Alþýðublaðið - 23.02.1940, Blaðsíða 1

RfTSTJÓBI: F. R. VAU>EMA«SSON
ÚTGEFANBI: ALÞÝÐUFLOKKÐKENN

XXI. ARGANGUS.
FÖSTUDAGUR 23. FERR. 1940.
45. TÖLUBLAÐ
ÍMaldsmenn og Fram-
séka Mjósa saman f
framfærslnnefnd.
Tákaar Það sameiginleoa
stefu iframfærslttmálBm?
AU TÍÐINDI gerðust í
bæjarstjórn í gær, að
Sjálfstæðisflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn stilltu
upp sameiginlega við kosn-
ingu á niðurjöfnunarnefnd.
Það er sennilega vegna þess,
að Sjálfstæðisflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn finna
það, að stefna þeirra í fram-
færslumönnum sé sú sama. Af
lista Famsóknar- og Sjálfstæð-
isflokksins voru kosnir Guð-
mundur Ásbjörnsson, Bjarni
Benediktsson, Guðmundur Ei-
ríksson og Kristjón Kristjóns-
son, sá síðastnefndi er talinn
Framsóknarmaður. Af lista Al-
þýðuflokksins var kosinn Arn-
grímur Kristjánsson og til vara
Jón Brynjólfsson.
Varamenn af lista Framsókn-
arflokksins og Sjálfstæðis-
flokksins voru kosnir: Guðrún
Jónasson, Pétur Halldórsson,
Helgi H. Eiríksson og Tryggvi
Guðmundsson bústjóri.
Það hlýtur að vekja mikla at-
hygli, að þessir tveir flokkar
skuli nú kjósa saman í fram-
færslunefnd. Enn hafa styrk-
þegar enga hækkun fengið á
dagpeningum sínum. Þeir verða
að láta sér nægja sömu 85 aur-
ana og þeir fengu áður en stríð-
jð hófst og dýrtíðin skall yfir.
DtnrikisiiUriikerrir
hittast í Kaupnaina
Vaxandl éttl
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
¥T TANRÍKISMÁLARÁÐ-
herrar Danmerkur,
Noregs og Svíþjóðar, Dr.
Peder Mimch, Halvdan Koht
og Christian Giinther, koma
saman á fund í Kaupmanna-
höfn á morgun til þess að
ræða hið ískyggilega ástand,
sem skapazt hefir fyrir Norð-
urlönd við viðburði síðustu
daga, bæði í sambandi við
stríðið á Finnlandi og sjó-
hernað Breta og Þjóðverja.
Um öll Norðurlönd verður nú
vart vaxandi ótta um það, að
ekki muni reynast mögulegí að
halda Norðurlöndum fyrir utan
ófriðinn til lengdar. Kemur það
greinlega fram í sumum blöð-
um. Þannig skrifaði „Stock-
holmstidningen“ í gærmorgun í
tilefni af loftárás Rússa á þorp-
ið Pajala í Norður-Svíþjóð:
„Vér viljum frið ekki síður
en hinar Norðurlandaþjóðirnar,
en nýja bliku hefir dregið á loft,
og það kann svo að fara, að
Norðurlandaþjóðimar verði að
taka alvarlegar ákvarðanir inn-
an skamms.“
Sviar skjéta næst.
KHÖFNl í gærkveldi. FO.
Sænska stjómin hefir látið mót-
loroari
á morgun.
inn í éfrlilMM
BæJarsQórn endurnýj*
ar samþykktir sinar
nm kaup tln vélbáta.
———*------
Flotma hefir miokað um 24 skip síðan ’37
H/TEIRA en mánuður er nú liðinn síðan að samþykkt var
með samhljóðá aíkvæðum í bæjarstjórn Reykjavík-
ur tillaga um vélbátakaupin.
Nefnd var skipuð í þetta mál og ætlast til að undir-
búningi þess væri hraðað eins og frekast væri kostur.
Samþykkt þessarar tillögu
vakti vonir í brjóstum fjölda
margra manna og það voru
mjög margir sjómenn, sem
voru þess albúnir að leggja
fram fé, svo að þeir gætu feng-
ið umráð yfir bát.
En ennþá stendur við hið
sáma. Þegar um slík mál er að
ræða, að afla nýrra framleiðslu-
tækja, þá virðist ekki þurfa að
hafa hraðan á, og er sagt, að
aðallega standi á Landsbankan-
um.
Þetta mál kom til umræðu
í bæjarstjórn í gær. Jón Axel
Pétursson bar fram svohljóð-
andi tillögu, sem var samþykkt
í einu hljóði:
„Bæjarstjórn samþykkir að
beina því til ríkisstjórnarinnar,
að hún hlutist til um að leyfðui1
verði innflutningur á 8—10 vél-
bátum til fiskveiða £rá Reykja-
vík.“
í sambandi við þessa tillögu
mælti Jón Axel Pétursson nokk-
ur orð. Hann skýrði nokkuð frá
störfum nefndarinnar. Hann sagði
að engum gæti blandast hugur
um þá miklu þörf, sem væri á
því, að auka fískiskipaflotann.
