Alþýðublaðið - 16.03.1940, Síða 1

Alþýðuf lokksmenn!
Munið ÁRSHÁTÍÐINA
í kvöld.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚT6BRANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
'
Kaupið aðgönguraiðn
á ÁRSHÁTÍÐ Alþýðu-
flokksfélagsins sem fyrst.
XXI. ARGANQUR
LAUGARDAGUR 16. MARZ 1940
64. TÖLUBLAÐ
Kúgun Rúmeníu næsta tak-
mark Rússa og Þjóðverja?
•—■».—
Sættir Karols konungs við rúmenskn fas
istana vekja mikla athygli nm allan heim
Karol Rúmcníukonungur..
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
MIKLAR BOLLALEGGINGAR eru nú um það meðal
stjórnmálamanna úti um allan heim, hvert næsta rík-
ið verði, sem fær að kenna á yfirgangi Rússa og Þjóðverja.
Það þykir líklegt að röðin sé nú komin að Balkanskag-
anum, þar sem Þjóðverjar og Rússar óttast, að Bretar og
Frakkar gætu annars skapað sér nýjar vígstöðvar, og þá
fyrst að Rúmeníu með hinum þýðingarmiklu olíulindum
hennar.
Það vekur mjög mikla athygli í sambandi við þessar
bollaleggingar, að sú frétt kemur allt í einu og flestum
sennilega mjög á óvart frá Rúmeníu, að sættir hafi nú tek-
izt milli Karols Rúmeníukonungs og félagsskapar fasist-
anna, Járnvarðarliðsins svonefnda, sem hefir verið bannað
síðan Calinescu forsætisráðherra var myrtur í september
síðastliðið haust. Járnvarðarliðið hefir nú fengið leyfi til
að starfa í landinu á ný, og einn trúnaðarmaður þess verið
tekinn í ráðuneytið sem ráðherra án stjórnardeildar.
Þykir mönnum þetta benda til þess, að Rúmenía vilji reyna
að vingast við Þýzkalands, því að rúmensku fasistarnir hafa
staðið í nánu sambandi við þýzka nazismann og margir þeirra
lifað landflótta undanfarið í Þýzkalandi. Þeir fá nú að koma
heim aftur.
Fiárlðg til 3. Qmræðn
Fjárlögin voru afgreidd
til 3. umræðu í sameinuðu
þingi í gær.
Allar breytingartillögur fjár-
veitinganefndar voru sam-
þykktar, nema ein þýðingarlítil
tillaga.
Samþykkt var og breytingar-
tillaga frá þingmönnum þess
efnis, að veita 5000 krónur í
samskotasjóð v.b. Kristjáns.
Atvinnnbótavinnan
páskaviknna.
Orðrómur hafði borizt út um
það, að atvinubótavinna yxði
ekki höfð páskavikuna.
Þessi. orðrómur er ekki réttur.
Á bæjarráðsfundi í gær var á-
kveðið að halda atvinnubóta-
vinnunni áfram einnig þá viku.
Áður en þessar sættir tókust
höfðu nokkrir forvígismenn
Járnvarðarliðsins gengið á fund
Tatarescus forsætisráðherra í
Bukarest og lofað því, að sýna
konunginum hollustu í hví-
vetna og vinna ekki á nokkurn
hátt á móti stjómarflokkinum,
sem upp á síðkastið hefir verið
eini leyfði stjórnmálaflokkurinn
í landinu.
Fjölda mörgum meðlimum
Jámvarðarliðsins hefir nú ver-
ið sleppt úr fangabúðum og
fangelsum og ýmsum þeirra
verið v'eittar opinberar stöður
á ný.
Þá gengur einnig orðrómur
um það, að Rússar muni hafa í
hyggju að bjóða Rúmeníu gagn-
kvæman griðasáttmála, en lík-
legt þykir, að eigi böggull að
fylgja skammrifi og Rússar
muni krefjast þess að fá aust-
asta hérað Rúmeníu, Bessara-
híu, sem fram í lok heimsstyrj-
aldarinnar laut Rússakeisara.
Qjzk friðarsókn aeð
hjðlp RAssa ob ítala ?
LONDON í gærkveldi. FÚ.
