Alþýðublaðið - 08.03.1940, Page 1

1
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN

XXI. ARGANGUR.
FÖSTUDAGUR 8. MARZ 1940.
57. TÖLUBLAÐ
Rnssland setur afarkostl fyrlr
frlðarsamnlnguoi vlð Flnnland.
Helmtar allt Kyrjálanes og Viborg, Hangö, alla norður og vesturströnd Lad-
ogavatns, nyrztu héruðin með Petsamo og sameiginleg landamæri við Moreg!
Snglnn póstnr M
MurMnm með
Brfiarfossi.
jr» RÚARFOSS kom síðdegis
í gær og bjuggust menn
almennt við því, að með honum
kæmi mikið af pósti, enda er nú
komið á annan mánuð, síðan að
póstur hefir borizt hingað frá
Norðurlöndum.
Skipið kom með um 60 póst-
poka, og í peim var eingöngu
póstur frá Englandi og Kanada,
en enginn frá Norðurlöndum.
Er ekkert hægt að segja um
}>að, hvenær póstur kemur frá
Norðurlöndum.
Tafirnar stafa af því, að póst-
urinn hingað er skoðaður í Eng-
landi.
Geta stjómarvöldin ekki látið
þetta mál meira til sín taka?
Verða kommfinist-
ar svittir rétti tii
iipingsetu í Svípjðð?
KHÖFN í morgun. FÚ.
¥ SÆNSKA ríkisdegin-
um kröfðust ýmsir
ræðum'enn þess, að kom-
múnistar væru útilokaðir
frá ríkisdagsfxmdum og
kom til harðvítugra deilna
og lá við handalögmálum
og barsmíðum, þar sem
kommúnistum var ógnað
með kreftum hnefum og
þeir kallaðir landráða-
menn.
Sænski dómsmálaráð-
herrann tilkynnir, að í und
irbúningi séu lög, sem eiga
að banna mönnum að sitja
á þingi, er hafa með hönd-
um ríkisfjandsamleg störf.
Hraknlngasaga skip*
verjanna á Isblrninum
-----»---
Báturlnn strandaðl við ólgandt
brimgarð undir svðrtnm kiettnm
-.. ♦----
Nnnali minnstn að skipverjar týnún lifinn.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins.
KHÖFN í morgun.
P RÉTTARITARI Alþýðu-
* blaðsins hafði í nótt við
tal við Jakob Gíslason, skip-
stjóra á vélbátnum fsbjöm-
inn, sem strandaði í fyrri-
nótt við Skálavík. En þeir fé-
lagar komu heim til ísafjarð-
ar kl. 1—2 í nótt.
Af þessu viðtali má ráða,
að það munaði minnstu, að
hinir 13 skipverjar á bátnum
færust.
Frásögn Jakobs Gíslasonar af
hrakningum peirm félaga er á
þessa leið:
Seinni hluta næíur i fyrri nótt
hvessti skyndilega og skall á
þreifandi bylur. Við vorum þá
staddir um 20 sjómilur undan.
Súgandafirði. Við lókum það ráð
að slaga og reyna að bíða þess
að veðrinu slotaði. En þegar við
þóttumst sjá, að veður myndi
ekki batna, tókum við venjulega
stefnu á Isafjarðardjúp. Við töld-
um stefnuna alveg örugga, en
austanstormur var allmikill og
dimmviðri og suðurfall var ó-
ve.ijuiega hratt. Við töldum samt
sem áður, að við værum lausir
af Stigahlíðarhorni og öllu væri
óhætt.
En brátt kom það í ljós, að
svo var ekki. Við sáum ekki land,
og áður en við yrðum hokkuð
varir við það, tók bátinn niðri
á flúðum.
Víð vissum ekki nákvæmlega
hvar við vorum, en frá engum
heyrðist æðruorð, og hlífuðum
við okkur strax eins vel og föng
voru é. Verstur var þó útbún-
aður okkar til fótanna. Ég var á
klossum einum saman og aðrir
skipverjar á venjulegxmi klossa-
stigvéluin.
Við fórum síðan strax að und-
irbúa björgunarbátinn, en létum
bann þó ekki stmx niður. Eftir
svo sem 5 mínútur losnaði skipið
af skerinu, en í sama mund kom
i ljós að vélin var biluð. Brimið
óx nú, bylurinn og stormurinn.
