Alþýðublaðið - 06.05.1940, Page 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
UTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXI. ÁRGANGUR
MÁNUDAGUR 6. MAÍ 1940.
103. TÖLUBLAÐ
Islendingar á Norð
nrfðsdnn heim til
RIKISSTJÓRNIN mun
hafa fengið tilkynn-
ingu eða vitneskju um það,
að möguleikar séu á því,
að íslendingar, sem dvelja
nú á Norðurlöndum, geti
komizt til hafnar I Norður-
Finnlandi og þaðan heim,
ef hægt sé að fá skip til
að taka þá þar.
Ríkisstjórnin hefir nú til
athugunar, hvort hægt muni
vera að fá skip til þess að
sækja landana.
Drengjahlaup Hafn-
arfjarðar hðð i gær.
T GÆR fór fram drengjahlaup
Hafnarfjarðar. Vegalengdin
var 2V2 km.
Fyrstur varð að marki Gunnar
Bjarnason á 8 mín. og' 13 sek.
Annar varð Guðm. Marteinsson á
8 mín. 15 sek. Priðji varð Svein-
björn Pálmasön á 9 mín. 18 sek.
Fjórði varð Ríkharð Kristjáns-
son á 10 mín.
Er þetta í 3. sinn, sem hlaup
þetta er háð að tilhlutun íþrótta-
ráð.s Hafnarfjarðar. Undanfarin
tvö ár hefir Haraldur Sigurjóns-
son unnið hlaupið, en var nú orð-
inn of gamall.
Fimleikafélag Hafnarfjarðar sá
um hlaupið.
Halvdan Koht i' London til
að ræða við brezkn stiórnlna
Flutfl brennandi ávarp tll norsku pféð-
arinnar í brezka útvarpinu siðd. 1
UALVDAN KOHT prófessor, utanríkismálaráðherra
■*■ ■“■ norsku stjórnarinnar, og Ljungberg landvarnamála-
ráðherra komu til London í gær til þess að ráðgast við
brezku stjórnina um áframhald stríðsins í Noregi. í fylgd
með þeim var brezki sendiherrann í Oslo.
Frá London er tilkynnt að Koht og Ljungberg muni
fara til Parísar til viðtals við frönsku stjórnina. En þaðan
halda þeir aftur heim til Noregs til þess að taka þátt í
frelsisstríði norsku þjóðarinnar gegn innrásarher Þjóðverja.
Prófessor Koht notaði tækifærið í London í gær til
þess að ávarpa þjóð sína í brezka útvarpinu. Avarpið var
þungur áfellisdómur yfir árás Þjóðverja á Noreg og brenn-
andi hvöt til norsku þjóðarinnar um að verja frelsi sitt.
Fer ávarpið hér á eftir:
„Landar mínir hvarvetna í Nor-
(egi. Ég tala til ykkar frá London,
þar sem ég mun dvelja í nokkra
daga, til þess að ræ'ða við stjórn-
arvöld Bretlands baráttuna gegn
ofbeldismönnunum, sem ráðizt
hafa á land vort. Síðan mun ég
hverfa aftur heim til Noregs, og
taka upp störf mín.
Mx kalla pað lietludáðlr
Ég hefi séð þýzkar sprengju-
flugvélar þjóta yfir friðsamlegar
byggðir og borgir, varpa niður
eldsprengjum og skjóta úr vél-
byssum á íbúana. Ég hefi séð
hervirki þau, er Þjóðverjar hafa
(unnið í Guðbrandsdai, séð bæinn
Molde standa í björtu báli eftir
sprengjuregn þýzkra flugvéla. Ég
hefi séð grátandi konur og börn
flýja undan hinum þýzku flug-
vélum út í skóga eða niður í
kjallara. Ég hefi sjálfur dögum
saman orðið að hafast við úti á
víðavangi í snjó og kulda á með-
an flugmennirnir létu kúlnahríð-
ina dynja umhverfis okkur.
Á þýzku, eru þetta kallaðar
lietjudáðir. Það, sem Þjóðverj-
ar hafa ekki árætt að fremja
hæ
Ar250°
o
■pp f 300
01
o
Lifrarhlutur sjómanna hækkar allt
---—t----
En farmannadeilan er ennpá
að 30°
éleyst.
SAMKOMULAG í sjómannadeilunni náðist í fyrrinótt
um miðnætti og voru undirritaðir nýir samningar milli
stéttarfélaga sjómanna og togaraútgerðarmanna. Hinsveg-
ar hafa samningar enn ekki verið undirritaðir milli eigenda
verzlunarskipanna og stéttarfélaganna.
Samningurinn milli stétt- j
arfélaganna og togaraeig- !
enda er birtur í heild hér í |
blaðinu í dag, ásamt yfirlýs- !
ingu frá báðum aðilum, en .
til frekari skýringar á samn- j
ingnum skal þetta tekið ;
fram: !
Breytingarnar, sem feng-
ist hafa á kjörum sjómanna,
eru þessar:
1) Áhættuþóknunin hækkar
úr 250% upp í 300% af 232
kr. á skipum, sem veiða og
2)
3)
sigla, og af 270 kr. á skip-
um, sem kaupa aflann eða
flytja út fyrir aðra. Áhættu-
þóknunin hækkar því úr kr.
19,32 á dag upp í kr. 23,19
fyrir veiðiskipin, en hin úr
kr. 22,50 upp í 27 krónur
(lifrarhlutur hjá þeim síð-
artöldu er enginn).
