Alþýðublaðið - 16.04.1940, Blaðsíða 1

RITSTJORI: F. R. VALDEMARSSON
UTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGlíR
ÞRIÐJUDAG 16. APRIL 1940
86. TOLUBLAÐ
enn hafa sett fier
á land á 6 stöðum i Noregi.
Þar á meðal ern hersveitir frá Englandl,
Frakklandi, Kanada og Nýja SJálandi.
ÞÓ að ekki hafi verið gefnar neinar opinberar yfirlýsingar í London enn um það, hvar
og á hve mörgum stöðum Bandamenn hafa sett lið á land í Noregi, þá er þó fullyrt í
London í dag, að lið hafi verið sett á land á sex stöðum, þar á meðal í Narvík, sem nú sé
alveg á valdi Bandamanna. Landgöngulið Þjóðverja þar hafi flúið upp í fjöll, en verið tekið
til fanga af Norðmönnum, aðeins örfáir þýzkir hermenn hafi komizt yfir sænsku landa-
mærin og verið kyrsettir þar.
Samkvæmt yfirlýsingu brezka útvarpsins um hádegi í dag eru það ekki aðeins brezk-
ar hersveitir, sem settar hafa verið á land í Noregi, heldur og franskar og kanadiskar her-
sveitir og hersveitir frá Nýja Sjálandi.
Talið er hugsanlegt, að Chamberlain gefi nánari skýrslu um herflutningana til Noregs í ræðu,
sem hann flytur í neðri málstofu enska þingsins í dag, þó er það hvergi nærri víst, þar eð hern-
aðarlegar ástæður geta vel orsakað það, að því verði í bili haldið leyndu hvar herliðið hefir verið
sett á land.
Tilkynningarnar um þa&, að
Bandamenn hafí sett her ó land
ví'ðs vegar á strönd Noregs,
hafa vakið mikinn fögnuð meðal
norsku þjóðarinnar. Héraðs-
stjórnum og bæjarstjórnum svo
•og embættismönnum öllum hefir
verið fyrirskipað að veita land-
gönguliðinu alla pá aðstoð, sem
hægt er að láta í té, og taka
meðal annars við þeim gjaldeyri,
sterlingspundum og frönkum,
sem það hefir yfir að ráða, þar
sem timi vinnist ekki til þess að
koma honum í norska mynt.
Það er ekki dregin nein dul á
það af hálfu Bandamanna, að
aðstaða landgönguhersins hljóti
að vera erfið til að byrja með,
þar eð Þjóðvérjar hafí á sínu
valdi endastöðvar aðaljárnbraut-
þnna í Oslo, Bergen og Þránd-
heimi, og auk þess eigi land-
gönguliðið á hættu að verða fyrir
stórkostlegum loftárásum.
Lðtlausar loftðrásir Breta
á Stmaier.
Brezkar flugvélar eru þó stöð-
ugt á sveimi yfir norsku strönd-
inni og gera hverja loftárásina
af annari á þá staði, sem Þjóð-
verjar hafa á valdi sinu.
Hrika’egastar eru loftárásirnar
á flugstöðina við Stavanger, sem
|er sú stærsta í Noregi, og hafa
Bretar nú samtals gert sex loft-
árásir á hana síðan Þjóðverjar
gengu þar á land.
Siðasta loftárásin var gerð í
hriðarveðrl i gær, og tökst Bret-
um að eyðileggja tvo þýzka flug-
báta og valda miklum skemmd-
úm á flugstöðinni sjálfri, þar á
meðal á flugvélum Þjóðverja,
sem þar voru saman komnar.
Þjöðverjar segjast halda her-
flutningum sínum til Noregs á-
fram sjóleiðina, en í London er
sagt, að tilraunir þeirra í þá átt
hafi mistekist síðan tundurdufl-
unum var lagt i Eystrasalt og
Kattegat. Tvö þýzk herflutninga-
skip hafi rekizt á tundurdufl
undan Marstrand i gær og
tveimur þýzfum ferf’utningaskip-
um verið sökkt af brezkum kaf-
bátum.
Tiindordnfiin í Eysíra
saiti byrja að verha.
Líthauen frestar vlðshlfta-
samningum við hjóðverja.
LONDON í morgun. FO.
Fregnirnar um tundurdufla-
lagningar Brefia í Eystrasalti hafa
hvarvetna vakið hina mestu at-
hygli, ekki sízt í Eystrasaltslönd-
unum, þar sem menn skilja vel,
hverja erfiðleika tundurdufla-
lagningarnar muni baka Þjóð-
verjum.
Samkomulagsumleitunum urn
nýjan viðskiptasmning milli Lit-
hauen og Þýzkalands hefir verið
frestað.
Þjððverjar lafa sett lepp-
stjórn Qaislings i ðslo af!
Ný leppstjórn sett á laggirnar, sem á að
reyna að ná sambandi við konunginn.
-------ii—-------
FREGN frá London í morgun hermir, að Quislingstjórnin
í Oslo hafi verið látin fara frá, þar eð fylgi hennar
reyndist ékkert og Þjóðverjar töldu hana einskis virði fyrir
sig lengur.
Skýrði Quisling sjálfur frá því í útvarpinu í Oslo í gærkveldi,
að hann hefði sagt af sér, og færði fram þá ástæðu fyrir því, að
barátta hans fyrir norsku þjóðina hefði verið misskilin og van-
þökkuð!
