Alþýðublaðið - 20.04.1940, Blaðsíða 2

LAUOABDAGIM 2t. APWQ. 1*4«
AílÞÝÐUBLAÐIÐ
Engln ðnnnr nærlng
getar konaið í stai mjélkur
segir prófessor E. Langfeldt. Og hann segir ennfrem-
ur: „í mjólk eru öll næringarefni: Eggjahvítuefni,
kolvetni, fita, sölt og fjörefni. Mjólkurneyzla kemur
í veg fyrir næringarsjúkdóma og tryggir hinni upp-
vaxandi kynslóð hreysti og heilbrigði.“
Yfirlæknir dr. med. A. Tanberg segir m. a.: —
„Það getur ekki leikið á tveim tungum, að rétt notk-
un mjólkur og mjólkurafurða í daglegri fæðu er eitt
áhrifamesta ráðið til þess að auka hreysti og heil-
brigði þjóðarinnar.“
I. O. G. T. íþróttafélag templara.
Kvöldskemmtun
í Góðtemplarahúsinu í kvöld kl. 8%.
SJÓNLEIKUR — EINSÖNGUR — DANS.
Gömlu og nýju dansarnir. Ágæt hljómsveit. Aðeins fyrir
Templara. Aðgöngumiðar fást í G.T.-húsinu eftir kl. 4.
Sálarrannsóknarfélag íslands
keíir fræðslukvöld fyrir almenning í fríkirkjunni í Reykjavík sunnu-
dag (á morgun) kl. 5.
ÆFINTÝRIÐ UM D. D. HOME,
erindi, sem forseti félagsins, síra Jón Auðuns, flytur. Hr. Kr. Ingvarss.
og hr. Herm. Guðmundss. aðstoða með orgelsóló og einsöng. Aðgöngum.
á I kr. í taókaverzl. Snæbjarnar og Eymundsen í dag og við innganginn
g morgun. STJÓRNIN.
SUMARGJÖF
Frh. af 1. síðu.
og ísak Jónsson kennari, hafi
unniö þar vel og mikið.
Sumargjöfin hefir oft átt úr
vöndu að ráða. Féð, sem al-
menningur hefir afhent henni á
barnadaginn, hefir verið of lítið
vegna þess að þörfin hefir verið
svo mikil, og þó hefir almenn-
ingur lagt fram ótrúlega mikið
fé. Sumargjöfin miðar starfsemi
sína algerlega við fátæku börn-
in, en foreldrar þeirra eiga vit-
anlega erfiðast með að greiða
fyrir þau. Útkoman hefir orðið
sú, að Sumargjöfin hefir orðið
að velja úr þau börn, sem ekki
var hægt að fá gjald fyrir, en
neitað hinum, sem boðið hefir
verið gjald fyrir.
Hundruð barna hafa notið
dvalar á heimilunum Græna-
borg og Vesturborg, og enginn
getur reiknað það út, hvílík á-
hrif dvöl þeirra hefir haft á þau
og framtíð þeirra, því að slík
áhrif vara lengi.
Sumargjöf hefir og undanfar-
ið rekið vetrarheimili í Vestur-
borg, sem jafnframt hefir verið
skóli. Hefir þangað verið kom-
ið þeim börnum, sem af ein-
hverjum, oftast nær mjög
slæmum, ástæðum hafa ekki
haft heimili og umsjá góðra for-
eldra. Þetta er mikilhæft björg-
unarstarf, sem enginn getur
horft á óvirkur og kærulaus,
enda er hugur Reykvíkinga ein-
mitt þannig, að slíka starfsemi
vilja þeir síyrkja af alhug.
Þetta hefir líka áþreifanlega
komið í ljós á undanförnum ár-
um. Almenningur hefir keypt
upp barnadagsmerkið og Barna-
dagsblaðið, fyllt húsin þar sem
skemmtanirnar hafa verið, og
yfirleitt stutt starfsemina fram-
úrskarandi vei.
Nú er dýrtíð í landinu, stríð í
heiminum, meira atvinnuleysi
hér og meiri fátækt og vand-
ræði hjá hinum fátæku. Það/
er því enn meiri nauðsyn fyrir
starfsemi Sumargjafarinnar en
nokkru sinni áður — og erfið-
leikar hennar verða líka enn
meiri nú en áður.
Nú á Barnadaginn efnir Sum-
argjöf vitanlega til. mikillar
starfsemi og heitir á alla Reyk-
víkinga að bregðast nú betur
við en nokkru sinni áður, þó að
þeir hafi oft gert vel.
