Alþýðublaðið - 18.04.1940, Síða 2

FEÍMTUDAGU* 1S. APftiL 194«
AAiÞÝDUBLÆOIÐ
Meantaskélaleikurinia.
------UM DAGINN OG VEGINN-------------------
Vorskólarnir eiga að starfa eins og áðnr. Erlendir sjómenn settir í
fangelsi, ef þeir eru úti eftir klukkan 9 á kvöldin- Hættan á
njósnum og svikum, — Ráðningarstofan fyrir landbúnaðinn. Er
siðmenning'u okkar að hnigna? Reiðilestur O. B. Cm ,,Kristján“,
sparnað og mötuneyíi.
------ATHUGANIR HANNESAR Á IIORNINU --------
„Frænkan,“ Benedikt Antonsson,
(C* KÖLAFÓLK úr menntaskól-
anum sýndi eins og vant
er á hverju ári sjónleik í fyrra-
kvöld. Leikurinn er gamall jálk-
ur: „Frænka Charleys", sem eins
og allar slikar bykk^ur er ekkert
annað en skemmtileg vitleysa,
svo skemmtileg, að hann, prátt
iyrir háan aldur, ætlar aldrei að
ganga sér til húðar.
Pað er af, sem áður var, að
skólaleikirnir séu viðburður í
bæjarlifinu hér, eins og þeir voru
nokkuð fram yfir aldamót, þvi nú
er skemmtanalífið orðið svo fjöl-
breytt hér og svo rnargt gott
er framleitt, að viðvaningaleikur
getur enga eftirtekt á sér vakið.
Petta var viðvaningaleikur rétt
eins og gerist og gengur, með
öllum þeim einkennum, sem á
honum eru, og svo kölluð tilþrif
voru þarna hvergi, sem ekki var
von. Menn komu þarna án þess
að gera nokkrar listrænar kröfur,
og urðu því heldur ekki von-
sviknir, en della leikritsins stend-
ur undir sjálfri sér, hvernig sem
með hana er farið.
Leikendur virtust/ skemmta sér
ágætlega, og slíkt hið sama gerðu
unglingarnir á áhorfendasvæðinu,
og roskna fólkið skemmti sér eins.
og það alltaf gerir, yfir ánægju
RJÚ þýzk flutningaskip
hafa verið gerðu upp-
tæk í Svíþjóð, að undangeng-
inni rannsókn, sem leiddi það
í ljós, að hergögn voru falin
í skipunum.
Er álitið, að hér hafi verið
um sams konar brögð að
ræða og beitt hefir verið í
Noregi, að flytja vopn til
landsins á laun til að hafa
þar til taks, ef ráðizt yrði á
það.
Strangar varúðarráðstafanir
eru nú gerðar í öllum höfnum
í Suður-Svíþjóð. Sumum þeirra
hefir gersamlega verið lokað
fyrir siglingum, en í öðrum er
erlendum sjómönnum strang-
lega bannað að koma í land.
Sir Ronald Cross, viðskipta-
stríðsmálaráðherra Breta, sagði
í ræðu, sem hann hélt í fyrra-
dag, að líklegt væri, að Þjóð-
verjar réðust á Svíþjóð ekki
og Spettigue, Ólafur Stefánsson.
unga fólksins, og þá var allt
fengið.
I sjálfu sér er engin ástæða til
þess að gera viðvaningsleik að
blaðaumtali, og til þess, að svo
er gert hér, er sú ástæða éin,
að leikið er til ágóða fyrir styrkt-
arsmð skólafólksins. Pað er vel
gert að stýðja hann með því að
horfaá leikinn, og menn skemmta
sér um leið; það er engin hætta
á öðru.
Pað hefir verið prentuð leik-
skrá, og í henni grein eftir ein-
hvern skólapiltinn um föður-
landsást. Petta er venjulegur,
flatjárnaður dúxastíll, svo nefnd
banalítet, en slíkt á ekki að vera
að prenta; hinn unga mann getur
iðrað þess síðar meir.
