Alþýðublaðið - 05.03.1940, Blaðsíða 1

ÚTGEFANM: ALÞÝÐUFLO&&UKINN
XXI. ARGANGUR.
ÞRIÐJUDAGUR 5. MARZ 1940.
54. TÖLUBLAÐ
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
LoftArAs með sprengl-
kúlum og vélbyssuskot-
tarfð A
Þýzk flngvél rédlzt á hann á heimlelð
vlð Englandsstrendnr á langardaginn.
——--♦————~
Mvorkl mennlna nélsklpið sakaði.
11800 hr. hlntnr sjó |!
í manna ð Ísaíirði. |!
í ‘Cj'lNS og kunnugt er, er :|
MJá nú útgerð með mesta
móti frá ísafirði. Hafa bát- ;;
j> arnir í allt haust og það ;j
sem af er vetri aflað mjög ;j
sæmilega og hefir afli ver- jj
!; ið seldur á togarana. Er j:
!; talið að þeir sjómenn, sem j:
mest hafa aflað, hafi nú j:
!j fengið um 1800 króna hlut. j;
!; Bátarnir eru nú farnir ;;
að veiða í salt, og eykst !;
vinna mjög mikið um leið ;j
jj við aðgerð og verkun afl- jj
jj' anS'
Föstuguðsþjónusta
í fríkirkjunni annað kvöld kl.
8,15. Séra Árni Sigurðsson.
SKIPSTJÓRINN á togaranum Skutli, Lúðvík Vilhjálms-
son, sendi í gær útgerðarfélaginu „Vaíur“ á Isafirði,
en það er eigandi skipsins, símskeyti um að loftárás hefði
verið gerð á togarann, en ekkert slys hefði orðið. — Var
skipið á heimleið. Skýrsla skipstjórans var í aðalatriðum á
þessa leið:
Klukkan um 5 síðdegis á laugardag kom þýzk flugvél
skyndilega að togaranum, þar sem hann var staddur við
strendur Englands, og hóf hún fyrirvaralausa árás á skip-
ið. Eftir að flugvélin hafði flogið nokkrum sinnum yfir
togarann og í kringum hann, varpaði hún niður sprengi-
kúlum að skipinu, en þær féllu allar í sjóinn skammt frá
því og ein þó svo nærri því bakborðsmegin, að skipið hrist-
ist allt og skókst.
Flugvélin lét ekki við þetta sitja, heldur hóf nú vél-
byssuskothríð á skipið, og var skotið mörgum skotum. —
Skipverjar leituðu skjóls, enda sakaði engan þeirra. Verð-
ur heldur ekki annað séð af símskeyti skipstjórans en að
skipið hafi einnig komizt hjá skemmdum.
Hin þýzka flugvél hætti svo allt í einu árásinni og
ftaug burtu. Segja lausafregnir, að önnur flugvél, brezk,
hafi komið á vettvang og hafi þá hin flogið á brott.
Finnar hafa norðnrhluta
Viborgar enn á slnn valdi.
♦ ---——
Bardagarnir halda áfram inni í borginni
Formaður útgerðarfélagsins
„Valur“, Guðmundur G. Haga-
lín, snéri sér í gær til utanrík-
ismálaráðuneytisins og til-
kynpti því um árásina.
Undir eins og skipið kemur
hingað verða sjópróf látin fara
fram. Þetta er fyrsta árásin, sem
gerð hefir verið á íslenzk skip í
þessu stríði.
♦
Frá fréttaritara Alþýðublaðsoins. KHÖFN í morgun.
BARDAGARNIR halda áfram á rústum Viborgar og
hefir Rússum eltki tekizt að ná norðurhluta borgar-
innar enn á sitt vald.
Allar tilraunir Rússa til þess að komast á ís yfir Vi-
borgflóa og vestur að borginni hafa mistekizt. Finnar hafa
brotið ísinn með stórskotahríð og sprengikúlum úr loftinu
við vesturströndina, þannig að Rússar hafa orðið frá að
Brezku blöðin spð
Rjrzkri leifturstríðs-
tilraun um miðjan
pennan mðnnð.
hverfa.