í stað Quislings hefir þýzki sendiherrann í Oslo, Bráuer, skipaí
nefnd manna þar í borginni til þess að fara með stjórn í þeim hér-
uðum, sem Þjóðverjar liafa tekið, og er I. E. Christensen fylkis-
stjóri í Akerhus og Oslofylki, áður fyrr þingmaður íhaldsflokksins
í Noregi, talinn vera forseti hennar. Einnig er D. A. Seip, rektor
háskólans í Osló sagður eiga sæti í nefndinni. og loks er því lýst
yfir af Þjóðverjum, að nefndin hafi verið skipuð í samráði við O.
P. Berg, forseta hæstaréttar í Oslo. og hafi hann tekið þátt í þessari
nefndarskipun í því trausti, að Hákon Noregskonungur fallizt á
hana.
Þykir augljóst, aö hér sé um
nýja tilraun af hálfu Þjöðverja
.aö ræða, til þess aÖ komast í
samband viÖ Noregskonung og
reyna að koma inn einhverjum
Frh. á 3. síðu.
l.-maí-nefnd Fulltrúaráðsins.
Munið nefndarfundinn í kvöld
kl. 8,30 á skrifstofu Alþýðuflokks-
íélagsins. Mætið stundvíslega!
111
ifsiiiisai-
iornsson
Ollum íslendingum í Kaupmanna-
böfn líður vel, segir sendiherrann.
—!------o---------
RÍKISSTJÓRNIN sendi síðastliðinn laugardag símskeyti
til Sveins Björnssonar, sendiherra íslands í .Kaup-
mannahöfn, tvær leiðir.
Annað skeytið var sent yfir England og ætlazt til að
það færi til Belgíu um Þýzkaland og til Danmerkur. Hin
leiðin var sú, að sænski aðalræðismaðurinn hér var beðinn
að síma sænska utanríkismálaráðuneytinu og biðja það
fyrir skilaboð til sendiherrans.
Bað ríkisstjórnin Svein Björnsson sendiherra að gera
ráðstafanir til hjálpar Íslendingum í Danmörku og aðstoða
þá til heimferðar, ef þeir óskuðu þess og möguleikar væru
á að komast brott úr landinu. Svar kom í morgun frá sendi-
herranum. Er skeyti hans sent frá Kaupmannahöfn í gær.
Segist hann hafa tekið á móti skeyti ríkisstjórnarinnar — og
myndi hann gera allt, sem mögulegt væri tii að verða við
beiðninni.
Skeyti sendiherrans lýkur með þessum orðum: „Öllum
íslendingum, sem hér eru, líður vel.“
Bannið á bækknn hása-
leifl» orðið að Iflgmn.
Esb lelga á ©iaastaklIaagsBaerbergj-'
aaan að saekkru eandanþegin*
P RUMVARP félagsmála-
ráðherra um húsaleigu-
lög varð að lögum í gær. —
Þessi lög eru mjög þýðingar-
mikii fyrir Reykvíkinga, þar
sem þau setja skorður við
hækkun húsaleigu. Þó var sú
breyting gerð á frumvarpinu,
að einstaklingsherbergi eru
undanþegin, og er það stór-
galli á lögunum, en þettá
settu Framsóknarmenn og
Sjálfstæðismenn inn í frum-
varpið í bróðurlegri sam-
vinnu.
En þetta gefur líka tæki-
færi síðar til samanburðar á
húsaleigu á íbúðum og ein-
staklingsherbergjum.
Þar sem gera má ráð fyrir, að
fjöldi manna telji sér nauðsyn-
legt að vita sem gleggst deili á
þessum nýju lögum, er hér á
eftir skýrt frá aðalatriðum
þeirra, en lögin ganga í gildi,
þegar ríkisstjórnin hefir staðfest
þau.
Óheimilt er áÖ hækka leigu
eftir húsnæði frá því, sem gold-
iÖ og umsamið var, þegar lög
þessi öðlast gildi. Þó er heimilt
að hækka eftir mati leigu eftir
húsnæði sökum aukins viðhalds-
kostnaðar, eldsneytis, sem inni-
falið er i leigunni, vaxta- og
skattahækkana af fasteignum og
annars þess háttar, svo og hús-
næði, sem af sérstökum ástæðum
hefir verið leigt lægra en sam-
bærilegt húsnæbi á . þeim stað
(kaupstað, kauptúni eða sveit).
Verði hækkun metin á leigu,
kemur hún til framkvæmda 14.
maí eða 1. október.
Lö.g þessi taka ekki til leigu á
einstökum herbergjum, sem leigu-
taki eða húseigandi leigir ein-
hleypum út frá íbúð sinni.
Leigusala er óheimilt að segja
upp leigusamningum um hús-
næði, nema hann þurfi á því að
halda fyrir sjálfan sig eða vanda-
menn sína. Þó heldur leigusali
óskertum rétti sínum til þess að
slíta leigumála vegna vanskila á
Frh. á 2. síðu.
RAmenfa stððvar
Atfintnino á oiín
og hveiti.
LONDON í morgun. FÚ.
RÚMENAR hafa bann-
að útflutning á olíu
um stundarsakir og safna
nú olíubirgðum á alla hern
aðarlega mikilvæga staði.
Ennfremur hefir verið
bannaður útflutningur á
hveiti, nema eftir samn-
ingum.