Alþýðublaðið - 25.05.1940, Blaðsíða 2
*---------------------------------
Mæðradagurinn.
Búðir okkar verða opnar á morgun (sunnudaginn 26.
þ. mán.) frá kl. 10—4 síðd.
10% af solunni rennur til Mæðrastyrksnefndarinnar.
Blém & Ávextir. Fléra,
Hafnarstræti 5. Austurstræti 7.
Lltla blémabuðln.
Bankastræti 14.
I— -------------------------------♦
Reikningur
H.f. Eimskipafélags íslands fyrir árið 1939 liggur frammi
á skrifstofu vorri' frá í dag til sýnis fyrir hluthafa.
Reykjavík, 25. maí 1940.
STJÓRNIN.
Aðalfundur.
Dómkirkjusafnaðarins heldur áfram annað kvöld kl. 8V2
stundvíslega.
DAGSKRÁ:
1. Framhaldsumræður um skiptingu Reykja-
víkur í 4—6 prestaköll.
2. Önnur mál.
SÓKNARNEFNDIN.
Hestamannafélagið Fákur.
Kappreiðar á skeiðvellinum við Elliðaár hefjast kl. 2
eftir hádegi á morgun.
Margir þekktir og óþekktir gæðingar keppa.
Veðbankinn starfar á meðan á stökkunum stendur.
Hljóðfærasláttur og allskonar veitingar á staðnum.
Aðgangur aðeins 1 króna fyrir fullorðna og 50 aurar
fyrir börn. j 8
Strætisvagnar ganga allan daginn frá Lækjartorgi.
LAUGARDAGUR 25. MAÍ 1940
- —
------UM DAGINN OG VEGINN--------------------
Hvernig á að fara að því að koma sem flestum börnum í
sveit? Tillaga Alþýðublaðsins, athugasemdir landskunns
manns í bréfi til mín. íslenzki liðsforinginn í innrásarhern-
um. Hitaveituskurðirnir og lífsliættan við húsdyrnar.
------ ATHUGANIR HANNESAR Á HORNINU.----------
alþyðublaðið
Iðiskólinn útskrifar
56 nemendnr
XT ÝLEGA var lðnskólanum í
Reykjavík sagt upp. Burt-
fararprófi luku eftirfarandi 56
nemendur:
Aðalsteinn Maack, húsasmiður.
Auður Vigfúsdóttir, liárgreiðslu-
stúlka. Ágúst Gíslason, járnsmið-
ur. Ágúst itrlstjansson, prentari.
Ásta Guðmundsdóttir, hárgreiðslu
stúlka. Ásta Rögnvaldsdóttir, hár-
greiðslustúlka. Berta Karlsdóttir,
hárgreiðslustúlka. Björg Gísla-
dóttir, hárgreiðslustúlka. Björn
S'.eindórsson, hárskeri. Einar Guð
geirsson. bókbindari. Eirikur Hag-
an, gullsmiður. Erna Erlendsdótt-
ir, hárgreiðslustúlka. Eva Sigurð-
ardöttir, nargrelðslustúlka. Felix
Tryggvason, húsasmiður. Geir
Herbertsson, prentari. Gísli Kr.
Guðmundsson, skipasmiður. Guð-
björg Sigurðardóttir, hárgreiðslu-
stúlka. Guðjón Guðlaugsson, húsa
srniður. Guðmunda Erlendsdótt-
ir, hattasaumastúlka. Guðmund-
mundur Benediktsson, húsgagna-
smiður. Guðmundur Guðgeirsson,
hárskeri. Guðmundur Samúelsson,
húsgagnasmiður. Guðný Aradótt-
ir, hattasaumastúlka. Guðrún Matt-
lu'asdóttir, hárgreiðslustúlka.
Gunnar Guðjónsson, vélvirki. Haf-
steinn Helgason, bifvrélavirki. Hall
grímur Pétursson, skósmiður.
