Alþýðublaðið - 23.03.1940, Blaðsíða 3

LAUQARDAQUB 23. MARZ ÍMO.
.Í4t6»Ý©¥@i*®S®
Fransklr
Nokkrar staðreyndir am strfiðsæsingar
peirra —|áðnr en strfiðið branzt út fi hanst
| ALÞYÐUBLAOIB
! MTSTJÓRI:
| W. E. VALDSMASSSÖN.
t (Jwveru haas;
STEFÁN PÉTURSSQN.
AFGREÖQSLA:
AtÞÝÐUHÚSINO
(Inngangur frá Hverfisgðtu)
SÍMAR:
4800: AfgreiBsla, auglýsingar.
4901: Ritstjérn (innl. fréttir).
4902: Ritstjórl.
4903: V. S. Vilhjálma (heima).
4905: Álþýðuprent«miðjan.
4906: AfgreiSsla.
S021 Stefán Rétursson (heima).
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
» ------:----------------♦
Elnlmp stéíí.
EF útgerðarmenn hafa haldið
pað, a'ð fulltrúar sjómanna-
samtakanna væru með málaleitun
sinni um hækkun áhættubáknun-
avinnar fyrir siglingar um stríðs-
hættusvæði að bera fratn ein-
hverjar kröfur, sem sjómennirnir
sjálfir stæðu ekki á bak við, þá
hafa peir nú orðið annars vísari
við úrslit al Isherjaratkvæða-
greiðsiunnar meðal sjómanna,
sem birt voru á miðvikudaginn.
Aldrei hefir nokkur stétt staðið
eins einhuga að þeim kröfum,
sem gerðar hafa verið fyrir henn-
ar hönd, og sjómennirnir í jretta
siinn. Þar er enginn munur á yf-
irmönnum og undifmönnum. At-
kvæðagreiðslan fór ekki aðeins
fram rneðial háseta og kyndara,
lieldur og meðal skipstjóra, stýrí-
manna. \'élstjóra, lottskeyta-
manna, matsveina og veitiinga-
pjóna á skigunum. Og við peiin
spumingum, hvort peir vilji að
núgildandi samningum um stríðs-
áhættupóknunina verði sagt upp,
ög hvort peir vilji gefa stjómuni
stéttarsamtaka sinna umboð til
pess að ákveða vinnustöðvun, ef
atvinnurekendur viljá ekki ganga
að þeim samningum um stríðs-
áhættupóknunina, sem pær teija
viðunandi, segja hvorki meira né
minna en 95o/o allra peirra, sem
gild atkvæði greiddu, já! Og
tneð nákvæmlega sama meiri-
hlutanum er sampykkt, að gefa
stjórnum sjómannasamtakanna
umboð til þess að ákveða vinnu-
stöðvun, ef pær telji eklti viðun-
andi lausn fáanlega á kaup-
greiðslum sjómanna í erlendum
gjaldeyri. Greinilegar gátu sjó-
mennimir varia sýnt vilja sinn í.
peim hagsmunamálum sjómanna-
stéttarininar, sem deilt er um.
Það er augljóst af úrslitum
allsherjaratlívæ'ðagrei’ðslunnar, að
sjómennirnir ætla ekki leiigur að
láta sér nægjia pað „pakklæti fyr-
ir vel unnin störf á hafinu í Ipíágu
alþjóðar“, sem útgerðarmenn
vottuðu peim á landsfundi Sjálf-
stæðisflokksins fyrir rúmum
mánuði síðan — í orði. Þeir vilja
nú fá að sjá pað þakklæti
einnig í verki. Og hver getur
láð peim það? Þeir leggja líf
sitt daglega í hættu til pess að
lrnlda uppi aðflútningum til
landsins og útflutningi á afurðum
pess við vaxúndi ágóða útgerðar-
ntanna. Sú hættu er ekki bara
orð, heidur ægilégur veraleiki, og
engum dylst pó, að pað versta
sé enn eftir. Er pað pá nokkur
furða, pótt sjómennimir fari
fram á pað, að fá stríðsáhættu-
póknun sína hækkaða á sama
hátt og stéttarbræður peirra í
Danmörku hafa pegiar fengið
fyrir hér um bil þremur mánuö-
um síðan? Það lítur út fyrir, að
útgerðarmönnum finriist . það
Þeir hafa hingað til neitað að
verða við þeirri sjálfsögðu kröfu
sjómannanna og háft pað upp úr
pvi, að samningúnum um stríðs-
áhættupóknundna hefir nú verið
MEÐAN leiðtogar franska
kommúnistaflokksins
hafa ýmist gerzt liðhlaupar,
flúið eða gersamlega horfið,
lefir almenningur í Frakklandi
geymt í huga sér minninguna
um áróður og ræðuhöld komm-
únistaflokksins á tímabilinu fyr-
ir stríðið og fram að þeirri
stundu, er hann átti að standa
ábýrgur að pólitík sinni. Hinn
fyrrverandi innanríkisráðherra
í ráðuneyti Leons Blum, Marx
Dormoy, hefir í langri grein
lýst með rökum og staðreyndum
stjórnmálaferli frönsku komm-
únistanna. Grein þessi hljómar
sem ákæra á kommúnistana
fyrir starfsemi sína í Vestur-
Evrópu, og um leið gefur hún
skýringu á því, hvernig á því
stendur, að almenningsálitið á
Frakklandi hefir svo gersam-
lega snúizt gegn 3. internatio-
nale.
