látið
þar við sitja.
Þessi ummæli gerðu afstöðu
Noregs enn óskiljanlegri, sagði
Chamberlain, þar sem búast mátti
við, að stjórnin léti skoðun fara
fram. þá hafi það verið tekið sem
gilt, að skipstjórinn á „Aitmark"
afsakaði sig með því einu, að
hann hefði ekki þekkt gildandi
reglUr, er hann hafði brotið lög
og fyrirmæli og notað loftskeyta-
íækí í norskri landhelgi.
Þá vék Chamberlain að því, að
Bretar hefðu boðið að fara með
„Altmark" til Bergen til skoðun-
ar, og væru nprskir varðmenn á
skipinu, eigi síður en brezkir, og
er því var hafnað, stóð til boða,
að sjóliðar af norskum fallbyssu-
bát færu með brezku sjóliðunum
'út í „Altmark". Ekki að eins einu
sinni, heldur 3—4 sinnum, hefðu
Norðmenn þannig haft tækifæri
til skoðunar. Og ef Bretar hefðu
ekki gripið til sinna ráða, hefði
„Altmark“ verið leyft að flytja
brezku fangana til Þýzkalands.
Chamherlain lét í ljós aðdáun
sína á því, hvemig brezku sjólið-
amir björguðu 299 brezkum sjó-
rnönnúm, sem höfðu veríð í haldi
við illan aðbúnað í meira en 3
mánuði. Chamberlain kvað ríkis-
stjómina enn ekki hafa fengið
allar skýrðlur varðandi þetta mál,
en hann væri þess fullviss, að
allur þingheimur væri glaður
yfir, að hinum brezku sjómönnum
hefði verið bjargað, og hann
þakkaði brezka floíanum og ósk-
aði honum til hamingju með
unnið starf.
Norrænu félögin
í Danmörku og Svíþjóð hafa á-
kveðið að halda Finnlandsdag til
fjáröflunar 28. þ. m. (FÚ.).
Rakamsveinafélag Reykjavíkur
var tekið inn í Alþýðusamhand
íslands á fundi stjómar sam-
bandsins í fyrrakvöld.
Leikfélagið
sýnir Fjalla-Eyvind annað
kvöld kl. 8,
AÐ hefir heyrzt að í ráði
sé að hækka verðlag á
kartöflum núna um mánaða-
mótin og jafnframt hefir
heyrst að kartöflur séu nú
miklu hærri en þær voru á
sama tíma í fyrra.
Sannleikurinn er sá, að í jan-
úarmánuði var kartöflupokinn
50 aurum hærri en í fyrrá, en
nú er sama verð á kartöflum og
í fyrra.
Engin ákvörðun hefir enn
verið tekin um það að hækka
kartöflurnar í verði um næstu
mánaðamót, eins og þó hafði
verið talað um, þegar þær voru
hækkaðar síðast.
Hins vegar eru kartöflurnar
nú orðnar allmikið vandamál
fyrir þá, sem eiga að koma
framleiðslunni út til almenn-
ings og halda verðinu uppi.
Framleiðslan var í sumar sem
leið meiri en nokkru sinni áður,
eða 120—130 þúsund tunnur.
Meðalneyzla á mann af kartöfl-
um hefir verið undanfarin ár
Um 50 kg. En til þess að við
gætum torgað allri framleiðslu
okkar, yrði neyzlan að aukast
upp í um 80 kg. að meðaltali á
mann.
Nú hefir þetta ekki átt sér
stað undanfarið. Að því er virð-
Xst hefir neyzlan ekki aukizt og
hggja Því fyrir geysimiklar
birgðir. Hér er því að gera vart
við sig vandamál, sem hin mikla
framleiðsla skapar.
Vitanlega þarf að auka neyzl-
una eins og mögulegt er, en það
verður vitanlega ekki gert
nema með því að verði á kart-
öflum sé stillt í hóf, Það er vit-
anlegt að margir menn eru svo
stæðir um þessar mundir, að
þeir geta ekki einu sinni keypt
Frh. á 4. sfóu.
W OSNINGAR í nefndir
fóru fram á alþingi í
gær í sameinuðu þingi og í
báðum deildum.
Það, sem vekur mesta athygli
í sambandi við þessar nefndar-
kosningar er það, að þeir tveir
menn, sem stóðu fyrir hinum ein-
kennilegu vinnubrögðum fjár-
veitinganefndar síðasta þings og
voru aðalhöfundar hins svokall-
aða „höggormsfrumvarps", þeir
Jðnas Jónsson og Jón Pálmason,
voru hvorugur kosnir í fjárveit-
inganefndina að þessu sinni.
. Nefndarkosningarnar fóru
þannig:
SAMEINAÐ ÞING
Fjárveltinganefnd: Emil Jóns-
son (A.), Pjetur Ottesen, Þorst.