Eins verður að geta, að fram-
ferði skóiafólks í leikhúsinu bar
ekki aga og uppeldi skólans neitt
sérstakiega gott vitni. Það rudd-
ist, ýtti, sparkaði og tróðst um
og lét öllum illum látum. Auð-
vitað þurfa unglingar að geta
brölt í friði, en það þarf að
kenna þeim að vita, bvar staður
er og hvenær stund, og við svona
tækifæri verða unglingar að sýna,
að þeir kunni mannasiði.
gibs.
síðar en eftir einn mánuð. Ráð-
herrann lýsti því yfir, að
Bandamenn myndu hjálpa Sví-
um, ef á þá yrði ráðizt. En Sví-
ar yrðu líka sjálfir að vera við-
búnir að gera allt, sem þeir
gætu til að hjálpa sér sjálfir.
Þízklflugvél'með ber-
göga til Noregs varð að
nauð!enda i Svigjóðigær
Þýzk flugvél, lilaðin vélbyss-
um og skotfærum, varð að
nauðlenda við Kattegatströnd
Svíþjóðar í gær. Var hún á leið
til Noregs og var bæði flugvélin
og áhöfn hennar kyrrsett.
Ferðalag flugvélarinnar og
farmur þykir mjög ótvírætt
benda í þá átt, að Þjóðverjar
treysti nú lítið samgöngum sín-
um á sjó við landgönguliðið í
Noregi.
„ARCTIC“
Frh. af 1, síöu.
Líklegt er, að skipið komi
hingað um næstu helgi eða í
byrjun næstu viku.
NOREGUR
Frh. af 1. síðu.
Þrándheimi og segja flugmenn-
irnir að eldur mikill hafi gosið
upp á flugvellinum eftir árás-
ina, Er ætlað, að kvknað hafi í
olíugeymum eða flugvélaskýl-
um.
Þýzbi berion bji Narvík
á flðtta til SviMMar.
LONDON í morgun. FÚ.
Samkvæmt sænskum fregn-
um hrekja Bandamenn Þjóð-
verja í áttina til Svíþjóðar á
Narvíkurvígstöðvunum. Segir
í þeim, að tveir flokkar þýzkra
sjóliða séu þegar komnir yfir
sænsku landamærin.
í tilkynningu norsku her-
stjórnarinnar segir, að Norð-
menn hafi tekið sér nýja stöðu
fyrir norðan Kongsvinger. —
Harðir bardagar standa yfir á
þessum slóðum, en ekki nánara
um það getið.
Pýzka herskipið „Scharnhorst“
liggur að sögn á Þrándheimsfirði,
og marar skuturinn í hálfu kafi.
Eins og menn muna, lenti
„Scharnhorst" nýlega í orustu við
„Renown“ undan Narvik, og var
þá tilkynnt, að „Schamhorst"
hefði orðið fyrir skemmdum og
lagt á flótta.
Óværðaróp
Bjarna Ben.
Sannleikanum er
hver sárreidastur
UT AF hógværum og rétt-
mætum orðum Alþýðu-
blaðsins nú nýlega, um aðfarir
meirihluta bæjarstjórnar í hita-
veitumálinu, rís Bjarni Bene-
diktsson upp á afturfæturna og
gerir óp að Alþýðuflokknum.
Engin ástæða er til þess að taka
þetta óværðaróp Bjarna Ben.
ýkja alvarlega. En réttmæt
gagnrýni hefir sýnilega hitt
viðkvæman stað. Síðar munu
gefast góð tækifæri til þess að
rekja rækilega raunasögu hita-
veitumálsins og hin ömurlegu
afskipti meirihluta bæjar-
stjórnar, og þó ekki sízt borgar-
stjóra, af þessu merkilega máli.
En Alþýðuflokkurinn mun
halda áfram að benda á skyn-
samleg úrræði í þessu máli, og
styðja alla viðleitni, sem miðar
að framkvæmd málsins, og ekki
láta hinn góða málstað gjalda
afglapa og klíkuháttar íhaldsins
í því.
Allar aðfarir íhaldsins í mál-
inu eru öllum almenningi full-
kunnar og verður það þó mun
betur kunnugt, þegar hann fer
að borga brúsann.
Guðspekifélagar!
Septímufundur annað kvöld. Er-
indi, einsöngur, músik.
ÍV* íO*
Útbreiðið Alþýðublaðið!
ÆR SÖGUR hafa gengið um
bæinn undanfarna daga, að
að þessu sinni yrðu ekki vorskólar.