Haukur B. Björnsson, húsgagna-
smiður. Helga Sigurðardóttir, hár-
greiðslustúlka. Helgi Elíasson,
bólstrari. Jóhann K. Júlíusson,
rafvirki. Jón Friðriksson, rafvirki.
Jón Sigurðsson, húsasmiður. Krist
ín Pálsdóttir, hárgreiðslustúlka.
Kristján J. Einarsson, húsasmið-
stúlka.ur. Magnús Á. Helgason,
bakari. Oddur Guðmundsson,
blikksmiður. Pétur G. Hjaltested,
málari. Ragnar Björnsson, bólstr-
ari. Rögnvaldur Sigurðsson, bók-
bindari. Samúel J. Valberg, bólstr
ari. Sigríður Bjarnadóttir, hár-
greiðslustúlka. Sigriður Jóhanna
Guðbrandsdóttir, hárgreiðslu-
stúlka. Sigurbjörn Einarsson,
bólstrari. Sigurður Óskar Jóns-
son, kökugerðarmaður. Sigurður
Frh. á 4. síðu.
TILLAGAN, sem borin var
fram hér í Alþýðublaðinu
fyrir nokkrum dögum, að talca
eitthvað af skólum landsins fyrir
kaupstaðabörn í sumar, virðist fá
meira og meira fylgi með hverjum
dcgi, sem líður. Mjög margir menn
hafa haft tal af mér undanfarna
daga um þetta mál og almargir
hafa skrifað mér um það. Menn
búast ekki við því að það borgi sig
að reka gistihús i sumar eins og
undanfarin sumur og að þess
vegna sé sjálfsagt að taka ýmsa
kunna staði, þar sem veitingar
hafa verið undanfarin sumur fyrir
börn og jafnvel mæður þeirra.
LANDSKUNNUR MAÐUR skrif
aði mér bréf, í gær og segir meðal
annars í því: ,,Ég sá forustugrein
í Alþýðublaðinu fyrir nokkrum
dögum þar sem lagt var til að
ýmsir skólar yrðu teknir og gerðir
að heimilum fyrir börn í sumar.
Voru í þessari grein nefndir marg-
ir skólar, sem ég tel sjálfsagt að
taka, þó að ég telji hins vegar allt
of langt að fara með börn héðan
af Suðurlandi norður til Lauga-
skóla í Þingeyjarsýslu. Lengst er
hægt að fara með börnin að
Reykjaskóla í Hrútafirði. Hina
skólana, sem nefndir voru í grein-
inni, virðist alveg sjálfsagt að
taka.“
EN ÉG VIL BIÐJA þig að vekja
athygli á tveimur stöðum, sem al-
veg er sjálísagt að taka til þses-
ara nota í sumar. Þessir staðir eru
Laugarvatn og Valhöll á Þingvöll-
um. Ég býst nú við að einhverjir
kunni að segja að ekki sé hægt að
taka Laugarvatn, þar sem þar
muni gestagangur verða mestur í
sumar, ef dæma má eftir undan-
gengnum sumrum. Má vera að eitt-
hvað kunni að vera til í þessu, en
ég vil vekja athygli á því, að nú
eru alls ekki „normalir" tímar og
að gera má ráð fyrir að fólk hafi
annað að gera með fé sitt á kom-
anda sumri en að eyða því í dýrar
sumardvalir á gistihúsum. Valhöll
er hins vegar alveg sjálfsagt að
taka og þar er hægt að koma fyrir
miklum fjölda barna. Sýnist mér
alveg sjálfsagt að kennarar fylgi
börnunum og leiðbeini þeim,
hjúkrunarkonur og barnfóstrur."