Skemmtanir til ágóða fyrir
starfsemina verða í öllum sam-
komuhúsum bæjarins, skrúð-
ganga, útihljómleikar, ræða af
svölum alþingishússins, leik-
sýningar, merkjasala o. s. frv.
Þá kemur út Barnadagsblaðið
fjölbreytt og myndarlegt. Kost-
ar það 25 aura og verður selt á
mánudag. Eru sölubörn beðin
að koma í Grænuborg, Vestur-
borg eða afgreiðslu Mgbl.
Þá kemur út Sólskin Stein-
gríms Arasonar. Eru nú í því
um 60 smásögur, sem Stein-
grímur hefir tekið saman og
endursagt.
Það veltur á bæjarbúum eins
og áður, hve mikill árangur
verður að starfsemi Sumargjaf-
arinnar.
ÚTSVARSFRELSI TOGARA.
Frh. af 1. síðu.
haldið áfram.
Það er ekki nerna um tvennt
að gera: að afnema útsvarsfrelsi
togarafélaganna eða að togararn-
ir færu á saltfiskveiðar. Síðari
leiðin reyndist ekki fær fyrir at-
beina togarafélaganna, og því er
þes§i leið ein eftir.
Frumvarpið var síðan sam-
þykkt til 3 umræðu með 15 atkv.
gegn 12.
irafriðnr ðlifsdðttir
Látin þ. 9. apríl 1949.
Jarðsett í dag.
Þú áttir hvorkí auð né völd
en ást til barna ig mildi,
og trúmennskuna í tæpa öld
treyst gat sá, er vildi.
Börn af alhug þakka þér
þau, sem veittir skjólin,
munu í hjarta og minni sér
muna þig um jólin.
Dyggðir þær, sem drottinn mat
dýrsta verðs- ígildi.
Efast um þær engin gat
sem innri mann þinn skildi.
Þú varst trú í skini og skúr,
þér skart mun Jesú veita,
lífskórónu í dauðadúr,
djásn þitt höfuð skreyta.
í sambandi við þetta má geta
þess, að Maí í Hafnarfirði fór út
í saltfiskstúr á þriðjudaginn, og
er hann væntanlegur inn í dag
með fullfermi.
Danski herinn brðst
ekki skyldn sinni.
OENDIHERRA Dana í Reykja
vík hefir beðið Alþýðu-
blaðið fyrir eftirfarandi til-
kynningu:
„Þann 12. þessa mánaðar var
flutt í danska útvarpinu eftii'-
farandi tilkynning:
í tilefni af því, að borgarar
hafa gert aðsúg að dönskum
liðsforingjum á götu, skal vakin
athygli á því, að ákvörðunin
um uppgjöf Danmerkur var
tekin af konunginum og með-
limum ríkisstjórnarinnar. Liðs-
foringjarnir gerðu aðeins skyldu
sína og þá var ekki um peitt að
saka.
Eftir að þessi tilkynning var
lesin upp, var lesin upp tilkynn-
ing frá yfirhershöfðingja Dana.
Prior generallötjenant, og var
hún á þessa leið:
Þann 9. apríl var hafin mót-
staða um hríð, þar til gefin var
skipun um, að hætta mótspyrn-
unni.Menn mega ekki álíta, að
mótstaðan hafi ekki kostað blóð.
Einmitt hið gagnstæða, mann-
tjónið var töluvert, en það
hafði ekki verið árangurslaust.
Því næst hafði lierinn hlýtt
skipun um að hætta mótstöð-
unni — og hafði framkvæmd
þeirrar fyrirskipunar í mörgum
tilfellum lífshættu í för með
sér. Herinin hefir því gert
skyldu sína, og foringjar og
hermenn þurfa ekki að blygðast
sín fyrir að horfa í augu landa
sinna.“
Reynaud fær ein-
réna traustsyfir-
lýsiugu jiingsins.
LONDON í morgun. FLT.
17 RANSKA FULLTRÚADEILD-
■®- IN samþykkti í gær einróma
traust á Reynaud fo.rsætisráð-
herra. Atkvæðagreiðslan fór fram
í lok fundar, sem haldinn var
fyrir luktum dyrum.
Á fundinum gerði Reynaud
grein fyrir stjórnmálalegum og
hernaðarlegum horfum.
