Alþýðublaðið - 07.03.1940, Blaðsíða 1

BITSTJÓRI: F. B. VALDEMABSSON

ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKUUNN
XXI. ARGANGUR.
FIMMTUDAGUR 7. MARZ 1940.
56. TÖLUBLAÐ
Svíar eiga von á friðarumleit
unum milli Finna og Rússa!
.....——
Bfliasf við þýðingarmiklu skrefi í þá átt næstu daga
Atkvæðagreiðsla
sjémaona er hafín
A að vera lokið 20. marz.
Allsiierjarat- .
KVÆÐAGREBE>SLA
sjémanna er hafin og skv.
auglýsingu stéttarfélag-
anna er ætlast til að h'enni
verði lokið um 20. þ. m. At-
kvæðagreiðslan fer fram,
bæði um borð í skipunum
og í skrifstofum Sjómanna-
félags Reykjavíkur, Sjó-
mannafélags Hafnarfjarð-
ar og skrifstofu Vélstjóra-
félagsins.
Atkvæðagreiðslan fer
fram meðal þeirra manna,
sem starfað hafa á skipum,
sem siglt hafa um áhættu-
svæði síðan ófriðurinn
byrjaði.
Nótorbátnrinn
isbjorn strandar
MÓTORBÁTURINN ísbjörn
frá ísafirði strandaði í
nótt kl. 4,30 á Skálavík, vestan-
\ ert við ísafjarðardjúp.
Menn björguðust allir, nán-
ari fréttir eru ókomnar, þar
sfem ekki er neinn sími í Skála-
vík, og skipshöfnin er þar veð-
urteppt, vegna stórhríðar.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins.
KHÖFN í morgun.
AÐ vekur mikla eftirtekt alls staðar á Norðurlöndum,
að sænsk blöð láta í morgun svo um mælt, að meiri
möguleikar muni nú vera fyrir því en áður, að samkomu-
lag náist um frið milli Finnlands og Bússlands og megi bú-
ast við þýðingarmikilli ákvörðun með það fyrir augum ein-
hvern næstu daga.
Þessi blaðaummæli koma mönnum nokkuð á óvart
eftir yfirlýsingar þær, sem nýlega voru gefnar í útvarpinu
í Moskva þess efnis, að allt tal um frið á Finnlandi væri
ekkert annað en blekking og „borgarastyrjöldinni“ á Finn-
landi, eins og það var orðað, myndi verða haldið misk-
unarlaust áfram, þar. til yfir lyki.
Hins vegar minnast menn þess, að sá orðrómur gaus
upp eftir Kaupmannahafnarfund hinna norrænu utanrík-
ismálaráðherra, að Norðurlönd myndu hafa í hyggju að
reyna að miðla málum milli Finna og Rússa, og álíta sum-
ir, að hin sænsku blaðaummæli bendi ef til vill til þess, að
einhver slík tilraun sé nú í aðsigi.
Sænsku blöðin viðurkenna
þó að Finnum standi mikil
hætta af tilraunum Rússa til
að koma liði á land á vestur-
strönd Viborgflóans, því að
Rússar gætu þaðan gert árás á
þriðju varnarlínu Mannerheim-
víggirðinganna, sem liggur frá
Vibórg m’eðfram Saimaskurði
og norður að Saimavatni, að
aftan.
En hingað til hafa allar slík-
ar tilraunir mistekizt. Nolikrir
herflokkar höfðu þó komizt
vestur yfir flóann á ís, en verið
svo fámennir, að Finnum tókst
undir eins að ráða niðurlögum
þeirra, samkvæmt tilkynningu
Finna í morgun.
Rússar hafa ekki heldur náð
norðurhluta Viborgar á sitt
Skýrsla Kaupfélags
ins fyrlr árlð 1939.
Umsetnlng og sjédseignir ffé-
lagsins baffa vaxið allirerulega«
C KÝRSLA Kaupfélags
Reykjavíkur og ná-
grennis fyrir árið 1939 kom
út í gær.
Samkvæmt þessari skýrslu
voru 3340 f élagar í KRON við
síðustu áramót og hafði fé-
lagatalan aukist á árinu um
184.
Vörusala félagsins nam á
árinu kr. 2.533.284.48 og
hafði aukist um 114 þúsund
krónur á árinu. Kosnaður við
verzlunarreksturinn nam
14.79% af umsetningunni.
Tekjuafgangur á árinu nam kr.