BRÉFINU LÝKUR með þessum
orðum: „Ég skrifa þér ekki þessar
línur vegna þess að ég vilji koma
börnunum héðan úr Reylcjavík í
sumar af ótta við loftárásir. Satt
að segja tel ég persónulega enga
minnstu hættu á því að til slíkra
atburða komi hér. En nú er ægi-
leg dýrtíð, vetur framundan, kol
dýr, jafnvel skortur á ýmsum
þýðingarmiklum þægindum. Ég vil
koma börnunum í sveit alltaf og
ekki sízt nú. Ég tel alveg sjálfsagt
að taka skólana og halda þar uppi
ýmis konar kennslu. Börnin munu
svo koma heim í haust þroskaðri
á sál og líkama, ef að þessum ráð-
um verður íarið. Ég hefi hins veg-
ar enga trú á því að það muni tak-
ast að fá bændur til að taka mörg
börn í sveit í sumar.“
MIG FURÐAR Á ÞVÍ, að allir
einkabílar bæjarins skuli vera í
gangi. Ég' hefði haldið að nauðsyn-
legt væri að spara benzínið, þó
ekki væri nema vegna gjaldeyr-
isins, ef svo er að nógur innflutn-
ingur á benzíni sé tryggður. Við
erum látnir spara allt. Fólk fær til
dæmis ekki sykur nema af mjög
skornum skammti og hann reyna
allir að spara. Húsmæður þola önn
fyrir það, að þær géti ekki soðið
niður rabarbara og ber í haust af
sykurskorti og reyna nú að draga
saman tii að mæta því. Væri ekki
ráðlegt að stoppa leikföngin á göt-
unum, þessi dýru og í flestum til-
fellum óþörfu leikföng, en flytja
inn meira af nauðsynjum eða hrá-
efnum til iðnaðarins?
EITT BLAÐ hefir skýrt frá því,
að hingað sé komin með hinum
brezka her íslenzkur maður, sem
dvalið hefir í Englandi undanfarin
ár og að hann sé liðsforingi í hern-
um. Ef þetta er satt, þá væri gam-
an að vita hvort þessi maður hef-
ir ekki íslenzkan ríkisborgararétt
og ef svo er væri gaman að fá
þeirri fyrirspurn svarað, hvað við
því liggur ef íslendingur gerist
sjálfboðaliði í her, sem gegn mót-
mælum íslenzku ríkisstjórnarinn-
ar, ræðst inn í landið. Ég er ekki í
vafa um það, hvernig litið hefði
verið á slíkt í Finnlandi og Noregi
og raunar alls staðar í heiminum.
HITA VEITU SKURÐIRNIR við
Frh. á 4. síðu.
Sakamálasana cftir Seamark
ósigrandi
Há og mjög íalleg stúlka með mikið, brúnt hár
leit á móður sína, til þess að leita samþykkis hennar
um leið og þær ruddu sér braut um Leicester Sqare.
— Hún var ágæt, Mercia, og mjög döfrandi. Og
hún gretli sig ekkert, þó að hún syngi hæstu tónana.
Hún hefir mikla söngmenningu.
Báðar mæðgurnar voru vel klæddar.
Móðirin horfði hálf giettnislega á dóttur sína.
— Áttu von á því, iað þú hittir herra Dain í kvöld?
spurði hún.
Mersia roðnaði ofurlítið.
-- Nei, sagði hún og hló. — Ég var að ieita að
bíinum. Ég held, að herra Dain hafi ekki haft hug-
mynd um, að ég ætlaði í leikhúsið í kvöld. Og hon-
urn myndi senniiega aldrei detta í hug að leita að
mér hér í mannþrönginni. Hann er ekki svo hrifinn af
piannfjölda.
Móðir hennar brosti. Þær mæðgurnar skildu hvor
aðra.
— Ætlar hann að heimsækja þig í kvöld, væna
mín?
— Ég býst ekki við því. Hann er svo — hvað á ég
að segja — svo einkennilegur maður^allt öðruvísi en
aðrir. Ég hefi engan mann þekkt, sem líkist honum.