Dormoy minnir á ummæli
kommúnistaleiðtoganna Harty,
Gabriel Peri og Jacques Du-
clos um Þýzkaland. Duclos einn
af æðstu leiðtogum kommúnista
sagði 18. marz 1939 í umræðum
í franska þinginu:
,,Ef hér eru til menn, sem
byggja friðarvonir sínar á orð-
um Hitlers, þá látum þá koma
fram og gera grein fyrir skoð-
unum sínum. Ég er sannfærður
um, að þeir finna engin rök
fyrir máli sínu.“
. . . Duclos vísaði frá sér
grunsemdum manna um, að
hann væri ekki mikill föður-
landsvinur, með þessum orð-
um: „Ég er hermaður og þarf
því e'kki að taka á móti neinum
leiðbeiningum frá ykkur, herr-
ar mínir.“
„Það er Hitler, sem ógnar
Frakklandi,“ segir Duclos, og
svo heldur hann áfram: „Tals-
menn Hitlers í Frakklandi hafa
misnotað friðarhugsjónir okkar
í þágu andstöðunnar gegn
Frakklandi. Þeir tala máli hug-
leysisins og undirlægjuháttar-
ins, en hvorki hugleysi né und-
irlægjuháttur eiga nokkuð
skylt við franska andann.“
Kommúnistarnir og blöð
þeirra voru mjög áhyggjufull út
af örlögum Póllands dagana áð-
ur en stríðið brauzt út. í at-
hugasemdum sínum við ræðu
Becks ofursta í byrjun maímán-
aðar 1939 skrifar L’Humanité:
„Pólska ríkið hafnar ekki sam-
komulágsumleitunum, en það
játast ekki undir þann um-
ræðugrundvöll, sem Hitler hefir
sett fram. Pólland vill frið, en
ekki frið hvað sem hann kost-
ar.“
Stefna Becks ofursta er skýr
og ótvíræð, segir hið kommún-
istiska blað hughreystandi,
jafnframt því sem blaðið leggur
með mikilli alvöru þessa spúrn-
ingu fyrir George Bonnet utan-
ríkismálaráðherra: „Eruð þér,
herra ráðherra, að undirbúa
nýjari Múnchenarsáttmála
handa Póllandi?“
Seinna lætur sama blað í ljós
mikla ánægju yfir ræðu Smigly
Ryds marskálks, sem hann flutti
sagt upp frá og með 20. apríl
að telja. Hva'ð gera perr riú?
Neyða peir sjómennina til pess
að stöðva skipin til pess að ná
rétti sínum? Það væri þá að
minnsta kosti einkennilegur mun-
(ur á orðum og gjörðum af þeirra
jhálfu í garð sjómanna.