Orðrómur er á kreiki um, að
miklar stjórnmálaumræður fari
fram í álfunni. Hvað sem því
líður. hvort Þjóðverjar hafa
beitt áhrifum sínum til þess, að
friður yrði saminn milli Finna
og Rússa, er það víst, að Þjóð-
verjar hafa hafið stjórnmála-
lega sókn til þess að reyna að fá
frið. Upphaf þessarar sóknar
var ferð von Ribbentrops til
Rómaborgar, og þótt hann
kæmi tómhentur heim. er sókn-
inni haldið áfram.
Islenzkur sjómaður
drukuar i erlendri taðfn
—........... ♦--
jHHffiilM var í aflgeru myrkri eflns
ven|a er fil á stríðstlmnm.
.QÁ ATBURÐUR varð 9.
þessa mánaðar, þegar
togarinn Gullfoss lá við hafn-
argarð í erlendri höfn, að
einn skipverjanna féll út af
hafnargarðinum og drukkn-
aði.
Skipverjinn var Guð-
mundur Elífasson til heimil-
is að Garðastræti 33 hér í
bænum, 37 ára að aldri og ó-
kvæntur, en hann átti eitt
barn og móður á hann á lífi.
Þetta slys varð um kl. 11,30
að kvöldi, og var höfnin al-
veg í myrkri eins og venja er
í hafnarborgum ófriðarþjóð-
anna.
Guðmundur var á leið um
borð í skipið ásamt einum skips-
félaga sínum og tveimur skip-
verjum af togaranum Hauka-
nes frá Hafnarfirði, sem lá
þarna einnig á höfninni.
Vörður við höfnina, sem var
nærstaddur þar sem slysið vildi
til, heyrði neyðaróp í myrkrinu
og kom strax á vettvang.
Fleygði hann línu til Guðmund-
ar, sem hann náði þó ekki í.
Reyndi hafnarvörðurinn þá að
JWs. á /4> sföu.
Það, sem Þjóðverjar fyrst af
öllu leitast við, er að bæta sam-
.búð ítala og Þjóðverja, sem
aldrei hefir verið hin sama eftir
að þýzk-rússneski sáttmálinn
var gerður, því að ítalir eru
fjandsamlegir Rússum. Þjóð-
! verjar leitast nú við að fá ít-
alska fasista og rússneska kom-
múnista til þess að fallast í
faðma og gerast fóstbræður naz-
ista, segir í enskri fregn, ef ekki
hernaðarlega, þá að minnsta
kosti stjórnmálalega.
Slíkur árangur væri mjög
mikilvægur fyrir Þýzkaland. í
fyrsta lagi vegna Balkanskaga.
Þýzkaland kemur aldrei fram á-
hugamálum sínum á Balkan-
skaga, meðan hagsmunir ítala
og Rússa stangast á þar syðra.
í öðru lagi vegna þess, að Þjóð-
verjar hafa ekki gefið upp alla
von um, að styrjöldinni verði
hætt meðan þeim er hagur að,
og til þess þurfa þeir stuðnings
Frfe. A 4. sRNi.
Járnbrautarstöðin Rajajoki Finnlandsmegin við hin gömlu landa-
mæri á Kyrjálanesi, sem nú verður rússnesk.
Finnski taerlnn ðrmagna
af preytu á lelð til tainna
nýákveðnn landamæra
-———---é.—-----
Rússar náðu ekki Viborg fyr en Finnar
urðu að fara þaðan vegna samninganna
——.........-—>
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
IALLAN GÆRDAG voru hersveitir Finna á Ieið frá vígstöðv-
unum, sem þær hafa varið svo hetjulega í hálfan fjórða mán-
uð, áleiðis til hinna nýju landamæra, sem ákveðin voru í friðar-
samningunum.
Hermennirnir eru örmagna af þreytu og svefnleysi eftir hina
látlausu hardaga síðustu vikurnar og 'eiga erfitt með að komast
til hinna nýju stöðva. sem þeir eiga að taka sér. En það er eins
og friðurinn og skilmálar hans hafi fengið ennþá meira á þá
en hin ógurlega áreynsla hardaganna undanfarið ,segja erlendir
fréttaritarar.
Djððviljinn styrktur með
fé af pýzkum nazlstum ?
—---—*—■——-—-
Blað Héðins Valdimarssonar, segir að
hann fái 900 krónur frá þeim á mánuði.
SvæÖið, sem finnsku hermenn- <'
irnir verða nú að yfirgefa, sunnan
frá Kyrjálabotni og norður fyrir
Ladoga, er um 300 km. á iengd,
Hin nýju landamæri. eru hér um
bil alveg þau sömu og eftir
Norðurlandaófriðinn mikia og
friðarsamhingana í Nystad 1721,
þegar Svíar urðu að láta Víborg
og sömu héruð af hendi við Pét-
ur mikla Rússakeisara, og Finnar
hafa nú orðið að gefa upp fyrir
Stalín. Frh. á 4. slðu.
irshátfð Alpýðu-
flobksfélagsins i
kvðid.