— Er hann feiminn? í
— Nei, ekki beinlínis. En hann er óframfærinn og
vill ekki láta mikið á sér bera. Og mér finnst ég aldrei
geta kynnst honum. Ég hefi það alltaf á vitundinni,
þegar hann talar, að þá tali hann aldrei um það, sem
honum er ríkast í huga. Hann hugsar 11 m eitt og
ta’ar um annað. Finnst þér það ekki einkennilegt?
— Hann er sérkennijegúr eins og allir gáfaðir menn.
Og auk þess virðist hann vera að hugsa um ejnhverja
Uppfinningu núna. Hann virðist eiga mjög annríkt.
Mercia brosti. — Ég veit það ekki, sagði hún. —
Hann taiar aldrci um uppfinningar sínar. Sjáðu til,
þarna er bíllinn okkar.
Hún gaf bílstjóranum bendingu og rétt á eftir voru
þau á leið til .Greydene, stóra hússins, þar sem
Mercia. hafði fyrst séð dagsins ljós fyrir tuttugu og
fjórum árurn. Þær voru ennþá að tala um Valmon
Dain, þegar þær settust að kvöldverði.
En um sama leyti fékk Dain sór sæti, Jiögull og
skuggalegur, í .skrifstofu sinni í Kingsway, sétti hlust-
unartækin á höfuð sér og snéri takka. Ekkert hljóð
heyrðist í herberginu.
Hann svitnaði mjög, ,því að heitt var í herberginu.
Hann var mjög hugsandi á svipinn, meðan hann lag-
færði áhöld sín. Hann tautaði fyrir munni sér:
— Lyall, Lyall, tautaði hann. — Það geta eltki verið
ti‘i tveir menn með nafninu Willard Lyall í London.
Að minnsta kosti eiga þeir ekki báðir heima í High-
gate. Willard Lyall. Það virðist ekki vera sennilegt.
Og Scotland Yard fékk skjal nr, 34 klukkan 9. —• Pú;
það er heitt hér inni.
Hann lét hlustunartækin á höfuð sér aftur og þrýsti
á takka. Bjalla hringdi. Stundarkorn hlustaði hann og
hleraði með mikilli tákefð. Svo tautaði hann: — Hér
heyrist ekkert nema drykkjuþvaður.
Hann tók hlustunartækin af höfði sér, lagði þau á
borðið og fór út. ’(
Hann flýtti sér ofan og iromst út í 'kvöldsvalann.
— Bíl, kallaði hann, um leið og bíl var ekið í áttina
til hans.
— Hvert á að fara, herra? Ekillinn beygði sig aftur
til þess að opna hurðina.
— Greydene — til húss Mr. Willards Lyall í High-
gate, sagði hann, um leið og hann steig inn í bílinn.
— Farið þér beina leiö eftir aðalveginum. Ég segi yður
til, þegar þér eigið að nema staðar.
í nokkrar minútur sat Dain þegjandi. Honurn datt
'fátt í lrug þetta kvöld, því að hann hafði ofreynl sig
undanfarna daga. Og hann vissi, að hann átti við
erfiðleika að stríða. Og hann var svo þreyttur, að
hugsun hans var ekki jafn nákvæm og rökviss og
venjulega.
Hann var að hugsa um Merciu, scm hét fullu nafni
Mercia Frances Lyall. Og hann var að fimgsa um
föður hennar, sem var fuilkominn herramaður og hanr
hafði aðeins hitt tvisvar á æfinni. Og faðir Meréiu hét
Willard Lyatl. 0g það var það furðuiegasta. Því að
við sögu glæpamálanna hafði einmitt bætzt nafnið
Wiilard Lyall, og sá maður bjó líka í Highgate. Það
virtist svo sem hann hefði sent skjal sitt á óheppileg-
asta tíma. Og fulltrúi Scotland Yards hlaut þegar aq
Hinn