UM DAGINN OG VEGINN
Krfíð spurnin£ frá Tedd gamla. Hvað er hægt að fá minnst keypt
af kolnm? Litli drengurinn með pokann á bakinu. Pottbrota-
Hallur skrifar enu um bókmenntir. Margir liggja undir áburði
almennings. Hversvegna er þagað yfir nöfnum hinna dæmdu? Um
\hægri handar akstur og áhrif hans.
ATHUGANIR HANNESAR Á HORNINU.
TEDD GAMLI. sem ég þekki
mjög vel og hnippir einstaka
sinnum í mig með athugasemdum
sínum hitti mig í gær, blánefjaður
og hálfloppinn og sagði við mig:
„Segðu mér hversvegna ég fæ ekki
keypt kol? Ég á aldrei peninga eins
og þú veist, nema þá bara fyrst á
haustin og nú er ég alveg Iens eða
svo að segja- Ég bý einn í herberg-
iskytrunni minni og ég er sparsam-
ari en flestir. Ég hef ekki efni á
að kanpa meira en 25 kg. af kolum,
en ég fæ þau ekki nema ég kaupi
50. kg.. enda duga mér 25 kg. ótrú-
Iega Iengi.“
ÉG GAT ENGU svarað Tedd
gamla. eins og ég kalla hann, en ég
veit bara að þetta er rétt hjá hon-
um. Enginn fær keypt minni en 50
kg. Röksemdir kolasalanna eru
þær, að þeir geti ekki afgreitt
minna, en það finnst mér harla
ótrúlegt og slíka röksemd tek ég
ekki gilda svona að órannsökuðu
máli.
í SAMBANDI við þetta dettur
mér í hug augnabliksmynd úr
Reykjavíkurlífinu um þessar mund
ir, sem brá fyrir mig einn versta
rokdaginn núna eftir síðustu helgi.
Ég var að fara í mat og fór niður
Hverfisgötuna. Þá mætti ég litlum
kút, smádreng, grútskítugum og
kolsvörtum i framan með poka
á bakinu. Af litnum á drengnum
og pokanum réði ég það, að hann
væri með kolamylsnu. Hann hafði
verið að slæða kol við hafnarbakk-
ann. sópa saman mylsnu úr hjól-
förum undan krananum og víðar
— og nú var hann á leið með þetta
heim til mömmu sinnar. Þegar ég
fór að segja litlu dóttur minni sög-
ur um kvöldið, þá sagði ég henni
söguna af þessum dreng. Hún
sagði að sögunni lokinni: ,,Og
kannske hefir litla systir hans ver-
ið veik og kalt heima.“
ÉG HYGG að kolavandræðin,
verðið á kolum og atvinnuleysið
hafi skilið m‘rg sá eftir í þessum bæ
í vetur. Það er hart, ef við þurfum
að taka á móti öðrum stríðsvetri,
hitaveitulausir. Okkur, sem höfum
vinnu, er kannske engin vorkunn,
en hinum, þeim, sem ekki hafa
vinnu og ekki geta keypt kolin,
hvernig halda menn. að þeim líði,
og hvernig halda menn að líðanin
hafi verið í vetur hjá gamla fólk-
inu með bæjarstyrkinn óbreyttan
síðan fyrir stríð?
VEGFARANDI SKRIFAR: ,.Fyr-
ir nokkrum dögum las ég grein í
einu blaðinu, sem nefndist: „Hinn
blóðugi friður.“ Fjallar hún um
umferðaslys, bæði hér og erlendis
og gefur greinarhöfundur glögga
lýsingu á þeirri hættu, sem alls-
staðar er að finna í borgum og
bæjum vegna hinnar miklu um-
ferðar. Finnst honum með réttu
að þessum málum sé mjög ábóta-
vant hér og munu flestir honum
sammála hvað það snertir.“
„í ÞESSU SAMBANDI datt mér
í hug það gerræði við íslenzka veg-
farendur, sem Alþingi okkar samdi,
er það á dögunum samþykkti nær
einróma, að breyta vinstri akstri
í hægri akstur. Þó er það merki-
legast við fr'umvarpið, sem fól í
sér þessa breytingu, að það færir
engin rök fyrir henni. Og þó, eina
ástæðan, sem fram var borin til
áréttingar þessari vanhugsuðu koll-
vörpun á umferðarreglum okkar,
var sú, að stundum kom það fyrir
að menn ferðast héðan til útlanda
með bifreiðar sínar og ekki gildi
þar sömu umferðareglur og hér.