Nú er skylt að hafa 19
manna áhöfn á ísfisksveið-
um (áður 17).
Nú eru fæðispeningar einn-
ig greiddir, auk fastakaups-
4)
5)
ins fyrir þá, sem eru í landi
meðan skipið siglir út, en
þeir eru kr. 2,50 á dag auk
dýrtíðaruppbótar, sem frá
1. apríl er því alls kr. 2,90,
en þetta verkar aftur fyrir
sig frá 1. marz og verða fæð-
ispeningar því greiddir frá
1. marz. (Engir fæðispening-
ar voru greiddir áður.)
Lifrarhlut skal ekki skipta
nema í 13 staði, live margir
sem eru á skipinu. Ber út-
gérðarmönnum að borga
þeim, sem umfram eru,
jafnháa upphæð og lifrar-
hlutur hvers hinna 13
manna nemur.
Sjómenn fengu kröfu sína
Frh. á 4. sföu.
Halvdan Koht.
gagnvarí Stóra-Bretlandi og
Frakklandi, það vinna þeir nú
á hinni varnarlausu norsku
þjóð, sem óskaði einskis frekar,
en að vera hlutlaus. Eins og
villimenn herja þeir á land
vort, brenna byggðir og bæi.
Hina norrænu og germönsku,
norsku þjóð, sem ekki hefir
viljað taka við kenningum naz-
ismans, ætla þeir nú að gera að
þrælum sínum.
Ég minnist þess, að einn af
stjórnmálaerindrekum vorum
erlendis sagði við mig með beizku
brosi, að ef til þess skyldi koma,
að Norðmemi yrðu að taka af-
stöðu með einhverju stórveldanna,
þá myndi að líkindum verða bezt
þð ganga í lið með Þýzkalandi,
því að England og Frakkland
myndu reynast miskunsamari
féndur. Hann vissi hvað Jhann
var að segja, hann Vissi að
minnsta kosti að Þýzkaland
myndi reynast miskunarlaUs ó-
vinur.
' Þjóðverjar vildu með ofbeldi
neyða okkur út í styrjöldina
með sér. Þeir vildu fá tilefni
til að fara með her inn í land-
ið. 1 orðsendingu þeirri, sem
sendiherra Þjóðverja í Oslo af-
henti norsku stjórninni þann 9.
apríl, klukkustundum eftir að
þýzka stjórnin hafði ráðizt inn
í Noreg, var sagt, að þýzka
síjórnin hefði ekki í hyggju að
hagnýta sér Noreg sem bæki-
stöð styrjaldaraðgerða gegn
Englandi og Frakklandi. En
enginn, sem les þær 13 kröfur,
á hendur Noregi, getur verið í
vafa um það, a?j tilgangur
Þjóðverja var einmitt sá, að fá
þarna bækistöð fyrir hernað
sinn á hendur Vesturveldun-
um.
Þess var krafizt, að þýzki her-
inn fengi viðnámslaust að taka
í sínar hendur allar hernaðarlega
þýðingarmiklar stöðvar, virki og
ÍNorskn konmAnist
jamiF f pjénnstu inn
irásarliersiis |$zka
|hh AÐ var upplýst 5
^ Lundúnaútvarpinu á
laugardagskvöldið, að hin
þýzku nazistayfirvöld í Os-
Io létu blað kommúnista
þar í borginni koma út eins
og áður og virtust líta alla
starfsemi þeirra vinsamleg-
um augum.
Er gefið í skyn, að kom-
múnistum sé ætlað það hlut-
verk af innrásarhernum, að ;
„endurskipulegigia“ norsku \
verkalýðshreyfinguna, með J
öðmm orðum að sundra !
henni og sveigja til hlýðni ;
við hin nazistisku yfirvöld. :

slíkt. Noregur átti að verða hjól
í hinni þýzku stríðsvél. Járnbraut-
ir, gufuskipasamgöngur, póstur
sími átti að leggjast undir yf-
irstjórn Þjóðverja. Hvorki bréf
né símskeyti skyldi mega senda
frá Noregi til nokkurs ríkis í
vestri, hvort sem það væri hlut-
laust eða þátttakandi í styrjöld.
Er hægt að hugsa sér miður
hlutlausa afstöðu Noregs en
þessa, ef gengið hefði verið að
framangreinum kröfum? Er
hægt að efast um, að Bretland
og Frakkland hefði skoðað okk-
ur se.m óvini sína? Nei, þetta
hefði verið stríðsyfirlýsing áhend
ur Vesturveldunum. Þjóðverjav
hafa sagt, að yfirlýsingar Vest-
urveldanna um vináttu og samúð
með smáríkjunum væru hræsnin
ein. En er hægt að hugsa sér
meiri hræsni en þá, sem fram
Jkemur í þessu kröfuskjali?
loglon KorðmaDar vill
vera örælí.
Það er ótrúlegt að nokkur
Norðmaður skuli láta blekkjast
af þeirri yfirlýsingu Þjóðverja, að
þeir hafi ekki í hyggju, hvorki
Frh. á 4. síðu.
Dýzkt III á leið til
Naruíkiir?
SAMKVÆMT þýzkum
fregnum, sem sagt var
frá í útvarpinu í Washing-
ton um hádegið, eiga þýzlt-
ar hersveitir á mótorhjólum
að vera komnar langt norð-
ur fyrir Þrándheim á leið
til Narvíkur.
I sænskum fregnum er
einnig sagt frá því, að sézt
hafi til 100 þýzkra flug-
véia á leið til Norður-Nor-
egs.