Þetta er alveg úr lausu lofti gripið,
segir skrifstofa íræðslumálastjóra,
enda felst enginn sparnaður í því
að hætta vorskólunum. Það er gert
ráð fyrir að vorskólar starfi að
þessu sinni eins og áður og að
kennsla byrji um líkt leyti.
ÞAÐ ER MJÖG einkennilegt,
hve margar sögur, tilhæfulausar
með öllu myndast í bænum og
ganga um hann, næstum eins og
eldur í sinu. Það er máske eðlilegt,
að menn geri sér margar hug-
myndir um atburðina sem eru að
gerast og afleiðingar þeirra fyrir
okkur, en það er sama, að stað-
hæfa eitthvað í þessum málum, án
þess að hafa nokkuð fyrir sér í
þeim er alveg rangt, og er áreiðan-
lega skaðlegt. Ætti fólk að gera
sem allra minnst að slíku.
MIKLAR sögur hafa til dæmis
gengið um það, að hér við höfn-
ina stæðu erlendir menn vakt á
næturnar til að hyggja að og hafa
eftirlit með skipakomum. Það get-
ur verið, að eitthvað hafi kveðið
að þessu á tímabili, og verður að
líta á það, að minnsta kosti á þess-
um tímum, sem ekki neiít kurt-
eisisbragð er af — af gestum, sem
hér hefir verið veitt skjól. En
þetta er ekki þannig lengur. Síðan
um helgi er öllum erlendum sjó-
mönnum, sem eru á skipum við
höfnina gert að skyldu að vera
komnir um borð í skip sín kl. 8
að kvöldi og þeim erlendu sjó-
mönnum, sem búa í landi, að vera
komnir um borð í skip sín kl. 9
og fara þaðan ekki fyrr en að
morgni. Ef út af þessu bregður, er
viðkomandi sjómaður settur í varð
hald.
ÞETTA eru sjálfsagðar varúðar-
ráðstafanir. Við heyrum dags dag-
lega fregnir um njósiiara og
lahdráðamenn. Allar þjóðir eiga
sína Kuusina og Quislinga. Á slík-
um mönnum ber að hafa gætur,
Okkur ber að hafa gætur á þeim
íslendinga, sem öskra á kaffihús-
um: „Ég er nazisti. Ég vildi að
Þjóðverjum tækist. að leggja Undir
sig Noregi — eins og Danmörku."
Þetta geta verið hættulegir menn,
ekki síður en erlendir menn, sem
dvelja hér.
Ég VIL VEK.IA ATHYGLJ
verkafólks á auglýsingum um ráðn-
ingarstofu landbúnaðarins í Al-
þýðuhúsinu (í húsnæði vinnumiðl-
unarskrifstofunnar). Skrifstofan er
opin kl. 6—9 síðdegis alla virká
daga nema laugardaga. Þar munu
vera á boðstólum fjöldi ágætra
vista í sveit um lerigri og skemmri
tíma, fyrir karla, konur, unglinga
og jafnvel hjón með 1—2 börn.
Ráðunautar Búnaðarfélagar íslands
— sem eru þaulkunnugir út um
land — annast um ráðning'arstörf-
in ásamt framfærslumálanefnd.
Ætti þessi kunnugleiki starfsmanna
ráðningarskrifstofunnar að vera
verkafólkinu aukin trygging fyrir
góðum vistum.
ÞVÍ MIÐUR eru atvinnuhorfur
nú afarvondar. Vinna við saltfisk-
verkun verður því nær engin.
Byggingavinna sennilega mjög lít-
il. Erfitt er og að spá um afkomu
síldveiðanna í sumar, eins og nú
er háttað heimsviðburðunum. Ég
vil því hvetja fólk til að sækja
ráðningarstofuna og g'era upp við
sig hvort ekki sé réttast að ráða
sig í vistir í sveit, meðan tími er
til þess. Þessu er sérstaklega beint
til einhleypa fólksins.
ÞÁ VIL ÉG EINNIG minna alla
foreldra, sem hafa atvinnulausa
unglinga heima, á ráðningarstof-
una. Um unglingana mun vera all-
mikil eftirspurn, einkum pilta.