----------—«-....- -
í Krakau: ,.Hann var ekki her-
skár 1 ræðu sinni,“ segir blað-
ið. „En Pólland mun hvorki
vegna hótana né laumuspils í
Munchen láta taka af sér Dan-
zig, sem eru lungun í blóðkerfi
þjóðarlíkamans.“
Þegar fulltrúi Þjóðabanda-
lagsins í Danzig, Burckhardt,
fer á fund Hitlers til þess að
ræða við hann, er þetta aðal-
blað frönsku kommúnistanna
þess fullvíst, að nú sé verið að
undirbúa einhver ,,svik“. Blað-
ið fullyrðir að Burckhardt sé að
reyna að endurtaka gegn Pól-
landi bragð Runcimans lávarðs
gegn Tékkóslóvakíu. Á að svíkja
Pólland? Burckhardt er að
reyna að draga Varsjá inn í
sviksamlega samninga, sem eiga
að enda á hruni Póllands.
,,En Pólland getur treyst
Rússlandi.“
L’Humanité lýsir með litrík-
um orðum hve ástandið sé al-
varlegt á þessum dögum og veit
hvert það á að beina örvum síft-
um.
„Pólverjar - eira myrtir eða
teknir fastir við landamæri
Þýzkalands og Danzig. Einnig
eru sífelldar skærur við slova-
kisku landamærin. Pólverjarnir
við þýzku Slesíu verða stöðugt
fyrir áleitni, en Pólland gstur
treyst Rússlandi. Rússland hefir
þegar styrkt mótstöðuafl þeirra
þjóða, sem fasisminn og Mun-
chenstefnan ógna, Á þann hátt
hafa Pólverjar fengið kraft til
þess að verja líf sitt og sjálf-
stæði gegn áreitni og áþján.“
Og þann 10. ágúst skrifar
L’Humanité:
„Hinar fyrirlitlegustu ásak-
anir ásamt hótunum um það að
beita valdi eru bornar fram í
blöðum nazista, sem stöðugt á-
kæra Pólland fyrir að óska eftir
stríði og halda því fram, að
Þýzkaland verði að svara hin-
um ensk-pólsku árás.um með
vopnum.“
. . En Varsjá vill ekki bíða
hin sömu örlög og Prag. Smigly
Ryds marskálkur hefir látið
skýrt í ljós, að Pólverjar muni
hrinda af sér sérhverri árás á
réttindi sín, öryggi sitt og sjálf-
stæði.“
Frönsku kommúnistablöðin
börðust ákaft gegn því, að nokk-
ur tilslökun væri gerð 1 pólska
málinu. Gabriel Peri, þingmað-
ur kommúnista og helzti rithöf-
undur þeirra urn Utanríkismál,
skrifaði 6. júlí 1939: „Hafa Par-
ís og London vísað Hitler leið
til þ'ess að þurrka Pólland út
sem sjálfstætt ríki, meðan
Frakkland og England stein-
þegja?“
Og 20. júlí stendur í blaðinu
endursögn ræðu. sem Duclos
hélt, þar sem hann meðal ann-
ars sagði um þá, sem bæru á-
byrgð - á stríðsógnunum: . ,Það
eru þeir, ,sem hafa þurrkað
Austurriki og Tékkóslóvakíu út
af landabréfinu. Við getum ekki
verið því samsekir, að reynt sé
að afsaka fasismann og hernað-
arglæpi hans fyrir almenningi.“
Gabriel Peri blæs betur að
kolunum með því að segja:
„Þýzkaland vill ráða yfir Dan-
zig til þess að geta þaðan ráðið
yfir Póllandi, eins og Þýzka-
land vildi ná á sitt vald Zúdeta-
Þýzkalandi til þess að geta ráðið
yfir Tékkóslóvakíu. Hi'n nazist-
iska árás er þegar hafin. Pólland
er ■ í löglegri varnaraðstöðu og
verður að vera á verði. Pólland
missir sjálfstæði sitt, ef það
leyfir Þjóðverjum að taka Dan-
zig á sitt vald.“
Þannig var nú afstaða
frönsku kommúnistanna til
þeirrar styrjaldar, sem þeir
kalla nú heimsstyrjöld, en sem
þeir hafa þó krafizt og lagt
blessun sína yfir jafnframt því,
sem þeir hafa lýst því yfir í
öllum ræðustólum landsins, í
þinginu, í blöðunum og í út-
varpinu, að þeir vilji verja
Frakkland, lýðræðið, sjálfstæði
Póllands og berjast á móti Hitl-
erismanum.