Við heistum stórseglið, ef takast
mætti að bjarga bátnum, en strax
kom í ljós, að báturinn lét ekki
að stjóm. Stýrið hafði bilað við
strandið, og virtist báturinn nú
ætla að kastast upp í brimgarð-
inn, og um leið sáum við móta
fyrir svörtum klettum bak við
brimið.
Vindurinn stóð heldur af land-
inu og barst skipið svolítið utar,
en þá var kominn að því leki.
Þótti okkur nú sýnt, að bátnum
yrði ekki bjargað, og bundum við
þá 7 lóðabelgi á borðstokkana á
björgunarbátnum og rendum hon-
um í sjóinn. Síðan bundum við
4 belgi á línu og tókst okkur að
koma henni undir kjölinn á bátn-
um með belgjunum á.
Tei ég, að við eigum helzt að
þakka þessum belgjaútbúnaði, að
Frh. á 4. síöu.
I SAMBANDI VIÐ ORÐRÓMINN UM FRIÐARUMLEIT-
ANIR milli Finna og Rússa gaf fipnska stjórnin í gær-
kveldi út eftirfarandi tilkynningu:
„Samkvæmt upplýsingum, sem finnska stjórnin hefir
fengið, er ætlað að sovétstjórnin riissneska áformi að bera
fram víðtækari kröfur á hendur Finnum en síðastliðið haust,
en ekki er kunnugt nánara um hverjar kröfurnar eru.
Samkvæmt upplýsmgum frá finnsku fréttastofunni
Agence Havas, sem birtust í Parísarblaðinu „Soir“ í gær-
kveldi, eiga hins vegar friðarumleitanir að hafa staðið yfir,
fjrrir forgongu Svía, í heila viku, og Rússar að hafa sett
ákveðna skilmála, sem eru miklu verri en úrslitakostir
þeirra í haust.
Kröfur Rússa eiga að vera þær, að þeir fái allt Kyrj-
álanes, ásamt Viborg, Hangö, allt land í kringum Ladoga-
vatn (þar á meðal bæinn Sordavala), þannig að það verði
framvegis allt innan landamæra Rússlands, og nyrztu hér-
uð Finnlands með hafnarborginni Petsamo og sameigin-
legum landamærum við Noreg.
Af þessum svæðum hafa Rússar enn ekki náð nema
vesturhlutanum af Kyrjálanesi, með suðurhluta Viborgar,
og Petsamo með héraðinu umhverfis það.
Það fylgir þessari frétt, að Rússar hafi krafizt svars
fyrir klukkan tólf í kvöld. En það þykir mjög ólíklegt, að +
Finnar taki í mál, að ganga að þessum skilmálum.
Samkvæmt Lxxndúnafregn
hefir talsmaðxir sænska utan-
ríkismálaráðuneytisins nteitað
því, að utanríkismálaráðuneyt-
inu sé kunnugt xxm nokkrar
friðarumleitanir milli Finna og
Rússa. Og seinnipartinn í gær
var komið á eftirliti með frétta-
skeytum frá Stokkhólmi, vegna
þess að óáreiðanlegar fréttir
hefðu verið sendar þaðan. Segir
í Lundúnafregninni, að það
muni vera aðallega einn blaða-
maður, sem hafi g«erzt sekur xxm
slíkt, en hann sé ekki hrezkur.
En hvað sem hæft kann að
vera í fréttum hinnar frönskxx
frétíastofu og fregninni frá
London um yfirlýsingu hins
sænska emhættismanns, þá
þykir það þó augljóst af tilkynn-
ingu finnsku stjórnarinnar, að
einhverjar friðarumleitanir séu
í gangi, hver svo sem milli-
göngu hefir haft í þeim.
Því er haldið fram af sumunx,
að það muni vera þýzka stjórn-
in, sein frumkvæðið átti xxm
þær. Hins vegar b'endir ein
fregn í samhandi við þær þó ó-
tvírætt á það, að miðstöð frið-
arumleitananna sé nú í Stokk-
hólmi. Hún er á þá leið, að Paa-
sikivi, sem var ásamt Tanner
samningamaður Finna við
Rússa í haust, og Svinhufvud,
fyrrverandi Fimilandsforseti,
séu nýkomnir til Stokkhólms.