„Áiið 1937,“ sagði Jón Axel,
voru hér 662 skip, en 1939 638.
Á þessum tíma hefir skipum því
fækkað um 24. Hins vegar hefir
brúttósmálestatala skipastólsins
aukist. — Miklu færri sjómenn
hafa þó atvinnu á skipastólnum
nú en 1937. Þetta sýnir, hvort
ekki er brýn nauðsyn á því, að
auka skipastólinn og fiskveiðarn-
ar, sem er aðalatvinnuvegur
þeirra, sem við sjóinn búa. Þá
ber og þess að gæta, að saltfísksr
framleiðslan er nú sama sem eng-
in, og ef stríðið heldur áfram út
þetta ár, þá er mikil nauðsyn á
að síldveiðiflotinn verði aukinn.
Mh. i 4. aAu.
Halvdan Koht, utanríkismálaráðherra Norðmanna, (til hægri),
og Dr. Peder Munch utanríkismálaráðherra Dana, næstur hon-
um), á ráðherraíundi í Kaupmannahöfn.
;iii heldir áfram
omaáaistaflokkiaii.
Jéia JéliasmssoKi varaformaður
¥©rlcaii305iiaaf éMgsiaas á Sf glufif rðl
fariMM ilr flokkuuua ásamf ffolrum
¥ T PPLAUSNIN heldur
áfram hröðum skrefum
innan kommúnistaflokksins.
Margt manna hefir sagt sig
úr deildum flokksins víðs-
vegar um landið og sumar
þeirra missa helming og jafn
vel meira af meðlimatölu
sinni.
Undanfarna daga hefir margt
manna sagt sig úr Sósíalistafé-
lagi SiglufjarSar. Hófst það með
því, að Jón Jóhannsson vara-
formaður Verkamannafélagsins
Þróttur og nokkrir menn aðrir
sögðu sig úr félaginu. Er bú-
izt við, að enn fleiri fari úr
þessum félagsskap.
Jón Jóhannson fór úr Al-
þýðuflokknum, við brotthlaup
Héðins Valdimarssonar. Jón
hafði þá um nokkur ár staðið
framarlega í verkalýðshreyfing-
unni á Siglufirði og átti hann
mæla kröftuglega í Moskva loft- ♦
árásinni á Pajala sem algerlega
óforsvaranlegu athæfi og krefst
þess, að stjórn Sovét-Rússlands
greiði bætur, beiðist afsökunar á
atburðinum og refsi hinum seku
flugmönnum svo að við megi
hlíta.
Yfirmaður sænska setuliðsins í
Norrland í Svíþjóð hefir tilkynnt,
að hér eftir verði skotið á allar
erlendar hernaðarflugvélar, sero
fljúgi yfir sænskt land.
Eftir loftárás Rússa á Pajala
voru sérfræðingar sendir á vett-
•vang, og er þeir höíðu gefið
skýrslu, var ákveðið að bera fram
'jnótmælin í Moskva.
Svia íkærir Breta eg
KHÖFNí í gærkveldi. FO.
Utanríkismálaráðherra Svia
Christian Gíinther, flutti ræðu á
þingi í dag og átaldi hörðum
orðum framkomu Þjóðverja og
Breta við hinar hlutlausu smá-
þjóðir eins og hún birtist í hin-
Um miskunnarlausa sjóhernaði.
Sagði hann, að báðir aðilar
beittu aðferðum, sem hvorld Sví-
þjóð eða nokkurt annað hlutlaust
land gæti viðurkennt sem rétt-
mætar.
Brezkir n frnskar
árásir í itstðii Svia
læstaréttardðmr i skaða-
átamáii át af beiziieitraa
KHÖFN í gærkveldi. FÚ.
í frönskum og enskum blöðum
birtast nú unnvörpum mjög
hvassar árásir á Noreg og Sví-
þjóð, og er einkum lögð áherzla
á það, að Norðmenn leyfi Þjóð-
verjum landhelgi sína sem þjóð-
braut til alls konar flutninga, þar
Frh. á 4. síðu.
¥ MORGUN var kveðinn upp
í Hæstarétti dómur í málinu
Shell á íslandi h.f. gegn Sturlu
Vilhjálmssyni og gagnsök. Var
aðaláfrýjandi sýknaður í mál-
inu.
Mál þetta var höfðað fyrir bæj-
arþingi í febrúar í fyrra af
Síurlu Vilhjálmssyni gegn Hall-
gními Fr. Hallgrímssyni fram-
kvæmdastjóra f. h. h/f. Shell á
Islandi til greiðslu skaðabóta að
Upphæð kr. 10 000,00.