Þriðja virkjaröð Manner-
heimlínunnar; sem Finnar hafa
verið að treysta undanfarna
daga, er aðeins 4—5 km. fyrir
norðan Viborg og eru þar talin
ágæt náttúruskilyrði' fyrir til
varnar. Það er nú farið að snjóa
aftur í Finnlandi. en það er
venjulegt, að mjög mikið snjói
þgr í marzmánuði og gera Finn-
ar sér vonir um það, að snjó-
komurnar valdi Rússunum
miklum erfiðleikum.
Fyrir norðan Ladogavatn hef-
ir öllum áhlaupum Rússa enn
verið hrundið og á Petsamovíg-
stöðvunum hafa þeir orðið að
hörfa undan um 3 km. vegar.
Flóttabðrain á Fitmlandi
vantar nægilegan fatnað
Fjölda mörg börn urðu að
hvorfa að hoiman vegna stríðe-
-----------------------;
A1H ýðnf lokkslélag-!;
ið i_kvö!d. ||
Framhalds-aðal-
FUNDUR Alþýðu- jj
flokksfélags Reykjavíkur !;
vterður í kvöld kl. 8Y2 í Al- ;;
þýðuhúsinu við Hverfis- ;j
götu. Rætt verður um ;j
lagabreytingar og úrslit ;j
stjórnarkosningar. jj
Ragnar Jóhannesson j!
: cand. mag. flytur erindi. j
; Fjölmennið félagar!
ins, án þess að hafa nægilegan
fatnað, og afleiðingin varð sú,
að af þessum flóttabörnum hefir
tíunda hvert barn dáið, en
Krfc. á i. rfðu.
KHÖFN í gærkv. FÚ.
IENSKUM blöðum er því
spáð í dag, að Þýzkaland
muni g'era tilraun til þess að
hefja svokallað ,.leifturstríð“ þ.
15. þ. m.. það er, að knýja fram
styrjaldarúrslit í skjótri svipan.
Fregnum frá Þýzkalandi og
Frakklandi ber saman um það,
að flugherir styrjaldarþjóð-
anna hafi sig óvenjulega mikið
í frammi yfir meginlandi Ev-
rópu og Norðursjónum síðustu
daga og þykir það benda til að
spár þeirra manna muni rætast,
sem haldið hafa því fram, að
lofthernaðurinn mundi færast í
vöxt, þegar dag tæki að lengja.
Trúlofun.
Siöast liðinn laugardag opin-
beruðu trúlofun sína ungfrú Ásta
Bjar.tmarz frá Stykkishólmi og
Ólafur Sigurðsson, Vestmanna-
ey.jum, ,

v^XT55w'vs i
Hernaðarflugvélar í smíðum í flugvélaverksmiðju í Birmingham á Englandi,
Greinargerð sjðmannafélaganna
dellnna við útgerðamenn.
—---<»-...
I siéft var s|émðnnuisani tilkynnt
að slltnað vseri aipp úr samningum.
GÆRKVELDI og í nótt
. fengu sjómennirnir á
togurunum og flutningaskip-
unum að vita um það, að
slitnað væri upp úr samn-
ingunum um stríðsáhættu-
þóknunina við útgerðar-
menn. Jafnframt fengu þeir
að vita um hvernig samninga
umleitanir hefðu farið fram,
um það, sem borið hefir á
milli og um lokaíilboð tog-
araeigenda.
Stéttarfélögin hafa samið
greinargerð og atkvæðaseðil,
sem hvorttvcggja er nú í prent-
un og verður sent út í skipin svo
fljótt sem auðið er: Atkvæða-
seðillinn er biríur á öðrum
stað. í frásögn blaðsins í gær
féll út nafn Skipstjóra- og
stýrimannafélagsins Ægir, og
eru stéttarfélögin því átta, eða
allar starfsgreinar sjómanna.