Það er talið víst að það standi í
sambandi við friðarumleitanirn-
ar.
En það þykir augljóst, að ef
ekki tekst að miðla málxxm nú,
muni verða barizt á Finnlandi
þar til yfir lýkur.
Norðurlðnd vígvöllur, ef
frlðarumleitanlr mistakast
Ummæli norska Arbeiderblaðsins í gær.
í því sambandi vekur rit-
stjórnargrein, í norska Arbeid-
erbladet í gær mjög mikla teftir-
tekt. Þar segir, að ef ekki verði
neinn árangur af þeirri mála-
miðlxmartilraxm, sem nú sé ver-
ið að gera, sé mjög vel hugsan-
Iegt, að Finnlandd biðji Eng-
land og Frakkland um hjálp og
muni þá áreiðanlega fá hana.
Blaðið leggur áherzlu á það,
að íhlutun af hálfu Englands og
Frakklands myndi geta Ieitt til
þtess, að Norðurlönd yrðu nauð-
ug gerð að vígvelli,
Margar erleaðar flug-
vélar yfir Mur-Noregi
KHÖFN í morgun. FÚ.
Margar erlendar flugvélar
Iiafa undanfarna daga sést yfir
Norður-Noregi og hefir land-
varnarráðuneytið fyrirskipað að
framvegis skuli skotið á slíkar
flugvélar.
Árás Rússa af ísnum á Viborg
flóa hefir algerlega verið brotin
á bak aftur. Rússar gera víða
Frh. á 4. siðu.
KORT AF FINNLANDI.
Á því sjást öll þau héruð og þorgir, sem Rússar heimta: Efst,
ofurlítið til hægri, Petsamo, neðst til hægri Ladogavatn og finnsku
héruðin norðan og vestan að því, þá Kyrjálanes og Viborg, og
loks Hangö, neðst á kortinu, lítið eitt til vinstri.
Lomten Times heimtar að Finn-
um sé veitt skjót 09 mikii hjálp.
---—----»-------
Noregur og Svípjóð skyldug, segir blaðið,
samkvæmt Þj óðabandalagssáttmálanum
til að leyfa flutning hers til Finnlands.
--------+-------
OSLO í morgun. FB.
BLADIÐ „TIMES“ hefir birt grein til þess að leggja frekari
áberzlu á það, sem sagt var í grein í blaðinu degi áður, en
í henni var þtess krafizt, að Finnum væri veitt skjót og mlkil
hjálp.
Greinarhöfundurinn heldur því fram, að samkvæmt 16. grein
sáttmála Þjóðabandalagsins, sé skylt að leyfa flutning herliðs
yfir Norðurlönd, þar sem þau séu í Þjóðabandalaginu, ef her-
flutningarnir fari fram til hjálpar bandalagsþjóðum, sem á hefir
verið ráðizt.
Undir þetta er tekið í i-itstjórnargrein í „Times“. Jafnframt
er bent á, að allar líkur séu til, að Finnland fari bráðlega fram
á, að Bandamenn veiti því fullan stuðning og má þvi búast við
því, að hvenær sem er, verði þetta spurning, stem leysa þarf, þ. e.
hvort Svxar og Norðmenn leyfa herflutninga yfir lönd þeirra
Finnum til hjálpar.
Kermit Roosevelt herdeildar-
foringi, sem tekur við stjórn al-
þjóðahersveitarinnar, sem fer
frá Englandi til Finnlands, vann
sjálfboðaliðseið sinn í dag, í við-
urvist finnska sendiherrans í
London.
Opinber finnsk skýrsla, svo-
nefnd blá bók, verður gefin út
í London, um aðdragandann að
finnsk-rússnesku styrjöldinni.
Skýrslur þær, sem í bókinni
verða, sýna greinilega, að kröf-
ur þær, sem Rússar gerðu, voru
í algeru ósamræmi við samninga
þá og sáttmála, sem Finnar og
Rússar höfðu gert með sér.
Baadadkio vilja
ekki fara í stríð.
Bo fðs tli aO hjilpa Baoda
minnom að ððru leyti.
LONDON í morgun. FÚ.
C ENDIHERRA Bandaríkj-
anna í London, Joseph
Kennedy, sem verið hefir í leyfi
vestra að undanförnu, er nú
kominn aftur til London.
Frh. i 4. aáðu.