118 412,01. Er lagt til að honum
verði ráðstafað þannig: I vara-
sjóð kr. 25332,87, í stofnsjóð og
til félagsmanna 91 þús. kr. og í
arðjöfminarsjóð kr. 2 079,14.
Sjóðseignir félagsin? hafa auk-
|zt á árinu. Það á nú í átofnsjóði
iúmlega 162 þús. kr., og hafði
hann aukizt um rúmlega 63 þús.
kr. 1 vtrasjúði en* kr. 74 706,70
og hafði hann aukizt á árinu um
30251 kr. í arðjöfnunarsjóði eru
kr. 6245,09.
Öll sjóðsaukningin nemur á ár-
inu 99 954 kr.
Eins og að framan getur, hefir
vörusala félagsins aukizt all veru-
lega á árinu, og er taiið að félag-
ið seiji allt að fjórða hluta af
nauðsynjum í Reykjavík og Hafn-
arfirði. Félagið er rekið af smekk
vfsi, og eru búðir þess yfirleitt
til fyrirmyndar, enda skilur stjórn
félagsins og framkvæmdastjóri
þess, hvaða þýðingu það hefir
fyrir vinsældir félagsins og af-
komu þess.
1 skýrsiunni kennir margra
grasa. Er þar meðal annars upp-
dráttur, er sýnir hvernig verzlun-
in fellur á hina ýmsu vikudaga.
Á mánudaga fellur 10,5o/o viku-
verzlunarinnar, á þriðjudaga
10,5°/o, á miðvikudaga 15°/0, á
fimmtudaga 15«/o, á föstudaga
Fffh. á 4. sfðu.
vald enn, og hefir nú setið þar í
sama þófinú dögum saman.
L«ítárásP" eitt ;s]ðkra-
hðs ranða krosslns enn
LONDON í gærkveldi. FO.
Rússar hafa líka haldið uppi
áköfum loftárásum á þessu svæði
og varð einkanlega einn smábær
hart úti. Hvað eftir annað var
varpað sprengjum á hermanma-
spítala þar, og féilu 5 sprengjur
á húsið. Að minnsta kosti 50
manms bíðu bana á þessu svæði.
Vegna þess, að rússneskir
fiugnienn hafa að staðaldri gert
árásir á finnska hermannaspítala,
hefir verið ákveðið, að öll rauða
kross merki verði afnumin af
sjúkrahúsunum.
1 síöari fregnum frá loftárásun-
um, sem, Rússar gerðu á finnsk-
ar borgir í gær, er nú kunnugt,
að 40 menn biðu bana, auk þeirra
50, sem áður var getið. — 1
finnskri tilkynningu segir, að tíu
rússneskar flugvélar hafi verið
iskotnar niður í þessum loftárás-
um Rússa í gær.
Á Kyrjálanesi eru Rússar enn
að reyna að brjótast gegn um
MannerheimvíggirðingamaT fyrir
austan Viborg, og ákafir bar-
dagar standa yfir um bæinn Iro-
pija. Fy.rir norðan og norðaustan
Ladogavatn eru störskotaliðsbar-
dagar.
Mtrðmeu sfejðta fram-
vepis ð rðssneskar flug-
vélar.
„Queen Elizabeth“ í smíðum á skipasmíðastöðinni við Clydefljót á Skotlandi.
ieen ElizabetlT, ifíasta
og stærsta skip heimslns,
f@r neð ieynð vestur nin Iiaf
Ævintýraleg jómfrúferð semtöklO daga
LONDON í morgun. FÚ.
CÚ FREGN vakti mikla
^furðu í gærkv., að stærsta
skip heimsins, „Queen Eliza-
beth“ hefði farið yfir Atlants
haf og mun skipið hafa kom-
ið til New York árdegis í
morgun.
„Queen Elisabeth“ er 85.000
smálestir.
Þessi leyniferð skipsins án
farþega, er hin furðulegasta
sigling, s'em um getur. Skipið
lagði af stað þ. 26. febr. eft-
ir að hafa verið í bækistöð sinni,
þar sem smíðin, var fullgerð,
frá því er því var hleypt af
stokkunum fyrir 18 mánuðum.
Ekkert sérstakt kom fyrir á
leiðinni, nema h.u.b. 50 mínút-
um eftir að lagt var af stað nið-
ur Clydefljót. Lenti skipið þar í
nokkrum erfiðleikum vegna
strauma um aðfallið. og sveigð-
ist. um of til vinstri bakka
fljótsins, en það tókst þó fljótt
að koma því í rétt horf.