Greinargerð stéttarsamtak-
anna 'er svohjóðandi:
Sökum þess, að stjórnir
stéttarfélaga sjómanna, sem
standa að samningum um
stríðsáhættuþóknun og stríðs-
tryggingu vegna yfirstandandi
Norðurálfu-ófriðar, hafa ein-
róma samþykkt á sameiginleg-
um fundi 3. þ. m. að láta fara
fram atkvæðagreiðslu í skipun-
um meðal félagsmanna á kaup-
skipum og fiskiskipum um það,
hvort samníngum þessum skuli
sagt upp. Þá þykir oss hlýða að
gera grein fyrir, í aðaldráttum,
aðdraganda þessa máls.
21. nóv. síðastliðinn skrifum
vér Fél. ísl. botnvörpuskipa-
eigenda og eimskipafélögunum
þess efnis, hvort þeir geti fall-
izt á, að áhættuþóknun verði
greidd af dýrtíðaruppbót, sem
ákveðin verði 1. janúar þ. á.
Þessu svara báðir aðilar játandi
með bréfi 28. s. m. með því
skilyrði, að ríkisstjórnin sam-
þykki þá ráðstöfun. Vér skrif-
uðum ríkisstjórninni (atvinnu-
málaráðherra) nokkru síðar og
óskuðum hennar samþykkis.
Skriflegt svar hefir enn ekki
borizt oss. Útgerðarmenn hafa
síðar í viðræðum tjáð sig reiðu-
búna til að standa við þessa
samþykkt sína.
í desembermánuði ræðum
vér við fulltrúa togaraeigenda
út af ágreiningi, um fram-
kvæmd á hafnarfríi og fleiru,
einnig höfðum vér fundi með
togaraeigendum í janúarmán-
uði. Umræður þessar leiddu
ekki til neinnar ákveðinnar nið-
urstöðu,
Með bréfi dagsettu 7. febrúar
til Fél. ísl. botnvörpuskipaeig-
enda og eimskipafélaganna, sem
stéttarfélög sjómanna stóðu að,
gerðum vér fyrirspurn um,
hvort útgerðarmenn vildi ræða
breytingar á samningunum, án
þess að til uppsagnar kæmi á
þeim. Þessu svara útgerðar-
menn játandi. Nokkru síðar
eru svo fundir með fulltrúum
eimskipafélaganna, þar sem vér
förum fram á, að áhættuþókn-
unin hækki eftir sömu reglum
og ákveðið hafi verið í Dan-
mörku eða 100% viðbót, sem
þar gildir frá 1. jan. í ár. Sama
krafa var einnig gerð til tog-
araeigenda. Fóru þeir fram á
Frh. á 4. síðw.
fyrir
sjómeimina.
1.
Samþykkir þú að segja upp gildandi samningum og samkomu-
lagi um stríðsáhættuþóknun og stríðstryggingu vegna yfirstand-
andi Noi-ðurálfuófriðar, dagsettum 7. til 13. október 1939?
Já
Nei
2.
Samþykkir þú að gefa stjórn stétlarfélags þíns umboð til þess
að ákveða fyrir félagsins hönd að hefja vinnustöðvun, ef stjórn fé-
lagsins telur vinnustöðvun nauðsynlega vegna þess, að atvinnurek-
endur vilji ekki ganga að þeim samningum um stríðsáhættuþóknun
og stríðstryggingu, sem stjórn stéttarfélags þíns telur viðunandi?
Já
Nei
Já
Nei
3.
Samþykkir þú að gefa stjórn stéttarfélags þíns umboð til þess
að taka ákvöðun fyrir hönd félagsins um vinnustöðvun, ef hún
telur að viðunandi lausn fáist ekki á greiðslu kaups sjómanna í
erlendum gjaldeyri í sambandi við samninga um stríðsáhættuþókn-
un og stríðstryggingu?
ATH. Svara skal hverri spurninganna með því að setja )/ við
já eða nei, eftir því hvort svarað er játandi eða neitandi.