Þess er vert að minnast, að ung-
lingarnir eru settir í mikla sið-
ferðilega og menningarlega hættu,
með því að vera iðjulausir á göt-
unni tímunum saman. Margir
þeirra hafa borið þess menjar æfi-
langt. Auk þess er það menning-
ar- og hamingjuvegur hverjum
manni, að læra að starfa og læra
að finna gleði í starfinu. — Þteta
eru ægilegir hættu- og erfiðleika-
tímar og mér finnst að á slíkum
tímum gildi það eitt að leita sér
örýggis hvar sem það er að finna.
Hugsið um þetta. Talið saman ura.
það og leitið ykkur upplýsinga hjá
réttum aðilum.
Ó. B. SKRIFAR: „Margir dást
hér mjög að framförum bæjarins,
framförum siðmenningar og lista,
framförum á öllum sviðum. Má
með sanni segja, að um verklegar
íramkvæmdir, — framför á þvf,
sviði er hér að ræðá, en hvað öðr-
um framförum viðvíkur, t. d. á-
sviði siðmenningar og lista, er öðru-
máli að gegna.
ÉG GET T. D. EKKJ TALIÐ þa3h
framför á listasviðinu, að „Varie-
té“-söngkona skuli tekin fram yfir
reglulegan píanó-snilling, lista-
konu, sem skarað lfefir fram úr,
ekki einu sinni hér á landi. heldur
einnig í Lundúnum. Eftir aðsókua
að söngskemmtunum Hallbjargar
samanborið við hljómleika ungfré,
Margrétar Eiríksdóttur að dæma,.
má fyllilega álíta. að um hnignun sa
því sviði sé að ræða. ,,Publikum“'
rífst um að hlusta á ,,slagara“, e»
fyllir varla einu sinni húsið hjá 1.
flokks iistakónu á sviði hljómlist-
arinnar.“
í STAÐ reglulegra málverka,.
listaverká, er nú komið eitthveric
„déskotans“ klessuverk, sem fólk-
ið dáist að og dæmir sem ódauð-
leg listaverk. Máiverk . M. Angele-
eru nú ekki lengur sönn listaverk,.
ef taka skal tillit til nútíma list-
dóma. en gular, rauðar og grænar
klessur, sem áhorfandinn verður
lengi að rýna í til að vita hvað á>
að tákna, eru listaverk nútímans.
Sama má segja um myndgerðar-
listina. Útblásnar ófreskjur táknss>
nú kvenlega fegurð.“
„NÚ ER SÁ MESTUR, serHa
frekasta hefír framkomuna, sá,
sem aldrei tekur tillit til annarra,.
ruddalegur í orðum og framkomu.
Þetta er kölluð djarfmannleg;
framkoma og dáð, ekki sízt af
kvenfólkinu. Stúlkan, sem kastað’
hefir öllu því kvenlega, reykir,,
drekkur, getur blygðu«arlaust
klæmst við karlmenn og gefiÍÞ
þeim „á hann“ ef því er að skipta,.
er talin frjáls og hispurslaus,
skemmtileg. Sú pruða, kurteisa og:
kvenlega er óhæf í samkvæmis-
lífinu, leiðinleg og ,.púkó“ eins og.
það er kallað. Þetta allt er hnign-
un á sviði siðmenningar og lista.“'
ÞETTA ER nú meiri reiðilestur-
inn!
N. S. SEGIR meðal annars: „Þú
ættir að beita þér fyrir því, að>
skipstjórinn á mb. „Kristjáni“ eða
einhver annar sltipsmaður segi í.
útvarpinu frá síðustu för þeirra
með skipinu, sem svo margir hafa-
heyrt um, en fáir af munni þessara
hraustu manna sjálfra. Er það og
alsiða annars staðar, að þegar svip-
að stendur á, þá sé alþjóð gefinn
kostur á að heyra um atburðina af'
munni þeirra, sem þar komu mest
við sögu.“
„MIKIÐ ER TALAÐ og ritað-
um sparnað. Fólkið — fáiæka, sem
ekkert hefir að spara — á að gera:
það — það er sjálfgert. En hinir,.
Frh. á 3. síðu.
Þrjú þýzk skip hafa ver-
ið gerð upptæk í Svípjóð.
----4-----
Það kom i l|és vlð rannsékn,
að bergogn voru falin í peim.