Sú andúð. sem hinn franski
almenningur hefir á kommún-
istum. er ekki jafnsterk andúð
frönsku kommúnistanna á þeim,
sem börðust fyrir friði við
Þýzkaland. Þegar Marcel Déat,
fyrrum sósíaiistiskur þingmað-
ur, lét í ljós í róttæka blaðinu
l’Oeuvre að Frakkar ættu ekki
að ganga í ábyrgð fyrir Pólland
og lýsti yfir því að franskir her
menn ættu ekki að deyja fyrir
Danzig, urðu kommúnistar óðir
og uppvægir og blöð þeirra létu
í ljós undrun yfir því að Déat
skyldi ekki vera varpað í fang-
MÉR datt í hug meðan verið
var að ræða frumvörp
félagsmálaráðherra um húsa-
leiguna og uppbæturnar á elli-
launum og örorkubótum, að lít-
ið hefði afstaða íhaldsins breytzt
til hagsmunamála hinna vinn-
andi stétta, þrátt fyrir öll fag-
urmælin undanfarin tvö ár og
þó að flokkurinn haldi því fram
eða forystumenn hans svona við
hátíðleg tækifæri, að hann sé
flokkur allra stétta.
Stéttarpólitík Sjálfstæðis-
flokksins er svo einskorðuð við
hagsmuni stórkaupmanna og
stórútgerðarmanna, að þar hefir
engin breyting á orðið. í hverju
máli sten.dur flokkurinn með
hagsmunum þessara fámennu
stétta og gegn hagsmunum ann-
ara stétta ef árekstur er.
Magnús Jónsson, sem upp á
síðkastið er frægur fyrir tillög-
ur sínar frá síðasta sumri um að
taka öll öryggistæki úr skipun-
um, minnka vistarverur sjó-
manna um borð í þeim, fækka
vitabyggingum o. s. frv„ hélt
því fram undir umræðunum um
breytingarnar á lögum um húsa-
leigu, að lögin væru óþörf og
félagsmálaráðherra vildi! færa
allt í skipulagsfjötra.
Öllum bæjarbúum er það vel
ljóst, að húsaleigulögin hafa
orðið til stórra bóta og komið í
veg fyrir hækkun húsaleigunn-
ar, því að húsaleigu er hægt að
hækka á margan hátt, ef föst
nefnd er ekki alltaf til taks til
að gera út um ágreiningsmál,
virða húsnæði o. s. frv.
í þessu nýja frumvarpi fé-
lagsmálaráðhera er ekki ein-
göngu hugsað- um leigjendurna,
þó að þeim sé veitt fullkomin
elsi, stimpluðu hann sem föður-
landssvikara, samverkamann
Göbbels o. s. frv.
Eins og þessar tilvitnanir
sýna — og það væri hægt að
bæta mörgum við enn — hafa
frönsku kommúnistarnir látið
mikið til sín taka í franskri
pólitík fyrir stríðið. Það dundi
því yfir flesta frönsku komm-
únistaleiðtogana eins og reiðar-
slag, þegar hið gagnstæða varð
ofan á í Moskva, og hvað rak
annað, ekki-árásarsáttmálinn
við Þýzkaland, innrásin í Pól-
land og að lokum árás Rússa á
Finnland. Þet'ta varð þeirra
pólitíska rothögg. Fyrrverandi
starfsmaður við l’Humanité,
kommúnistinn Gaymann, sem
hefir verið samstarfsmaðúr
kommúnistans Martys, kveður
sovétpólitíkina með þessum
orðum: „Það væru svik gagnvart
félögum mínum, sem lögðust til
hinstu hvíldar á Spáni.“
Staðreyndirnar um pólitík
frönsku kommúnistanna bera
vitni um hin stórkostlegu svik
alþjóðasambands kommúnista.
Þær haturstilfinningar, sem
kommúnistarnir sjálfir hafa al-
ið í brjósti í hinni pólitísku bar-
áttu, hitta nú hundruð franskra
kommúnista. nema þá aðalleið-
toga, sem eftir að hafa full-
komnað þennan kapítula
Moskvapólitíkurinnar, hafa
komið sjálfum sér á þurrt land.
Lærdómsríkum kafla í verald-
arsögunni .er lokið.
vernd. Það er líka ákvæði í
frumvarpinu til verndar húseig-
éndum gegn vanskilamönnum
og það tel ég vel farið og sýnir
það meðal annars, að þó að Al-
þýðuflokkurinn hugsi fyrst og
fremst um hagsmuni hinna bág-
stöddu, þá vill hann ekkert ó-
réttlæti fremja gagnvart öðrum
og það er sannast orða, að marg-
ir menn, sem hafa umráð yfir
húskofa, eru alls ekki auðugir
og mega ekki missa í neinu ef
þeir eiga að geta varizt fátækt
og fjárhagslegu hruni.