AR S H Á T í Ð Alþýðu- !;
flokksfélagsins er í j;
kvöld í alþýðuhúsinu Iðnó. ; |
Verður þar sameiginlegt j|
borðhald og fjölda mörg j
skemmtiatriði. ; I
Mikið af aðgöngumiðum j:
hefir verið pantað fyrir- J;
fram, og er því betra fyrir J;
þá, sem ætla að vera með, ;
að ná sér nú þegar í að- ;>
göngumiða. j;
Árshátíðin hefst kl. 816. ;■
og eru þá allir beðnir um 'j
að vera mættir.
¥ T NDANFARIÐ hefir leik
^ ið grunur á því, að
„Þjóðviljinn“, blað komm-
únistaflokksins, nyti fjár-
hagslegs styrks frá þýzkum
nazistum.
Nú hefir það verið staðfest
af Héðni Valdimarssyni, sem
fram undir áramót var meðlim-
ur í miðstjórn flokks þeirra og
stóð í náinni samvinnu við þá
lengi eftir það að hann fór form-
lega úr flokknum.
Er frá þessu skýrt í grein,
sem Héðinn Valdimarsson skrif-
aði undir eigin nafni í blað sitt
„Nýtt land“ í gær.
Þar segir svo:
,.Blaðið Þjóðviljinn, sem nú
hefir misst helming kaupenda
sinna út af því, að það gerðist
nazi-kommúnistiskt, hefir eftir
áramótin einnig lifað fjárhags-
Iega á styrkjum fengnum frá
þýzkum nazistum uudir því yf-
Togari berst við
kafbát í santján
klukknstnndír!
Og söktihonnm aö iokum
LONDON í gærkveldi. FÚ.
REGN hefir borizt um 17
klukkustunda hardaga
milli þýzks kafbáts og brezks
togara. Bardaginn ótti sér stað
undan norðausturströnd Skot-
lands.
Togari þessi, sem er hjálpar-
herskip, kom auga á kafbátinn,
og varpaði djúpsprengjum, sem
skemmdu hann og neyddu hann
til þess að koma upp á yfirborð-
ið. Kafbáturinn ætlaði nú að
komast undan togaranum og
lagði af stað og fór með 1616
sjómílna hraða, en togarinn
hafði aldrei farið með meirí
hraða en 15 sjómílum á vöku.
Togarinn varð fyrir nokkrum
skotum og í vélarrúminu náði
sjórinn mönnum í hné.
Þrátt fyrr þetta var eltinga-
leiknum haldið áfram og tókst
að auka hraða togarans upp í
16 og því næst upp í 1816 sjó-
míiu, en skipið hrisstist allt og
nötraði.
Kafbátnuum var sökkt og
komst enginn maður af skips-
höfninni lífs af.
Gunnlaugur Blöndal listxnálari
hefir tekið aftur myndir sínar
af konungshjónunum af sýning-
unni í Charlotteniborg, þar sem
þær fengu ekki að vera í heiðurs-
sal gýningarinnar. En myndir
þessar vora málaðar eftir pöntun
íslenzka ríkisins. FO.
Leikfélagið sýnir
„Fjalla-Eyvind" annað kvöld.
irskini að „samskot mteðal kaup-
endanna“ hefðu nægt til að
fleyta því fram, enda hfcfir það
tekið svo ótvíræða stefnu í stóru
sem smáu viðvíkjandi heims-
pólitíkinni og vörnum fyrir of-
beldis- og árásastefnur, að eng-
inn getur villzt á því. ...“
Og á öðrum stað í sama blaði
stendur eftrfarandi:
„Altalað er að Þjóðviljinn fái
nú 900 krónur á mánuði í gegn-
um aðalskrifstofu nazista hér í
bæ. ... “
Héðinn og félagar hans ættu að
vita þetta, þeir hafa staðið það
lengi í sambandi við kommún-
ista og blað þeirra. Vitað er að
allt frá upphafi hefir Þjóðvilj-
inn fengið fjárhagslegan styrk
frá alþjóðasambandi kommún-
ista, svo að segja má í þessu til-
felli, „að vlða koma Hallgerði
bitlingar“.
m