í New York verður „Queen
Elizabeth" lagt við hlið „Queen
Mary“ og „Normandie" og
„Mauretania“ hefir verið flutt,
svo að rúm verði fyrir „Queen
Elizabeth.“
Á „Queen Elizabeth“ er 1230
manna áhöfn og hefir hún rúm
fyrir 2400 farþega.
Esja rann ér Sllppn*
nm og ttt miðrl.
Munaði minstu að stórslys hlytist af.
M
Loftvamasveitum f Noregi
norðanverðum hefir verið skipað
að skjöta á flugvélar Rússa, ef
þær fijúga aftur yfir landamærin.
Herstjómin norska hefir tilkynnt,
að flugmenn Rússa hafi svo oft
flogið yfir landamærin að undan-
Sörnu, að þaö sé ekki hægt að
líta svo á, að það stafi af mis-
gáningi.
Framkvæmdaráð verkalýðsfé-
laganna brezku hefir skorað á öll
Pcfa. á 4.
OTORSKIPIÐ ESJA
rann úr Slippnum um
hádegisbilið í dag og munaði
minnstu, að hlytist stórslys
af.
Esja var tekin í Slippinn í
gærkveldi til botnhreinsunar og
skoðunar. Þegar verið var að
draga skipið upp, bilaði ein
skífan í aðalblökkinni og voru
þá settir upp rammgerir klossar
til að halda við, svo skipið ekki
rynni út.
En skípið komst þó ekki nógu
hátt. Ekki var hægt að nota
nema eitt „pall“ til að halda
skipinu, því að hin voru í kaíi.
Klukkan um 12 í dag hvessti
skyndilega og hristist skipið all-
mikið. Varð það þess valdandi,
að „pallið“ slitnaði, en við það
brotnuðu klossarnir og rann þá
sleðinn við það út og skipið á
sjó fram.
Rétt áður en skipiÖ rann út,
höfðu verkamennirnir, sem voru
að vinna við skipið, skriðið und-
an því, og munaði þvi minnstu
að stórslys yrði.
Esja staðnæmdist við bryggj-
una við Ægisgarðihin, og er enn
ekki rannsakað, hvort hún hefir
skemst við það. Talið er einnig
likiegí, að Esja hafi skemt
Skeljung eða Heklu, sem lágu
fyrir henni. Að eins einn maður
var um borð í Esju, er þetta
varð, þriðji stýrimaður.
Ef hásjávað hefði ivferið, þá
hefði Esja mnnið út í garð og
áreiðanlega skemst mikið. Klukk-
ian 2 í dag var kafari að byrja
að athuga skemdir á skipinu.
M. F. A.
Peir áskrifendur, sem enn hafa
ekki sótt bækurnar fyrir 1939,
verða að gera það nú þagar.
Þýzka flipélta
var að snða vlð
til Býrrar árásar!
Skutuli kom í gær
T OGARINN SKUTULL
kom hingað í gærkveldi
kl. tæplega 8.
Ekki er hægt að sjá á skipinu,
að það hafi skemmst, en það
mun verða athugað gaumgæfi-
lega í dag.
Við frásögnina af atburðin-
um, er þýzka flugvélin réðist á
togarann er litlu við að bæta.
Segja skipverjar, að exn
sprengjan hafi fallið svo að
segja fast niður við borðstokk-
inn öðrumegin og kastaðist
skipið mikið til um leið.
Hin þýzka flugvél var að
snúa við til að gera nýja
árás á Skutul, þegar hinar
brezku flugvélar komu allt í
einu út úr myrkrinu. Má því
segja, að það hafi verið eintóm
tilviljun, að Skutull slapp.
BoIIenzki sbtpiblan
að i sfðnsta stnti
Það stefndi beint á
tnndnrdifl.
■OREZK FLUGVÉL bjargaöi
hollenzku skipi frá að sigla
á tundurdufl á Norðursjó x gær.
Flugmennimir komu auga á
tundurdufi á reki, og virtist skip-
ið stefna beint á duflið. Var þá
flogið yfir skipið og aðvörunar-
merki gefin, en Hollendingarnir
skildu ekki merkín. Þegar skipið
enn nálgaðist duflið, gaf flug-
maðurinn merki með litblysum,
en það var ekki fyrr en merki
var gefið með þvi að hleypa af
skoti beint fyrir framan skipið,
ab tilraunir brezku flugmannanna
bám árangur.
Þátttakendur I skíðanámskeiöi
I. R., sem hefst næstkomandi
mánudag, vitji skírteina sinna
i’y.rir kl. 6 í