Einnig að útlendingar kæmu hér
með sínar bifreiðar og væru óvanir
okkar vinstri akstri. Sem sagt: Til
þess að fáeinir lúxusflakkarar geti
notið ferða sinna í fullkomnu ör-
yggi, þykir sjálfsagt að hætta lííi
og limum heillar þjóðar með breyt-
ingu á umferðareglum okkar. Þrátt.
fyrir eindregin mótmæli bifreiðar-
stjórafélaganna, hefir Alþingi samt
sem áður látið þetta mál ganga —
eins og smurt — gegn um þingið.“
„ÉG ER HRÆDDUR um að þetta
glappaskot hinna ráðandi manna
eigi, því miður, eftir að orsaka svo-
dýrar og stórar fómir, að þeir sjái
ávöxt sinnar glópsku, en þá mun ef
til vill of seint að vakna, er þeir
sjá hvílíkar fórnir bæði börn og
fullhraust fólk þarf að færa fyrir
þessar aðgerðir hins háa Alþingis.
Mér finnst að yfirvöldin ættu miklus
frekar að gjöra eitthvað annað tiL
þess að minnka þá slysahættu, semi
virðist fara í vöxt með hverju ár-
inu, sem líður, því það er óþarfi að-
friður sá, er við njótum hér heima
á íslandi, sé gerður blóðugri en.
hann er orðinn nú þegar.“
„ÞÁ ER EKKI úr vegi að ympra?
svolítið á útkomu Jarðar. Það er
tímarit, sem mér líkar. Alltaf eru
menn að tala um það, að það sé
að bera í bakkafullan lækinn, að
bæta við nýju tímariti hér á fs-
landi. Hvílík heimska! . Hversu-
miklir peningar fara ekki til'
kaupa á útlendum „Magasínum""
og blöðum! Gott fólk! Segið upp
öllum erlendu ,,magasínunum“ og
blöðunúm, en kaupið svo íslenzku:
tímaritin og blöðin.“ ,
„ÓHEPPINN" segir í taréfi tiE
mín: „Mér var í gær af einum vini:
mínum tjáð, og það í alvöru, að
ég væri talinn vera einn þeirra.
manna,. sem riðinn væri við kyn-
villumálið, sem blöðin hafa minnst
á nýlega. Sjálfur hefi ég heyrt:
nefnd nöfn 15 til 20 manna — og:
sumra merkra hér í bænum, sems
ættu allir að vera við þetta mái
riðnir. Sitt eigið nafn heyrir mað-
ur af skiljanlegum ástæðum sízts
nefnt sjálfur. Þar sem nú aðeins-
tveir menn hafa þegar verið dæmd-
ir fyrir þennan glæp, þá er það-
næsta ófyrirgefanlegt, að við sem
svo ógæfusamir höfum verið, að>
nöfn okkar hafa verið bendluð við
þetta mál, allra saklausra nema.
tveggja.“
MÉR KOM TIL HUGAR að-
skrifa yfirlýsingu um að ég væriii
saklaus af þessum áburði, en mér
finnst ég ekki geta fengið mig til
að birta nafn mitt í sambandi við
þetta óþverra mál. Mér finnst, að
bæði ég og hinn stóri hópur manna,
saklaus í munni almennings, ligg-
ur undir áburði þessum, eigi bók-
staflega heimtingu á að nöfn þess-
ara tveggja seku manna, verði.
birt opinberlega — og það bæði í
dagblöðunum og útvarpinu. Hver
er annars meiningin með að hilma
yfir gerðir þessara manna. Eiga
ekki allir að vera jafnír fyrir lög-
unum? Slíkt mál, sem þetta, hefir
því miður, verið hér á döfinni áð-
ur — 0g var nafn þess seka þá>
hiklaust birt í dagblöðunum.“
F.U.J.
Talkórinn hefir æfingu í kvöld
kl. 81/2 í Iðnó.
Æskan,
4. tölublað yfirstandandi árg.
er nýkomið út. Forsíðumyndin er
af kvennaflokki Ármenninga á
fimleikasýningu í „Lingiaden” í
Stokkhólmi. Efni: Ásta litla lipur-
tá, barnasaga, eftir Stefán Júlíus-
son, íslenzkir tónlistarmenn, eftir
I Pál Halldórsson, Frá alheimsfim-
1 leikamótinu í Stokkhólmi 1939.