Þorsteinssion, Sigurður Hlíðar,
Sigurður Kristjinsson (S.), B*rn-
Sbaðabétamál 6t
af hanðtðko
togara.
IMORGUN var kveðinn upp
dómur í Hæstarétti í málinu
Lárus Fjeidsted f. h. eiganda og
skipshafnar b/v St. Malo gegn
fjármálaráðherra vegna ríkis-
sjóðs, <en mál þetta var höfðað
til greiðslu skaðabóta vegna
handtöku togara.
Málavextir eru þeir, að varð-
skipið „Óðinn“ tók togarann St.
Malo fyrir meint landhelgisbrot
undan Pétursey 5. júlí 1929 og
fór með hann til Reykjavíkur.
Kærði skipherrann togaraskip-
stjórann fyrir lögreglurétti.
Fóru þar fram yfirheyrslur og
að þeim loknum var höfðað mál
gegn togaraskipstjóranum með
þeim úrslitum, að hann var
dæmdur í 12 500 kr. sekt og afli
og veiðarfæri gert upptækt.
Hinn kærði skipstjóri hélt því
hins vegar fram, að hann væri
sýkn saka og hefði ekki verið
að veiðum í landhelgi.
Dómi lögregluréttar var skot-
ið til Hæstaréttar, sem komst að
þeirri niðurstöðu, að ekki værx
örugg sönnun fengin fyrir því,
að kærði hafi í umrætt skipti
verið að botnvörpuveiðum í
landhelgi.
Endurgreiddi svo ríkissjóður
eigendum togarans sektarféð og
andvirði aflans.
Mál það, sem hér um ræðir,
var höfðað f. h. eigenda og skips
hafnar togarans gegn ríkissjóði
út af handtöku skipsins og af-
leiðingum hennar og tjóni því,
er stefnandi telur sig hafa orðið
fyrir vegna þessara atburða.
Sýknaði undirréttur ríkissjóð
af kröfum stefnanda að öðru
leyti en því, að hann greiði
stefnanda 5% ársvexti af kr.
14.953.00 frá 9. júlí 1929 til 30.
nóv. 1931.
Hæstiréttur staðfesti dóminn.
harð Stefánsson, Bjarni Bjarna-
son, Helgi Jónasson, Páll Her-
mannsson (F.).
Utanrikismálanefnd: Ásgeir Ás-
geirsson (A.), Thor Thors, Jó-
hann Jósefsson, Garðar Þorsteíns-
son (S.), Bergur Jónsson, Bjami
Ásgeirsson, Jónas Jónsson (F.).
Varamenn: Haraldur Guð-
mundsson, Magnús Jónsson, 01-
afur Thors, Bjarni Snæbjörnsson,
G'ísli Guðmundsson, Páll Zophó-
níasson, Pálmi Hannesson.
Allsherjamefnd: Finnur Jóns-
son (A.)„ Magnús Jónsson, Árni
Jónsson (S.), Þorsteinn Briem
(B.), Einar Árnason, Jömndur
Brynjólfsson, Páll Zophóníasson
(F,).
NEÐRI DEILD
FJfirhagsnefnd: Ásgeii Asgairs-
Erh. á 4. ffóu.
ára sinni, er skipstjórinn á Alt-
Fárviðrí með geysiíepl snjó-
koia ni vestanvert Soðirland.
•—;-- +-------
SnlókosnaEfi snmstffiöar meiri en
I margga undanfffirna áratugi.
■ ■' *------
Ekki fært miili húsa í Vestmannaeyj-
um9 Sandgerði og á Eyrarhakka.
-------«-----—
FÁRVIÐRI hefir gengið yfir Reykjanesskagann, Vest-
mannaeyjar og Árnessýslu undanfarna þrjá sólar-
hringa. í Vestmannaeyjum var í nótt fárviðri eða um 12
vindstig og snjókoma afarmikil. Á Eyrarbakka og Stokks-
eyri og upp um Árnessýslu hefir verið aftakaveður og
snjókoma svo mikil, að menn muna ekki annað eins á
síðustu áratugum. Hefir snjókoman verið svo mikil, að
skaflar eru mannliáir á götuxn og nema víða við húsaþök.
Ófært var milli húsa á Eyrarbakka í morgun.
Sama veður hefir verið í Sandgerði. Þar nema skaflar
einnig við húsaþök og í morgun var engum manni fært
húsa í milli. Sá landssímastöðin í Sandgerði sér til dæmis
alls ekki fært að senda eftir manni, sem átti heima skammt
Nefndakosningar á alþingi:
AðaíitðMar hðgoornsiiis
hsrfiir nr fjárveitinganetnd