Þannig hugsar Sjálfstæðis-
flokkurinn ekki. Það virðist svo
sem Magnús Jónsson vilji gera
„allt frjálst" og gæti hann þá
fengið að sjá hvert húsaleigan
kæmist. Ekki var afstaða borg-
arstjórans 1 Reykjavík, Péturs
Halldórssonar, betri til frum-
varpsins um uppbætur á slysa-
bótum, ellilaunum og örorku-
bótum. Þar kom áþreifanlega í
ljós svartnættishugsunarháttur
þessa manns.
Nú er það vitað, að þó að svo
StjórnarkosniDB i
Preitarafélagiin.
Magoús fi. Jónsson kosina
formaður í §. sinn.
AGNÚS H. JÓNSSON
hefir nú verið kosinn í 9.
sinn formaður Hins íslenzka
prentarafélags. Árið 1922—1923
var hann í fyrsta sinni kosinn
formaður, en nú var hann kos-
inn formaður í 8. sinn í röð með
yfirgnæfandi meirihluta.
MeÖ honum voru kosnir í
stjórnina Meyvant ó. HallgrÍTns-,
son gjaldkeri (endurkosinn) og
Baldur Eyþórsson fyrsti meö-
stjémandi.
Öll stjómin er ekki kosin hverju
sinni og vora fyrir í stjóminni
Guðmundur Halldórsson ritari og'
Jdhannes Jóhannesson annar
meöstjiórnaindi.
i vanastjióm voru kosnir: Hall-
björn Halldórsson, Þorsteiínn
Halldórsson, Jóhannes Z. Magn-
ússon, Óli V. Einarsson og
Tórnas Albertsson.
Kosningin fer fram milli funda,
en aðalfundur verÖur haldinn
mjög bráðlega.
að segja allar stéttir séu búnar
að fá launauppbætur og aðrar
séu að fá þær, maður talar nú
ekki um þær stéttir, sem taka
kaupið hjá sjálfum sér eins og
til dæmis útgerðarmennirnir,
þá hafa öryrkjar og gamalmenni
enga hækkun fengið. Þannig er
líka ástatt um alla þá, sem hafa
verið svo ógæfusamir að þurfa
að le.ita á náðir þess opinbera
um hjálp, Allir vita að það, sem
þessu fólki var ákveðið á síð-
astliðnu hausti, var miðað við
það allra minnsta, sem hægt
væri að komast af með fyrir
stríð.
Þrátt fyrir þetta vildi Pétur
elcki hækka uppbæturnar, að
minnsta kosti ekki eins mikið
og frumvarp félagsmálaráð-
herra fer fram á. Hann sagði
jafnvel, líkast til til þess að taka
af allan vafa um afstöðu sína,
Í ,
að vafamál væri hvort rétt hefði
verið að samþykkja launaupp-
bætur handa verkamönnum
vegna dýrtíðarinnar. Mér finnst
að Sjálfstæðisflokkurinn ætti
nú að hætta að halda því fram,
að hann sé allra stétta flokkur,
því að hann er það ekki. Hann
er einstrengingslegur stétta-
flokkur, flokkur stórburgeisa og
engra annarra.
Dagsbrúnarmaður,

SB€1 IE
MnTSTii s ■ws, riB
M.s. Esja
fer austur um land í hringför
miðvikudaginn 27. þ. m. kl. 9
síðdegis.
Flutningi veitt móttaka til
hádegis á þriðjudag.
Orðsending
til kaupenda út um land.
Munið, að Alþýðublaðið á að greiðast fyrirfram
ársfjórðungslega. — Sendið greiðslur yðar á
réttum gjalddögum, svo sending blaðsins trufl-
ist ekki vegna greiðslufalls.
Þeir, sem óska, geta fengið blaðverðið krafið
með póstkröfu.
Bréf frá verkamanni:
Tíð mál, sem sýna afstððu Sfálf-
stæðisf lokksinstii hagsmuna verka
manna og annara fátækra manna.