Málsatvik eru þau, að stefn-
andi hafði verið starfsmaður fé-
lagsins í olíu- og benzínstöð fé-
ilagsins í Skérjafirði. Starf hans
var að tappa benzíni og olíu af
geymum á tómar tunnur, að
hreinsa tómar tunnur og að prófa
og hreinsa benzín og olíur á full-
um tunnum.
Um aftöppunina segir hann
svo, að hann hafi oft orðið hold-
votur af benzíni og olíu við
starfið.
Við hreinsunina á tómu tunn-
unum segir hann, að oft hafi sor-
inn farið upp í sig, er hann hafi
verið að sjúga sorann burtu með
gúmmíslöngu. Og við rannsókn
á benzíninu hafi lögurinn oft
farið upp 1 sig, er hann var aö
sjúga hann gegnum glerpípu.
Sumarið 1929 meiddist stefn-
andi, er hann var að stúfa olíu-
tunnum í hét við Shellbryggjuna.
Hljóp benzíneitrun í sárið, og
átti stefnandi í því lengi.
í bæjarþingi var stefndur
dæmdur til að greiða Sturlu Vil-
hjálmssyni kr. 8 000,00 í skaða-
hætur. En í dómi Hæstaréttar
segir svo:
„Aðaláfrýjandi, sem h*fir
skotið máli þessu til hæstarétt-
ar með stefnu 12. ágúst f. á.,
krefst þess: Aðallega, að hann
verði alsýknaður, en til vara, að
fjárhæð sú, sem héraðsdómur-
inn gerði honum að greiða, verði
niðurfærð. Svo krefst hann og
málskostnaðar í héraði og fyrir
hæstarétti eftir mati dómsins.
Gagnáfrýjandi hefir að fengnu
áfrýjunarleyfi 11. október f. á.
skotið málinu til hæstaréttar
með stefnu 25. s. m. Hefir hann
fengið gjafsókn hér fyrir dómi
og sér skipaðan talsmann. Eru
dómkröfur hans þær, að aðalá-
frýjandi verði dæmdur til að
greiða honum kr. 10 000,00 á-
samt 5% ársvöxtum frá 28. fe-
Frh. á 4. síðu.
sæti í stjórn Alþýðusambands-
ins um skeið. Hann var einn
þeirra manna, sem reyndi að
koma á samkomulagi í deilun-
um 1938. Formaður Þróttar
var hann síðastliðið ár og nú er
hann varaformaður þess félags.
Hann átti og sæti í stjórn Sós-
íalistafélagsins.
Alþýðublaðið hafði í gær tal
af Jóni Jóhannssyni og spurði
hann, hvað hann vildi segja um
úrsögn sína úr flokknum.
,,Ég sagði mig úr Sósíalista-
flokknum svokallaða fyrir
nokkrum dögum,. ásamt fleiri
mönnum, sem ekki hafa getað
samþykkt stefnu flokksins. -—
Þessi sundrung er öllum kunn
°g byrjaði hún vegna afstöðu
flokksins í utanríkismálum.“
— Er búizt við fleiri úreögn-
um?
„Ég býst við því, því að fjölda
margir menn hér, sem hafa
verið í þessum félagsskap ©ru
sama sinnis og ég.“
AðelBs ðrfðir
faiði í
i
í
Eins og kunnugt er, sendi
Héðinn Valdimarsson fyrir
nokkru síðan út fundarboð til
Dagsbrúnarmánna um stofnun.
„Málfundafélags Dagsbrúnar-
manna." Kommúnistar áttu
meirihluta á þessum fundi og
varð útkoman sú, að nefnd »ú,
er kosin var á fundinum til að
undirbúa framhaldsstofnfund,
klofnaði og stofnuðu Héðinítar
sitt félag, en kommúnistar
héldu nafninu og höfðu fram-
haldsstofnfundinn í fyrrakvöld.
Á þessum fundi mættu sára-
fáir menn og var enginn áhugi á
þeim fundi. Það dregur hins-
vegar ekki úr því að slegið sé
um sig og er nú krafizt Dags-
Frh. á 4. slÖu.
Ttreoaia ára faagelsi fyrir
ajðsair m aersk skip.
Fyrrverandi sænskur flotaforingi, sem
rak njósnir fyrir Þjóðverja í Noregi.
OSLO í morgun. FB.
AÐUR að nafni C. G.
Richttenberg, fyrrverandi
yfirforingi í sænska flotanum,
hefir verið sekur fundinn um
njósnir í Noregi. Var dómur
kveðinn í yfirheyrsluréttinum í
Oslo og fékk Richtenberg
tveggja ára fangelsi.
Kichtenberg njósnaði fyrir
erlent ríki. Af Iaði hann sér upj
lýsinga um komur og brottfc
norskra skipa og kom upplýi
ingunmn áfram til þýzkra boi
ara í Stokkhólmi.
Njósnastarfsemi sína stunc
aði Richtenberg í Kristian;
sand og þar var hann handtel
inn. Hinn dómfelldi hefir sko
ið máli sínu til hæstaréttmr.